Ioannis Morandi Veronensis ... Cursus philosophici annus primus tertius. Hoc est tractatus, et quaestiones, in quibus breui, & facili methodo disputantur omnia, quæ his temporibus in scholis desiderari solent .. Hoc est tractatus, et quaestiones in l

41쪽

Quaest. VII. An anima informet quidquid est in vivente. 39

Instatur undecimo, sorma alias hilantiales supponens adueniret enti completo; ergo daret esse secundum quid. Respondeo distinguendo anteced. adueniret enu conmpleto simpliciter, negatur, quia cum sint ii iii ut sub ardi. nata ad ulteriorem, iubiecti in no est simpliciter complerum ; adueniret emi completo, in illa specie,v.f. carnis,os 14s,dcc. concedo. quia vere in his speciebus materia est completa; ergo daret esse secundum quid, negatur conita querula,quia esse secundu quid est, cuna forma adueniens, non pertinet ad essentiam: at cum Orniae sint subordinate, ultima serina constituit unam essentiam cum omnibus illis.

Quaesio Septima. I , Totandum primo partes corporis esse in triplici dissae

lenita . Miae sunt solidae δε principales, ut caro, Ossa,

nerui, M. aliae fluidae , ut sanguis, lac semen; alia excre-inentitie, auarum ali aliae remnent ad integritatem, &ornatum crat poris ut capilli, ungues,&e. alique nequaquam,

sed sunt me te excrementitiae,ut lachrymae, iudor, dcci de omnibus quae it quaest. Notandum secundo, quod maxime deseruiet in progressu qu. aliquid posse augescere dupliciter . primo per

auxia positionem tantum cum v s. una pars additur alterigo sanguis non habet animam Probatur tertio, mini non loquor de rationali) Q c5

tinua in suis partibus, secundu quas in Grmat organa poris,sed sanguis no continuatur, sed fuit pet omnes partes t tinnio ex epat he sanguinas sonte, trani inittit ut ad c tela organa successive,ut producitur, ergo non est animitus. Ad nas rationes respondet Hultadus dist. i. sel . s. qui contrarium asserit de omnibus, excepto lacte, A semine, sed non saluat dii licuitatem. Probatur quarto,argum.Theolo ite. sanguis non venit semialiter in consecratione subjeciebiis hostiae ; erso non est pars integralis corporis . probatur consequentia totum corpus venit sotinaliter ex vi verborum, vi definit Concit.Tindrico cor ars,qua l. 'recedenti hinc Confitin. de lacte seminea e sp tittibus vitalibus, quod non informetur anima, quia lac se dum minii ac temnon dii it essentialiter a languine, sed in nrigis conci eius, Se si ex sanaui ne mestruo desecato tamen. ut tradit Alist. Magnus Alber. D.Tho & alii Semen vero est super suum alimenti quod si ex sanguine exacti uitiise decocto, ut tradunt Aria Cal.& alii api id Conimbricens i .d seneraraone cap qua his. potest tamen dici semen vivere potestate', quatenus tales includit dispositiones, vi corrupta propria torma in loco debito ex eo educatur anima,& vi. uat. spiritus autem vitales aliud non iunt,ut notant ijdem Conimbiicens& tradit Calen.6. stipartium, quam te

positionem tantum aeum v.f. una pars aciditur alter nail Il m. Iravita Maacra. a. Pu Paratram, quam te.

palit.,ectindo per intus receptionem, cum scilicet quaeli- nuissimae paci uiae sanguinis putissmii, seu exhalationes, bet pars augescit. & hoc secundo modo auges uni, quae qui & irs nec continitantur, nec nutriuntur

vivunt,ut docet Aristotel. 1 . t . quia omnes partes prinponionaliter alimentantur, unde 'uod primo modo au retur partes ipsus non seruant eandem proportionem in

toto, quam primo, bcita quod augetur secundo modo.his

notatas.

Prima Concluso . panes selidae ,& principales sunt ii

sormatae ab animais si communis. Probatur priminanima est aetiis corporis organicii ergo vera conclusio. cose uotia probatur, esse organicum inuoluit has partes solidas, e principales ideo anima non informat, donec si perse-eie organiranim,scilicet habeat omnes has partes; ergo. Probatur secundo, omnes istae partes vivunt, ut exporientia patet, dum augestunt per intus receptionem,

in aliquibus ex illis,si ossendamur, dolorem sentimus; et go sint animata. Verum qui dein est, animam principaliter residere in corde hepare,& cerebro; quia ab his tiasultiuntur necessitia coeris organis, ut suas iunctiones exequantur v. s. sanguis,spiritus calor.&e nec aliua voluit Arist. cum emotti animalium, dixit esse ponendam animam , in qu

dam principio corporis; & noe dixit cor.

Instatur primo, non insualibet patre intelligimus: em o non in omnibus est anima. Respondeo hoc esse, 'uia debitum organum non adest in qualibet parte; quod te- qui titur pt tet animam, ad operiationes vitales; adest is

men anima.

Instat ut secundo, tacta manu adhuc remanet anima; ergo non est in omnibus patribus, quia ad corruptionem

illius totius corrumperetur respondera animam vi conse uetur,require te debitam orsanizationem, suae per unitis,

vel alterius membri abscissionem non tollitur; ideo con serimur : non conseruatur vero in membro abscisib, quia in illo tantum non est debita organiratio Secunda Concluso . panes quidae non sunt in imatae anima; nomine panium sui darum intelligo . humores , stilicet sanguinem,eholetam,melancholiam, sepim, qui bus addo lac,semen; & spiritus vitalest principalior diis cultas est de sanguineide meris enim sere' omnes conii

Diunt, non esse animatos.

Probatut tamen concluso primo uniue saliter de omnibus i quis segnia Λ Omnia quae vcniuot nomine partium fui satum . non nutriuntur, ergo non sunt animata probatur anteced.quia cres uni per iuxta nostionem,consequentia probatur, quia anima principaliter intendit re

staurare ex alimento, quae consenumtur quod per nutritionem fit; eigo omne quod vivit nutritur. Confirmatur expetientia,quae docet , omnia, in quibus

certo scimus eise an ii ii .numit.

Probatur secundo de Anauine, quia ex Arimu . 1.de

partibus animatium cap. sanguis est viii multi animalis

alimentum; sed alimentum semper est aliud ab alito; et in statur primo, saguis est pars corporis ad multas opo i 61

rationes deseruit; statim estiis, moritur animal ergo in eo est antina. Respondeoctim Durando in .di'. q.P. z. canguinem esse partem, non integralem. sed tantum necet sa-xiam ad tuendam vitam: qua ratione estum motitur animal quia cum indigeat continuo alimeto, in deiectit cibi.

sanguine nutritur: at deficiente sanguine non habet unde nutriatur, quia languis est alimentum proximum: quoad operationes non deseruit eliciendo illas ed tantum diti sitiuo, sicin & spiriciis vitales, quatenus proprio calore S c. seruam debitum attemperamentum in organis quibus v-titur anima in suis operationibus. instatur secundo, sanguis i uelut buc, & illuc; ergo

animatus. respondeo moueri ab extrinseco per virilitem antinae attractivam,& expulsuam quae ad nutritioneio,& diuella ministeria eum mouer, quo Opus est, non quidem ut iustitimentum coniunctum, ut nurium; sed si ii cibum trahit peros, de euomit aliquando, nec tamen illum am

mat.

Instatur tertio, ex Aristot. . de partibtu imalium cap.r9.ait sanguinem palpitare,& moueri intra venas. Conniti ex Scriptura, 17. I stit. ubi dicitur,amina omnis carnis csse in sanguine ergo sanguis est animatus. Ad Arist respondeo liud non velle, quam sanguinem ebullire, & agitari ratione spirituum calidorum,qui ex ips, fulit,& attraliuntur; qua de causa etiam animali recenter occisi, singuis palpitat. Ad consi . ita loqui Sacram scrip. quia a langui

ne vita pendet, modo supra explicato. Instatur quarto , cum Hulta s. in consecratione calicis comitanter fit presens anima Christi; ergo quia unitur cusanguine : quae enim concomitanter filuit prolatia, fiunt ratione connexionis,& unionis,ex Tridentino citato. ergo singuis est animatus. Respondeo, fieri pissentem con- comitanter, quia informat corpus, quod propter naturalem connexionem, Quam habet cum sanguine, fit pissens

concomitanter sub illis speciebus. lnstatur quinto, Vemum diuinum assumpsit sin tibnem ; ergo est animatus, quia alioquin assumpsitat duas

naturas integras: ergo posset de sanguine predicMi. si cui de homine ut supra, Detu elisa uis anuli est Deus. Respondeo assumptisse sanguinem,ut panem necessariam corporis ad conseruationem: ne atur autem, quod possisit dari mutua predicatio: quia ideo praedicauit Deus de

homine, quia subsistit in natura humana , cuius pars est cinguis, & si anima non insormetur: ideo cum assumptus sit tantiam, ut pars non sequitur, quod debeat predicari: ii cur nec praedicatur de corpore apite c. quia ut pacies

tantum sunt assumptae

Tertia Conclusio. partes excrementitiae quocunque . IA 3 modo, non informantur anima de sedote, lachrymis Icenum est de unguibus, S pilis probatur primo, quia exio. Morandi Annus III. D 1 con

42쪽

In II. De Ani. I. de Anian communi.

communi Philos & medicorum, sunt excrementa, quae

abiiciuntur, natura; at natura nullam partem animatam reiicit, utpote informat ira tanquam necessariam parten

corporis organici proprii subiecti.

subordinata sensiturae utraq rationali,non posse anima, ut se dividi in eas i aqua in genera,Vel species, quaerium, ut se aliquod totum diuidum, virum opponi ur alteri. nosubordinat in .ut paret de rationali, & irrationali. respecta animalis: diuiditur igitur anima, secundum diuerses in 1'cohatur secundo , quia non crestunt per inuis poli Q tionem ; sed per additionem nouatum patriunximmo nee dos essedi subordinatos mios separatim liabere potest: L : in animatis, cundum quos negatur cineque nria, malam ect diuisione: quae habent poros, aut humorem, quX experimur in Q quae nutriunturi ergo non informantur anima , nec - quia anima vere contrahi potest, ut separatim existat lac.

