장음표시 사용
111쪽
s o De Medicinae certitudine, &c.
partem. De hae vero patre difficile ait Hippocrates tam iique eiusmodi accurata renitudo is ane Αmedica existat disseili faerit semper assequi, vad νectissimum est. Nulla autem species in messicina tantam certitudinem petunt,de quibus dieitur. Nonputo itaque propterea artem medicam veterem vestis Mi di ri .innuli 3 foret, nec prudenter inuectigata, rei ciendam esse. ut Gorgias Leontinus, & Poli discipuli sophista falso putarunt,ut Pleurnius ait. Verum Hippoe. pergendo, habet,quod non exquisitam II- ν- u lai ειam certιtuinem undique pras rat. Quin pomis drecto vismumst sequis ex ignorantia tenebris δ' ductu ratronis aliquo usque progrediatur admiranda existimo artis medica Limenta, quod scilicet pri denter,oe recte sumenta fruit. Hinc etiam Diuiniis senex inquit firma enim ara tota medica, Ioci tib M loel, ita
ea modos, quibus ars medica certa e inculpabilis prudentiae auxilio se habet, patefacere deuin re
car. At vero cum Artis Medicae principia sensibilia non sint, immo speculabilia, Si vitalia quo. '' que in certa videantur; Proinde horum tertitudinem in medium asseram,de hoc in libis quarto exequi conabo t. Mox vero quia, ut ait Hippocrates,aliquis Medicus insidus esse posset, ob vitium quodpiam morale, ratione cuius Medicus talis finem Medicinae peruertendo, miseros in terficere posset ratos . Iccirco ut quilibet huic Atti operam dans, penitus huius artis fidus collega,& sponsus semper esse postit,omnes morales constituma virtutes, quibus is perpetuo undiq; decorari vale it, Sc ut he virtutes comagis elucescant, per earum vitia contraria; ideo in haec moralia cultanda enucleatio vitia. non autem quod hic Veneths quispiam ita infidus reperiri pos- asit Medicus,exili ime in; etsi extra hane optimam urbem,in hoc maximo terrς circi itu plures sorsitan infidi inueniantur Artifices Quam certὸ ob rem in quinto libro hanc non inutilem, i euriosam aperiam certitudinem.Tandem eo,quia interdum tum morbi,tum causa tumque t ei affecti adeo nobis latent, ob impedimentum aliquod, vel ob densitatem corporis, aut propter harum rerum implicationcm, vel quia in aliqua parte prauissimum a Iiquod inclutum est excrementum, vel solum, aut flatuosio spiritui comistum, ut ratione huius impedimenti,ex accidenti, horum certam adipisci nunquam valeamus cognitionem, nisi impulsias diuini auxilio, proinde ut horum morbo tun , harumque causarum, & simul partium Iaesarum rectam aeque tum cognitionem,tum curationem assequi possimus, necessarium est, quod assiduam D. O. M. habeamus recognitionem. Quocirca in sexto libro ostendam quemcunque aegrotantem maximi sacere debere inter Messicum pium, di impium; pium inquam, qui eam allatam Dei tenet recognitio nem; impium vero repetam, qui eam recensitam negligit recognitionem . Vnde de medicinae
certitudine agam, ex parte metaphisica. Cum autem isthaec omnia utilissima Medico fido sint; ideoque de ijs cunctis verba facete tentabo.
112쪽
LIBER SECUNDUS.In quo Medicinae pars speculabilis, ut scientifica certa constituitur.
Pro qua re agenda huius partis Medicinae Galeni decretis.
Methodus scientifica dindromis diagnostica conuertibilis asyrmati scientifici, cs speculatiuisormatur. CAΡVT PRIMUM.
Methodus constituenda in hoc libro primo proponitur, qua prima Artis Medicae speculabilis pars scientifica, & certa euadeIV potest.
Voniam omnes sere Medici asserere solent, totam artem medieam specula hilem undique coniecturalem esse Sotta sis ex illa Galeni auto ita te ducti,ubi inquit, solam pleutitiei & dysenteram dolotis cognitione scientificam esse, reliquorum vero internorum morborum nota conisii ctinalis tantum haberi, EVo enim ait ne requiras in omniassi ct eios modi notas,Pales inmaritιde,vel f nteria appareηt Gippesiae siια, en morbo=tim id genus agnitio cram is videlicet, desinit sque notis comparata eum eoνum,qai proxim tim victi, eoniecturalis agnitio fit. Nihil minus abi Galenus statuat ratione doloris patiis affictae secundum sensum acutum N prauem percepti, ahquibus aliis notis annexi, horum assceivum cognitionem scientificam esse,quoad sensum dolorosum certum d calidis praesidiis augescentem de Memodo mothi speculahiles nisil sensibiles ab iis duobus contradistincti, con.t tales sunt non tamen conii cturales exi sunt, si ex syndromedia-gnostico conuot ibita a mimatino hi morbi omnino spe B culabilis demonstrati fuerint; proinde m thodum constituam scientiscam
huius syndromis diagno- siet reciprocabilis affrin liuiscientifici, simul*ie speculabilis ob n- scienda.
