장음표시 사용
271쪽
, , criminibus consenserit , oculis captum fuisse eur non omnes mentiti sunt,
, , significalite, nihil plane illi . quod possit offendere', evenisse λ sed ipsum qui-
., dum evanuisse , forumque , di iudicia illorum risiis p i vem illum coti,, prehendere ausi fuerant, divinitus illi,sos , contra illum se agere , quae ege- ,, rimi, tametsi ille non aderat . credidisse λ Quid porruὸ Non gravius digniuG, i que scripsi illant , nullum plane humanum, aut mortalem casum ipsum 1 ubiis.,, se λ verum ubi vi Divina res omnes sitas confimiasset, tum in Gesum glO- riosius diviniusque revertisse λ Certe hoc multo maiorem venerationem com-M parasset , quam singere ab illo ea miracula facta . quae novimus. Neque ,, enim his credituri non fuerant , qui ceteris eorum deni narrationibus fidem ,, adhibuere. Qui igitur in iis, quae dedecus habent, at ue tristitiam , veri- , talem corrumpere ausi non sunt, cur non & in reliquis quoque . quae de il-M lo pmtulerunt , digni habentur . quibus absque sulpicione falsitatis creda-
,, tur , etiamsi miracula narraverint, pAlias vero argumentationes , quas adhibet Eusebius . ut a factis viris omnem luspicionem falsitatis expungat, modo omittimus . atque hanc unam tantum ultimo loco in medium proponimus . o Q si mendacia haec erant, , , quae illi ex composito finxissent . operae pretium erit admirari quonam pa- ,, cto tantus numerus contentium illum inter se in rebus fetis vel usque ad ,, mortem servaverit, nsque ullus unquam earum rerum formidine, quae illis,
, , qui prius sublati fuerant, accidissent , a s ictate desciverit , neque reliquisse publice contradixerit , prodens ea . quae inter ipsbs compi sui sunt. Q in α,, unuS eorum, qui vivum praeceptorem prodere ausi is est , illico manum sibi
., ipsi consciscens debitum supplicium invenit. illud porro qui fieri potest . ut
,, non omnem habeat illiporem , homines sedi ictores . atque illiteratos, qui nec., loqui . nec audire quidquam , praeter unam patriam linguam. consue .sent, non ,, selum excogitasse audaciam peragrandi orbem nationum omnium , sed quum ,, peragraverint, fecisse , quod cogitaverant ρ Contemplare praeterea quantum ,
,, ct euiusmodi sit, illos de rebus gestis desis nullum unquam discrepans vcse,. hutn protulisse . Si enim in omnibus rebus . de quibus ambigitur , atque in is iudiciis, quae ex legibus exercentur, communibusque conimversiis, consem siis testium certum ratumque id eis cit, de quo ambigitur λ in ore enim dum, , rum , vel trium tellium consistit omne verbum p cur in his quoque veritasse non consisset ρ Quum S duodecim Apostoli fuerint, cie septuaginta Discipu- ,, li , S innumerabilis extra hunc numerum multitudo, qui admirabilem in ,, omnibus consensium servaverint, de rebus a Jesu gestis testimonium dederint.., non illud quidem sine sudore, sed cum tormentorum omnisque injuriae. ac , , denique mortis perpessione, & quos postremo etiam Deus vicissim suo te- ,, stimonio comprobaverit . qui verbum , quod ab illis proditum vulgatumque ,, est , ad hunc usque diem etiam in Omnem aevum continuat , atque propa
Dum vem mistae obtrudunt , a Sacris Scriptoribus re gestas imperfecte dyminuteque referri , illud demonstrant, se amplius non habere , quo confugiant . od enim Apostolis propositum erat . integre exponunt, omittunt Uero ea , quae ad sui inlii tuti rationem nihil intererant. Sacri ergo Scriptores id sibi non conitituerunt, ut vel elegantia orationis , vel ornatu figurarum , vel apparatu , aut pompa verborum leguntium animos sibi conciliarent, quo faci-
272쪽
sus in eorum , quae reserebant, fidem indicere possent, sed nuda rei vortitiate contenti , cum summa simplisitate eam manifestare aggressi sunt . ia inii,, prudenter, & candide res ab Apostolis Iesu gestas pollunt examinare s in ,, quit Origenes Contra Ceyum lib. I. num. Ia. J his manifellum fiat hos Dia,, vina Virtute roboratos suilla oportere , ut edocerent Chri ilianam Religi ,, nem , di homines verbo Dei stibiicerent. Non eis saeundum artes Graec . , rum dialecticas. aut rhetoricas, dicendi facultas, ct di:serendi ratio inerat. , , qua auditores sibi conciliarent. Atque etiam si desiis elegisset doctrime suae is ministros, adhibuiiset eos, qui multorum cpinione sapientes habentur , aueri cogitandi subtilitate. aut strinonis facundia