장음표시 사용
211쪽
At vero Divinitati Sacrarum Scripturarum non selum nihil inde detrahi
posse contendimus , quia in Sacris litteris multa continentur, quae supra n stram conditionem posita sunt , sed etiam Divinae legis proprium esse debere propugnamus, ut per eam homines ad fidem rectam obligentur, quemadmodum pluribus evincit S. Thomas III. contra Gent. cap. ri 3. - Lex Divina citari praeter alia habet S. Doctor in laud.cap. nu. a. ad hoc ordinat hominem, ,, ut sit totaliter subditus Deo ; sed sicut homo subditur Deo amando quan-ri tum ad voluntatem , it, subditur Deo credendo quantum ad intellectum ; non ,, autem credendo aliquid falsiim , quia a Deo, qui est veritas, nullum false sum homini proponi potetit unde qui credit aliquod falium , non credit Deo et is ex lege igitur Divina ordinantur homines ad fidem rectam M. . Est tamen observandum quoad ea quoque . quae fide tantum teneri pos sunt, quia omnino supra cognitionem nostram posita sunt, inutile non esse , smilitudinibus , congruentibusque uti rationibus, per quas licet ea nobis Omnino perspecta fieri non possint , tamen aliquo modo explicantur i quod sane pe iucundum , S utile n is accidit , quum per se delectabile sit , atque etiam uisse , de rebus quoque altissimis nostra consideratione aliquid nos attingere Polla . ., Humana igitur ratio ad eosnoscendum fidei veritatem cinquit S. Th , , mas I. coni. Gent. ca. 8., quae lolum videntibus Divinam siciliantiam p ,, test esse notissima , ita se habet, quod ad eam potest aliquis veras similia ,, tudines colligerer quae tamen non siissiciunt ad hoc . quod praedicta veritas , quasi demonitrative , vel per se intellecta comprehendatur. Utile tamen ell, , , ut in huiusmodi rationibus quantumcumque debilibus se mens humana exer- ,, ceat, dummodo desit comprehendendi, vel demoni trandi praelia mptio , quia se de rebus altissimis etiam parva, de debili consideratione aliquid posse inis spicere lucundissimum est . , . Dum tamen similitudinibus, congruentibusve rationibus ea quispiam explicare aggreditur, quae fide tantum, uti divinitus revelata, tenentur, illud diligentissime cavere debet, ne, quas adhibet similitudines , congruentesve rationes. Divinarum auctoritati Scripturarum aliquo modo opponanturr tunc enim nostrarum rationum apparenti verisimilitudine decipimur. Rursus si certe evidentissimaeque rationi aduerietur auctoritas Scripturarum , id ita accipi debet , ut non ipsum venim sensim Scripturarum, quem quispiam penetrare non Po tuit , sed fallum sensim , quo Divinae Scripturae accipiuntur ab hominibus , veritati adversari censeatur . ., Si enim ratio, cinquit S. Augustinus ep. 1 7.nu. 7. , , alias ep. 7. contra Divinarum Scripturarum auctoritatem redditur, quam- ,. libet acuta sit, fallit verisimilitudine i nam vera eise non potuit . Rursus si manifestissimae certaeque rationi velut Seripturarum Sanctarum obiicitur ,, ctoritas; non intelligit, qui hoc facit, de non Scripturarum illarum sensumis ad quem penetrare non potuit, sed suum potius objicit veritati r nec quod
,, in eis, scd quod in se ipso, velut pro eis, invenit, opponit ,, .