113쪽
Artis Medicar certitudo,& fallacia, tam eis, tum in cognitione,arctu tum in curatione, seu preseruatione consistat, attamen frequenter a sola cognitione certa, aut fallaci promanat.
Egotium autem Artis Medicae principale, ad eius finem semper assequendum, utique factionem Calubrem curativam. seu praesematiuam methodo moliendam esse nicuique Atti Medicae operam danti iam,ex antea rationibus ostense, patenter notum esse reor. Salubremque certam nos assequi posse mani sensi est, solummodo ex praemeditata morbi praesentis loco affecto inhaerescentis per suam causam syllogisticam,demonstrati cognitione certa ipsius operationis sa lubris perastendae. Quocirca operatio salubrisa Medico perito exercenda omnino cognitioni certe, & satiabit prae habita adaequata esse debet: Eamque sane ob causam ex cognitione certa , B quoque non nisi operatio salubris necessario emergiti ex cognitione vero ancipiti etiam factio ambigua consurgit. Ideoque de speculatiuet Artis medies partis certitudine, ex certa, ut com munitet Ricntifica cognitione desumpta, asere deuincar.
Cognitio certa, ac demonstrativa, circa morbum, locum affectum,& causam syllogisticam versatur.
T autem assidue certam Artis medicε terum salubrium, & insalubrium, neu tr
rumque cognitionem consequi valeamus, mothum quidem de parte issa ossendere, ae per eius causam syllogisticam nempe immediatam demonstare tenemur; tanquam passionem demonstrabilem subiecto in hirescentem, propter eius causam immediatam,& proximam. Ea propter in Arte Medica tria lite semper dignoscere cogimur, Csterum quispiam dubitabiticum Medicus non modo Gu Clam contentivam seu coniueimam syllogissicam, a me vocatam, eo gnoscere deuincitur, verum I.Ad Glai me etiam alias causas internas antecedentes, seu prςcedentes, aut insincipientes appellatas, qu scaust remote sunt, vel humorales, aut complexionales, seu compositionales sint, atque etiam . t. . di via, alias causas externas, proca linteas,& primitiuas nuncupatas exeogitare debeamus Cui respon 'Mias ' . h. deo, ad exactam causs immediat et cognitionem acquirendam, harum aliarum cognitionem supponi; tanquam cognitionem disponentem syllogillics caust cognitioncm : Quandoquidem , Iio..iam causs morbum pis incipientcs,corpora disponunt, & mouent prster naturam ad saritudinem , ' : non autem immediate moibum principaliter esiciunt r Procatarticet vero sunt qiis extrinsecus . sis .... adueniunt, corporaque nos latransmutant vehementer, & occasiones a nonnullisnc nan, ure non tamen immediate morbum gignunt .
Morbi, causae syllogisticae, locique affecti cognitio scientifica maxime ex
syndronae conuertibili cognitionis sed is laesae,ex quinques gno. Drum diagnosticorum generibus formato pro manat.
Veniam omnis moibus stre a parte patiente nc minatur, ae omnis causa morbi Aactio inflsyllogis saca, non nisi parte Issa, tu inesscntialiter constituitur,tem, simulque is lentisce digno seiriit; Proinde iure optimo Calenus quinque signorum diagno. sicorum penita quibusne diim sedis Lia,n vero clianasquὸ tum morbus. tum morb1 causa proxima deprehendi potes P consuiriti ex quibus certe syndrome assat irrati uim scient sciam , ti reca proca bile eeris cognitionis horum trium ut plurimum confiirgit. Quandoquidem Calenus ait. Verum stiperioribPs duobus libris hunc prae , vitiati cedensitas si Isara admod fieris memoria didicinis asinus sedes qtiisque modis posse deprehen- Arahidi. Nempe ab excrementis exeuntibus, atqMe hs q1a assectis partiuetis adnaschntur vim actione lasa, o color praeternaturam, figura natu tali s d excrementa trifariam diuidunt ri aequando enim affect .irum sedιum partes .ipsarum videlicet essentia Ne solata v id ficta concernotuν,ιnterdum ea
qua in ipsis continentur non nqua n aliγid γω morbo id os iones sequiisr: idqae vel solas ei sempera
114쪽
λ semper, vel Magna ex parie. Notitiam vero,quae hoc modo attingiturachmiscam quidem ess
saluit, ut etiam libris de cHaditatibus ricte curandas iana quoque dixi: om exararit, Proinde primum investiatii quomodo cognoscendaesunt, inuensetae earu- Uda Dent ea deprahendi posse - meiti Et licet diserat,no vitii vero artificιofa Norasa ι satira tamen lianc dubitationem tot iauendo, depromiti Itaqtie adcirco ipsas magna exparie reuus. Ει modi enim in artifici si conii Ahira et is quam responsionem roborando inquit Veyum, has Usas. HLyostisnes eis fricies, aemideticet scienti eam n litiam admittκnt, indige a super in eκι assectarin partium nor Oxe: Iam que sinὰ ob causam,ex ipsa certa costultione. ut ni muniter strentifica Galenus subinde gloriatur, in qu iens Itaque Medicinam professus, qhe ad fine tem . ntilium in hodie tim tD.e diim ca lumniam stibis, neque curando, neque praesagiendo, id quod celeberrimis fiti ipsam medicis interrim accidere memini. coiss quis gloriam ab artis operιbas,non d sh nicas sermonibus oe. Sed a syndronae scientifico,ae methodo,acquisito,certam cognitionem semper assequi poterit. cato imsedes t se etiam a partis situ,& natura formationis eiusdem partis desumitur, Hippocratis, . Caleni praecepto, ut Itbris de cruditatibus recte curandis iam quoque dixi. Nihilcminus ait Galenus in quibusdam assectibus,ntilla alia mihi praeter G sola aes ovistiso satis contacebat ad os sectarum partium insent ιonem . in aliquibus autem partibus actione propria carent thus, tamen all-s qui m usum habentibus, ab eo usu astecto partes h di laeta dignoscuntur; cum Galenus dixerit talbidem. alias quasdam particatis,qua licet actionem non habeant, tim tamen quendam praestare denis ν.