multitudinis plausus captare posiis sunt ἔ i ista meo quidem iudicio suspicio fitillet . si nilli eum ratione , atq via ulum fuit se, qua Philosophi sectae cuilis piam auctores usi sunt , nequcio quod promissum est de doctrinae eius Divinitate videretur adimpletum . . . ,. Nunc autem ecquis et , qui quum videat piscatores , de publicanos , velis primorum elementorum imperitos ἱ id enim de illis Scriptura testatur , licia Celsus ipsis inscientiam suam vere describentibus credit 3 confidenter de fi- ,, de l. sit adiungenda non modo apud Judaeo; dil putare. iud etiam apud re- liquas gentes prospere Iustim annuntiare , non quaesierit. unde illis eiset per se iliadendi ficultas p neque enim erat vulgaris . quis non dixerit Jesum, in Apostolis Divina quadam virtute consequutum Dilla, quod his promise- ,. nat verbis i ab Venite post me. ficiam vos fieri piscarores hominum Inde ergo etiam de lito errorae Deidae convincuntur, unde cὸlumniandi occasio
Licet ergo arctissimo amicitiae vinculo cum Christo essent Apostoli eoniuncti, immo quamvis, sicuti revera erat . uti suum supremum Dominum c Dierent . atque venerarentur ἔ tamen propter hoc iis fidem non esse adhibendam , quae de Chritio Apolloli tradiderunt , impudenter vidcucet Dei ita: ess tiunt a nimis enim multa sunt, ut modo etiam ex Origine Observavimus, qliae ne levissime quidem si spicari quemquam patiuntur, a Sanctissimis varis nos fuiGse deceptias Tandem ad id, quod opponunt de remotione temporum . non est, cur
hic aliqua contra reponamus i Laus enim hac de re initio libri a. ia pluribus lemmaubus disputavimus,
NUM AUCTORrs LlmoRUM NOvI TESTAMENTI ALIOS OMIPSRE , ATQUE IN ERROREM INDUGERE POTUERINT .
NUM , etiamsi voluissent, Mossibile fuerit , ut sacri Scriptores sios post
ros decipereri , illud est, de quo modo disputare aggrudi inur . Hac en mi ratione de veritate eorum, quae tradiderunt , tanta eviduntia conitabit.
ut ea nulla maior haberi possit. I ' posmo. Sacri Scriptores librurum Novi Testamenti, etiamsi voluta sent, in errorem alios inducere non potuinent. Tom. IH LI E
273쪽
Prob. prop. Illud vero priori loco demonstrabimus , impossibile filisse,
ut eos Ethnicos , atque Judaeos deciperent, qui Christianae Religioni nomer dederunt; deinde autem , hoc idem multo pi tiori iure etiam quoad alios fi ri non potuisse , qui in suo errore ob: ii nati periliterunt . Ethnicorum ergo Religionem fuit se talem , ut sensibus indulgeret , voluptates foveret , & non statum non contineret gravia precepta, ted ut iam multa turpia, & obicoena permitteret . nemo non novit . Contra autem Relig o Christiana , quae tota i nititur praeceptis. atque institutis Christi Domini, cum pravis cupiditatibus bellum perpetuum agi vult, sensuum noxios appetitus reprimi iubet, praecipitque ut multa serventur, quae gravia sunt. S dissicilia , viqi te ipsa quoque vita . si opussi, pro defensitare eius in discrimen adducatur . Hinc vero eli , ut duo inter. se magis contraria esse non possint . quam Religio Ethnicorum , atque Ch milianorum. Ethnicis ergo, qui Religionem Chri Ilianam amplectebantur , nec ecse erat aliam omnino vivendi rationem instituere , omnibus inhonestis voluptatibus bellum indicere , multisque legibus , atque praeceptis , quae sensui adversantur, sese subjicere. Res igitur ilia talis erat, in qua sibi turpitee illudi pati non potuerint . mandoquidem quidnam tandem gravius fingi , aut excogitari poteti, in quo homines omnem suam curam ponant, ut de rei veritate
convincantur Anne praecipitanter possibile est , ut agant in tam gravi negotio , quod N praesentis. & futurae vitae statum resipicit 3 atqui multi Ethnicorum omnis generis, atque conditionis. saὶ Apollatis monentibus , & Ladentibus , Christianam Religionem amplexi sunt. licet sensius contra obniterentur rergo absurdum est, ut se per ApoItolos decipi passi sint. Oniam vero De istae, dum de rebus agitur, quae Religionem spectant , ad praeiudicia institutionis , atque educationis saepe recurrunt , ex hoc quoque capite nunc expendamus, num Ethnici ab Apostolis decipi potuerint. Dubitari ergo non debet eos Ethnicos , qui Apollolorum tempore Christianae Religioni nomen dederunt, in praejudiciis superstitionis fuisse educatos , assii evit se indulgere sensibus, persequi voluptates, quaerere commoda vitae praesentis r qtia