212쪽
USquemodo Divinitatem Sacrorum librorum Novi Testamenti ex eviderutissimis argumentis demonstravimus , ex doctrinae sanctitate , ex miraculis, atque prophetiis, impugnantes nimirum Deistas ex ea parte , qua se aperta irante Naturalistas pmfitentur. At quia iidem eam etiam personam sibi uisumunt ut, quasi libms Sacros admissuri essent,si constaret, quinam sacri essent ruinam non e sent. ita contra nos agant, quomodo Chri itiani haeretici contra Catho. icos selent agere et hac item ex parte confutandi sunt. Tolandus saJ imprimis. qui eorum praesertim Novi Tellamenti librorum auctoritatem despicit, de quihus a nonnullis etiam Catholicis aliquando dubitatum fuit . Canonici ne essent, an non essent, di ab iis ne scripti fuerint, quorum nomina praeseserunt, an ab aliis. Huius igitur totius disputationis duae sint veluti partes, quas tamen per singulos libros coniunctim transigemus, nempe, an Novi Testamenti libri ab iis ipsis scripti sint, quorum nominibus sunt inscripti; de num pro Divinis habiti sint iam inde ab Ecclesiae initio, ac porro consequenti tempore, prae se tim prioribus Ecclesiae saeculis. Quarum pars prior ex ipsis potissimum lingui
rum librorum Iocis demonstranda est , tum etiam ex te ilimoniis veterum , iisdemque veterum tellimoniis demonii nanda est pars altera, nempe omni Ecclesiat tempore
libros eosdem ut Divinos fuisse habitos. Haec enim propria fiunt huius tractandae quaestionis argumenta, quorum ponderi Deillae, quoniam eo se contulerunt, vel inviti succumbant necesse est. Id autem observatum volumus, vel si non constaret , quinam libmrum , Novi Testamenti elsent auctores ; non tamen de Divinitate eorum iccirco ullo modo dubitari posse , quemadmodum etiam Grotius de meritate Religionis ristianae lib. 3. g. q. recte observavit i , , Non est etiam . inquit, quod M,, dem quis detrahat epistolae ad Hebraeos eo solo nomine. quoa nesci Etur eius
se scriptor; ac similiter duabus epistolis Joannis, & Apocalypsi . quod dub
,, tent nonnulli , an earum scriptor Ioannes sit Apostolus . an alius quis eius,, nominis. Revera tamen, uti infra demonstrabimus . Paulum epitiolae ad Hebraeos, Joannem illarum duarum epitiolarum. atque Apocalypsis auctorem esse manifestum est ). In scriptoribiis enim , pergir Grotira, qualitas magis, , quam nomen attenditur. Itaque multos libω hiiloricos recipimus, quorum, , scriptores nescimus, ut de bello Alexandrino Caesaris ; nempe quia vide- ,, mus eum , quisquis fuit, & illis vixi .se temporibus. 5e rebus interfuisse. ,, Sic etiam quum, qui libros scripserunt, de quibus nunc agimus, & prima ,, aetate se vixiise tellentur . dc donis Apostolicis filiise praeditos, sufficere id se nobis debet. Nam si quis dicat potuisse fingi has qualitates , item in aliisse scriptis etiam nomina; rem dicat minime credibilem ; eos icilicet, qui ubi- ,, que veritatis, ac pietatis ι ludium inculcant, nulla de caulia voluisse te crisi mine falsi obstringere o. ilia
213쪽
Illud quoque, antequam ad rem Veniamus , monendum duelmus . nobis in animo non et se , singulas partes sacrorum librorum . quamvis de iis aliqua inter Christianos controversia fuerit, & modo etiam sit , minutatim expendere. mum enim agamus contra Dei stas , qui omnem Revelationem e medio tollere conantur. latis esse ducimus, si de hae , vel illa alicuius Sacri libri meuliari parte nihil impraesentiarum solliciti , omnes universim Novi Testamenti libros ab Apol talis, atque Chri iii Diicipulis fuisse conscriptos , esseque eos Divina praeditos auctoritate, evicerimus. Hune vero articulum , ut omnis confusio tollatur , in plures paragraphos
dividemus. In I. de Evangeliis, de Actis Apolklicis disputabimus i in a. de aliis libris Novi Testamenti, qui semper communi omnium consensione in Ecelesia uti Canonici habiti fuere t in de epistola S. Pauli ad Hebri si in de epiliola S. Jacobi, de secunda S. Petri, de secunda, di tertia S. Ioa nis, atque de epistula S. Iud- r in I. de Apocalypsi.
s. I. Da EvANGELIIs , ATQUE APOSTOLICII ACTIs .
A B Evangeliis itaque , atque Actis Apostolicis merito auspicamur dispuis