stat. qubd nec ungues , nec pili non pollunt in infinitum dum enumeratos gradus, non quidem secundum quelibet adduntur, non possiant amplius extra pellere, propter in gnam molem, ideo sistunt, de illa materia excrementitia alia via, natura abiicitur: hae de causa, ungues , 5c pilip treisii ras citius nastuntur propter minorem resistentiam in propellendo. Hae rationes militant etiam in dentibus, qui nastuntur ex materia excremetitia, quae superest in nutritione ollisi, quod ideo Aristot. rat generatione animalium cap. .em sedem rationis eos secit cum ossibus: nec obstat, quod vis deamur in illis dolere, quod est proprium animae sensititim in vegetatiuo, sine senstiuo in utroquine rationali. Instatur secundo,quaelibet anima vegetatiua in plantis, δ: sensitiva in brutis,addit propriam periectionem animet vegetatiuae,& senstiuae ut sic; ergo tot erunt membra, in quae anima diuidatur. probatur consequentia, quia ideo anima rationalis constituit distinctium membrum in diuiti uc: quia dolemus in carne interposita, non in dentibus, qui plura vult de tota hae quaestio. videat Huri Ieco citato,

quibus multa sunt ad curiositatem. uoluplex a turma. Quae Ilio Octava, .c . A Liqui plura genera animarum. quam tria posuerimi;

aliqui pauciora, ut reserunt Conimbric. hic cap. 3. qu.i . & Rini ius tradi.de pluralitate orma Am q. t .communis tamen sententia cum Aristor .dc D Thom. i . parte iussis. - i. tria tantum asserit animarum genera, scilicet vege riuum, sensitiuum,& intellectuale cum qua sit unica conclusio. nec plura, nec pauciora dantur genera animarum, quam tria enumerata. Probatur: tres sunt, nec plures .nec pauciores modi operandi, quibus animataple uantur supra inanimata: ergo vera Conclusio, probatur consequentia,quia,& si ex diuertis operationibus,non misit colligi diuersitas principiorum,quia ab eodem principio plures operationes esse possunt: tamen cuin quaeli bet res unum tantum modum operandi sibi determinet, ex diuerso modo, quo eliciuntur operationes, diuersitas principiorum potest inferri. anteced. probatur, vel enim ab animatis fiunt operationes per qualitates stabiles ina brum,quia diuersum modum operandi dicit; ex qim sumi, tur diuersitas graduum essendi quos separatim potest anima habere, iuxta qtios, ut diximus, lituita est anuara, in allata membra: at omnes animae vegetatiuae ad inuicem,

senstiuae ad inuicem conueniunt in modo operandi, ut patebit disturrenti. Instatur tertio, anima rationalis non distinguitur reali- V K. Ater, a sensitiva δε vegetativa. nec a vegetatiua ipsa sensitiua; ergo mala diuitio .probatur consequentia, quia diuisio est in ea, quae realiter diuinguuntur. Ibato, non concesso anteced. se quo infra,negatur consequentia .ad probat.diuisionem esse in ea, quae distinguuntur: quia anima vegetativa esse potest distincta a sensitiva in plantis, senstiua arationali in brutis, de secundum hos gradus, quos separatim habere potest anima diuiditur.

Quaeres,an ratio animae, quae diuiditur , sit ratio virium ca. Respondet assirmative cum D. Thom. 2. atra Genet. cap. 61. ubi hanc veritatem sustinet auctorit. Aristot. contra Aii et r. sequitiir Fer Libia.de ratio est, quia anima,ut sic diei tesse formam informantem corpus organicum, quod per ipsum acquirat vivere, sed omnis anima hoc prcstat; nec una per proportionem ad aliam,vt patebit discurrenti ergo.tota haec quaest magis patebit in progressit cum desinetulis animabus. - i ix ia uin NIM I- Quot set gradus et mentium . ustio Nona. teriales, sed medio Organo corporeo; vel fiunt per quali- Radus vitae, seu viuentium seu animatorum, quae ide IOItat ex minus seni di les, scilicet intentionales, utendo spe- in Gnant aliud non unificant secundum Aouo . . ciebus, & rem in finali lacris, sed dependenter ab organo corporeo : vel operantur mediis qualitatibus intentionalibus, sed non materialibus, neque dependenter ab orga. no, quibus med ij, operari non couenit rebus inanimatis em omnes operationes animatorum ad aliquem ex his modis reducuntur .ut patebit discurrenti, de hi modi vere ssit diuersi: ergo nec plures,nec pauciores,esse possunt: at secunduin primum modum sumitur genus animae vegetantis : iuxta secundum genus sensitiuae . de tertio genus animae rationalis: ergo triplex tantum gemis animatum, scilicet vegetatiuum, sibile, de intellacii iiii, seu rationale. D. Thom. Caiet. Alaman Conimbiici re alii locis citatu diuersitatem in modo operandi animae vegetantis ab in nimatis omittit, ex eo,quod inauimata, etes per qualitate materiales operemur , non tamen sunt principitini in trinsecum operationum: sed hoc sundamento simplicitet Arist. sumplit diuersitatem graduum, ut patet in text. non prolato nos niti non possun iis,qui diximus, aquam se ipsa ex essentiali principio vitae : ut sic enim s. tantum essent se ipsam in frigidare:grauiain leuia se ipsis moueri, immis gradus, sicut etian. s. tatum animae separatim reperiri pos- aduertens etiam Caiet. quod omnia naturalia sunt princi- sunt in quo decepti sunt ut notat Ruuius,qui . tantum nisi modos distinctos, quibus communicari positim sep

ratae operationes vitales, Eu ut alii, dicit diuersis rationes,

quibus vita est participabilis ab animatis in ordine admperationes vitales paratim tamen quare tot est: debent gradus viventium, quot modis in distinctis subiectis e periri possumus,seiduata diuina opera vitae. Pro nostr sententia, sit unica Conclusio. si sumamur gradus viventium, sensu exposito, sunt plures quam ' censetur contra Aristotel.

Probatii; unica ratione . platibus modis, quam vita est pati icipabilis sensu expolit a parat inni ergo Vera comcluti consequentia patet, quia ut diximus, ex hoc tantum Arist. sumpsit diuersitatem graduiuii, ut patet i pium intrinsecu motus, quia natura principium metui eius, in quo est addit, naturalia essetantii:n principium intimsecum,ut qu animata vero vi qu ia tua hoc non moror siti sit innuisse per principi rem coim, Pt i se non re eiἡ liabeti distinctione animatorum ab inanimatis ex itins met Caiet .nos alia via, ct tutiori incedimus.

in et Sed contra instatur prim i , diuisio deberet anagnari. et

in genera.vel in species non est in genera, quia animi ra

tionalis non est genus, neque in Oecies quia a iunia vege

t. iur,de sensitiva plures hal cnt cpecies sub se: ergo mala diuisio. ad anteced. respondeo, cum anima vegetativa sit gradus, sae iat, quia non loquuntur iuxta sensum Aricanteced. probatur, animatorum, alia participant tantum ei se vegetati uia. vi alia vegetati iuriam sensit inun non loco motivum; quod intellige de motu progrestiuin alia si pra haec addunt loco moti inimi alia etiam intellecti uunia

ecce .gradus admissi ab Arist. sed insuper animalium;

alia habent tantiam duos sensus; alia . alia quinque; in mo ex eodem Aristote l. hic text. 1 . quaedam planta non habent pol tiam generativam , ergo duplex gradus vegetandi, dcc. ergo pluribus modis quam quatuor vita est participabilis, ergo vera conclusio. -

43쪽

- ri Considiatur ex Aristotelis .i .ided appetitiuum non Do eonstituit diuersum genus viventium, quia semper est cum si tuo; nec sensitiuum separatum, t ipse probat, potest repetiti ab appetitiuo, et go ii separatum esse posset, iuersum gradum constitueret; ergo i patitate im multae aliqpcentiae vitales separata repetiant ut , constituunt diuet s gradus; consequentia probatur, quia non magis patiticipat rationem potentiae vitalis , potentia appetitiuata, quam generativa visu &c. Sed contra instat ut primo, gradus vim constituuntur per animam; d sunt tantum tres animae i ergo etiam tres gradus. Respondeo gradus vitae in cnsi exposto, sumi tantum radicarit et ab anima , ploxinis a potentiis vitalibus, secundum quas potest vita participari: at ab ea lenia anima potest inanimam participati una potentia, non alia propter diuelsa impedimenta, deci Instat urseeundo,omne sensitiuum est etiam loco motbuum,aliquo pacto, item dilatationis,lestrictionis ciet go loco motuium non constituit diuersum gradum: si verum est anteeed. concedo totum neque per hoe inmimgitur nostra con lusio quia dantur alii modi distincti. i. hus vita est participabius supra quatuor, quibus sulciatur vetitas nostrae conclusionis.

An in quolisti vivente De sine animae quor gradus essentiales istae. uuaestio Decinis. Radus essentiales vitae intelligo vegetatiuum, sins- tiuum rationale ad dii tentiam eorum dequibus quaest. pixcedenti est sensus quaestio. an cum in vivente multiplicantur tu gradus, v. s. in Leone vegetativus, &sensitiuus . in homine vegetativus, senstituis ,& rationalis, etiam multiplicentur animae realiter distinctae. Prima sententia ubi plures suiu gradus essentiales, multiplicat animas. ita Plato, Galen.l d. Phylop. Ochamus, Mitandis alii apud Conimbricens t. de generatione quaes

quali. s. quos sequitur ex recentioribus Zabat. de saetitiatibus an ma cap. 8. Er 9. & hic text. s l. non tamen omnes

hi auctores eodem modo loquuntur; nam aliqui tres animas ponunt in homine ; aliqui duas tantum sensitivam

rationalem Secunda sententia etiam cum pluralitate graduum essentialium unicam ponit animam, qua tamen illos contineat, est A ristote l. i. alari a tex si . D.Thom. Id mloci in communis . eum qua st. Unica conclusio. non sint plures animae in uno vivente. Probatur primo ex lib. vi Coeibus dogmatibus es. I s. pud DThem. I. parte loco citata, ubi habetur .heque

duas esse animas in homine auimus, unam animalem, qua anime in corpus is aeteram spreis rem, qua rataonem mi

nistret seu unam π eisdem esse animam in homine , qua, corpus suis societate vivificat, emetipsam sua ratione disponse Probatur secundo, non fuerunt plures animae in Chri- G ; ergo neque in ceteris viventibus .consequentia patet, quia eodem modo iii Christo suerunt diuersi gradus essentiales vit ae in eperis. Antecedens probatur quia in morte anima vegetatiua senstiua, vel remanserunt in Npore in hoc non, ia non sitisset Christus vel ξ mortuus, vel eorriipis .in hoc non, quia quod semel assiimpsit nunquam dimisit squod item vetiticatur de patribus principalibus naturae humanae . quales utique essent hae animae vel eas conseruauit separatas 1 corpore, & hoc est multiplicare miracula sne necessitate, & ponere, nouam locutionem in ta visa, videlicet in morte Christi plutes anima, fuisti separatas. Picibatur tertio.ex climent unica de summa Trinitateis Io ubi dicitur vel bum factum elle hominem, eo quod assumpsit partes naturae humanae simul unitas, ilicet corpus animam rationalem: neque alias animas dicit cuivi a Synodus assiimpsisse, quae tamen palles essent necessariae naturae humanae 1, ergo sita anima rationalis est in homine. Constinatur, ex suo Maris. io . nolite timete eos , qui oecidunt corpus, animam autem non possiant occidero:

at s adesset distuacta anima vegetalii δε sensitiva, utique possent occidi, quia materiales , unde, ut vetificaret ut verbum Domini cendum luisset, animam autem rati

nalem. c.

