장음표시 사용
411쪽
prae licere hanc ipsam aptitudinem &propesionem, uerbigrat a qudii quis suturus sit propensus&aptus ad honores, ad diuitias, ad res secundas uel , d. tio , a uirtutes, uel ad uitia, ad longam uitam, uel bre
mus ne istam quidem aptitudinem omnino praedici posse ex coelo ut ipsi existimant simpliciter o absolute. nam uel ista aptitudo oritur ex solo coe lo uel non ex selo.Non postulat dicere oriri ex solo coelo, quia coelum nihil est iciti ΣTr tate ac b nescio parti ut arsit causerum,ut persipicuum est ex scnsiu:
ergo emcit istam api: tudinem seu inclinationem beneficio ipsarum causarum par cularium. ex solo igitur coelo non poterunt asserere suturum, ut qui nascetur subrali alpectu coe simpliciter habeat hanc uel illam inclinationem & aptitudinem: cum lieri post it,ut causa particularis efficiens materialis tribuat contrariam apti tudinem,quarum causarum temperamentum magis sequuntur effectus quam coeli alpeetum magis enim illarum fiunt similes, quippe que trahunt ac restrita sunt coelum ad hunc uel illum estectum determinatum producendum, etenim coetu, Quanorum ad ipsum attinet,non magis hunc effectum produceret, quam illum. eluero illud quod in decimo libro diximus, oportere nos habere a natura aptitudinem quandam ad uirtutem N per id quod necessiario sequitur ad foelicita tem N ad alia huiusmodi euci cit sententiam nolitram: propterea quod per naturam non intelleximus coelum solum, sed omnes causas quae concurrunt ad aliquem euectum producenduin, inter quas fiant causae particulares.sunt enim re ipsae natur tam ecp etiam rex. in codem nono lib.ex ula. cap.decimi Ethic. qui erat Fieri autela Onos putant, alios quidem natura alios assisetudine illos doctrina. Quod est ean in naturae. manifestum quod non est in nobis, sed per quandam diuinam causam
eis qui uere tortunati fiunt alio uis stimer ωρ, ri o ui senten ,riu ua lentire dicemus illum per diui
nam caulam intellexi te omnes causas, qtim concurrunt naturaliter ad aliquem emectum naturalem producendum. alioquin repugnaret sensui &suae ipsius sententieat villae quidem causae dicuntur di ipse diuinae: quia simul cum Deo concurrunt ad effectus producendos. 3Nem illud dici potest, coeli uim esse tantam, ut possit mutare omnino causis
particulares easin cogere ut dent illam aptitudinem, quam ipsum per se daturum cst: quia si hoc pollet coelum efficere ex quocunq3 temperamento corporis etiam malo, eadem sequeretur ianitas,conficeretur uestis optima: N ex pessimis fiumenti gratiis nasceretur frumentum optimum,sicut cxoptimis: uel e contrario.Quae omisnia ita sunt absurda, ut nihil absurdius fieri possit. Ex qualibet enim uirtute coeli fieret quodlibςt: quod est, ec sensium planξ, re ueritatem, ec Aristotelis sententiam
Ex coelo igitur nori potest aliud quicquam uere praedici, nisi aliquem inclinare
ad hanc rem uel ad illam. ne hoc etiam dici potest de quacunq; re ninpliciter sed solum de illis effectibus qui proficiscuntur ex quatuor qualitatibus, & ex earum temperamento quia de illis qui non nascuntur ex ipsis qualitatibus, nihil praedici Poteit ex asipectu coeli, quia coelum non est causa illarum, cuiusmodi sunt effectus II, qui proueniunt a fortuna,& a mente etiam,ut dicemus: quae non subiicitur ovas, i ii .ax-Iybu ,ΠςP ς-xum xςmp amento: est enim seiuncta a materia, ut pro-Praeterea si coelum est et causa nostrarum actionum, prosectὀ in enumerandis it Iarum causis requireretur Aristotelis diligentia: quippe qui non omnia persequutus est. luod si quitur a ueritate alienum est: ergo & id unde emanat. Sed con-
, is x δ Prob Rdὸ ς quae ut melius intelligatur, afferemus ipsius Aristotelis
412쪽
omnes autem inquit agunt omnia,sia quidem non per seipsos , alia autem per se ipsos.eorum autem quae non per seipsos, alia quidem agunt per fortunam, alia
ro ex necessitate.Eorum autem quae ex necessitate,alia agunt ut, alia autem natura.