tationem nostram , quia, ut ait S. Augustinus in lib. De C sensu Evangelistarum num. I. Inter omnes Divinas auctoritates, functis litteνis continentuis, Evangelium merito excellit et Apostolici vero Actus Evaraelium Spiritis Sancti dici poliunt, quemadmodum eos in mentus vocavit in Comment. cap. I. huius libri, quia in eo narrantur, quae Apolloli affati Spiritu Sancto omnium praeclarissima gesserunt. PROPOsirio . QPatuor Evangelia , atque Apostoliet Actus iis tribui debent , quorum nomine circumferuntur I eilque eorumdem librorum Divina auctoritas. Probatur simul propositio quoad utramque parti m ; hoc est, ct iis tribui debere, quorum nomine circumferuntur, α esse Divinae auctoritatis ς ac primo quidem quoad Evangelia , deinde vero quoad Apostalicos Actus. emadmodum autem iam praediximus, tum in illa , tum in aliis sequentibus proe positionibus sbia teli tum auctoritate piignabimus. Quoniam vero infensissim rum inimicorum Christianae Religionis hac de re quoad utramque pariem manifella confessione constat; ideo testimonio eorumdem, quod etiam Deiliis nostri temporis suspectum ei se non potest , ad shadendi. m , quod volumus , primo utimur. ,. Jesum quippe illum ita Julianus apud S. Cyrillum lib. io. in is principio neque Paulus Deum dicere ausiis est , neque Matthaeus, neque se Lucas , neque Marcus, sed bonus ille Ioannes quum sensii sui magnam mul. titudinem in plerisque urbibus Graecis , di Italicis iam tum eo morbo c ,, ptam elis, audiretque, opinor, monumenta quoque Petri, & Pauli, clamis quidem , sed tamen audiret ea coli, primus id prodere ausiis est is . Impii stimo itaque putidissimoque mendacio. veritatem, de qua nos modo pu-snamus , manifeste confirmavit. Celsus quoque licet non minori , quam linlianus , in Religionem Christi.inam odio flagraret, nunquam in dtibium revo
214쪽
res Evaeivliorum , & apud Chriitianos sui temporis uti opera divinitus inspiarata haberentur; quemai nodum libros Origenis contra eumdem, de praecipue secundum , legenti aperte conlubit. Hinc vero eli, quod Apologidae Christianae Religionis, dum contra Ethnicos disputarent, testimonia Evangeliorum& iis tribuerunt, quorum nomine circumseruntur, S uti Divina saepe laudarunt, neque tamen Ethnicos iisdem aliquando exprobra se legimus , ips, in ea re decipi; hoc est, de Evangelia iis tribui non debere , quibus adscribebantur, Sc uti divinitus inspirata a Christianis vulgo non admitti . sa
Apostolicorum quoque virorum auctoritate de utroque constat. Nam S. Clemens in ta I. epit L ad Corisubios num. II. , a I., Q. , 69., 16. , di in fragmento 1. epi Il. num. 2., 3., q. , s. . 6., 8., ex s. testimonia Evangelistarum uti Dei verbum laudavit, idemque fecit etiam S. Polycarpus in sua epit L ad Nilin es, ae S. ignatius in suis septeae genuinis epitiolis, S P pias apud Eusebium Itist. Ecclisiast. lib. I. cap. 39. Nam testimonia Evangelistarem uti Divina saepe laudant, iisque tribuunt, quorum nomine circumfe
ae autem Apostolicorum . eadem & ceterorum Ecclesiae Patrum se
tentia nit i nonnullos tantum inter eos antiquiores commemorabimus. M Ita
is Matthaeus cinquit S. Irenaeus lib. I. MIMUM H ereses cap. I. num. I. in ,, Hebraeis ipfbrum lingua Scripturam edidit Evangelii, quum Petrus, ct Pamis lus Romae evangelizarent, di fundarent Ecclesiam . Poli vero horum exin ,, celsum Marcus discipulus, di interpres Petri, Si ipse , quae a Petro annun- ciata erant, per scripta nosis tradidit. Et Lucas autem lectator Pauli, quod
is ab illo praedicabatur Evangelium , in libro condidit. Pollea de Ioannes di- ., scipulus Domini, qui de supra pectus eius rerum bat. Sc ipse edidit Evam
,, gelium , Ephesi Asiae commorans , . Haec autem icribit S. loen.eus postquam eos, qui effutiebant Sanctas Evangelii las litteris tradidisse , quae non cogno- Verant , hisce verbis confutavit. Non enim per alios, inquit, dispositionem ,, salutis nostrae cognovimus . quam per eos, per quos Evangelium pervenitis ad nos a quod quidem tunc praeconaverunt. poit vero per Dei voluntatem is in Scripturis nobis tradiderunt fundameninae , dc columnam fidei nostrae fit.,, turum. Nec enim fas est dicere, quoniam ante praedicaverunt, quam per- fectam haberent agnitionem , sicut quidam audent dicere gloriantes se egeri emendatores Apolli lorum . Pollea enim quam ii irrexit Dominus nouer a ,, mortuis, de induti s)nt siperoenientis Spiritus sancti virtute ex alto . de se omnibus adimpleti sunt, & habuerunt perfectam agnitionem: exierunt in ,, fines terrae , ea, quae a Deo nobis bona sisnt , evangelizantes . & coelestem M pacem hominibus annunciantes, qui quidem Sc omnes pariter, de ii liguli e rum habentes Evangelium Dei Hinc s. Clemens Alexandrinus Stromatum lib. 3. loquens de quodam Evangelio AEgyptiorum , ait a se Primum quidem ., in nobis traditis quatuor Evangeliis non habemus hoe dictum . l.d in ea, is quod eli secundum Myptios ., . Tertullianus vero in lib. Adversus M ιrcionem cap. s. Marcioic in Evangelio Lucae tantum adhaerentem ita refellit i,, Eadem auctoritas Ecclesiarum Apostolicarum ceteris quo lue patrocina itur