igitur fieri ratione potuit , ut contra institutionem semel habitam semperque retentam, sine evidentia , & absque firmissima persuasione, qua interius convincerentur, id amplexi fiterint , quod sensibus permolestum erat ρ Profecto si de aliqua Religione ageretur , quae nihil non concederet sensibus, nihilque durum , cic grave servandum imponeret, contra ac a sua pueritia per patrias leges instituti erant. sibi illudi passos fuisse , existimari posset; at vero quot, quantaque erant , quae licet antea secundumpatriam inllitutionem libere sibi permissa essent , per Religionem Christianam sub gravibus poenis prohiberi animadvertebant λ quibusnam legibus se stibiici , quaenam onera sibi imponi non
videbant P an Brtasse prava omnia oblectamenta sensivum a se rejicienda, in virtutis exercitatione etiam cum gravi labore persistendum esse non cognoscebant. contra ae a sua pueritia educati erant λ ergo si primae institutionis , atque etiam usque ad provectam aetatem subsequentis educationis ratio habeatur, nemini unquam vel apparenter probabile videri potest ut decipi potuerint , qui
nes, sed etiam multos tum nobilitate gene- dediste sapia in hoc lib. observavi iugi v. i. ris, tum destrina praecellantea primi Ec- M.
274쪽
Christianam Religionem amplexi sunt. Neque etiam minus irrationabile est . ut Iudaei, qui Christi cultores facti filere . in re tanta sibi turpiter illudi passi sint. Qitandoquidem eam Religionem delerere debebant, quam ministerio Moysis a Domino acceperant, atque uti Messiam suscipere hominem, qui velut seductor ab iisdem habitus fuerat, quique cum eo, quem venturum ine sibi finxerant, nullam similiti idinem pra seserebat. Huic ergo Divinos honores moriebat, ut tribuerent, sicuti Dei Filium eum venerarentur, eumdemque a mortuis rejurrexisse , inque coelos ascendii se crederent. Inde vero consequebatiir, ut alii , ac antea errant , eVadere
deberent , ac omnino novam vivendi rationem instituere. Quapropter magis impossibile futila quoad ludaeos . quam quoad Ethnicos . ut in re tam gravi aliquis error obrepere potuerit , hac ratione concludo . Quamvis Ethnici sum Deos haberent ; tamen neque legem sibi revelatam ab iisdem acceperant, ne que opem eorum sibi praetentem experti fuerant , neque minacula Viderant , per quae de Divina quadam , atque supra humanas vires posita uirtute, Con victi remanerenti contra Juisi legem , quam servabunt, a Deo sibi revel tam esse certissime noverant, S ut in eius observatione persisterent, qua si
gellis, si inobedientes , qua insignibus praeclarisque miraculis , si fideles, L
pius moniti fuerant r ergo si hac in re Ethnici decipi non potuerunt , multo magis quod Judaeos nullus deceptioni lacus esse potuit . Ad Judaeorum autem educationem, S institiitionem si advertatur, longe graviora in iisdem, ac in Ethnicis occurrunt , propter quae eos decipi non po titilla, unicuique manifeste perspectum erit. Qiandoquidem patrias inllitutio
nes necesse tantum erat ut Ethnici condemnarent. suorum Deorum falsitatem de tellarentur, seque nimis crassio errore delusses faterenturi at vero Iudaei erubescere debebant, se naaioresque suos adversus evidentem veritatem summa
cum pertinacia pugnasse , contra Dei Filium impie crudeliterque egisse , atque eum immanioribus suppliciis antea excruciatum occidisse , quem summ pere colere , α venerari debebanti ergo si Judaeorum educationis inllitutioni Gque ratio habeatur, nihil minus fieri potuit se constat , quam ut Judaei ad Chiistianam fidem conversi ab Apostolis decepti silerint i ergo impossibile filii, ut Apostoli cos Ethnicos, ae Judaeos deciperent, qui Christianae Religioni nomen
dederunt, quemadmodum nos priori loco demonstrare aggressi fuimus. Age ergo nunc de eadem impossibilitate quoad eos Ethnicos , atque Iudae uagamus, qui in sua obstinatione perstiterunt. Quum e. Ethnici Apollo os dia scurrentes viderent, ut Christi Religionem ubique propagarent, eos sitam mbi impietatem expr)antes audirent, denunciantesque intelis gerent, fiaturum esse, ut in aeternum perirent, nisi aras everterent . idola confrigerent, atque ad cultum veri Dei sese converterent, fieri non poterat, ut quoniam in sua impietate obstinate persistere constituerant, contra Apostolos quam maxime non commoverentur, sicuti revera commotos fuit se conllat. Naturale autem est, ut qui propter doctrinae novitatem animum omnino aversum ab altem habet ,