Cum morbi,vel iri soluta unitate, vel in mala compositione, vel intemperie sint; duo priores tantum omnino habent scientificam cognitionem, ex syndrom me conuertibili, ex ijs fgnorum cunctis. Seneribus facto, exhaustam .uoniam morborum illa genera sunt, nempe malae eompositionis, solutae unitatis,ae antem perier; Atque morbus in intemperie non nisi difficile indagatur; ideoque tantummodo aliorum duorum generum quandoque morba scientifica notitia ex syndromine retensio, adhibita,acquiri valet: Morhorum vim intemperiei notitia quidem coniecturas is est, non autem omnino scientifici et scuti peream doctrinam omnium partium temperamentiliae intemperamenti,4Caleno institu tam libro de Aite parua exploratum habere poteris: Mihi nanque satis erat demonstrare quomodo aliquarum partium internatum thoracis, & abdominis Artis Meditae speculabilis, ob quas partes laesas a morbo magno armi in plerisque intereunt nisi notitia scientifica modo allato habeatur,in morbis malae compositionis instrat mentalibus appellatis, ae in .motbis itutae unitatis Nam etsi Hippocrates dixerit de morbis internis at obscuri os,oma dati, si, xime discitis morbos,opimo muιs quam Arsiud eat:de ait subinde eis in his plarιmia imperitia prix. IJ - .. mitia prasias tamen id solum de motbis fimi latibus intemperiei sortassis intelligataquem locum Galenum dilucidare ψoluisse inuenio, ubi auaui omnes morbi adeo suxi euidentes,m neminem pos,Li .... sntiatere de morbis in frumentalibus tam externis,quam internis tactu sensilibus, intella pendo. ,,i. - quossia intempeνies primarem e mattit Palitatumin non omnibus ita putent. n. eum plurimua naturati pura reeesserit. De his tamen obscurissimis Hippocrates ait illico . in quolas sani hoe
praecipuum et ,quanam sit morborum e usu nempe syllogistiea, O ex quo principio, ae velati fonte v corporis vitia orio, Qui enim morbi causam syllogisticam cognoueriti is visque ea his,quam eo pore resunt, adepta peν contraria morborum cognitione, facile poteris, quae eonferunt o ferreta. ipsa erum Ars Nedica maxime a natura ineri. Tamen etiam morbi instrumenta les,& soluis unitatis aliqui terminis conuerti hi abus carentes obse eoniecturales conspiciuntur, ut infra dicam. Adiauerte autem aliquos morbos in intemperie certos esse, ut febres omnes a & intemperies cum materia, ut sunt tumores, qui etiam motu
in intemptae eum materia, ut ait Galenus de
morborum differ. cap. 3.&de morb. causis
115쪽
s De Medicinae certitudine C A P U T VI.
Sicuti pleuritis per syndrom me conuertibile,&scientificu in signorum indicantium notificatur ue ita peripneumonia quoque eodem modo patefit.