Confirmatur secundo illa Gemi , pirauis in saei meis hiraculum ν, a crsa fias est in animam vitientem. et go anima rationalis, quae a Deo inspirata , dedit esse vitiuens, quod ideo in H breo legitur hi curum uartim,

ad lignandum, ut exponit Caiet animam rationalem timsucina Adae a Deo , tribuisti omnem gradum vim; ergo in homine una taniam anima. quale ex his omnibus audio itaribus multi Doctorum sententiam de pluralitate animarum tanquam erroneam , a scholis dicunt elicien dam; aliqui tanquam haereticam: praecipue quia in S. X nodo Generaliqua est Constantinop. . videtur generaliter damnati omnis pluralitas animarum, etsi speciatim conita Manichaeos anathema ierat ut, qui duas animas ponebant in quolibet laomine,unam a bono Deo; aliam a Deo malo. Probatur quatio, ratione . abscedente anima rationali . . in homine, vel corrupta senstiua in brutis . adlute homo. posset viverein brutum,si animae essent distinctae sed hoe est contra experientiam; emo. probatur sequela, anima , vegetatiua requirit dispositiones particulares 4 impersoetiores,quam anima sensitiva. Se sensitiva, quam ration lis; ergo abscedente rationali possisnt remanete dispos-tione, ad senstitiam , & corrupta sensitiva temanete diaspositiones ad vegetatiuam . ergo posiunt etiam remanere ipsae animae vegetativa δε sensit ma ergo vera sequela. Probatur suinto, quo magis aniniat in una operatione incumbit, eo magis ab aliis impeditur. vi dum intensius homo vacat speculationi,impeditur digestio ergo est tanatum unica an in a. quae omnes has exequitur functione ;ali iun nulla ratio , cur simul Omnes persectὰ non absoluat.

Probatur sexto , non sum multiplicanda entia sne necessitate , sed hic nulla necessitas, ut patebit ex selutione

argumentorum: ergo

Sed contra instatur prim ,anima rationalis est spiritu, lis, ergo non potest continere gruus vegetandi, & stimi tendi qui sunt materiales. Confirmatur . quia anima rationalis est incorruptibilis, celetae corruptibiles, sed cooluptibile , ct incorruptibile dii iunt genere, ergo noria possunt in homine identification una anima. Ad argum. respondeo: animam vegetatiuam δε sensitivam esse in teriales, respectu entitatis, in qua iiunt: ii, aliter autem abstrahunt a materiali, & spirituali. Ad confirmationem negatur maior, quia anima senstiua, & veselativa in lim ne sunt incorruptibiles, neque ullum absurdum, siti hae animae se aliter abstrahunt a corruptibilitate, oe imeo truptibilitate, sicut a materiali δε spirituali.vide Suato

Dices ergo animal non erit genus ad hominem in bru- ior ta, quia anama, per quam bruta constititiintur in esse ani- emalis . est corruptibilis perquam vel Aconstituitur limmo , incorruptibilis: sed comiptibile, & incorruptibile diiserunt genere ergo. Respondeo negando consequentiam: ad probationem esse animalis desiimi, a toto composio in quia tam per animam sensitivam corruptibilem rquam incorruptibilem, animal constitimur corruptibile rideδ est vetum genus ad hominem ad bruta. Instat ut secundo , in eodem homine saepe sunt opera tiones oppostae, iuxta illud. caro Gn pisecti ariersus si risu ine ergo diuella principia, a quibus diuelle per tiones emanent. Respondeo animam secundum diuersas potentias has operationes elicere, quod satis est. Addo, quhd multoties, non sunt operationes contrariae, uia, et sin idem obiee tam serantur , non tamen secundum eandem rationem: scut appetitus sensitiuus appetit aliquid, quia bonum sensbiter voluntas relligit, quia non conse me rationi ,&c. Instatur tertio. operationes debent recipi in anima: at operationes sens uae, & vegetatiuae materiales recipi tisi possunt in anima spirituali: ergo plures animae. Rei pondeo satis esse s recipiantur in organo, ad actionem enim

vitalem titis est, s tecipia: ut in eodem opposito, ubi est principium 3M moductilium, licet secundum. diuertinia

partem. Vide Hult..ti .ur 3. s. s.cri Initatur quarto. ex Aristotes. l. b. a. rige eratione an maritim, cap. s. ubi habet, conceptum prius vivere vi

Io Morandi Annus ii I. D s plantet,

44쪽

1 In II De Am. Tract.I. de Lincommuni

plant; deinde senstiua postea feri hominem, ergo plures animae. Respondet D. Ilion . quem sequuntur ni bricti cxuuius, ct alii, hoc esse verum, sed adueniente anima senstiua corrumpi vegetatiuam, α adueniente i tionali, ipsani senstiuam. Respondeo cum Alberis Ma gno,& alij. Alastotel. intelligendum esse, quo ad operationes,quia anima prius operatur operationes vitie vego taliuae; deinde sentitium.postea intellectualis quia successue dispositiones necessariae ad lias Operationes introdu

cuntur.

Quomodo eadem anima continera plares gradus egentiales vita . Quaest o Vndecima. Tota quaest. procedit de anima senstiua in brutis,quo

modo commeat gradum vegetatiui,& in homine de anima rationali, quomodo contineat gradus senstiui, &vegetativa, quod aliquo modo contineantur nullum du-hium suppolita unitate animae, quia bruta voὰ vegetant,& homo vere vegetat, & semiti pro reiblutione.

Notandum, aliquid dupliciter dici posse contineti ii alio. Primo eminenter. Secundo ibi maliter: eminenter dicit ut aliquid contineri, cum ab aliquo diueris naturae potest produci: vel saltem eius operationes elici; sic lux

continet calorem ria alii et vero, cum ab aliquo eiusdem rationis potest produci, vel eius operationes emci,sevnus calor alium continet: hoc notato: Vnica Con lusi. . ubi sint plures a radiis essentiales vitae, in una anima. omnes sunt sotnialiter: censetur contra

D. Thom. i parte qua tio. tu . in carnνe, & aliquot Thomast. est tamen cum communi apud Auarea, disp. i s.

qtia i r Huuad. disput. i.ae anima is. Probatur prati .btina sunt tori later uiuen. a. item homo est r. maliter animal ,' erpo vera conclusio. Consequentia Pro batur,quia bivia, ct homo sunt sorinaliter talia, ut quod ; ergo per aliquid, quod sit scirinaliter tale, ut qua, sed hoc no potest ellemisi ipsa anima .ergo. Antecedens probatur. vivens dicitur univoce de plantas, de brutis, es honum.

bus:sicut S animal de brutis vi homanibus: sed de platuis

vivens , & de brutis animal dicuntur ii, aliter, ergo etiam in homine animal dicetur tarnialiter, & vivens de biviis in homine, ergo. Probatur secundo anima vegetativa respectu sensitu ,& utraque respectit rationalis is habent tanquam gradus superio i respectu in sei totistergo continentur formaliter. consequemia probatur, quia ex gradu superiori, de in se. rioti metaphylice componit ut una essentia tergo uterque concurrit cum sita formalitate . patet ex aniniali, & rationali respectu hominis. antecedens probatur, ita se habet anima vegetatiua ad sensu tuam, & utraq; ad rationalem; sicut vivens ad sensitiitu & uminaque ad rationale, quia uiuens est tale per animam vegetatiuam,&sensinium persin siluam, sed vivens respectu sensitivi, & vtiumque te . spectu rationalis sunt gradus superiores in tecta linea pis-

Confirmatur, omnia quae sunt in plantis quo ad veg tare , eodem gradu,& persectiori experimiti in brutis. &quae in brutis quoad sentire, experimur in homine, sed in plantis gradus vegetandi, & in brutis gradus sentiendi,

sunt tu aliten ergo. Sed eonita in statur primo ex Aristote a. de ima tex. i .gradus animae inferior continet superiorem,scut triangulum quadrangulus, sed non continetur triangulus so maliter,sed potentia ut ipsemet testatur ergo. Respondeo igitur Aristotex tantum, velle gradus vivendi superioreseontineri in inferioribus, sciat accidit in figuris . non stat

autem similitudo in onutibus, quod sicut tantum materi, liter triangulus est in quadrangulo itari animae.& quando dixit c intineri potentia. vel virtute, respondeo cum Ruuio m. i. duplicem esse modum continendi aliquid formalit et. Primo Dimaliter tantum, cum unum est eius

dem omnino rationis, ει ordinis cum alio, ut calor. quialium calorem producit . Secundo formaliterin enulae n. ter simul eum vnum, est eiusdem lationis. & viti uocatio. nis cum alio, sed ira AO cruodam eminentiori, Samoris ordinis i quia isti ut gradus vegetandi ab animali, di .e retandi iuiendi ab homine,& s sonetraliter contiuea tur, tamen in modo persce ora continent ut , ideo daxit

Aristotel. contineti potenti vel virtute, scilicet eminen ter, & ib aliter simul. instatui secundo, Terentia inferior non continet sit

maliter superior in ergo neque gradus superior sor malitit et continetur in insenoti . negatur consequentia, quia anima est forma physica; at differentie sunt conceptus tim aequati, sumpti ex eadem anima, quae includit dii uiri gradus essendi ; prout autem dicit unum gradum , non dicit alium tot aliterdicet sit smul omnes sorii aliter: ista gradus inferior dicit siperi rem,non sc differentia in statur tertio, anima sensitiva dii leti specie 4 vegetat Luain vitaque a rationali; ergo non pote nec vegetatiua in sensitiua; nee utraque includi in rationali. consequentia probatur, cuia quae differunt specie, non communicat ad inuicem. Respondeo vel ea selidio de anima vegetata ua in planus respectit bruto tum, & de senstii brutorum respectu rationalis,vel de vegetatim, & sensitiva ut se ; si

primo modo,verum est totum argumentum quia tam plai quam bruta sunt in specie atoma, ulterius non commimmobili. ii secundo modo respondeo, gafferre tantum ut superius ab inseriori. quia vegetatiuum, est contrahi tepet senstiuum brutorum, & utrumque per rationale in nomine. Vide etiam Auersam qua . se ἰξ. f. postremo.

Deducitur non esse assignandam aliquam disserentiam in genere vegetatiui, neque in genete iisnstiui, quae con- triliat vegetatiuum ad sin hile, es sensibile ad rationale, quia quaelibet differentia intra genus vegetatiui, &sensiliui noti potest niti vegetatiuum, & sensit auum conum

te e non tri igitur gradus vegetatiuus proprius brutoriam, per aliam dii serentiam, quam pei sensitiuum ; nec sensiti. uus fit pio orius hominis, nisi per rationale contrahens ibium,sicut sensitiuum contrahit vegetatium. Instatur quarto, ergo anima vegetatiua plantatum, Ssenstiua brutorum non conuenient in genere, cum veg tativa, & senstrua hominis:probatur consequentra ex io.