in dogmata illius diligentissime inquirat, expendat facta , quae refert, nihilque intentatum relinquat, ut detegat omnem nisitatem , quae subesse possit et ergo quum Apostoli ea Ethnicis suaderent, quae non multo ab inde tempore contis gerant, quaeque num vera, aut falsa essent, ipsi Ethnici aut per se cogno-
275쪽
scere, aut per alios facile a sisequi poterant, eos ab Apostollis decipi non potuit te dicendum est ca . Multo minus autem Iudaei falli potuerunt. Nam Christum , qui fuerat amctor pacis. atque justitiae , eorum consilio iniuilla interemptum esse , Ap, tali affirmabant: Scribas , Pharisaeos , Sacerdotes, Plantifices, omnesque alios, qui in natione erant venerabiliores, uti hypochritas, calumniatores, di blasphe mos traducebant, nullaque excusatione dignos, quia licet tot miracula . ramque mirabilia operia vidi issent, tamen credere noluerant . in is vero Iudaeos tam bardos, ii upidos, immo & insipientes fuisse crediderit, ut in re tam evia denti ab ApollOlis decipi potuerint p anne non repugnaturi fuit sent, ne ab iistiti blasphemi. impii , atque parricidae impune traducerentur λ nonne calumnias tam turpes omni itinuo repulsuri ρ Prosecto infensio odio exarsi in ori contra Apoibblus nGn ignoramus ; atque illud quoque compertum habemus, quum alia ratione non pollunt, vi, atque violentia. ut silerent. neque amplius Chrisu in Crucifixum praedicarent, Lise conatos: ergo quum Apoitoli apud Jaldaeos
a promulgarent, quae illorum aetate contigerant, atque etiam pur eoidem sperfecta erant . nihil minus fieri potui: quam ut Iudaei ab Apollatis aecipi sit,sque potuerint. At vero non sellam. si Ethnscorum atque Ilidaeorum ratio habeatur, nubius in hac re deceptioni locus esse potuit; sed etiam hoc idem mani rei lumapparet, se ad id advertatur . quod Apostoli pratii iterunt: o Nam si ipsi in-s, quit Eusebius Praepurat. Evang. Iib. 3. nu. s. st de seductores , dc impotiores m erant, & praeterea imperiti, omninoque vulgares , ut cbnilat, quin etiam, barbari qui non plus , quam Syrorum linguam noliant quomodo in totum M progressi uini terrarum orbem p vel qua illud solertia excogitarunt, ausi vum sunt λ quibus porro viribus id , quod ausi sint, per cerunt ρ Elio enim vi,m ms milicos in terra propria veriantes decipere, & vagari, nec otiose auso stul ra rem serere . At vem apud, omnes nomen Iesu praedicare, admira-
is biliaque illius gesta & in urbibus, de in agria docere; dc alios quidem e
. rum imperium Romanum , ipsamque omnium urbium civitatem reginam in inis Uinere' alios Persarum regnum se alios Armeniorum , Parthorum alios natiost, nem , item alios Scytharum , quosdam etiam ad ipses Orbis terrae ventile fi-m nes , Indorumque regionem penetrasse r alios porro trans Oceanum evasi .le alm eas insulas . quae Britannicae vocantur i haec 1. ne ego nunquam humana vi us is et a putaverim, nedum' conatu levium vulgariumque hominum . ac multo minus,, teductorum , praestigiis lite utentium o Qtii vero flagitiosunt versutumqtie doctos, rem experti essent. Se eius exitum vitae talum perspexiisent , quibus taliri dem verbis assequerentur inter se de illo consentan ea fingere λ Si quidem uno in ore omnes & lepros,um purgationes , Si eicetiones daemoniorum , dc excitati m nes mortuorum, re caecoruni sanationes , de innumerabiles alias aegrotanti uiu,, medelas, quas ille praeit iterat, tellificabanturo Postremumque Omnium pri- mis sibi post, mortem reditus illius in vitam sit visiis. Haec haque neque Q, neque audita. inquam . tuis temporibus, quomodo uno ore facta fuis se aflirmare ausi' essent, morte quoque ipsa comprobantes, quod dicerent γ
Lli in ex mhina plebe homines , sed etiam servaste in hoc lib. quor . ar. I.-4 l ier' : Danultos nobilitat. generis . aidue doctrina potissimum . quae dice, imis. praeuarc si
276쪽