a Hae de re unusquisque omnino hine tempore ed ea a Pittibus Maurinis ,
eonvictus remanebit, si e tum tantum Ap . atque collecta in unum voluitiei .los istarum opera iraui uiuerit non multo ab
215쪽
, Evangeliis, quae proinde per illas , & secundum illas habemus , Ioannis duo eo, & Matthaei, licet S Marcus quod edidit, Petri affrmetur , cuius inia
,, te res Marcus. Nam Sc Lucae digestiam Paulo adscribere se Ienti eaput ma. - gistrorum videri, quae Discipuli promulgarunt M. Cap. autem 26. lib. Pra. scriptionum ipsa autographa Apostolorum suo tempore apud Ecclesias adhuc per sitisse assimati is Age, , iam si voles... percurre Ecclesias Apostolia is cas, apud quas ipsae adhuc cathedrae Apostolorum suis locis praesidentur, apud quas ipis authenticae litterae eo m recitantur, nantes vocem, S reprae- , , sentantes faciem uniuscuiusque. Proxima est tibi Achaia λ habes Philippos.,, habes Τhetaloeticenses et potes in Asiam tendere λ habes Ephesum . Si au- , tem Italiae adiaces, habes Romam se . Unde Origenes apud Eusebium li. 6. Ecclesiast. Hist. cap. et . quatuor Evangelia ad sua usque tempora ex Apostolica traditione pervenisse assim ait , , Sicut ex traditione inquit, accepi de quatuoris Evangeliis, quae sola in universa Dei Ecclesia, quae sub coelo et , citra com, , troversiam admittuntur et primum scilicet Evangelium scriptum ei se a Mat. thaeo, prius quidem Publicano. poti ea vero Apollolo Jesu Christi, qui illudi, hebraico sermone conscriptum Iudaeis ad fidem conversis publicavit. Secundum, , filii se accepimus Evangelium Marci , qui, prout Petrus ipsi exposiverat, in se litteras retulit. Atque idcireo Petriis in epistola Catholica cum filium suumri suum agnoscit his verbis e ca) Salutat vos electa Dei Ecclesia , quae est Ea ,, flone , Er Marcus filius meus . Tertium Evangelium Lucae , quia a Paulo,, commendatur in gratiam Gentilium scriptum. Pol tremum vero Evangelium Ioamri nis M. Homilia autem I. in Lucam ita habet: is Sicut ollim in populo Judaeorum se multi prophetiam pollicebantur, & quidam erant pseudoprophetae . e quibus unus is fuit Ananias filius Agoti alii vero prophetae , di erat gratia in populo disicemen. ,, dorum spirituum, per quem alii inter prophetas recipiebantur , nonnulli quasi ab is exercitatissimis trapezitis reprobabanIur:ita &nunc in NovoTestamento multi eo. ,, nati sunt scribere Evangelia , sed non omnes recepti. Et ut sciatis non laeum qu se tuor Evangelia, sed plurima esse conscripta, e quibus haec . quae habemus, electa si sunt, di tradita Ecclesiis,ex ipso prooemio Lucae , quod ita contexitur, cognosca- is mus b . Moniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem i hoc, quod ait: eonati sunt, latentem habet accusationem eorum , qui absque gratia Spiritus Sam,, cti ad scribenda Evangelia prosilierunt. Matthanis quippe, di Marcus . N Joam se nes, di Lucas non sunt conati scribere . sed Spiritu Sancto pleni scripserunt ,, Evangelia: Multi igitur nati sunt ordinare narrationem ae his rebus , qua se manifesti me cognita sunt in nobis . Ecclesia quatuor habet Evangelia. ha se reses plurimas, e quibus quoddam scribitur secundum AEgyptios . aliud iux,, ta duodecim Apollo os . Ausius fuit de Basilides scribere Evangelium , Sc,. suo illud nomine titulare . Multi conati sunt scribere , sed de multi conatiis sunt ordinare e quatuor tantum Evangelia sunt probata , e quibus sub pe is sona Domini, & salvatoris noliri proferenda sunt dogmata ,, . Non sistum autem Origenes ad traditionem appellavit . ut demonstraret quatuor tantum esse Divina Evangelia, di quidem icripta ab iis , quorum n minibus inscripta sunt, sed etiam ex eodem principii capite S. Augullinus lib. 18. contra Faustum cap. a. ita illum Matthaei Evangelium reiicientem urgebat. ,, , , quum coepero Matthaei Evangelium recitare Apostoli ejus , ubi narratio Di
216쪽