quare quaecunq; non per seipsos agunt,alia quidem a fortuna, alia natura. ec alia ui Quaecunq; uero per seipsos, quorum ipsi sunt causa,alia quidem psuetudinem,alia autem per appetitum:& alia quidem per rationalem appetitum,
ita autem per irrationsem. Est autem uoluntateum ratione appetitus boni. Irrationales autem appetitus,tra ec concupiscentia. Quare necessarium est omnia qua cuncd agunt per septem causas agere: per fortunam, per uiolentiam, Per naturam, per consuetudinem per rationem,per iram,per concupiscentiam.
Si ergo coelum est causa nostrarum actionum,uelerit mancus ac mutilatus Ariostoteles quippe qui non posuit coelum causam nostrarum actionum, P aeter misit ueram illarum causam:uel superfluus,siquidem coelum tantum est caua, si stra enim exposuit tot alias causas: uel aberrans a veritate, quoniam eas actionum nostrarum causas enumerauit, quae non sunt uexin ς Vilata , i. Si uero quispiam uellet defendere Aristotelem, dices ipsum 1ntellexita coelum, cum dixit aliqua fieri per naturam:non satisfacit haec responsio, propterea quod ipse declarans ea quae fiunt natura, Natura aute inquit sunt, quorumcunq; in ipsis est determinata causa.etenim semper,uel maiori ex parte idem contingit. Quoauuin incidisset in manifestissimum errorem . nam uel coelum intum est causa actionum nostrarum,uel non solum.si est solum causa nostrarum actionum, ergo stumaec Perperam numerauit Aristoteles reliquas sex causas.si non est solum causa ergo Deroeram Astrologi attribuunt coelo causas actionum humanarum: quia quod proficisci potest a multis causis,perpera uni tantum attribuitur.Quocunq; igitur se uertant Astrologi necesse est ut uel Aristotelis doctrinam, uel suam ipsorum euertain 'et uerὁ dicant omnes istas causas proscisicia coelo, sed eas separatim enumeras
se Aristotelem utres clarior dilucidior p nobis fieret, non uidetur locus isse in eam sententiam accipi posta ut Aristoteles per illas septem causas significet ieium coelum. Quandoquidem coelum non sit causa fortunae,nem eorum quae sunt a sortuna citia haec ut ipse declarauit primo Rhet. cap.decimo iunt huiusmodi, quorum caugest indeterminata,& non fiunt causa huius, Sc ne* semper ness maiori ex parte,nem ordinate.Manifestum autem est de his,ex desilicione ipsius tortunae. aeau 'em a cano fiunt fiunt a causa determinata,& a causa agente alicuius gratia, semperues maiori ex parte,at ordinate: eorum igitur quae fiunt a fortuna, non posse esse
Ouam ipsum coelum P in dubium nemini sano ut ego quidem arbitror uerure ''Nem ea quae sunt ui, uidentur posse redigi ad coelum: quandoquidem coelum non hJea qui dicemus ea instrumenta,quibus possit uim rebus 2x lum
non apparent.non decet autem eos qui philoclophiam naturalem profitentur, ea generali, negari tamen non potest quin magis proficiscamur a
nc enim est illa quae coelum restringit, di quam magis effectus si quuntaste
enim particulares magis sequuntur naturam causarum Particularium,quam uniuersiliun licet uniuersales modo quodam persectiori ad effectus producendos con 'Quis praeterea dicat rationem proscisci a coelo, cum iam demonstratum sit ex sententia' Aristotelis mentem nostram omnino seiunctam esse a Ieria ac ara tam,impassibilem esse atq; perpetuam quae enim tandem uis PQ te ςi
serri, quod non agit ut ostendemus nisi motus & luminis beneficio. quae duo producunt illius effectus,materiam ipsam qualitatibus Miciendo Nem uero dici potest,iram & concupiscentiam ex solo coelo proficisci line causis particulatibus. ea enim est conditione coelum, ut necessie sit ipsum a causis par
413쪽
sint abeant isti in malam rem qui omnia in coelum tan* in ueram ac germanam o nimum causam conferenda esse contendunt sed de his in sequentibus pluribus agemus. Relinquitur ergo uerum esse id quod diximus, Atiistotelem non separat Ieillas causas,ut clarior ta dilucidior res fiereti sed quia ex natura sua ipta erant seiunociae ac separatae.