s, Nunquu olim eonvelli , & conspiratione ad idem sentiendum facta, foedus,s intur se pepigerunt, quo fingerent, ementirenturque eλ, quae nusquam fa-- ctae ei Pnt,, Rationem sibinde exponit, qua inter se convenire potuerunt, atque postquam de ilion stravit hanc conventionem non fuisse possibilem , ita concludit α- videntur ne tibi credibilia haee , aut ulli verosimilia A ignobiles vulgares is que homines. poei'Iam talia finxerint , atque inter se composuerint, R s, manum imperium in vallise λ aut humanam naturam , quae vitae amorem , acti itudium , qua ii quiddam proprium possidet, potui .se unquam ulla mercedem voluntarium 1 ubire interitum , quemadmodum Salvatoris mi ire Distipuli m. M tuere 3 inos sic quidem eo ituporis veni: eredas, & quum ab illa nihil Μ admiratione dignum geli im inspexerint, ipsi tamen ex composito cuncta M Cjus generis cun finxerint 8 deinde magis quibusdam de illo corrogatis , proem illi Omne genus mortis Ebire parati, promptique fuerint tu vero quid aism tandem ad Qerita haec λ nempe illos neque opinatos fuisse, neque sperata is quidquam Ob eiulinodi commendationem Iesia perpellaros. are tam intrem piue ad praediciandum de illo provereri. At illuc quonam pacto concedem tur , illos non spera se pro illo se omnia palsuros λ qui ec apud Romanos, ,, α apud Graecos, ex apud Barbaros Deorum eversionem ellent invecturi λ ,, At enim hii loris , quae de illis extat , aperte hoe habet γ illos post pretege-o ptoris interitum ab in: idiatoribus quibusdam captos fuisse. & primum qu ri dem in cancerem conjectos , deinde dimidos , tum iis imperatum . ne ν,, ulli hominum in nomine letu riqueruntur. Pollea vero quum illi hos vidis- is sent apud multitudinem palam, de illo iterum loquentes, correptos verbem' rarunt, eosque ob doctrinae genus increparunt is . Tandem uir Origenes oblervat caritra Celsum lib. s. m. II.,. Nunc amis tem Iesus ibius est, qui ut Dei Filius per terrarum orbem in hane vitam ,, ventila praedicatur . Nam qui haec, ut Cullus, prodig osis tribuentes arti- , , dii, , similia pmdigia facere conati sunt, ut eamdem sibi apud homines con-m ciliarent auctoritatem . eos nihili faciendos ei se, compertum elli ciliusnodi ,, fuerunt Simon Samaritanus Magus, dc Dositheus eiustam , ac ille , reliis gionis ...hx quibus omnibus illud man sella constat, fieri non potuisse, ut Apost ii alios ire errorem induxerint, senteI ac ad id advertatuc, quod Oli praeuiterunt.
Verum hae de re plaribus fimasse quam par erat, quum nihil. sit, quo minus dubitari possit.
TAlla multa im Saeris libris sese deprehendi se Spinosi Tract. Tinos. Politis
277쪽
PROUsolo r Impie, atque inepte de Divina insipiratione librorum Novi Testamenti Spinosa inde dubitat, quia vel ea dicendi ratio in iisdem non adhibeatur , quam ipse praescribit, vel aliqua occurrant, quae a se minus probari posse stulte praesumit,
Prob. prop. Et re quidem vera quaenam tandem hominum insanientium auridaci 4 cli. velle , ut ea dicendi ratio, quam pro libidine sibi confinxerint, in iis quoque libris adhibeatur. quos divinitus inlpiratos Diise , tot ac tanta a gumenta demonii rant , ut nihil evidontius eise possit ca Anne oportebat, ut Deus in manifestatione eorum, quae revelavit Sanctis viris, talem quoque minui dicendi rationem inspiraret , quam a nonnullis contemptoribus Revelatae Religionis magis probandam eise videret Simili ratione quisnam unquam tam fuerit audax, ut desinire praesumpserit. haec a Deo revelari debuilla, no sitem alia Z Profecto Deum infinita sapientia praeditum esse etiam Deillae a mittunt: quinam ergo melius nosse potuit, quae per Divinam Revelationem manifestanda erant ; ipsine , an Deus p si se ipsos melius novisse dicant ; de impie blasphemant , S quam contra Athe istas Dei existentiam defendere, a que tueri volunt , e medio omnino tollunt: si autem, prout etiam iuxta lita principia debent, id Deo tribuunt ; tu omnium quotquot extiterunt, insipientissimos esse demonstrant, quum licet de Divina Revelatione prorsus convicti esse debeant, aliqua eorum, quae revelata sunt , ad arbitratum suum revoc mdo reprehendunt, ut inde totam Revulationem desimant, Uerum enimvero unde nam tandem Divinitas Revelationis attendi debet pan festasse ex ratione dicendi, an vero ex iis, quae in ea continentur lyrofecto politior dicendi ratio, atque etiam talis. qualem sibi quispiam confinxerit , apud prophanos quoque Auctores deprehendi potuit, atque revera deprehendituri haec ergo esse non potest, argumentum Divinae Revelationis . Quoerso ore De istae inde negare possunt Sacros libros non esse ui vini ins inspirat M. quia quam ipsi vellent, dicendi rationem in ea non deprchendunt i Quae ergo in Divina Revelatione continentur, ea profecto sunt, quibus sine ullo erran.