is vinitatis eius tota contexitur, eontinuo dices illam narrationem non esse Mata maei, quam Matthaei esse dieit universa Ecclesia ab Apostolicis sedibus us. ,, que ad praesentes Episcisos certa successione perducta . Tu mihi quid con-ι, tra lecturus es p Aliquem forte librum esse Manichaei . ubi Iesus negatur ,, elis natus ex Virgine. Sicut ergo ego eredo illum librum esse Manichaei. ,, quoniam ex ipse tempore, quo Manichaeus vivebat in carne , perdiscipulos eius , certa siccessione praepositorum vestrorum ad vestra usque tempora custoditus. is N perductu est ; sic di istum librum credite esse Matthaei , quum ex illo ., tempore, quo Matthaeus ipse in orae vixit, non interrupta serie tempo- ,, rum , Ecclesia certa connexionis Reeessione usque ad tempora ista perdise,, xit,.. autem S. Augustinus de Matthaei Evangelio assimabat , idem quoque & de aliis tribus Evangeliis Marei. Lucae, atque Joannis assimari poteti. Ilii igitur quatuor Evangelistae ita prosequitur S. Doctor I a Consensam Evangelistarum lib. I. num. 3. universo terrarum orbe notissimi. & ob hoc., Brtasse quatuor sint partes ori, is terrarum . per cuius universitatem Chri- ,, sti Ecclesiam dilatari. ipse sui numeri Sacramento quodammodo declararunt, ,, hoc ordine scripsisse perhibentur. Primus Matthaeus , deinde Marcus , ter- ,, ti O Lucas, ultimo Ioannes is . Hune autem ordinem non sine peculiari re tione servatum fuisse hisce verbis tradit. Unde alius eis fuit ordo cognoscen ,, di , & praedicandi. alius autem scribendi . Ad cognoscendum quippe , at- ,, que praedicandum primi utique fuerunt, qui sequuti Dominum in carne prae-
,, sentem , dicentem audierunt. Deientemque viderunt , atque eius ore ad e- ,, vangelizandum missi sunt. Sed in eonseribendo Evangelium , quod divinia ,, tus ordinatum esse credendum est, ex numero eorum , quos ante passionem is Dominus elegit , primum, atque ultimum locum duo tenuerunt , primuntas, , Matthaeus, ultimum Ioannes a S reliqui duo, qui ex illo numero non erant,
is 1 ed tamen Christum in illis imitentem sequuti erant, tamquam filii ampleis etendi , ac per hoc in loco medio constituti utroque ab iis latere munire
Tandem quid Euses ius de hisce quatuor Evangeliis Ece ali. Hii lib. a.
U. 23. ex antiquitate remotiori proferat, modo videamus. ,, Tantus autem,s, in , Veritatis fulgor emicuit in mentibus eorum, s hoc est Romanorum j,, qui Petrum audierant . ut parum haberent semel audivisse . nec contenti ec,, sent intellis verbi doctrinam viva voce , nullis traditam scriptis accepisse e,, sed Marcum Petri sectatorem . euius hodieque extat Evangelium , enixe,, orarent, ut doctrinae illius. quam auditu acceperant, scriptum aliquod mo- is numentum apud se relinqueret. Neque prius destiterunt, quam hominem s
, expugnassent, auctore e scribendi illius, quod secundum Μarcum dicitur, ,, Evangelii extitissent . od quum Petrus per revelationem Sancti Spiritus is cognovisset, andenti homiruam inidio , librum illum auctoritate sita compi se bai se dicitur, ut deinceps in Ecelestis legeretur, , . Lib. autem 3. cap. Eq. Omnem postremum omnium conscripsisse Evangelium , & alia tria probasse tradit hisce verbis. o Soli nihilominus ex eunctis Domini Discipulis Mase,, thaeus , di Ioannes scriptos nobis Commentarios relinquerunt . os qui-A dem necessitate quadam adscribendum impulses Bisse perhibent. Nam quum ,, Matthaeus Hebraeis primum iidem praedicasset , inde ad alias quoque gentes is profecturus, Evangelium situm patrio sermone conscribens , id, quod prae Tom. IV. D d is sentiae
217쪽
se sentiae suae adhue superesse videbatur. scripto illo, quod relinquebat , sup-- plevit. Postea vero quum Marcus jam , & Lucas Evangelia sua seorsim sinis, , gula edidi sent . aiunt . Joannem , qui hactenus nuda voce verbum Domini ,, praedicaverat , tandem ob huiusmodi caullam ad scribendum se contulisse. o Perlatis iam in omnium , ipsiusiue adeo io innis notitiam supradictis tribusis Evangeliis . approbavisse ea Joannes, dc veritatem Scriptorum suo testim , , nio confirmasse dicitur se . Plura deinde superaddit , ad quae si advertatur , nullam inter Evangelistas esse contradietionem semper magis magisque conitabit . Ex hisce vero omnibus, quae usque modo disputavimus , ob evidentissima , atque certissima testimonia tam manifestum esse , quam quod maxime , quatuor Evangelia iis tribui debere, quorum nomine circumferuntur, habuisseque Divinam auctoritatem iam inde a primis Ecclesiae temporibus, iure optimo contendimus. Age nunc ergo de Apostolicis Actis inquiramus. Si Evangelii Lucae initium una cum capite I. Actorum Apostolicorum comparetur, tum illius, tum iliorum Sanctum Lucam ei se auctorem unicuique per jpectum esse poterit. Suum enim Evangeliiim S. Lucas ita exorditur . , , sadis Q soniam quidem multi eonati sunt ordinare narrationem , quae in nobis com- ,, pletae sunt rerum i sicut tradiderunt nobis, qui ab initio ipsi viderunt , de mi- , , niliri fuerunt sermonis , visium est S mihi alsequuto omnia a principio dili-