Non ergo. ut dictum est, defendi potest Aristoteles, si coelum sit causa huma narum actionum, quin suerit in causis earum numerandis mancus S mutilatust quod quidem de tanto philosopho asserere, est meo sane iudicio, longe indignissi
Ex eis igitur quae diicta sunt perspicuum esse arbitror, Astrologos non possie, sal tem ex sententia Aristotelis,opiniones suas tueri ac defendere. Neceisse igitur habent ut ad alia praesidia confugiant siquide tanci in aliena uerba iurauerint propositum suum defendere omnino contendunt. s Ecrio TERTI, . Ed quoniam, ut docet Aristoteles, afferre contra aliquam opinionem absurda, io non est quaestiones oppositas dissoluere: necessarium esse duximus, ut non nullas rationes, di illas quidem ex omnibus potiores, quibus maxime innituntur Astrologi in medium aneram usint omni quasi nebula discussa, quid de ipsa astrologiae diuinatione existimandum si liquido appareat.
i Urimo igitur argumentantur sic: Omnis uirtus huius mundi inserioris necena rio adminiuratur ac regitur a coelo: ergo exaspectu coeli fieri potest, ut uere de uir tutibus ex operibus huius mundi praedicatur. Consequentia uidetur peripicua. etenim cognita causa alicuius effectus,ut est illius effectus causa,ut cognoscatur ef- εfectus necesse est. nam primo Post. cap.secundo inquit Aristoteles: Scire autem o- PHLPinamur unum quodin simpliciter ec non sophistico modo quod est secundum ae p. .
cidens cum causam arbitramur cognoscere, propter quatra res est,& quod illius causa est,& non contingere hoc aliter se habere. Si ergo coelum regit gubernat o Panem uirtutem huius i nudi inferioris, ergo ut sit causa illius uirtutis neces le
est: aliter enim non gubernaret, ne*regeret illam. si ergo est causa: ergo ipso cognito, ut sciatur enectus necesse est: ergo ex aspectu coeli,uere de uirtutibus 5c o peribus imius mundi praedicetur. Astrologia igitur non erit inanis oc fallax, Ledoptimo innixa fundamento,& maxime vera. Id uero quod antecedit declarauit Aristoteles illustri illa ac peruagata propositione,quam cum enumerasset quatuor e p. i. elementa his uerbis protulit Est autem ex necessitate continuus mundus iste supe rioribus lationibus, ut omnis ipsius uirtus nubernetur inde. Nihil igitur clarius potuisset dicere Aristoteles, quod magis ipsam Astrologiae diuinationem corroboraret.etenim si aliter esseqnon fuisset necessarium coelum es, se continuum superioribus lationibus. Confirmatur hoc ipsum ex eodem Aristotele quem locum supra etiam ad aliud ostendendum citauimus,ubi haec scripta re- ιauri
liquit: Ratione autem optima tempoia Omnium, di grauidataria generationum .him ec utiarum dimensionem circuitibus sibi exposcunt recipere.circuitum appello di 'e p. io. em noctem mensem annum, S tempora quae iis describuntur al* etiam lunae tra- lectiones.Sunt enim lunae circuitus, complementa,&silentia, di interpossitorum temporum seictiones: ita mina coit cum sole. mensis nam communis amborum circuitus est. lunae autem principium est propter solis societatem, receptum p lu- eis. fit enim quasi alter sol minor. Quamobrem conducit ad omnes generationes, persectiones .calores Sc refrigerationes, cum moderatione quadam generatio- ος nes sine moderatione corruptiones cisiciunt.Terminum aut cin tum principit tum snis qualitatum earum,motus liorum siderum obtinet.ut enim & mare dc omnem humorem naturam subsistere, ait mutari pro flatust motu de quiete videmus, ae rem uero ec flatus pro solis lunael circuitu affici: sic ea, quae ex iis aut in iis oriun- tur,sequi necellia ethnam ut rerum minus principalium circuitus sequantur magis