Metaph cap. ii .quia corruptibile,& incorruptibile differunt genere i sed anima rationalis est incorruptibilis, cptetae corruptibiles;ergo Medi,ndeo cum Fonsera eodem loco Aret 6 qtionsam vero contraria. Aristotel. l qui de genere non logico: sed physico eu de irrateria, quia corni'tibile, di incorruptibile diuersem habent materiam , sed hoc non est contra nos : nobis cris est, quod conueniant genere logico. In statur quinto gradus inferiores in anima subordinant ut superioribus, scut formae partiales eidem animae, sed

istae non continentur so aliter in anima; erso neque gradus. negatur antecedens, quia illae se a subordinam tur animae tanquam ex parte subieeti, quod debet esseo panicum per has formas: at gradus animae superioris sunt subordinati tanquam rationes contrahibiles, in eadenia

animae quare concessa minora, negatur consequentia,quia si ordinatio illarum formarum, non importat continen tiani nec formalem, nec virtualem.

auci sint genera potentarum in communi. tigilia Duodecima. Quinque genera potentiarum animae.vt se ex Aristo.

cap. . admittunt Omnes cum D. Thom. i Φarte vas d.-ι. i. scilicet vegetatiuum,senstitium,appetaturum,l co motivumδε Duellectivum. pro quorum intelligentia. Notandum distinctionem potentiarum in communi sumendam esse ex diuerstate tendendi in Obiecta intra

tres gradus operaudi , ex quibus diximus, desumi disiunctionem animarum; potentiae enim supponunt animam ceum igitur ex nolo perandi omnimodo diuerso supra

inanimata deducitis sit nun erus animatum, quia ex modo operandi colligitur modus essendi nunc ex diuerstare in communi operandi , intra illos modos senu tur distin

clio potentia Ium .

Vnica concluso,quinque se ut genera potetiarum , quae vid .licet enumerata sunt in principio quast. Probatur, vel anima operatur per modum naturae sine ullac nitione& suinitur potentia vegetativa. vel unitur obiecto extrinia

seco secundato esse sensibile per species , Sc. S sumit ut potentia seu stiua , vel unitur secundum esse quidditati. uum, & sumitur intelle ua, vel se itur per modum incii- nationis,& ptosi auoniis,in Obiectum in sumitur appe-

45쪽

Quaestio XIII. De distin ione potentiarum.

Hi a,vel sentit tanquam in loco sumitur potentia loco

Obiicies prim duplex est potentia cognoscit iurantellectitatis e sensitiva; ergo etiam duplex appetitus. Respondeo negando consequentiam, quia uterque appetitus tendit in odiectum eodem modo per modum inclinationis ad finem; at intellectius, de senius valde disterunt, ut diximus, intendendo. Obiicies secundo x Asistotel. . de anima te . s. principium mouens in animalibus est intellectiis, aut appetitus alit sensus; ergo potentia loco motiva, non eli potentia distincta. respondeo cum D. Thoma, loco citato ad

dicaliter intellectivam, quae constituitur per gradum it

intellectualis. Contra secundo, quia si anima intellectiva non est ser maliter intellectiva sed tantum radicaliter, ilia scirinalitas est ei assignanda: aliquid enim eii formaliter, sed non timperest,quae formalitas ei conueniat. Probatur lettio. Si potentiae disturguuntur realiter e gominia , vere non dicetur intcligere; ergo, ut miseris tus, anima non dicetur proprie beata; Ioc Omnia sunt absurda: immo conisequentia naei et ica; ergo. consequenua probatur, Quia ideo eli beata, quia Deus intellectui videt,seu intelligit. Sequela etiam probatur, quia intelle- senium, appetitum 'cintellectum, esse ad summam princi- eius proprie dicetur intelligere anima tantum deno riuni imperans motum, ri ter quod danda est vis eliciti- mina lue sicut& ipnis tantiam cenominative dicituro

- Ο le sacere, quia calefacit per calorem distinctilin , dcc. ergoua motus,&haec constitaui distinctum genus potentiet.

uomodo linguantur potentiae ab anima , O in Ue. aestio Tertiadecima. III DRo perfecta quest. intelligentia notandum potentias

I animae posse dubiiciter considerari. Prim stricis

dicendum potentias non distingui realiter. Probatur quatri .ex Scoto loco ciraro θ.dico initur, illud concedere de mus in natura ouod melius est. ex Arist tele a. de generarione tex. 19. sed paucitas. si iis postibilis.

melior est ; ideo in Deo omnium petreetallimo, una sim plicissima est entitas . sed possibile est unam, S: eamdeira

animam sine distinctione potentiatum omnia pisllare, ut patebit ex aro uni. Glutione: ergo non sunt ponendae potentiae distinctae . sunt & aliae rationes pro liac conclusi

ne apud in is tum eodem loco. ndum id, uod se tenet ex pane tantum ipsus animae, scilicet secundum esticaciam vitalem ad Operandum. Se cund possunt considerati prout inuoluunt ad sua opera elicienda/rgana determinata,talia obieeta,&c. es viro mmodo potest procedere quis. principaliter autem proce- becunda Conclusio. potentiae non distinguuntur m ridit primo modo,in quo sensu. daliter ab anima. est contra aliquos ex auctoribus primae Prima sententia, concedit in anima potentias, realiter sententiae: Probatur unica ratione. modus habet tanti mdistinis quae sim accidentia superaddita, ita D.Thomas modificare : ideo totum suum esse est ad tem modi ii a I .parte qi cho.77.art. 1 e qua νmca de amma art. ii de tam: potentia vero dicit principium reale picaduci muni: L pura modi

omnes modos, nullus

distincti: ergo pote

taciti

saxum i s. nimbricens cap. .hac quas A. Ruuius tract. depotentia an ma in generali qua'. i. Secunda sententia negat potentias in anima realiter distinctas ita Gregor.mr a L .quast.2 .ara. Gabr. quast. Ῥmca,a t. onclusione a. Ocham. quaest. 14 de operi Niminales,quibus addendus est Scotus in r. d. i. io. qua tio. ea cum tota sua si hola,quae etsi ponat potentias distinctas ex natura rei ab anima; attamen iii docilina Scoti. hia, is modi distinctio est minor distinctione reali rigorosa & etiam modali atque adeo non est vera distinctio rea lis, sunt de alis pro hac sententia, ex recentioribus eam sequuntur Hur ad disp. anonaseia . cum qua sit.

Prima Conclusio. potentiς animet preme sininptς squo sensu intelligentur etia.ra quinque conca. sequentes non distinguuntur realiter ab anima. Probatur primo si distimguerentur . non darentura esiones vitales; hoc est absenduin . ergo.probatur sequela: aetio vitalis dicitur talis, quia fit a vita, si potentiae distinguerentur realiter ab anima, non essent vita , ergo.

Dices primo: potentis,etsi distincta sunt tamen aliquid

anima, uae est vita; ergo hoc susticu, ut actiones ab ipsis pollint dici vitales. sed contra, quia ens dicitur vital , per ordinem ad vitam; ergo etsi potentiae, sint aliquid vitae,non poterunt dare esse vitale,quia alioquin vitale, non diceretur per ordinem ad vitam. Dices secundo, ens vitale dici per ordinem ad vitam proxime,vel remote, & operationes essent a vita remote; quia anima est principium proximum potentiarum e sed

coni quid uid conuenit alicui,ex vi productioim,con

Denit per ordinem ad principium proprium productivii; quia principium prodii lauuin debet esse tale , ut possit v producere tem statu ei debito; sed actionibus vitalibus maior ratio, de una, quam de alia. pia ira probatur. qiuatiae esse non possimi modi. Prollac conclusone iaciunt

etiam aliquae rationes allatae pro conclusione prςcedenti. Tenia concluso . potentiae sunt de essentia animae. hia. ius sententia meminit Scotus laco citaro, quam sequuntur Gre ror. in I.il . t 6 quast. . Ichan quast. 1 . Marul. in i .

aua l. 7. Marcellus in suo tib de anima, cap. s. de omnes Nominales apud Conimbricens quast . qua supra, quibus consentit,& i aqualigus

Probatur primo .gradus vitae sunt de essentia animae: ei. o & potentiae . consequentia probatur , quia potentariunt constitutivae graduum e gradus enim intellectualisper intellectum tu liter nummur: quia formaliter est intellectilius: anteced. etiam probat ut , quia gradus sunt inuicem subordurari tanquam praedicata conti alteri.

Ua,vel contrahibilia. Probat ut secundo, anima est essentialiter principiunia operativum: ergo potentis sunt ei essentiales. consequen. tia probatur, quia per potetias est huiusnodi principium.

antecedens etiam probatur, anima est essem taliter vita rsed vita est essentialiter principium operativum, quia ab Operibus vitae pendet vita: ergo principium operaiiuum est eissentiale animae Confirmatur, natura cuiuslibet rei dat intrinseci quibus possit sibi parare, unde conseruet uti sed sine ope tibiis vitalibus, non potest vita conseriori; ergo principium harum operationum est essentiale vitae r ergo, 3

animae.

Probat ut tertio, esse intellectuale est disserentia essen- itialis hominis: ergo intellectus est disterentia essentiali

animae rationalis: ergo intellectus est essentialis 1 ergo &cctetae potentiae. vltima conseq tenetia patet, quia non est competit esse vitales ex vi productionis,quia vitali modo petivit pnoduci; ergo per ordinem ad proprium principium prodititiuum; sed hoc non esset vita,nis temote er. go vere non essent dicendae vitales. Probatur secundo, precii , quocunque distincto ab ani ma intelle niua .adhuc est se aliter intelle tina ereto p tentiae non distinguuntur realiterconsentientia probatur, quia est sotnialiter intellectiva per intelle lum. Antecedes probatur quia mima intellectitia est forinaliter talis sicut se habet concretum, ad concretum, ita ab tractum . ad abstractum, ergo s respectu animata rationalis, diste rentia est intellectuale. respectu animae rationalis erit intellemis. Secunda consequentia probatur,quia dictetentia est essentialis. Resiondent Conin licensari. .Lisse Ndam rati, nate esse gradum metaph. qui sumitur , sorma, & a mat ria,seu a tota entitate . sed contra: quia rationale, seu intellectuale,vel sumitui a materia in ibima, ilicet anima. Respondet Rutiliis loca citatarit. . ramis. 19. separato ut dicit intellemini, ita vi si non diceret intellectum, ne

intellaciis, animam sole intellectivam radicaliter, quia . que posset sumi hic gradus ; & ii sic: ergo intellema, est principium intellectus. essentialis: si veto ab anima ut distinista ab intellectit; e Sed contra primo, quia gradus vivendi sunt formaliter go sne intelle ita in anima, habetur esse intellectual tales tergo non satis animam intellecti uain remanere m quod est salsum.

46쪽

1n II. De Ani. Tract I. de Ani in communi.