Rierum , eum iam pollicitus fuerim, Attis Medicae partem spe labilem, non quidem coniecturalem omnino; immo in plerisque scientificam communiteresse,scuti pleuritidis eognitio communiter scienti fiea habetur,syndrome anfirmativo reciprocabili de scientifico. Eamque sane ob causam,eadem meth do, qua pleuritidis cognitionem certam esse demonstrauimus, aliquorum
quoque morborum partium laesarum propositatum,notitiam certam elle ostedere deuincari .andoquidem thoracis, pulmonis inflammatio, quε utique nonn inus peri' a. De lota Ke
culosa quam pleuritis spicitur, eodem fundamento elucescit, ex syndtome horum signorum, ro , lini mirum ex febre affdua,ex difficultate spirandi vehementissima,& Ionge maiori,qua in pleuti in Ti stide,ex dolore thoracis grauativo;ex pulsibus mollibus, languidis, de in squalibus; ex tussi prin- 'i 'cipio sicca,temporis vero processu multa, ut varia,modo cruenta,modo flava, modo alba,modo nigra, pro varietate succi in inflammato puImone eollecti;& ex maxillarum, di faciei rubedine, tanquam ex signo huius assectionis proprior Quorum signorum, cum rationes eximii script res practi eantes explanarint,breuioris sermonis studio, eas non tangam. QuocIrca ubi erit talis concursus signorum, seniper,& ubique etiam peti pneumonia erit; Sc e contra quoties suerit peripneumonia,quoque conuertibiliter tale signorum syndrome erit. Unde pulmonis inflammationis cognitio perpetuo certa, ut communiter scientifica semper deprehendi potesti Aduerto autem per hoc lyndromenedum eum morbum dignosci, verum etiam locum affectum, simul
que causam immediatam n liti fiearit Unde prssente eo syndrome necessaria hete tria etiam adsunt, de his tribus existentibus,etiam id syndrome semper erit.
Por neumonis cognitio certa,ut communiter stientisca,ex demostratione propter quid desumpta habetur. Q
Merum morbo pulmonis inflammatorio ceu essectu una eum suo loco aia secto,& eius causa iam illo in drom me noto . di a Medici Mente speculatina veluti instrumento tantem aliam Medica factivam das nente , ad certam operationem, & curationem illius mothi iam noti moliendam cognitiocem; Ideo exactam cognitionem demonstativam per demonstrationim regiessiuam proprie scientificana speculativam; per accidens vero,& improprie Mentio petatiuae insitu lentem. acquirere necesse est, a morisbo ipso,ceu ab effectu,ad eius causam contentivam,a posteriori prius,& subinde a causa ipsa, ad morbum progrediendo a priora, ut a notiori, ad ignotum discutium efficiendo. uocirca tria hic perpendeda semper veniunt,nempe signorum syndrome,& morbus allatus,qui tumor quidem pulmonis inflamma totius habetur:& causa huius morbi syllogistica, nimirum sanguis in pulmone iam fluxus, simulque collectus,tumefaciens,ae inflammans ipsum pulmonem, vel san . t. t. o nis .cuis probus se a copia peccans,aut sit exeremento us, vel biliosus,vel pituitosus, vel melancho sicus,sen atra hilaris, siue serosus ni erit r Vltra sanguinem tum ad huc fluentem,tum fluxurum, qui causa est potentia, di in via.& remota causa introspicitur. ptaeterea morbus primo cons iis notitia per syndrome dignoscitur; secundo causa piscognoscitur per morbum, tertio morbus per causam cognoscitur diuincta,ac persecta cognitione. Immo si exactius id perpendam quatuor processus requiruntur ad morbi, loci assecti,& cavsae morbi syllogisticae certam ut communiter scientalica n cognationim,cetiae curationi moliendet in set utentem; P mo nanque a syndro me iam rudi ter cognito, ad inorbi essentia cognitionem progredimur. Secundo a morbo ipso ita cognito, ceu effectu, t a signo per de moniliationem etiam ad mothi causet cognitionem deuenimus; ac tunc ipsa causa nobis notior,natura due prior est, immediata, vera, & conclusionis faciendi causa conspicitur. Tertio vero iterum demonstratione repressu a propter quid appella lata eausa ita piscognita,ad morbum ipsum discutiti accedimus. Quarto deniq; a morbo ipso, simulque ab eius causa & una a loco isso, ad syndrome ipsum conuertibile cum apss, nempe cumorbo,causa di loco asscto simul progredimur, causas reddendo cuiuslibet signa illius syndr nua ac tunc syndrome oui uino criti ni ut d c monstratum a priori, & ut coα muniter scientisi u
116쪽
A est, seu tI motbns quoque eertus est,ut demonstratus. ut commimiteri& eonuestibiliter stienati ficus quia pulmonis tensio, di iussam matio non potest esse, nisiquoqdest sanguis in pulmone
collectus,ut eausa immediata pulmonem ipsum tumefaciens,& insammansa & conuersim sanumis hie vi causa in pulmone fluxus, pulmonem tumefaciens,ae iris ammans adesse nequit,quinetiam pulmonis tumor,& insammatio sit. Pro euius explanatione ponamus esse pulmone in flammatione issum, A esse sanguinis collectionem,ut causam, B. esse morbum, nempe pulmonis instam mationem,& C. esse syndtome eonvertibile elim morbo,vna cum suo loco affecto,& eum sua causa,notificans: In primo processu progredimur a C. ad P. A. de , . in secundo processii pro medimur a B.& Φ ad A. In tertio vero proressu progredimur ab A .ad B.& ε scuti in tertio processu progredimur a Φ A. & B. ad C. Vnde tune ostendendo p. esse in propter R. ut in tertio processu contingit,doctrina discursiua,& demonstrativa factus: tunc inquam in quatio ptores si rationes redduntur, cur haee omnia signa, ex quibus construitur illud syndromme, adesse de-heant, ut omnes practiei scriptores eas assignant lationes. Vnde has non recensebo. Et is haeeomhia quoq; de pleuritide,quae membranae eo stas subcingentis tumoriae insammatio estasanguine excrementitio vel bilioso,aut pituitoso seii melancholico,aut seroso membranam allatam tumesariente,ae inflammante emergens est: tametsi peripneu munia a sanguine praedominante δε emanet, hine proprie inframmatio est: Pleuritis vero a sanguine subdominante, praedominante sequenter bile pungente, bothur.ex quo insammatio quidem est impropria, vi lib.et .de magnitudine sanguinea iam ex Caleno dictum satis esse reor. Quocirea morbi illi qui terminos ita recIprocabiles habent,retti sunt sua cognitione illi vero hos tetminos conuertibiles non possudentes con iecturales sunt, etiam si mothi instrumentales, vel solutae unitatis suerint: unde aliis quos morbos ponam recipiscabiles ad hane methodum nouam dilucidandam.