,, genter ex ordine tibi scribere , optime Teophile, ut cognoscas eorum ver- ., borum de quibus eruditus es , veritatem , , . Narrationem deinde sitam unque ad ea prosequitur, quae in Ascensione Domini contigerunt. Ita vero habet Auctor Actorum Apostolicorum initio primi capitis r o Primum quidem 1er- , , monem feci de omnibus, o Teophile , quae coepit Iesus facere, de docere,, usque in diem , qua praecipiens Apostolis per spiritum Sanctum , quos ele - , , git , assumptus est, , . Auctor ergo Morum Apostolicormn suo Teophilo a te narrata et se supponit, e it Iesus facere. O docere usque in diem , qua praecipiens O postolis per Spiritum Sanctum, quos elegit . assumptus est ; sed hoc praestitit S. Lucas. uti ex eius Evangelii cap. I. constat et ergo & Evangelii,& Actorum Apostolicorum eumdem S. Lucam Auctorem esse , dici debeti ergo si Evangelium eius Divinam auctoritatem habet, ob eamdem rationem etiam postolici iamus habere debent. Hinc vero est, ut Sancti Ecclesiae Patres tum Evangeliorum . tum Actorum . vostolicorum testimonia uti divinitus inspirata semper aeque 'audaverint. atque eadem semper auctoritas Actis Apostolicis, quae Sanctum Lucana Auctorem habuisse nunquam dubitatum fuit , ac aliis Sacrae Scripturae libris in Ecclesia tributa fuerit. Ad Actus enim Apostolicos appellat S. Clemens, scuti ad Divinam Scripturam, in sua I. epi Il. ad Corintb. num. 8., dc in fragmento a. epist. num. I. ; & S. Polycarpus in ep. ad Philist. num. I. uti Divinum laudat testimonium desumptum ex cap. a. v. 2q. Actorum Apostolicorum.
Apologistae quoque Christianae Religionis ad Actus Apostolicos, uti ad Scripturam divinitus inspiratam recurrerunt, quod fecit etiam S. Irenaeus lib. 3. ConrHaereses cap. I a. , atque alibi saepe, sicuti Omnes alii Patres eiusdem aetatis sequentiumque seculorum , quorum testimonia non est , cur referamus, quum ex
uno tantum Augustino nosse possimus,quid de auctoritate hujus libri Ecclesia semper senserit . S. itaque Augustinus de Paulo loquens ita hibet De praedesin. San
218쪽
ctorum lib. I. mrin. q. se Nam scripta sunt etiam fidei elus initia, suntque Ee-elesiallica celebri lectione notissi ina . , In 'oant cap. I. Tractatu 6. num. 18. is,h Actus Apollo lorum , inquit, testes sunt: ille liber Canonicus omni anno inis Ecesesia recitandus . Anniversaria selemnitate post passionem Domini nostis illum librum recitari, ubi scriptum est, quomodo conversus sit Apollotus Sermone 3I . num. I. , alias serm. s3. , , Actus Apollolorum , aut . liber ellis de Canone Seripturarum. Ipse liber incipit legi a Dominico Paschae, sicut ,, se consuetudo habet Ecclesiae ,..' Supereti ergo tantum , ut videamus, quid de hisce item Hostoli is Acti, Eusebius ex antiquitate protuleriti,, Porro Paulum inquit idem Eusebius E is elesiast. Hist. lib. 3. cap. q. in gentibus praedicantem a Jeros blymis , & finia ,, timis locis usque ad Illyricum , Ecclesiarum ubique fundamenta jecisse tumis ex ipsius verbis constat, tum ex iis, quae a Luca in Actibus referuntur ... , , Lucas vero ... duos nobis libros divinitus inspiratos reliquit. Alter eorum, , Evangelium ell, quod quidem ita se prorius exarasse testatur, prout ab ip-- sis verbi Divini ministris , qui ab initio Christum viderant . acceperat: , , quos etiam omnes se jam di dum affectatum esse profitetur. Alter liber i ,, scribitur .actus stolor im , quos ille non iam auditione acceptos, sed ocu- ,. lis sitis spectatos icriptis tradidit . . Cap. autem et s. eiu sisem libri, in quo agit de iis Sacris Scripturis , quae communi consensione omnium receptae sunt, ita habet se . Primo igitur collocanda eii Sacra Evangeliorum quadriga, quam is deinde consequuntur Actus Apollolorum , . Evidenti ergo auctoritate non mi nus compcrtum cit, Actus Apostolicos habere Lucam Auctorem, quam usque
a primis Ecclesiae seculis fuisse librum Divinae auctoritatis.
DE ALIII SACRIs LAERIs , QUI SEMPER COMMUNI CONfEMSIONEONNIUM CANONICI HABITI FUERE.