Respondet Rim. m. 1 .eiraro rationale, quod est diti visua, . si non ad quare,quia inuoluit re animana , quae ferentia hominis esse idem ac intellectuale radicat leti sed est eadem in omnibus, saltem inadae uate . modo rem hoc non est intellectus. sed contra; quia rationale , quod nent seluenda argumenta primae sententia contrapti est differentia, dicit ei se disti suum, sed hoc habetur per mana nostram conclusionem. intellectum ibi maliter, ergo rationale identiscatur cum intellectuali sormaliter ; ergo inuoluit essentialitet intel

atta Conclusio. potentiae distinguuntur ab aninia , Arguitur igitur primo: potentiae sunt in eodem genere eum proprio Minergo sunt accidens sicut amis ipsarum; ergo di inruuiuur realiter. Secunda consequentia immbatur, quia substantia, ct accidens non possunt identificiis

in qua sunt, sol maliter inadaequate. probatur,&explica- ti. negatur antecedens uniuersaliter e tum de potenti tur conclusio. anima v. s. rationalis includit diuetias sor- activae tum de pessua cum Scoro , rationes ista : immo litates .nempe gradum tiarae, vegetatim, senstiti dec. cui non distinguunt ut in eadem anima, ius formalit et, seu ratione ratiocinata , non realiter; comparata igiturantian ad unam tantum ex his formalitatibus,se habet tanei iam per aduertarios anima est immediatum principium potentiarum, quae sunt accidentia, consequenter non est in eodei' genere cum potentiis.

Sed respondet Caiet. qua Diraris i .parte s ad Memquam includens ad partem inclusam; ergo distinguitur a tram, antecedens velificari de Omni potentia, cum actu, qualibet apiatum inadaequatri quia otiine inclusiani dili m- ad quem essentialiter ordinatur , huiusmodi sint potentiet cuinar in adaequale ab includente, sed non sunt partes phv- in ordine ad proprios actus: at animamon sic se habet 1esicae realiter dubiactae; sed tantum Metaphis distinctae r spectu proprianam potentiarum ad quas essentialitet nontione . seu sol maliter; ereo distinguitur in adaequate. sed ordinatur, ideo argum . adhuc est in robore.

se aliter; sed potentiae sunt identificatae cum gradibus. Sed contra primo ia doctrina Cue ad summum ve- ergo eadem diuinctione distinguuntur: ergo vera Com riscatur de potentia passiua, quia cum fiat unum per se exclusio. ipsa actu ad quem essentialiter ordinatur, ille actus de Confirmatur, quia eodem modo se habet totum meta- het esse in eodem genere: alioquin non seret unum per phys ad suas partes ae ph scum ad suas sed phys 1 quali- se : ex rebus enim diuersorum pi dicamentorum non fit bet pane madaequatἡdutinguitur,sed realiter, tilia partes unum per se,ut docuimus,cum Atiliotelerri in P U Coim realiter sunt distincta : ergo etiam inetaph. inadaequate 'tra secundo,qui i esseetias, ut talis ibi uindicit non seti ab distinguetur a qualibet ex propriis partibus , sed partes emciente in persecti a quain a causa principali .non Metaph. non sunt distinctae, nisi rmaliter, ergo distin- igitur requiritur, ut potentia activa, de actus erus sint ii

Ruetiit in adaequale so aliter: at potentia sunt partes ec eodem genere.

1entiales animae ; ergo dictinguentur inadaequale forma- Arguat ut secundo, ex Ruuio potentiae spetisse tutabriter ab anima. actibus,sed aetiis sunt accidentia,ergoae potentiae. Coim Qiis ita Conclusi . pcirentiae diuers ,rum graduum di- firmatur. quia potentiae sunt in secunda specie qualitatis. singiuintair ad inuicem ratione ratiocinata, est Aristotel. ergo accidentia. Respondeo: potentias ipecificari quo ad ι .is. Probat ut, quia sunt essentiales propriis gradibus, esse Drmale potent mon quoad entitatem,scilicet, quia. ae satius est intellectio, potet adicetiit vis intellectili , non volimra.aiid uiua, E c. ad confit . respondeo potentias esse in secunda ipecie qualitatis, quia scilicet considerantur ut determinata ab obiectis, organis , SQ ad mo- sed gradus distinguuntur inter se ratione ratiocinata, e

go de potentiae. Sexta Conclusio. potentiae cuiuslibet gradus ad inuic in comparata, nullo pacto distinguuntur; atque adeo potentia vi sua, audititia . s considerentur secundum vitrui in vitalem operandi non distinguuntur ullo pacto

inter se .de se de caeteris Probatur primo, gradus sensti inis, secund)m suum es dum qualitatis, & accidentis: nec est absurdum aliquod substantiale secundum aliquam sol malitatem concipi, ut accidens lut dicunt) Metaphysicum,seu pr dicabile dicet

non proticamentale. Horum duorum argum . in eisca- si physcum .est sensitiuus,ergo includit potentiam sensti- ciain consessi is est etiam Auersi unus de contrariis, st. uam quia per i ptim est sensitivus, sed non potest include- .sec . i. re potentiam,vt sic senstruam,quia non datur a parie rei, Arguitur tertio, multa conueniunt potentiis, qua non neque magis unam, quam aliam, neque plures distinctas: possunt velificari, nisi ab anima, & inter se distinguantum quia conitituitur per unicam formalitatem, ergo Omnes ero antecedens patet: quia dicitur intellectus intelligit, potentiae senstiuae sunt idem formaliter non voluntas. Confirmatur, quia habitus potentiatum Probat ut secundo quia potentie non comparantur tan- distinguuntur realiter; ergo dc potentia. ad argumentum quam sepelius,& inferius: et go non distinguuntur. Pro respondeo, multa dici de potentiis,ut modificatis ab obi batur antecedens, quia nec potentia auditiua contrahitur elisa organis in quia tali pacto distinguuntun ideo quae per visuam neque cointra, & se de c eris. Consequen- dicuntur de una multoties dici non possunt de alia,quaretia probatur quia quae sunt de essentia, de distinguuntur, concesso anteced.concedo, & probationem; ideo enim comparantiat tanquam contrahentia,& contrahibilia in non potest dici intellectus vult, quia tunc sumit ut intelle- illa essentia. ut patebit discurrenti per omnia prςdicataec esus, ut determinatus circa verum: ut sic autem non vult. sentialia distinita, in aliqua essentia. ad confirmationem te pondoo,habitus produci a diuersis Probatur tertio,intellem se alitate, quae importatur actibus circa diuetia obieeta 1 non subordinata, per quos per esse potentiam vitalem sensiuinam. stilicet,quae modo potentiae ad illa obiecta determinantur 1 ideo sint di. senstiuo setatur in obiectum,& determinatione talis o, itincti. lecti & talis organi, habetur suffciens potentia ad talematium circa tale obiectum: ergo pratentia non petunt dissitiqui sol maliter secundum id praecise , quod se tenet ex parte animae Arguit ut quarto, idem principium aisceretur cognitionibus contrariis, ut cum Gl videtur bipendatis, Actim

tes lectus iudicat maiorem. respondeo. hoc prouenire ex diuetia determinatione obiecti vel Drgani,quia anima de Confirmatur quia omnis distinctio rationis sita sonar, se est principium indifferens a prout autem determinatur, lis,quae potest excogitata, inter potentias semper inuoluit ita operatur , nec est alligata uni tantum operationi, sed modificatio nem obiecti, Oiganici c. ergo si pr i se su- diuerso modo potest operari, ii diuerso modo applicetur. niantur,non distinguuntur. Septima Conclusio. potentiae sumptae secundo modo, de non prcci se, distinguunt ut semper ad minus Qtivali A retulint quinto , inanimata Operantur per potentias distinctas: ergo de animata . negatur consequentia, quia animata Quint vitaliter, et actio vitalis teqiurit esse a vitat et, & ab anima, de inter se. probatur, quia qualibet po- immediate. ut supra probatiinvistentia lutei modo modificatur ab Obiecto ι ita intelle ctus sumitur, ut tendit circa vetui volutas circa bonum i Arguitur sextorex Alistotele rex. i i. ubi docet intelle ctum non esse actum corporis r ergo per Aristotel. distin. de se de exteris. item an inra v. s. rationalis sumitur,ut di- guitur realiter intellectus ab aninia rprobatur consequemcit esse intellectivum priniso. non considerando , an ut ita. aiua alioquin esset actus,scut est anima respondeoae, principium operativum, tionaliter clIca verum . Vel cir- sponsione. quam dedi qua'. .ati . boniani: patet aut ei a tali pacto de potentias ad inuicem,

5e easdem ab anima ratione distingui ldixi ad minus sor

Arguit ut septimo contra tertiam conelus nem, posse supponit esse, e reo potentiae non possunt esse de essentia. maliter quin aliquando distinguuntur etiam realiter,ut in Re ondeo posse supponere negat me esse, ilicet no pos

tentiis, quae distincta orsana includunt v. s. audiuit , se intelligi possea a intelligatur eis in e non aurem suppo-

47쪽

Quaestio XIV. Vnde potentiae sumant speciem.

nitur tan iram quid distinctuin: quia aliquod ens poteste se essentiali: et operativum. A rguitur octivo. contra sextam conclusionem si potentiae muscunque gradus, non distinguerentur ad initicem; non essent nisi tria genera potentiarum, sicut sint tant in tres gradus essentiales vitae. Respondeo,non essent

nisi tria potentiarum genera si potentiae sumantur pr eis ἡ concedo ; si sumantur, ut modificatae, nego: quia tali isto distinguuntur,& constituunt quinque genera supra assignata cum Aristotele, hanc responsionem impugnat Zabaiella cap. 3aeitato, sed non expugnat.

Vnde polentusum speciem. Qurato Deci quarta. Iotandii primo, distinctionem specificam poten- , Mut tiarum suaeri intra quinque genera assignata: quare ii t distinctio genetica processit de potentiis modificatis , determinatis, &c. ita etiam specitica quatitur de potentiis deterinitiatis per organa,per obiecta v. s. potentia,

ut tendit ad intelligibile , non ad volt bile, ut ad ionum ,

non ad colorem. hoc notato.

Prima Conclusio. potentiae specificantur ex actibus . obiectis formaliter sumptis est Aristotes sex'. 3. Dahon

i equitia uir Conin cicens cap. s. quo. 1. & Ruuius tr . citato et G. s.