Sanguinis sputi e pulmone immediate egredientis cognitio certa eadem
, methodo desumitur. . . a i , . Anguinis autem sputam a pulmonis foramine egredientis,uel ε vasis, aut pro pria pulmonis substantia educi posse.Gal. fassus est: si a uasis nanq; sanguis exierit,tunc sanὸ sanguis tenuis sem per erit, rubitalidus, ae floridus, at q. tape multus si vas magnum perseratum fuerit,non spumosus,eum sanguis tantum spumosusi pulmonis parenchimate profluens sit; Praeterea cum tum minori educitur, si si ex thorace eiicietur. Quoties vero ex pulmonis substantia fluat, tune etiam sanguis tenuis, bidus, floridus,existu8,N parce cum eadem minoti tussi,& spumosus educitur ex Hippocratis doctrinar Caeterv in si modo utroque fluat sanguis a pulmone,aegri quidem nu Ium fiete dolorem percipiunt,ut ait Galenus;Vtrunque autem horum signorum syndrome, perpetuo cum sanguinis sputo pulmon Is conuertitur ἔ Quocirea, fine eo tignorum concursu, nunquam ea sanguinis pulmonis excretio adesse Walet, & e contra ubi erit talis exaetio, netessario quoque tale syndrome semper erit. Uerum video Massariam asserere. Quo primum Aea memori. en repetenda sententia Gesse m lib.de plenitudine ad finem,o alibιpartem artis messica,qua agit de senis,admodum esse eoniecturalem,quam quidem sententiam experientia eonfirmat pra eateris om
has morbis in sputosanguinis Derissimamesse quandoquidem saepenumero non sum vulgares,sed etiam praestantismos medicos falli,ad orat nonnulli quandoque existiment, spati sanguinis disseιllimam esse,quod deme spe ullo negotio, cypericula sanataer,mι contra nonnulli emstant sputum sanguinis esse Dinsurum,q- temporιs progressime grauissima peracua ,σ 18sam mortem Diei ferre . Cui rein soluit spondeo hane artis medicae patrem contecturalem esse, quoties syndrome conuertibile non fit,& dum fion habeantur illi quatuor proeesius retensiti, in quibus ne dum lignorum diagnosticorum syndromiet habetur demonstratio regressiua propter quid appellata, scire certum pariens,, eommuniter scientifica; in primo in quam processu: vetum et morbi seu symptoniatis de genere exciet tum mutatorum toto genrie 'ter naturam qualitate,& quantitate peccantis, ut
est sputum sanguinis, demonstratio allata ex terminis reciprocabilibus sormatur, ae possidetur, seientiam in fallibilem gignens instrumentaliter artificialis eerta, ut communiter scientifica, in secundinae tertio progressu, constructa. Quandoquidem indistincta eognitione, di extra hane methodum, emecturalis est, si quodlibet signum ad syndrome tale non relatum, immo con fisso modo, eonfusaque cognitione signorum omnium generalis sputi sanguinis,eum 4 eapite,reha thoraeritu a pulmone immediate de quo dixi tum a pulinone mediante capite, ad pulmone sanguineat extruuenatu transimile e, desumpta doctrina,&exprilentia absolute, ad nulIa methodu erata lImitata; Eaq. sane ob eausa, hae methodo quat e progressuli ia statuta ,sanguinis
117쪽
spicitur ια emermum en uis um internorum .in maIa eorumRim Min. 'ν nrtate, red iam ut prum, silenta ut artifitiose,& com niter scientifica ccita,ratione, texperimento conmmata notitia perpetuo deprehenditur GaIem lententiari .iam iacis dem nutavi. Convecturalis vero, di eo via cognitio sputi sanguinis erit; in sputo sanguinis a gurgugii tuas uente, in immediate, immis a capite descendent dasperam arariasaprimo, dc. postea Curiti natus sanguis excernatur sicuti etiam amet ita quandoq; suete mles sideo coemam ciMHuet tibilitas terminorum non. dii ideo ambigua cognitio habetur.C tum qu sci hanc me λdum, bis quatuor processibus obpitam sputi languinis a pulmone imini diate AEt lentis,ingredi mur. Vbi nanq; syndrome.ex sanguinis no vomitione,sed sputo educit,tenuis,rubra, floridi, peplurimi, non spumosi,cum tussi non multa, de eum nullo sere thoracis dolore coponitur. ibi quidem perpetuo languis ab aliquo non paruo vase palmonis perforato, vel a petio, vela