TAles profesto sunt Apostoli Pauli epiliolae omnes s ea dumtaxat excepta. quae inseribitur ad Hcbraeos 3 epistola i. Sancti Petri , atque etiam I.
S. Ioannis. Has ergo eorum revera elis , quorum nomine circumferuntur.& Divinae auctoritatis esse . tum ipsorum Scriptorum Divinorum , tum etiam te Ilimonio aliorum evidentissimo eo quidem, atque certissimo , quam pauci ribus fieri poterit, in hoc g. demonstraturi sumus. PROposirio . Omnes laudatae epii olae , & eorum revera sunt , quorum nomine circumscrentur, & Divinam continent auctoritatem .Fpis :m ergo ad Romanos Pauli Apostoli esse, Divinaeque esse auctoritatis, ni n. is nilia argumenta ostendi int, quae ab ipsis Auctore eiusdem epistolae peti pollunt. ,, i 'aulus c ita huius epistolae initio legitur servus Iesiiri Chri iii, vocatus Apostolus, segregatus in Evangelium Dei . . . . Primum, , , quidem gratias ago Deo meo per Jesum Chrillum pro omnibus vobis: quia ,. fides vestra annuntiatur in universo mundo. Testis enim mihi est Deus, cui ,. servio in spiritu meo in Evangelio filii ejus, quod sine intermissione m M moriam vestri sacio D. Paulus ergo est, qui scripsit hanc epistolam. D d a niam
219쪽
niam vem acceperat ca) Gratiam. σ -ostolatum ad siMirarim fidei in ore. rubiu gentibin pro nomine ejus , hoc est Christi; ideo se servire in spiritu sim in Evangelio Filii Dei Patris aequo iure assirmare poterat. Hine est, ut v tiam praedicandi Evangelium sibi datam dicat, ut esset minister in Gentis. .
eamque virtute signorum, atque pmdigiorum fuisse confirmatam , quo nemini dubium esse posset, num doctrina, quam praedicabat, Divina esset a se Au is cius autem , inauit. o scripsi Vobis, fratres, ex parte . tamquam in m is moriam vos reo ens. propter gratiam . quae data est mihi a Deo, ut simia minister Christi Jesu in gentibus t sanctificans Evangelium Dei. . . Habeori igitur gloriam in Christo Iesu ad Deum. Non enim audeo aliquid imiari eorum, quae per me non essicit Christus in obedientiam gentium , verbo , is & factis i in virtute signorum , & prodigiorum , in virtute Spiritus Sancti,, . Ad plura autem huius epistolae testimonia appellat S. Clemens in sua I. epist. ad Corint. num. 3λ, 33. , 47., 16., multaque etiam huius epistolae t simonia Iaudat S. Polycarpus in episti ia Philippen. num. 6. S. Teophilus ad Autolycum lib. 3. num. I . refert testimonium, uti Scripturae divinitus insipiratae , IUmanorum Irenaeus contra Heram lib. cap. I 6. nu. 3.
Hoc ipsum, inquit, interpretum est Paiaus scribens ad umanos: deinde vero laudat testimonium Apostoli Roman. I. v. I. Sc seq., S Roman. 9.que saepe facit etiam in aliis libris. S. Clemens Alexandrinus Stromatam libro . refert plura testimonia ex epist. ad Romanos sub Apostoli nomine , uti verbum divinitus inspiratum i quod etiam saepe facit in aliis Stromesum libris . Tertullianus lib. s. Adversus Marcionem cap. i 3. plura disputat de epistola S. Pauli Apostoli ad Romanos, multaque testimonia eius, uti ex Divino Verobo depromta, in medium prusere. Origenes in Praefatione epinoia ad uni a. nos haec habeti se od ceteris Apostoli Pauli epistolis dissicilior putatur ad ,, intelligendum hanc , quae ad Romanos scripta eli, duabus mihi videtur fi is ri ex caussis se. s. Cyprianus ep. 67. Sed hoe idem, inquit , PMdus spostolus scribis, iaciti susurratores Oci uti habetur Αρ nanorim I. V.3 . Alia quoque plura huius epistolae testimonia in suis operibus saepe laudat. S. Miuius Adversus Eunomiam lib. . Adversus eos, qui dicunt σα num. a. O is prinois epistolarum , inquit, i. Paulus meminit Patris, Filii, in Spiritus Sancti, sie scribens: refert deinde testimonium Romanorum I. V. I., uti si in suis operibus iam Deerat. Tandem S. Ambrosius De Fide lib. I. ca. 16. nu. I 3. se Paulum inter emus, inquit, qui spiritu Dei plenus has prae-
,, Videns quaestiones , generaliter contra gentes, specialiter contra Arianos lo- quutua, ait Divino iudicio eos esse damnatos, qui servirent creaturae potius. ,, quam creatori is . Multa deinde testimonia in confirmationem eorum , quaesbi proposierat, ex epistola ad Romanos depmmit. Epistola I. ad Corinthios una ex iis est, in quibus S. Apostolus a Deo ossicium sibi commissilin praedicat. Ubi postquam se Apostolum Iesu Christi a Pellavit, mox assimat a sermonem, atque praedicationem suam non fui ila in in persuasibilibas humana sapientia verbis, sed in ostensione spiritus , O vim tutis , ut fides Corinthiorum non esset in sapientia hominum. sed in virtute
Dei. Unde & se loquutum cest Dei spientiam dicit, quam sibi cd revelavis
Deus a Cap rs. v. x s. de seq. te v. 7. eiusdem cap.