di periculo dignoscitiir Divinitas illius . Si enim illa nonnisi a Diuina
mente proficisci potuisse constet, tunc de eorumdem Divinitate amplius d
hilari non potest; atqui quae in libris Novi Testamenti continentur, nonnisi a Divina mente proficisci potui ise , in superiori quaestione iam abunde confecimus rergo in his libris id potissimum continetur, per quod Divinitas illorum omnino perspecta esse debeat, Deinde nihil magis non solum impium dici , sed etiam a veritate ali
num excogitari potest, quam quod sacri Scriptores nm decipere voluerint ;immo quamvis hoc sibi consti tui gent, tamen nullo modo praestare potuit sent . quemadmodum in duobus articulis praecedentibus iam demonstravimus ; atqui Sacri Auctores , quae scripserunt, divinitus inspiratos se scripssse testantur e qui ergo de eorum Divina inspiratione pmpter dicendi modum , quo ipsi usi su re , nonnullaque alia ad amitrium sibi conficta dubitat . impie, dc praeter omnem rationem dubitat. Minor quamvis ex iis contiet, quae huius quaestionis ar. a. in pluribus paragraphis ditiinete diiseruimus . tamen hisce evidentibus testimoniis peculiariter demonstrari potest: is An experimentum I inquit S. Paulus II.
ta Hoe de Mnere argum emorum qu- rem ceriam assumἰmus eonstare de omniarinum suis utque modo egerimus , eorumque da cinititudiae Divinae Revelationis.
278쪽
is corint. II. v. 3. 3 quaeritis eius , qui in me loquitur Christus, qui in vobisse non infirmatur , sed potens est in vobis, , λ Et I. Corint. 2. U. I 6. ,. Quis emis nim, ait, cognovit sensum Domini, qui initruxit eum p Nos autem semis sum Christi habemus, . Unde etiam Tbessalon. v. 8. sine haesitatione ita affrmat, , . Itaque qui haec lpernit. non hominem spernit, sed Deum , qui ., etiam dedit Spiritum suum Sanctum in nobis o . Et Thessalon. a. v. 3. hac ra' tione concluditi,, Ideo. & nos gnatias agimus Deo sine intermissione , quo is niant quum acceptuetis illud, non ut verbum hominum , sed L sicut vereis est 3 verbum Dei. qui operatur in vobis, qui credidistis, , . , Idem vem, quod Sanctus Paulus, ceteri quoque Sacri Scriptores de seermant, & iure optimo assi mare potuerunt. Nam Christus Spiritum Sanincium eodem modo promisit omnibus, dum dixit: saJ,. Paracletus autem Spi- ritus Sanctus, quem mittet Pater in nomine meo , ille vos docebit omnia. p. ' suggeret vobis omnia, quaecumque dixero vobis, . Et re quidem vera
Christus redivivus a mortuis sbJ - Aperuit illis sensum. & ut intelligerent, , Scripturas, seJ & insumavit S dixit eisi accipite Spiritum Sanctum , , .
Quid quod si de eo etiam Sacri Scriptores nos monuerint, sibi propositum non esse, ut in persuasibilibus humknae sapientiae verbis loquerentur, ne fides nostra esset in sapientia hominum , sed in virtute Dei 3 anne quispiam apropter humiliorem dicendi rationem , quam ab iissem adhiberi ipse putet, de eorum Divina inspiratione sine impietate dubitare poterit , , Nos autem s in-sa quit Apostolus I. Corint- a. v. ra. Sc I 3. 3 non sipiritum huius mundi accepimus, , , si d spiritum . qui ex Deo est . ut sciamus, quae a Deo donata sunt nobis.
is Pae N loquimur non in doctis humanae sapientiae verbis, sed in doctrina
, , spiritus spiritualibus spiritualia comparantes se. Et I. Corint. cap. a. v. I.& seq. eosdem Corinthios ita monetr,. Et ego quum venissem ad vos, fratres, veni,, non in s limitate sermonis, aut sapientiae annuntians vobis testimonium Chri- is sit . . . & semio meus, S praedicatio mea non in persuasibilibus humanae fa , , pientiae verbis , sed in ollensione spiritus , & virtutis r ut fides vestra non sit D in capientia hominum, sed in virtute Dei, . Non selum ergo Apollatus significa. , , Vit, se non adhibuisse humanae sapientiae verba, sed ulterius etiam innuit, cur non adhiberet; hoc est, ut fides nostra non esset in sapientia bomin im , sed in virtute Dei. Inde ergo etiam Divina Revelatio confirmatur, unde eam destruere Deillae vellent. Hi ne recte Sanctus Iullinus in cohortat. ad Graecosnu. 8. ,. Neque enim , inquit, natura, aut humani ingenii acie res tam magnae.