principalium rerum circuitum, necessc cst h
414쪽
316 T VER . si NG. cERTAM. , Est ereo ecesum, ex Aristotelis inuentia, causa omnium circuitu si, omnium g nerationum di corruptionum, di omnium persectionum: atq; omnia quae sunt in hoc mundo inferiori, quatuor elementa, assicititur a coelo, α necessario quae sunt in iis aut ex iis.Omnia igitur quae sunt in hoc mundo, necessario mutantur ex iplocceso: Quia omnia ues sunt clement uel ex his constituta,uel in his degentia. Rare nemini potest esse dubium uerbis Aristotelis, quin omnis uirtus huius mundi in serioris administretur ac regatur exui ipsius coeli: quod quidem probare institu
dide gene Hoc item uidetur corroborare Aristotcles, ubi postl dixisset: inio circa si acce-oc re p. dendo & prope essendo generat, di in recededo ec longe fieri id ipsum corrumpit,t 6. di si in multotiens adueniendo generat,ec in multotiens recedendo corrumpit. ric a ἔφης, deinde subiunxit: Et in aequali tempore generatio ec corruptio, quae secundum na ςφ turam ideom di tempus S uita uniuscuiusis habet numerum,S hoc determinatur. FP omnium enim est ordo,& omne tempus ec uita mensuratur periodo: sed tamen no cadem omnia,sed haec quidem minori haec autem maiori,his quidem annus,lita a V tem malo aliis autem minor periodus est mensura. Nam si tempus eg uita uniuscuiust habet numerum, uidelicet circuitum, re an norum ec mensium,S ab hoc determinatur,id est a collo: ergo coelum est causia inistae ec mortis uniuscuiusq3,5 cur diutius uel minus diu uiuatur. cognito igitur aspe c. cccti,fieri poterit ut uerum praedicetur de temeore uitae & mortis uniuscuiusto uiuentium etenim cognita causa ut diximus supra cosnoscitur effectus. 2. Le gene. Eandem sententiam ostendit eodem loco paulo infra, ubi post nonnulla haec ad com p. didit:lta enim maxime continuabitur esse,quia proxime est substantiae,fieri semperi h- per generationem huius autem cause,ut multotiens dictum est,tatio sola enim conti tinua. ideo ξc alia quaecunq; transmutantur ad inuicem secundum passiones de psa, tentias,uerbi grati simplicia corpora imitatur in circuitum lationem. .
Etenim si coelum est causa generationis 5c corruptionis, di si quod continue lugeneratio elementorum,sequitur corpora coelestia, sunt ergo causa cossora coelestia nenerationis 5c corruptionis elementorum:ergo etiam eorum quae fiunt ex elementis, ec quae sunt in ipsis. ergo ex aspectu coeli poterimus reddere rationem o 'liem,msi fieri posset ut ex aspecstu coeli uere praediceretur aliquid de eis quae sunt futura in istis inferioribus, non reperiretur Astrologia seiuncta a philosophia nat - pDς rati quod sequitur, euertit sententiam Aristotelis. ipse enim multis in locis astrolo-t x. io. giae, ut seiunistae a philosophia naturali, mentionem iacit, ipsanies ponit subalternaia.Mera. tam Mathematicis:ergo θc id quod antecedi eiusdem sententiae repugnat. onu, i ,3o, quentia uero probatur:quia sublata diuinatione Astrologiae, nihil ei relinqueretur FU prie ter contemplationem motuum corporum coelestium 8c coniunctionum, α ii
Rurarum e lupsis, ortus &occasus stellarum, & huiusmodi, ut patet ex Aristoteler quae omnia nisi diuinationis essent,& causa operis, essent sciendi causa di sic attine rent ad philosophiam naturalem: quia contemplati passiones corporsi coelestum . ' V . si non est operis causa neeessiarib est sciendi causa: omnis enim habitus intelleetias, aut speculatiuus est,aut operativus. Quare non esset Astrologia facultas seiuncta: ι a philosophia naturali sed esset pars illius:attineret enim ad lib. de Coelo.