220쪽
LIBER III. Deita per spiritum suum, quia non acceperat spiritu re bi- mundi , sed
spiritum. qui ex Deo est, ut Mamus, qua a Deo donata sunt nobis i qua σιoquimur, inquit, non in doctis bum a sapientia verbiis, sed in doctrina spi. ritas, spiritualibtu spiritualia eomparantes. Qiid λ non semet Apostolus p inquit cap. s. v. t. nonne christum Iesum Domimon nostrum vidi Unde etiam omisnes monet, bὶ si quis videatur propheta esse, aut spiritualis, cognosat, quae scribit, quia Domini sunt mandata. Hisce autem omnibus, aliisque sane mul. tis . di generatim suae praedicationis , di peculiariter huius epistolae auctoritatem adilruit, poliquam initio ipsius epistolae suum nomen ita expressiti Paulus vocatus Apostolus 'esu Christi per voluntatem Dei. Tettimoniis quoque Patrum Apostolicorum. & sequentium se lorum de huius epiliolae Auctore Divinaque auctoritate constat. s. Clemens in sita I. epist. ad Corint. nu. a , NAE s. ad quaedam huius epistolae testimonia appellat: num. autem q7. ita habet: sumite suam Beati Pasili Apostoli . Didpimum vobis in Hiaeos Evangelii βrisis p Profecto in pritu ad vos litteras dedit. S. Ignatius in epist. Ad Ephes. nu. a. laudat testimonium I. epist.
ad corint. cap. I. U. Im, & num. I6., ac I 8. eiusdem epistolae testimonium I. corint. 6. v. K, IO. v. 8., I. V. 18. 2O. 23. 2 sicut etiam num. s. ep. adum appellat ad alia testimonia I. ep. B. Pauli Apostoli ad corint. S. Iustinus in Dialogo eum Trubone num. 3 s. non secus, ac alia sacrae Scripturae testimonia, Iaudat illud Apostoli I. Corint. II. v. I 8. Erunt Mimata . Obarem; Sc in epistola ad Diognetum num. Ia. c) is inram ὐulxatem, i
,, quis, quum peripexisset Apostolus, reprehendens cognitionem , quae sine,, veritate mandati in vitam exercetur, alit NJ Cognitio instat. dilectio a is tem adimat is . S. Irenaeus lib. I. Coatra Haereses cap. 3. num. q. quin ipsum, inquit, quoque Paulum crucis lani se mentionem facere dicunt , quum in Me verba loquitur. Laudat deinde, uti Divinum, teltimonium I. epist. ad corint. cap. I. v. I 8., quod S alias saepe facit. Clemens Alexand. Stromatum lib. s. num. q. Praeclarus quoque Apostolus, ait, sic dicit quodammodo similia. Plura deinde testimonia refert ex cap. a. epist. I. ad Corint. Stromarum lidi num. ιγ is Iam vero, ait, Apostolus Paulust si corpus meum, in ,, quit, tradidero est e. ,, uti habetur L corint. I 3. v. 3. Tertullianus lib. s. iacueversus Marcionem cap. IO. plurima testimonia profert ex epist. I. ad Corinnuti Divina, atque Pauli. Origenes in epist. ad Romanos lib. Io. nu. 7. EM ,, etiam , iniust, illud, quod Paulus in quibusdam epistolis aliorum vocabi,
is Paulus, O Divantu, O Timotbeus , puto non inaniter factum se. S. Cyprianus in lib. Testimoniorum cap. I. nu. 8S. so. s1., 82., 9 ἶ- , dc Ps. sub Apostoli Pauli nomine plura testimonia profert ex epistola I. ad Corint. S. Basilius lib. a. . Ldversus Eunomium num. 2. G Spe is, inquis, item Pau- ,, tum, qui dixit i tarictus Dei potentia, . Tandem S. Amorosius vi. ritu Sancto lib. 3. cap. q. nu. aa. . & seq. plura testimonia ex epist. I. ad
corint. , uti Divina, & Apostoli Pauli prosert.
ce Num hae epistola S. Iustino tribuiiabeat , disputatur inter Eriarios. Opus Laiamen, illius aetatis , dc Martyre dignissimum