, ac Divinae ab hominibus cognosci possunt; sed eo , quod tunc in Sanctos ,, homines descendebat, dono, quibus quidem nee verborum artificio opus fuit,ri nec pugnaciter quidquam, & rixandi iludio dicere, sed pums se iples Di- ,, vini Spiritus operationi praebere , ut Divinum illud delapsum e caelis plectrums, Velut quodam cytharae , aut ivrae instrumento, ita Iullis hominibus utens , ,, Divinarum nob;s, di coele ilium rerum cognitionem recluderet. Propterea H ergo velut uno ore, & lingua una tum de Deo, 8c mundi origine . tum is de hominis creatione , & animae humanae immortalitate , ac sutum post hanc , , Vliam iudicio, tum de omnibus rebus, quarum nobis necessaria cognitio est, is summa, S secum ipsis consitantia, & inter se consensione nos docuerunt
i, idque quum variis locis , dc temporibus Divinam nobis doctrinam tra
279쪽
Verum quum nihil ab Ethnicis obiectum fuerit, quod De istae nostri rein
Poris ad nauseam usque non repetant, quid Gentibus eadem . ac ipsi Deliis , opponentibus Arnobius reposuerit in lib. I. Adversus Gentra , sane videamus.., Sed ab indoctis hominibus, a ebant Ethnici , oc rudibus inscripta sunt, Scι. iccirco non stat facili auditione credenda. Vide. respondet Arnobius , ne s, magis haec fortior caussa sit, cur illa nulla sint coinquinata mendaciis, mente
. , simplici prodita, & ignota lenociniis ampliare. Trivialis, & sbrdidus sermo
,, est . . . collectiones, enthymemata , definietiones , omniaque illa ornamenta ,, quibus fides quaeritur at sensionis , suspi cantes adiuWant , non verit itis line .. menta demonstrant. Ceterum qui stit , quod sit i lud . quo, dicitur . nec ,, definit . nec colligit, neque alia sectatur artificia verborum . quibus capi co , , sueti sunt audientes. S ad consensum rei circumscriptionis necessitate tr se duci . Barbarum is, solaecismis obsitae sunt. inquit res vestrae . Sc vitiorum o du formitate Pallutae. Puerilis sa ae , di anguili pectiris reprehensio e quam si admitteremus , ut vera sit, abiiciamus ex usibus noliris quorumdam se , , clutina genora, quae cum spinis nascuntur , S purgamentis aliis . quae ne , , alere nos Pollant, nec tamen impediunt perfrui nos eo , qui a principaliteris antecedit. de saluberrimum nobis voluit esse natura M . Dices i. cum Spinon. Sacri Scriptores non solum nimis abiecta dicendi ratione utumur, sed etiam non omnes eumdem ordi'em in sita narratione se quuti fuere , quemadmodum facere debui sint si di Winitus inspirati fili sint.