Probatur prima pars,quod ab actibus & obiectis semodast unitas specifica, quia potentia dicitur in ordine ad

Instatur ptimo. potentia v. s. visua hominis, de Leonis OOsunt idem specie: ergo distinguuntur ab anima realiter. probatur consequentia, quia quae penete differunt, nor possunt conuenire specie. Respondeo nefando hanc consequentiam,ad probationem potentiam visi iam hominis, de leonis non disserte genere, ut potentiae sunt; sed tantum materialiter, quoad entitatem: quae autem entitat diiseriint possunt specie logica, de etiam genere conueni. re . addo noc sequi etiam per adue uarios, quia etiam per ipsos potentia sensitiva hominis , es brutorum, quantum ad id, quod dicunt praecisὰ ex parte animae, genere diis, runt,& tamen sunt idem specielnslatur secundo, quae sunt idem realiter , non possitim differre specie , sed per nos potentiae sunt inter se iden realiter; ergo non pollunt dii ire specie per aetii, , ro

biecta. respondeo potentias, ut modificatas, de quibus tantiam est dissicultas, non omnes esse idem realiter, ut patet de potentiis organicis ; tamen hoc non obstante, et sestent idem omnino realiter, possinat jecie differre, quia in eadem entitate esse possunt plures formalitates , secundum quas dicatur otin uno specie conuenire, in alio dir- seire : sicut eis idem si realiter in Petro, rationale, &animal, attamen in primo differt specie a Leong . in secundo,

cum eodem conuenit

in si itur temo, iis sunt posteriores potentiis, ut por3 ipsarum effectus; ergo non pol sunt specificare. Respon

a ius non specificare, qua eii eius potentiarum, seuda sit unitas specitica, sura potentia dicitur in oratiae ad quatenus talis rationis formalis, quae in insis habetur ab actus, circa tecta , ita inuoluit transcendentalem ordi- Obiecto; ideo enim talis est actus, quia obieci innita in nem ad illa: ergo ab illis sumenda unitas: probat ut coim mutat potentiam: vide Ca et eo cuato, f. ad eui de tram sequentia: quia Ordo transtendentalis eii dii serentia ei, huius. quate salsa est ista consequutit, rati st actu . quia

rum, quae tali ordine reseruntur: sed talis ordo specifica- ra is est parentia; sed vice verti aris est potentia. qtiis tali tui extrinsece a proprio termino: ergo potentiae species- est a tui; etenim potentia ordinatur ad actum, non actus cantur per actus δε obiecta ad potentiam. Se unda vero pars, quod specificentur ab his sol mali- Quaeres, ubi iubiectentur potentiae. Respondeo, elim ter. probatur, quia eadem potentia potest versati circa per nos prccis E sumpta non diuinquantur ab aplura obiecta specie distincta, ut circa album, 5e nigrum

visus: insuper plures potentiae pollunt respicere idem ni mero obiectum, v. s. idem color potestin a visu cognosti, de ab intelle ira, ergo danda aliqua ratio formalis in acti bus, & obiectis, 1 qua sumatur unitas potentiarum: con sequentia probatur quia alioquin tot essent potetiae, quot

obiecta distincta speciscet neque idem obieetiam specie posset a pluribus potentiis specie attingi, quod nemo di. Secunda Coneluso. ratio sol malis qua ab obiecti, spe.

cificantur potentiae, est ratio motiva, sub qua obiectuti mouet,vel immutat potentiam . probatur primo quia potentia tendit ad obiecta, quatenus ei proportionata sint;

sed sunt proportionata: quia tali pacto potest ab illis in

mutari, moueri,ut postit operati: emo ratio sol malis, aqua sumtur unitas specifica, est ratio iub qua immutatur. Probat ut secundo, id debet dare unitatem ipecificam per nos prccis E sumptae non dii linguantur ab anima, sani ubi est anima ; tamen considet ara virtute effectilia. vi de terminata ter tale obieetiim, v. s. vi dicit respectum ad audibile visibile atque adeo,ut induit rationem visus. auditus , M. resident in determinato organo, ubi tales sensationes eliciuntur, spotentiae snt organicae, ad quas OG gana requiritiatur, tanquam dispositiones, quibus talis imperatio exerceatur, iuxta quorum persectionem , vel in per se 'fit,neni etiani sensationes ipse persectiores,vel in rei semores evadunt : s veto non sint organicae, restini in ipsa anima. De anima in communi Satis.

Tractatus Secundus. Qui est de Aninu

Vegetativa. TI Xpeditis iis, qua spectant ad animam in communi ;

ta examinanda superuuit, quae concernunt eandem in particulari,& quia primum locum obtinet anima vegeta-

s quod potest illam distinguere a quacunque alia : sed hoc ui, utpote a qua descendimus ad sensitivam, & hac inmest tantum ratio immutandi: ergo. mano rem probo, qui ation, Oi id tanto ira potest illam adaequale distinguere, quod otitur

ex iturinseca eius natura, quia alia est nati ra unius . ae alia

terius,sed hoc est ratio immutandi, qua ideo talis est, quia talis exigitur a natura potentiae, ergo ex his Deducitur ptimo, omnes illas potentias specie conue ni re , qua eodem modo immutantur a suis obieeti, , A s; ideo de illa prontem trin. iiii lituo, in quo quam primo. An compositam ex anima vegeta vere uiuar. uisio Prima. obiecta secundum propriam nacia tam conliderata specie, I rotandum primo rationem vit in communi sumptet, I 0 vel etiam genere differant: ideo potentia visiva hominis, I, in qua conueniunt omnia, quae vivunt, & quae dici- κ& leonis ut potentia, specie non differunt: differunt vero tui persee io simpliciter simplex melior ipsa quam noni '

ut potentia, specie

intellectus diuinus: Angelicus, & humanus etiam ut potentiae intellectiliae,qui a modo diuerso immutantur. Deducitur secundo ratio quate actus opinionis, scien tiae, ede . de si differant specie, pertineant ad eandem p tetitia in i ecie, stilicet intellectum, quia videlicet non specificant secundum suas rationes tormales, quibus dis ieiunt essentialiter . sicut nec viso albi in nigri,nec intellegibilitas lapidis in Leonis quae specie diiserunt, tali mo do specificant proprias potentias . sed quatenus eodem

modo in ipsa potentia immutatur. Deducitur tertio rationem formalem assignatam , qua

potentiae specificatur, dare unitatem speciscam atomam ;quia cilicet illa ratio formalis, sit, tali formalitate no

quociinque subiecto importare principium intrinxie persciendi per actiones vitales,quod deinde diiu- iret in tale principium creatum vel increatum in increa, eii sine ullo motu per actionem , quae est eius substanii persi

si in oti

cum sditur illo eis sine ullo motu per alia ; in creato vero, cum motu per utionem accident lem, de Notandum secundo, ad lationem vitae non satis eis quamcunque actionem immanentem; alioquin cum aquast instigidat, diceretur vivens , quia immanenter per tui : item grauia cum deorsum tendunt, &c. sed te ui itur actio, quae de natura sua ex suo conceptu essentiali, stimmanens , quae erit cum terminus ipse erit huiusmodi: erit autem temuiuis immanens de natura sita, cum impli-vei sectius panicipatur ab uno obiecto, quam abali si cabit esse a principio extrinseco adaequatε, sine concursi obiecta, ct allius specie inter se differant. eius , in quo recipitur in quocunque statu: ex eo aut cuia colli

48쪽

In II. De Anima Trasti si De Anima vegetat.

colligimus vitam requirere actiones de naturastra imma- mentum attrahat : ergo requititur potentia attra x de nentes: quia vivetitia liabent, tot organorum apparatus bet illud conquoquete: ergo requiritur potentia conco ad illas actiones eliciendas: ergo senum est actionem viti trix, debet retinere ; ergo requiritur potentia retentrix: talem de natura sua esse immanentem, ut non possit esse , debet excrementa secernete,& expellere; ergo i equiti tutis extrinseco . alioquin i nistra tot organa : quia actio, potentia expultrix: ergo quae de natura sua potest esse in proprio supposito agente, Tertia concluso . potentia nutritiua, & augmentativa oe etiam extra, non petit plura vasti menta ad actionem sumptae ut determinate sin hoc enim tam timidiasu proc intra quam ad extra, ut patet de aqua se, de aliam mitigi- dit quaest. non distinguuntur realiter . est Aristotel. text.

dante. hoc notat r. cr i. de generatione rex. i. sequitur Durand in i . Vnica Conclusib,compositum ex anima vegetativa ve parae 1 pia .r.as. s. Titelmanus hue. r. ph sic. cap. 8.de alij id uiuit,est communis cum Aristotel. plutabus locis pi ei apud Conina c. cap. 6.qua l. vesica, & Ruuium reati. de rue a. mannortim mora .cap q. ubi habet animas ritisnem parentiis anima egerativa qua hi contra Alb. Mag.Caiet. esse, qua alimur: at alimur gradu vegeta tuo. a id & alios apud eostein Piobatur primo, vegetatiua se perliciunt actionedo Probatur primo, potentiae ut determinatae, ex dietis. natui .i sua immanenti: etyo vivunt. consequentia patet, non distinguuntur penes vii autem vitalem animae , quae ex ras i. notab. Antecedes probatur. vegetatiua nutriun . eadem in Onambit ea secundum organum . modificati tuti& crescunt,sed nutritio, & accretio iunt actiones ima nem obiecti, M. sed nutritiua, & augmentativa. non ii manentes de natura sua, quod patet, tum ex tot organis: hent diuerti organa, ieetiim,&c. ergo non distinguun- tum quia nunquam vidimus,lia in inritis ea,quae postuli tui realiter. minor probatur, quia nutritio, de augment tui ab his actionibus: quod ideo si vivetitia in illis Oig, tio aequaliter nunt, quo ad omnes panes aliti, & utraquenis offendantur.impediuntur etiam quo ad has acii nest vel santur circa alimentiam ergo. tum quia nunquam vidimus accretionem, & nutiitionem Probatur secundo, quia nutritio dicit augmentum: eo Aese ab extrinseco: ergo. so potentia nutrit tua. ω augmentativa, non distinguun-Probat ut secundo vegetatiua quantum ad substantiam tur. Antecedens probat ut , quia augmentum importat actionis, eodem modo nutriuntur, ae animalia: ergo est productionem noua quantitatis; at cuin animal nutritiit actio vitalis: et uiuunt. probatur vltima consequentia, Decellario venit alamentum in sui substantiam, o quenquia actio vitalis dicitui a vita. Pilina probatur, quia ani- ter producitur noua quantitas. Consequentia probatur, inalia nutriuntur, quatenus animalia, conse uenter qu, quia si nutritio, vel materialiter dicit augmentutia : ergo tenus viventia: ideo deliciente nutritione, deficit de em etiam potentia nutriciua dicat augmentativam: ergo non rum vita. Antecedens etiam probatur, quia proportione distinetuuntur realiter. illata omnia , quae repetiuimit in animali ad nutriti, Probatur tertio, si Deus suspenderet e scaciam caloris. nem accretionem.&c. etiam in plantis habentur. & potentia nutritiua Operaretur, utiq; cibus conuerrei

ior contra instaret primo,ignis per principium intrin- mr in substantiam aliti, & fieret augmentum, & tamen .