i. coeli Consequentia perspicua est.antecedens probatur ex uerbis Aristotelis quae siu- MCL perius etiam citauimus ad aliam rem indicandam: Scientia de natura tere plurima se uidetur circa corpora di magnitudines,& hora existens passiones di motus. Cumis ergo sit circa corpora coelesti ut si circa passiones ipsorum, Θc motus, necelle est: contemplari ergo motus coeli,causa sciendi erit philosophi naturalis. non enim in dubium uenire potest quin oporteat philosophum naturalem contemplari pastio,. 3. coeli nes 5c motus corporum cosinium. od item confirmauit Aristoteles in tertio lis reci. bro de Coelo θc mundo. Item ad philosophum naturalem attinet,contemplari motus Se palliones, cum
hominum tum etiam asinorum, boum equorum cancrorum anguium, uernini, ochreuiter omnium animaliti brutorum ergo multo magis ad ea attinebit,contcp armotus de passiones corporti ccclesiiu. Id qae antecedit cospic est ex lib. de
415쪽
LIBER ππIL 3 anim alium, ex reliquis etiam lib.philosophiae naturalis. Probatur cosequentia quia pltilosopho naturali conuenit contemplati motus 5c passiones hominum ocanimalium brutorum,ut persectam illorum cognitionem comparet. hoc enim sibi propositum habet, quod aliter consequi non posset: ergo multo magis attinebit ad ipsum contemplari motus 5c passiones corporum coelestium,ut periectam eo rum cognitionem assequatur: quo praestatiora sunt, ac nobiliora coelestia corpora reliquis omnibus corporibus. De quo enim minus uidetur inesse,ec inest ergo de quo magis.
Verum igitur est, si ex aspe stu coeli fieri non posset,ut uere predicerent ea quae sint futura in hocmundo inserioti, sequi, ut Astrologia non e stet seiuncta a phil Ophia naturali. At id quod sequitur, euertit sententiam Aristotelis: ergo es illud quod antecedit. Ueru igitur erit eius oppositum, quod uidelicet praedici possunt ex aspectu coeli ea quς sunt sutura in hoc mundo inferiori. quod plane est id quod
institueramus probare. Item, a coelo omnia habent quod uiuant & sint ergo ex eognitione ipsius ecesspoterimus cognoscere ea, quae sunt εc uiuunt: quia cognita causa, cognoscetur effectus, qui necessario sequitur ex illa. Id quod antecedit, declarauit Aristote-Ies ijs uerbis. Sempiternitas est,a semper esse sumens denominationem, immorta
lis sane atq; diuina unde re aliis communicatum est esse de his quidem clarius, his quidem obseurius.& esse 5c uiuere. Ostedit enim,esse de uiuere proficisci a semPiternit a te, ergo a cCelo. Eandem sententiam coLmaui cum inquiti Rerum autem quae corruptionem mutationemve subeunt, ut terra,ut ignis, res perpetuas imitantur . etenim sem per
operantur: per se enim motum, &in se insis habent. Nam si quae corruptibilia sunt,imitantur res perpetuas: ergo ex ipsis cognosci possunt. Licet item corroborare Astrologiae diuinatione ex eis quae scripta reliquit Aristoteles ad hune modii: Ilaec enim conicta utilia sunt his qui augere patrimonium curant. quale est illud Thaletis Milesij attributum sibi propter sapietiam: cui cum