Illud quoque accedit, in libris Novi re: a menti nihil aliud contineri , quam
relationem cuiusdam viri peculiaris. qui plura gessi se traditur. a. Qitae Evangelistae de Chri iti geneal etia tradant. pluribus contradictionibus implicata sunt. Deinde Sattictus Matthaeus cap. a. v. 2ι. haec habeti suadimpleretur. quod dictum est per Prophetast q ιosiam Nazaram vocabitur nihil .utem tale Occurrit in Pn phetis. Cap. 27. v. o. laudat Zachariae tellimonium sub nomine deremiae. Ladae sane omnia demonstrant Evingelistas divinitus in . pira os non fui se ta3. Per salutationes, quae leguntur appositae in fine epiliolarum , Spiritus sancti dignitas contempta ei se videtur . Deinde quid magis alienum a Divina. inspiratione esse pote Il, quam hoc, quod in lita iucunda epillota ad Timotbeum p. q. v. 13. Paulus scripsit λ . Penulam. quam reliqui Troade apud Caprum
M ventcns affer tecum , ct libros, maxime autum membr nas se . Et haec alia quae habet in prima epistola ad eumdem cap. q. v. 13. I . , , Dum Venios M attende lectioni. exhortationi, di doctrinae. . . Haec meditare, in his et triri ut profectus tuus manifellus sir omnibus,,r nam quanam tantam ratione TDmotheus se ipsiim .initruere poterat p
Ne u geamus, pergit Spinosa, post effusionem Spiritus Sancti Petrum Apollolum coelesti visione indiguisse . sast ut videret , num Gentibus hvarg lium praedicandum iniset; si hie ApolloIus Dei Spiritu regebatur, anne dissimulationis Antiochiae habitae ses sese reum condituisset ρ immo quid necesi erat Amiolos coi g cgari Jerusalam , sc ut cognoscerent , num Gentes converse ad fidem Legem Mosavcam servare deberent , si uinisquisque eorum Spiritu Sancto ducebatur λ Huic vero est, ut .Apollo lus Paulus aliquando testetur se
280쪽
se , non Dominum p Necipere . atque non Dominum, sed se consilium dare. Tandem personales desectus, de quibus Actores librorum Novi Testame
ti se accusant, obscura dicendi ratio, qua saepe utuntur , superflua cura. quam, adhibent , ut levissimis etiam de rebus praecepta constituant . admonitiones . quibus hortantur saepe Discipulos, ut alias sibi cognitiones comparare studeant .aigumento ella poliunt, quae scripserunt. divinitus inspirata non ella. Ad I. respondemus, quod de abiecta dicendi ratione Spinosa opponit , nimis puerile esse , nulliusque momenti, quemadmodum supra demonstravimus Eumdem vero ordinem non omnes Sacri Scriptores sequuti sunt , sed eum . quem , Deo monstrant e. sequendum esse cognoverunt. Verum festa divinitus inspiratos ex hoc quoque colligi potest: nam licet diversum ordinem servaverint, de eamdem lanctitatem praeceptorum ubique singuli sparsam habent , de
de niagistro suo Chri Ilo, omnium Domino , atque Praeceptore , quae inter se mirifice conformia essent, tradidere memoriae posterorum . Nam Evangeli ilas in iis , quae de Chriili genealogia referunt, sibi mutuo contradicere, commentura Juliani ruit, quem sicuti in aliis, ita hac quoque in re sequuntur Deistae nostri temporis. Quia vero de hoe argumenti genere ex instituto differere velle nimis longum esset; ad quatuor libros, quos Sanctus Augustinus scripsit De consensu Evangelistarum, eos remittendos esse putamuS. ae ergo hae de re habet idem S. Doctor lib. I g. de civit. Dei cap. I.
num. I. nunc solum referamus t ,, Denique auctores nostri, in quibus non fru-
, , sira sacrarum litterarum figitur, & terminatur canon , absit, ut inter se alio qua ratione dissentiant. Unde non immerito, quum illa seriberent, eis Deum, ,, Vel per eos loquutum , non pauci in scholis atque gymnasiis litigiosis dispuis lationibus garruli , sed in agris atque in urbibus cum doctis atque indoctis,, tot tantique populi crediderunt. Ipsi sane pauci esse debuerunt, ne multiis tudine vilesceret, quod religione clarum esse oporteret: nec tamen ita pau- ,, ci, ut eorum non sit miranda consensio. Neque enim in multitudine philo,, sophorum, qui labore etiam litterario monumenta seorum dogmatum relique- , , runt, facile quis invenerit , inter quos cuncta , quae sensere , conveniant, , .
Non negamus autem Jesu Chrilli gelia Divinamque doctrinam eius esse id, circa quod Sacri Scriptores librorum Novi Testamenti potissimum occupati
fuere . Verum quamnam tandem calumniandi occasionem Dei ilae inde accipere pollunt Nonne aequum erat . ut in suis sermonibus ad eum praeserit m respicerent, quem esse Dei Filium agnoverant, sanctitatem praeceptorum eius perspexerant, uti Ecclesiae Caput, & Fundatorem venerati fuerant , ac talem, quoque ab iis omnibus habendum esse intellexerant . qui Ecclesiae Christianae, quam nunquam desecturam praeviderant, nomen daturi erant idnam ergo
Esse convenientius unquam potuit, quam ut in Iesu Christi gestis sanctissi misque v ceptis referendis Sacri Scriptores potissimum occuparentur Nonne gella I hi Christi, atque praecepta eius pro omnibus aetatibus, de hominibus certissima regula futura erant . ad quam suas actiones, & fidem singuli dirigere deberent Dum ergo Saeros Scriptores hoc unum peculiariter sibi prisosuisse moleste serunt, pro sto more impie facient. Suam vero impietatem magis magi'ue produnt, quando sua dicendi ratione Christum eodem in pretio , ac quemvis alium peculiarem hominem, se habere demonstrant. Ad a quoad ea, quae opponunt de contradictione Evangelictarum, neces Rom. IV. M m . se