- - secum se ipsum auget, de tamen non dicitur vivens: ergo non esset nutritio: quia non testaurarentur partes depe neque planta . reipondeo negando consequentiam: quia ditae , in quo consilit nutritio: ergo potentia nutrittiua actio, qua ignis te ipsum auget, non est de natura sita in non distinguitur ab augmentativa manens eum possit esse ab extrinseco; non sic in nutritim Probatur quarto,s iunt realiter distincte,& s augmenne plant , dcc. idem dicendum de motu grauium, & lo talitra, necessario supponat nutrit tuam, saliena nutritiua uium; quia cum ubi catio, quae est terminus illorum tum poterit operari independenter ab augmentativa: sed hoe tuum, possit esse ab extrinseco i illae actiones non sunt de est salsim: ergo. Minor probatur, uia si animal nutritur,

natura sua immanentes; expendant ut beta notabilia, ct vertitur alimentum in iubstantiam ipsus: ergo augescit. Confirmat ut, quia eodem penitus temper amento uti tur anima in nutritione, de in augmentationet ergo vera conclus antecedens patet, quia eodem penitus loco ni tritio, & augmentatio persciuntur. consequentia pacibatur, quia non distinguuntur penes virtutem vitalem, sed neque secundum temperamentum, quo rutuntur in opo

Quarta conclusio. potentia nutritiua, & augmentativa et o e formaliter distinguuntur. Probatur, potentia nutritiua, - - ut talis tendit ad aequistionem substantia in alito: augmentativa vero ad acquisitionem quantitatis : ergo vera concluso. Quinta concluso . potentia generari ira non distinguia suile haec & similia argumenta evanescent: potest etiam .ideri Zab. de facti turibus anima cap. t i. Qui iras, es alias

obiectiones soluit

initatur secundo . augmentum factum in nutrition posset esse ab extrinseco, non sunt: ergo a tiones immanentes de natura sua ergo vegetatiua non vivunt. respondeo posse esse ab extriniem materialiter, non formaliter,

vi augmentum est; ideo deficeretii ve et antia.& si Deus possit illa conseruare sine nutritione; talen non potest illa nutrire; nisi A: ipsi concurrant. Instatur tertio vegetate est superius ad intellemialem de tamen non participatur ab Angelo; licet secundum se t

tum sit vita; ergo vegetare, non est vivere. res; ι deo vo. petate esse ordinatum ad restaurationem, S conse ati, tur realiter a nutritiua & augmetuat tua. haec concluso est nem viventium;& quia tantum corporea indirent testati Aristotel. toti sita is pro tertia conclusione, Duranis. Dr i. ratione,conseruatione,3ce. quia continuo deliciunt: ideo at st. .parte a qua L 1. Titelm & aliorum, quos se ouuntur illis tantum conuenit vegetate; quate vegetare non est sim Conimbricens quast. unica. h. i. conclusio cap. 4. Ruuius, petius ad intellectuale ut se, sed ad intellectuale corpo- tra hae potensi sanimae vexet q. r. num. M. nita Apol reum tantum. sciit, 3 sensi iuum . pro tota luc quaest. vi- sin. l.itiel. x alios. ex nu dei nis contra Fons . Melaphus deatur diffuse Hurta sali p. s. cap. i .ra 3. s. sies. q. pro intelligentia - - . Aduertendum potentiam generativam non sumi prosint poten tu anima xegna tua, O quomodo dicto'D potentia orsa iurante coisus, ted pto potentia, sua pi suanear. uaestio secti Mu . ducitur semen ut innuit D. Thoni. i parte quae 3. s. a r. r. ad quidquid dicat Zabara . ii Airca inem: loquimur. δε - DRima conclusio, tres sunt potentiae principales animae enim de potentia vitali viventis; at virtus qua semen iam γὼ l vegetatiuae videlicet potentia generathia, nutricii in decisam organiratur, non est potentia ipsus viventis, a augmentati ira est Aristotei. t t. 3 . s. 1 Thorim t. parte sua producti in semeia,cum potentia unius, non possit es-qua . 8 art. r. i et ibidem Zabata e faciataribus anima, se in alio subiecto omnino die nolo, cum si odi est semen

cap. ita de communis. Probatur unica ratione . nulliuio, decisum; sempta igitur potentia geneiai a pro factiva es aceretio in vivente sunt actiones de natura sua imma nentes in xii tales, & quas quast. pisced. diximust ergo a principio inii inseco viventis : ergo datur potentia augmentatiua . A: nutritiua . rursus vivens habet causam viii uocara .a qua producatur: et o datur potentia generativa in vivente. tia aliud generetur: eigo vera conclusio secunda Concluso . prςter has potentias dant ut seminis Piobatur concluso . primo esto in parte determinata clanium producatur semen, ut docuit AristoteL i. a sen ratione animatium cap. i s. Cal bini b. des mine. &alii, quod experientia demonstrat in at bi, cibus: attamen per eandem no potentiam si nutritio, de producitur sement ergo non distinguuntur i

aliς secti iti .mae, iux lus iaeter uiam: probatur,quia vivens tet. Antecedens probatur; sumpta potentia anime,ut de

non potet: nutriri, neque augeri, neque generali, vis ali tet miliata ad talem partem, illae palles etiam nutriuntur

49쪽

medio eodem temperamento, quo utitur anima, in producendo ibi semen, quia in eadem parte, duplex temperamentum esse non potest : sed potentia generat uia aliud

non est, quam anima determinata per tale temperamentum : ergo per eandem potentiam. Probatur secundo,semina alborum per cand m potemtiam augentur, & generantur: ergo potentia generativa,

Quasio III. De potentia nutativa. 67

In quo consit las potentiantit risiva. Me o Tertia. Asilanatis propriis potenti js animae vegetatiue de ta-

gruis agendum,3 circa nutritiuam mouetur piisen, I99 quaest.cuius tituli sensus est, an potentia nutritiua sit calor

naturalis: vel temperamentum viventium, vel ipsa anima,

sunt eiusdem rationis , cum primo prodidis per potentiam generativam: ergo Probatur tertio , eadem potentia nutritiua vertit silmguinentiin lac; medullam v. L in ossa,vi omnes satentur . ergo radii indistincta realiter poterit semen producere.

Probatur consequentia. quia sicut semen non est de subitantia viventi,in quo producitur; ita neque lac: ergo parratio de utroque Sexta eones uso. potentia generativa distingimur so

maliter,a nutritiua, & augmentat tua: probatur unica ratione . generativa ut talis vetiatur circa alimentum , Ut

ec alii apud Ruuium tractat de potentiis anima veritativas '. I. Secunda sententia requirit calorem , & temperamentum S etiam facultatem particularem animae, ita D.Tho. γαβ.78. i larte art. 2 ad primum. Alberi Mag. 2. de animat E . r. p. '. Philop. Themis . Ferri l &alii apud Riini iura quos ipse sesuitur Docrito. Tertia sententia, est aliquorum recentiorum asserentilina, potentiam nutritiuam consistere, in eadem anima, ut vegetativa modi licata per qualitates materiales : atque adeo potentia nutritiua, iuxta hanc sententiam est anima, ut operatur cum qualitatibus materialibias, circa alimentum: sicut potentia visi ira est anima, ut in organo tali pacto operatur circa coloratum. pro nostra sententia. sit

Prima concluso. Calor naturalis concurrit effective ad ZOOnutritionem. probatur primo auctoritate Aristotelis. hiet extiso. mi habet recesse est alimentum talis esse natura,veInalpiliastatur primo, contra primam conclusionem non Omnia uiuentia generant : item generant etiam non vivet

tia,ut ignis, qui generat tibi simile: ergo potentia gener tiua , non est propria animae vegetatricis. ergo non sunt digeri posse; dissionem, autem e cit calor, qua propter tres tentiae. Ad primam partem antecedentis negatur omne animam habet ca re & in lib. senis , sensiti, consequentia: quia a bis potentiarum,& si adsit virtus ex cap. . calor aurem auimentat de strii it nutrimentum item petite animae, potest propter aliquod impedimentum im- ta de partibus animalium cap. t. de alii. pediri: sic in casu nostro, in omia bus viventibus adest po- Probatur secundo ratione deducta ab experientia, quia

tentia genera tua; non tamen omnia generant: qua a uia

aliquibus desunt aliqua ex requisitis, ut illa potentia exeat in actum. ad secundam partem n atur antecedens,quia generare sibi simile,quod est proprium viventium, ut d cet D.Thom. 1 parte quaest. S. N. i secundum, est ex propria substantia tradondo de propria materia , cilicet semen,ita quo simile generet uir tali autem pacto nec ignis: nec aliud inanimatum generat. videte Lib. Dcuritatis in principiis quoionis. Instat ut secundo,contra tertiana conclusionem, potemtia augmentativa non semper perseuerat in vivente, sui a non seniper vivens crestit: ergo distingimur a nutritiua, quae perieuerat. resipondeo distinguendo antecedens auῖ- mentativa non perseuerat, quo ad nomen, concedo: quia

cum vivens ad quendam statum peruenit Ion dicitur cre- quo maior est calor,eh citius, & persectius nutritio Perii,

cituri ergo calor concurrit ad nutritionem. Secunda conclusio. temperamentum partium,quae ni

triuntur , non concurrit effectiuὰ ad nutritionem i nomine temperamenti intelligo primas qualitates commixtas aest contra secundam sententiam,tamen cum Galaab. y. de causis Symromatum, Avicen.Valec apud Ri . loco citato, probatur unica ratione : alimentum est ibi maliter frigidum : ergo non est opus alio frigore: item per selum c lorem potest reduci ad debitum atteinperamennim humi di δε sicci quia caloris est attenuare,humida exsiccare inciergo temperamentum non concurrit effective.