rata non aut trans lato,cum tunc non nisi P qc singuisςgNdi valeat, prosixi ολω, c μ ne, sanguinis statuti cognitione,ad seramen ipsum vasis eu ad causam syllogistica eius, famispmcognoscitur causa im, ut vera, nobis notior. Muraq; prior, di conclutionis eliciendae causi immediata: in teria a vero progressione a causa ipsa sanguinis excretionem allatam discinis, regredimur:de causa ipsa,& sanguinis excretio simul conuernantur .lo quarta vero Progrς1Iione. Bitetum a sputo ipso,a vase sorato imulq; a Gramine ipso, ut a passione,loco affecto,dc a causi milica passionis. id syndionae recensitum rationes cuius cimq; signa illius , ndrommis re cognatio vodissicea conuertibilis artificiosa, ut communiter scienti Maacquiritur 4 Idc-que de alia methodo sanguimvexcretionis a pulmopisse Muntiae diμει--dum Nuit;ne tempus fiuiira conteram, in uia superflua explanatione'. V. ut ' Θ
Ventriculi tumoris certa cognitio, eadem methodo praestatur.
tticuli tumoris quoqiae cerean hae methodo cognitionem deprehendere nos posse,mani sestum iaciam,ex ventriculi politura, natura Qrmationis, faculta chyliia trice Iisa ab octemonis exeuntibus, a letu ea saeuitate, genis: di i e lote mutato corporis, simuIque accidentium qu gex RQ hoe mod enni, cuiuis ecuntur, Naia venitieuli situs quidem ninedrianiniali supra umbi lauati, c is .
urati sete colore albo; AN . ex accident/bus aliis με ex hoe rentriculi tomorefliginesenta nimia 'rum dit in appetentia, agitibiis,ex grauat luci iniit ciculi sensu; ex sanguilitation uDq. coseque ter depramata hinc etiani ex mala Ictius corpor nutritione. ex pinuoque so αα hab , de . vitibas te lis idem colligete poteris; Eamque sane ob causam ubi tale syndrome signtireti m erit. conuertibilita quoq; ventriculi id mor aedemato su etit, & e contra ubi talis tumor inuemetur.
118쪽
A etiam reei orabither tale syndrome semper repetias.Vnde ex quo ventriculi huIus tumoris eognitio certa, secundo certitudinis gradu communiter scientifico acquisita, semper habebitur, quoties haec tria explorata habeamus; nimirum syndrome allatum,tumorem recensitum, nec non eansam istius tumoris syllogisticam, hoe est, pituitam in ventriculi substantia collectam,ae infixam tumefacientem ventriculi membranas; ijs quatuor progressionibus c. 7. antea statutis: Quoniam primo i syndrom me luditet noto, ad ipsius tumoris essentialis Atmalis,& loci affecti, simulq; causeam mediatae dignotionem progredimur: Secundo vero a morbo ipso ita per syndrom me eius proprium causa est piscognita; ut a signo proprio,tanquaui ab effrictu reciprocabiIi, per demonstrationem a posteriori molitam quiaq. appellatamad ipsiusmet morbi causet sillogisticae cognitionem pergimus; quq piscognitio quidem est & ab Aristotele prKexistens cognitio nuncupata,qui causa est vera, prima, seu immediata, nobisq; notior, naturata prior,& conclusionis faeledae causa introspieitur. Tertio autem iterum demonstratione regressiua propter quidd Iogicis vocata,4 eausa hunc in modum pricognita, ad tumorem narratum iter fit; demonstrando eum affectum ventriculo inesse propter illam causam i Deniq; autem a morboeipso una, di amotbi ipsius causa statuta, simulque a pentriculo ita affecto, denuo ad syndrome antea declaratum conuertibile, dc earum rerum proprium accedere cogimur causasque hinc tunc assignamus a cuiuscunque signi istius syndromis,tunc enim penitus syndrum me id certum,ut demonstratum a priori,& vi communiter scientificum, reperitur: ficuti etiam aequ morbus is ventriculi certus est, ut demonstratus, ceu communiter scientificus,per secundum certitudinis gradum, demonstratione propter quid , acquisitum .
omnes morbos, hac methodo, signorum diagnosticorum syndrome conuertibile habentes, sua cognitione,suaque curatione, certos esse ostenditur.
AEterum,quoniam si partium nostri empotis omnium affectuum pretiematura Itum,hac methodo seeundi certitudinis gradus, infallibilitatem demonstrare vellem, nimis prolixus quidem magno tidio essem; Ideo mihi satis erit, me hae methodum statuisse, qua utiq; morbi omnes,qui certi, aut non certi sint,explorari poterunt.Moibi nanq; syndrome eo cum morbo conuertibile carente openitus quidem certi introspici ututivi alii morbi syndrome reciprocabile possidente certi inueniuntur: Cum hi prorsus undique certi sint, sua cognitione,consequenterque
curatione.Qui utique ut antea iam ductum est non modo in soluta Uitate,& in mala compositione, verum etiam in intemper te hoe modo erati sunt: ut intemperies uniure les totius corporis,ut sebres e istunt: de intemperies particulares eum materia: Nam,etsi h intemperies cunia materia tumores,dc morbi instrument alas sint,ut ex Galeno habetur;attamen proprie tumores, fi magnitudine sua aucta actiones I dant, morbi quidem sunt instrumentalium partium viae Galenus de morborum differ.e s. Et de morborum eaus.c.6. & I .de sympti causis cap. 3 Hesympti causis c. I.&3.de temper. c. .differ. c. a. si vero tumores exigui suerint,adeo, ut magnia tudine sua,actiones non Isdant, immo sua intemperie,tune senὸ morbi in intemperie sunt. quos morbos symptomata sequuntur ves actionum hiarem, aut mutat ε qualitatis. Quocirca patet,
Ritis Medici partem speculabilem secundo certitudinis gradu, certam esse, si ipsia eos demonstrationis terminos reciprocabiles habueriti in quibus autem ita se non habet, certa omnino 'tique non est.
Finis Libri Secundi de Medicinae certitudine.
119쪽
Coniecturaeis lyndrome conuertibile carens, quomodo certa syci valeat docetur. Eamque maiori ex parte Medici optimi, & fidi peritia, prudentia, ac dii,
gentia, sua cognitione, & curatione certam obtineri poste ostenditur. Ideo quot prudentiae requirantur intumenta, ad id exequendum, accurate
Attis Medicae partem speculabilem syndrome conuertibile carentem,per, . tia, prudentia, ac diligentia, in plerisque certam cognitionem apprehendere posse, probatur.
Erum superest τt quomodo Artis Medicet pars speculabilis in plerisq; certa a
sit, lucidem,quae non ex iis omnibus quinq; launorum diagnosti tu genetibus,t. narratis, nee ex syndrome eommunitet scientisco couertibile. dsenoscitur: ideo modus explanandus quo frequenter sua covitione insallibilis fit, per aliquot horum signorum genera tantum, ae per syndromirno conuertihiler Quandoqii idem.sicuti ea Medicinε patrem iuditio dissicile, easter mentoqι periculosam, Medieus reuera attis non scollata at omnino, i ponsus adaqu itus, si quentius aeque tum in cognatione,tum in curatione certa reddere valet, sie et eanti m nartem propositam sua quidem petitia,diligentia, ae prudentia si liter maiori ex parte rediam,ac certam statuere pota Nam unicuiq; Medenti notum es .attis MeAicae iv ditium disse ite esse ut ait Hip.quia ut ait Ga .itidieatio quae eeridis ratio en quod tanqua arbitrarasum de iis,qstae gerenda sunt censeat O stidicet difficitis,et rara inuenta res eli, in ἐφvulgaris, vera erat/qtiidem illa ratio.quod fictaram miatitudo, o visi ii di restus in arte medica facilion dit, neque e vim s veritus esset inuenta facilis, tot, ac tanti viri in ea quaerenda occupari in tum reptiarante, sietas frigent dij artiti nee non eo qithd,ut ait He urnius Es enim docilismedioηaia is rΛ- . Mihi dieii dissetitia em . En autem dctcile iudieitim δι imetione corporum , eatiorum, ac signorum, inη 3 p umnis edi remediortim ad cum enrim, praedicendam, edi curandtim , edi simititudine bonis Medicis, saepe impontini. Et solis aria rario sepe retitia si ades, qua Ua coamguιι tamen Medicus, lonsa ,
120쪽
experientia rem, ut Artis Medior adequatus sponsus, peritia, diligentia, ae prudentia dema
ratus, frequentius rationem rectam, ac eertam, partium Iliarum, caularum, signorumque distinctioneaum in dignoscendo,tum in eurado,inuigit. Sic pariter aliam partem allatam ex syn dromme non conuertibile existentem certam in pleri'; eodem modo reddere poterit. eaddi modum etiam aliam certam reicere possutnus partem experimento periculosam, ob subiecti uohilitatem,eum subiectum dissicile ab erroribus medabile, hine etiam dissicile traciabile siliquia subiectum non est eligibile nee ab Attifice factibile, seu generabile, sed quale a Natura progenitum suit, tala quidem ab Arte Medica ab iniuriis reparatur, ut lib. I.de Medicins certitudine iam satis ostensum est, eisdem sundamentis Medicus optimus,& fidus