Iertia conelusio. lus calor non est siti faciens ad nuti tinnem est contra primani sententiam,' sed requiritur potentia ipsa substantialis animae. Probatur primo ex iis, stere, quia non acquirit maiorem substantiam, quam de- quae diximus in P s. nullum accidens potest, ire' ut in- perdat: non perseuerat suo ad rem: negatur antecedens, strumentrum attingere productionem substantiae; ted ii

. c. n. -- Πνή- nouae sibilantiae nutritione sunt pmducendae sorinae abstantiales, carnis,

vivens nuttitur, ossium, sanguinis, &c. omo nonrossunt produci ab acci-

quia accretio consistit in acquisitione iquantae: hcc ai in semper habetur,dum

ut diximus . dent ei ergo vera concluso. vltima consequentia proba Instat ut tertio contra quintam conclusionem: non om- tu quia calor,non excedit limites accidentis consequennia animalia generant, dc tamen nutriuntur, & crescunt: ter danda potentia subitantialis animae, quae haec prςitet. ergo non sunt idem potentia nutritiua, ac generativa, & Pmbatur secundo, potentia nutritiua est potentia vit augmentativa. respondeo negando consequentiam: quia iis,quia nutritio est actio vitalis i sed calor non est quid viai qua potentia eadem omnino potest resilirere plura ad tale: ergo. minor probatur ,quia calor,in omnes qualit virum esse etiam proeliandum, quini ad alium :& si desint tes temperamenti, sunt qualitates consequentes iraturam requis apro uno effectu illum non produce bene alium: in seriorem vita : ergo non sunt quid vitale nec tamen sequetur esse potentias dii incias: ita ex dese- Confirmatur, quia quod est vitale perit pereunte vita . eiu apti temperamenti loci neces iiij, optimi alim i c. sed recedente anima, non illico recedit calor naturalis; fit ut aliqua animalia non generent, sed lioc non sequitur potentiam generativam diuingui 1 nutritiua, augment,

Initatur quatio nutriri,& augeri sunt dissimilia a generare , quia prima tendniat, in conseruationem indiuidui. Secundum vero in conseruationem speciei,erso i potentiis realiter diiunctis. respondeo negando colaquentiam: sed sollicit distinctio rationis, & formalis, propter ratio.

nes assignatas Instatur quinto, potentia nutritiua, aut augmentativa non possunt attingere actum generativa producendo pedidiaria conclusio . si si unatur nutritio totaliter pm on nibus actioniblis iniae circa cibum fiunt, ad alendum, P tentia nutritiua est ipsa anima, Vt per qualitates materiales deterini nata circa alimentum. est cum tertia sententia .Pmbatur. quia in nutritione multae alterationes intercedunt, quae sunt a qualitatibus materialibus, quibus potititis fit conuersio substantialis in sotinam aliti , quae niti ab

anima esse non potest; ergo nutritio, sic uniue saliter a cepta habet pro potentia nutritiua animam, ut determi

natamia

Quinta coneluso. si nutritio sit mr proprie, potentia nutritiua est insaniet anima tantum, ut vereatur circa alimentum debite dispositum ad substantiam alit . P baturmaliter nutriciua,& augmentativa: neque organi ratio fit conciusio , quia nutritio proprie conisistit in restauratione dem brachii im S c. Respondeo actum proprium potenti

petieratiuae est e productionem seminis .hic autem attingi tur a nutritiuainc augmentativa realiter, licet non ut so

maliter nutritiua de augmentativa: neque organi ratio tit conclutio , quia nutritio proprie conium , H Fcria ira Ionea potentia generata ua immediate; organitatio enim iit in subitantiae aliti, sed hoc tunc si quando pmducitur sorma semine iam decisa a generante. aliti in alimento, quod fit per animam alimento iam di posito: ergo vera conclusio.

50쪽

In II. De Anima Trach. II. De Anima veaciat.

Sed contra secundam conclusonem in statur primo aim et L Atiuolet. 1.de sene ιιι ne animalitim cop. prope medium. ubi habet, ab anima ei fici incrementum tendo caliditate δ: stigiditate,tanquam instrumento: ergo con currit etiam frigus. Respondeo concurrere quidem frigus, sed si igus ipsus alimenti; non autem temperamentii imperire debeat, nisi restauietur partes deperdit tergo. 4 et tia conclusio vivens de facto dum vivat,semper iiii iritur,probatur,quia agens ne antium applicatum cibi octo, non potest non agere: sed vivens dum vivit, semper habet applicatum alimentum, stilicet languinem . ergo semper nutritur. Addo etiam in principio vitae nutriti;

quod idem dicendum est de csteris qualitatibus tempera. quia non est expectandum, donec alimentum ad sangui menti; si quando eas req usiuille vidctur Aristot.& aper- nem transeat, quia anima non educitur aut in tunditur, iiii me AI eor. p.rxtii ex piosello agit de concocii, nisi supposco corpore perseiae organico ; consequenterne cibi . soli calori eam adscribit, nec actionem alterius a cum languine: potest igitur statim satagiune nutriri et M si

calore memorat. Nullo alimento nondum pr parato, concocto,5 c.

Instatur secundo,contra tertiam conclusonem,quodli- Dices . aliqui per multos dies cibum non sumunt: ergobet agens unico utitur instrumento ad unicam actionem; non semper nutritur animal . consequentia patet, quia nu. sed nutritio est unica actio; ergo unico utetur instrumen- tritio quodam ordine peragitur, ex ventriculo ad hes' to . scilicet calore naturali. Respondeo negando uniueo tem,ab hepare ad partes nutriendas, ut diximus , si igiturialiter anteced. cuius falsitatem demonstram effectus ar- mlui cibi coquendi nuttitur ad ventriculum nee etia i et a mutationes intercedunt. respondeo negando Gu sequentia , ad probat. 'acie ,ut mox dacemus,nutriuntur sanguine, aut te tangi ni aequialenti: ideo ei, potest uti,& si non testauretur imguis continuo ret cibum: nec per quanc unaque consumptiovem languinis aut aequuta lentis motit ut vivens ; sicut enim calat naturalis potest plus -- sumere, ii in restauretur, ut accidit arate iam matura; ira potest singuine nutriri si illum continue non restauret. Quaeres quodnam si aliment si,quo nutriamir. Respontei acti, qui aliquando requirunt ad sui productionem plura instrumenta: quia plures actiones interueniuiu partiales quae per unicam perfici non pollunt: se in nutritione. Addo,quod nutritio consistit in productione fornaae allii: h*c autem fit per ipsam potentiam nutritiuam tantiam , nec calor naturalis, aut alia accidentia. si qliae concutiunt, aliud vi stant,quam preparate, disponerem instatur tertio, contra quintam conclusionem , Omnes

tales: ergo sunt a potentia, quae si vita: erso potetitia nu- deo liminam diuidi in remotum, medium,&proximum. I

t riuua non est sola anima. conloquentiae patent ex di ii is n

etis qua λῖν ece ei stis.respondeo negando antecedens, quia Omnes actiones accidentales , quae intercedunt ii iii triticine, non sitiat de natura ilia immanentes , consequenter non sunt vitales; apparatus enim organorum,qui

requiritur ad nutritionem, est propiet i; cura nutritionem piscis ,scilicet quia non potest feci illa coni terso in alii iii stantiam, nis intercedant tot pi cedentes mutationes, re accidentales eu substantiales. quae cum intra vivetis itinsum persci debeant requiritur illa organorum diuersitas.

tu ut innuimus alibi ex Aristotel. a. degeneratione, lex.

o. sed debet ess) aliquod mixtum r alimentum medium vocatur chylus,& coeta substantialia, in quae transi cli ius antequam deueniatur ad ultimum alimentum , quod est sal suis in animalibus, saltem quo ad plurimas partes vel quid simile in plantis . Ut docet Atistote . de partit saxi maritim Lb. a cap. 3. quod patet ex eo, quia deficiente cibo: deficit ei iam languis, ut docet idem Aristoti edaemiaco; vel ici', quod loco surgitinis est in exanguibus r nec Obstat, quod partes nutilenda valde inter se dissideant: quia per diuerias mutationes, potest id in sanguis in illa, Itea primam partem quaest. pro certo tenendum plu- 1 una naturam transmutati; confestienter possunt omnes res actiones concurrere,in utritione tali aut elota- illo nutriri,qui plura vult de nutritione medicos con aricio peragitur. primo cibus dentibus conterit ut, quae con- tianstendunt limites puti philosoph. possunt etiam videri trino ab aliquibus dicitur prima con mo,sed perperam, Conimbiicens. i. de generat. p. is qua l. 3. τί ue ad i a. quia est tantum pisparatio ad concoctionem, quia nisi co- inclis Aeaei ui exacte explicant, qua nos iunantis labiis deliteieret in , si ilici liter liquaretur, ut docet Aristotel. de piri bauimus, in tota quaest. libui ammatium qua . pr cedenti. Secundo transmissus ad ventriculum liqua: ur aertio concoquitur, in qua con- uuid sit drimcntarios malis r. iustis mi ita. coctione pereunt tormae ciborum , & separantur. Paries noris des catς,& conficitur quidam succus albus, qui di- DOst nutrition agendum de augme satione, de qua in occitur Ch lus. x per venas mei mei rei uenit ad nepa. t hic agendum extis deseneratione . t acquaa teli uexciementis tr animitiis per intestina ad inferiora: iti hepate. iterum alia sit concoctio, in qua concoctione secernuntur partes pii: iore es fit sanguis,relicta atra,& sa ita bili,quartim primaa ii lene trahitur, secunda a felle vltimo sangui s per venas capillares attractus,ad omnes partes nimiendas apponitur ' iterum pasticularibus c n citonibus secretis aliis reciementis , ex quibus deinde fiunt pili,ungues, dentes,&c. dum expelluntur a vi pulsua ; deinde vettitur a potentia ipsa ananxemit sitiua in camentanedullas assa,neruos, & alias palles nutriendas. Circa secundam patiemst prima conclusin.nutritio est necessaria omni viventi . probatur primo auctor. Aristot.: . s. ubi habet, quare ctim nihil re artir. i ii habear Iam, an martim id eriti reetes, corpus, quoti aeuur,ea; ne ratione, qua est animarum . probatur secundo, ratione. vi caloris naturalis continuo viventia concimuntur, ut experientia patet in morbis ; dum vehemens calor esseruet : ergo necesse est serirestaurationem . per partes similes medio alimento acqua sitas: eiso vera concluso. Connim uur, quia uiuentia continuo augescunt; nec per rate si actionem hoc accidit; cum pomis piri,cessu vit vivens nia is addensetur: ergo per acquisiti onem no .

. arum partiumro' secunda concluso . potest vivens per aliquod tempus

ι berio cons iuvii, absque actitati conuersorie alimenti ii propriam substani iam . probatur , quia calor non potest de actu potentiae auginentativae . de qua habet ut sermo post potentiam nutritium . pro piscenti quast. Dotadum, in au mentatione 1 c omnia intercedere, si additio iam uae substantiae ad viuens, quod dicitur augeri. Secundo cum alimentum, uod conuellitur, sit quantum quantitas per nos ira Ps sicis, sa inseparabili, , materia,consequenter quod augetur .acquirit nouam quantitatem . Te ito usque ad cetrimi tempus per hanc additionem vivensiit maius,quam ciliet ante additionem, ideo debet exiendi ad n iorem locim. modo difficultas est , in quo so maliter consistat motus augmentationis, qui est ad is p

Pinna sententia est lan . . In squae'. io. Iuli. Phasi .6 &Zimarae, qui existimant augmentationem sorti liter consistere in extensone ad maiorem locum , quae habetur in nutritione. Secunda semetitia est bar cle accretione cap. 9. ilicet umentationem consuere an his duobus, ina genera tione nouae sub ianuae, tu extensione, quia augmentatio, est mutatio ad maior quantitatem 'per motum ex onsioni, e, alimento in substantiam conueti , tanquanta

Teiii, intentia est in istis, i .degenerat. disp. fear. qui vult auro enim onςm illa duo amplecti, qui dicebat Zab, et .sed extentionum ianium in recto ; nutritionem

ira ibi tent a communis, in Algid. i. degenerat v. breui limo tempore tantum viventis insumere, quod sta- 1 mol. bdein io Oo ii comitia iaceo. i r. art. L