prudentia decoratus,non ram rectam, simulq; certam a mequi Iet.Verum ut Medicus idoneus sit ad hoc in pIeri'; cosequendum, has duas conditiones continere tenetur, ut Hipp. statuit,quarum alia est,quod Mediaeinε natus sit, hoc est, solertia,ac eius prudentia naturalis,a Deo de i Natura,ei dono data sit,in Rrte Medica,etu': speculationi, experimento comprobathconsultationiq; operat iug, & usui, di exercitationi se ieiter omnino adpluata fit, ut nidicia dissicultatem de medio tollet,quo ad iadicii rationem ad prebum ingeniti spectantis. Altera vero est, ut artis Medicet longo,& frequente να&assidua exercitatione,summaqdiligentia, perpetuo obseruationun memoris mandantium studi tum in parte Artificiali, tum in parte physica, multum artis usum,ac exercitatione diuturnam iam Medicus aequisierit. Quocirca de iis tribus Medicing partibus, qu etsi no semper suum finem attingant;attamen in plerisq; eum obtinent scopum,autoritate enim Gai ascripta, h*e habentur, Artium duplex est differentia q-dam finem suum simper consequuntur,ut fabrilis, navium compactoria distratoria quada finem suum euscopum desiderans. eontingunt aut non sempersd plurimum:Unde confecturales quoq; dicuntur. ex quorum mero medicina fuerit, coniectura. lis enim medicina tantum de hac tertia parte intelligitur qui ambigua est,quo ad cognitionem ipsius partis ex syndrom me non conuertibile aequi Mam. ius meminit Erasistratus,GaI. ita exaranteta liqvi H Erasistratur, medicinam partim scientiam, ut est pars,qua ea arsi, o natura cognt-tiouem Oeet:panim con/ectu a .m curationem, va tradentes partes existum tenserint. Alis vom diis partes,quq eommuniter scientificet inspiciuntur, ambiguq quide cognitione non sunt,nisi ante cognitionem acquisitam, fle pro ut cognitio capienda non sit, sub methodo syndtomis fiagnorum diagnosticorum conuertibile deelarato; sed ut quodlibet signum ab aliis lignis segregatum diagnosticum coniecturale sit,quod intelligere Gal. voluisse mihi visum est, ubi ait, 'od. n. artis coniecturale enod maxime in ast meηa cognitione confinit,qita υbi inuenta fuerint,curation noecemiecturaliter. edscisntific/indicant. Ea alibi inquit arte medica maxime esse,& fieri coniectura te,quo ad pr sidii euacuatiui mensaram humor u peccantium educendam, pretier qua in sangui nas peccantis quantitate vacuanda:certa nanq; mensura ea inuenitur,cum sanguinem sanum sistere va Ieamus;aut si sanguis morbosus non unica vice educere possimus, iterum, atque iterum eum detrahere quimus, ut lib. a.de magnitudine sanguinea iam diximus.
Quot nam requirantur ad prudentiam,vt illa pars Artis Medicae firma fiat, Quae omnia dilucidanda proponuntur.
Rudentia igitur, cum eadem ratio sit recta, δι sagacitas; admodum valer,in morbos obseuros a physico dignoscendos: qui per se modo allato cognitu difficiles sunt; de
etiam coniecturales: non rein ex te sola, nee principaliter,ut morbi obscurissimi paceidens impedimeti damno cognitu impossibiles sunt: c um tunc duntaxat D.Ο.M. illidua recognitio nostra pr*se ferret; Dei enim ibide impulsus nobis auxilietur, per accidens extra semper,& extra frequenter,diuina felicitate. Quomodo autem,quibusq; prudentit instrumentis ea pars artis medici recensit quae ram etsi fallax eontingat, tamen sequentius optimi Mediei max imo decorati ingenio, prudenti diligenti ope,certa aeque,tum cognitione, m curatione, reddi pol dilucidandum mihi est:Quot na vero prudenti medico,ut id executioni mandetur on esse debeant,qui mox patefactienda veniunt, conumeranda hic merito sunt: prius suppositis his duobus antea statutis,Medico omnino petito natura sibi insita iunctis, hoc est ut Medi ei a natura non infeliciter simi comparati.Defluit autem natura,ctfrpentia peragi sietur, cum natura Dux sit omnium rerum,quq in sapientia, de arte eadunt; Ae etiam Medico iniit solertia, quae est inconsiderata,de naturalis medii termini demonstiationis nempe causet immedia tς passionis demonstrande assignatio; quoniam medici falluntur cum morbι eo am non exact/ inuestigant V rum confestim exacte morborum causa perueniganda est, cum erus msu prudemia um morborti causas cognoscere, . Ad cuius morborum allatorum tauta indagationem plurimum viget Medici prudentia, solertia, ipsa; His ergo duobus iuppositur Proprium prudentiae utiqiue teperitur, ut sibi comitem inseparabilem sagacitatem , seu calliditatem habeat, immo prudentia,& cal
liditas idem est, ut ait Aristotiles: et si ratione differam, ut inquit Eustratius in commento. Tomus Quartu . H 3 I nsuper