Chio, pro paruo admodum praetio utpote nemine plus Offerente, arras dedisse. 'Cum itam postea tempus uenisset, multis subito quaerentibus, uendidiise oleum 'quanti ipse uoluitiac magnam uim pecuniarum inde superlucratu ostendisse ami, 'cis perfacile esse philosophis ditari,sed hoc non esse illis curae.Thales igit ad hune modum scientiam suam ostendit. . Etenim si potest ex Astrologia praedici aliquid futurum, ut abundantia oliva, rum:ergo de alijs ita erit dicencum, ut de frumento,& de caeteris quae ex terra nais scuntur.non enim uidetur maior ratio unius quam alterius, di multo magis de eis quae fiunt ex elementis, oc in sublimi: uidentur enim sine aliquo medio coeli mo, tum sequi. Praeterea sensui patet, mutationes quatuor quat latum sequi alteration em eorti: quia calidum frigidum humidum,siccum,ex uario lumine coeli fit, omnia semina, fiuges omnes,& istucius sequuntur coeli alteratione. motus maris, tempestateST,&huiusinodi perspicue sequuntur solis di lunae alterationes: ergo & ipsum coetu. Praedicunt enim nautae tempestatem suturam. Praedicunt Agricolae de abundanistia uel penuria oc caritate annonae,idq; no sane ratione, cum uideamusnimiam siecitatem, nimiam humiditatem, nimiam caliditatem,nimiam stigiditatem corrumpere omnia semina,omnes flores, Om nest fructius: quas quidem qualitates cum constet oriri a coelo, quid clarius, quam omnia ista posse praedici ex aspectu coeli Praedicunt de uentis,de pluuia ex aspectu lun de peste lutura, ec huiusn odi alijs 'Iam uero quis neget, morborum Uaria genera aliquando accidere generaliter in aliquo climate, ita ut maior pars hominum illis aflictatur ac intereat: nec uero homines solum, sed pecudes etiam illis tententur ac pereant quod item plantis accidit. id uero quum sit generale, tamque late pateat, non potestprouenire nisi ex Uis coelo.
416쪽
Item,quatuor qualitates sequuntur motum coeli necessario: ergo & nos. constamus enim ex illis ergo si irascimur,si ad iurgia uenimus,si ad arma ecbella,& huiusmodi alia,omnia erunt ex coelo: ergo poterunt praedici ex aspeetia coeli. Praeterea,non ne videmus,qui aliquam partem corporis siue uulnere siue morabo aliquo debilitatem ac laesam habent,in oppositione Sc coniunctione tuns cum sole ingentes pati dolores quos non sentiunt, cum luna est aliter collocata. Item nonne ipsa experientia comperium est arbores quae plantantur ati ins runtur luna crescente secticius crescere: quae uero decrescente,aut non nasci omni no aut insorticius surgere ita de seminibus ,quae in terram prothciuntur. requirunt enim determinatum lunae aspectum.
Quid de Medicis non ne ec ipsi in exhibendis medicamentis experti sunt maxime intereste, utrum luna sit in coniunctione, an in oppositione, hoc certe negari non potest. Item, si coelum producit quatuor qualitates, ut patet. ergo producit ea quaesoquuntur ex illis: ergo pulchritudinem ec deformitatem, magnitudinem oc paruitatem: ergo omnem bonam oc malam sortunam. haec enim omnia sequuntur temPeramemum quatuor qualitatum.
De magnitudine di paruitate,& pulchritudine ac deformitate, non uidetur di hium:sed de bona uel mala fortuna,ut uidelicet iste amplissimum honorem consequatur,ille uero suspendatur,oc huiusmodi, di ut aliquis nullo suo merito maximEditetur ab aliquo, alius autem qui sit omnibus uirtutibus praeditus in maxima in Opia uersetur,etiam esse dubium, sed uidetur sic probari. Magnes trahit ferrum, & semper spectat polum, idcn ex ipsius temperamentosa cit. ergo fieri item potetit, ut hominum alius ui quadam temperamenti sui trahat aliquos qui se ament, sibis diuitias 5c honores deserant, nullo ipsius meri eo : alius contra, ut se oderint, atque etiam intersciant: ec ita de aliis huiusmodi. non ergo abhorret a ratione, sequi ex temperam et o bonam uel malam fortunam: hoc autem est,a coelo. mala igitur 5c bona tortuna sequetur ex aspectu coeli: pol rit igitur ex illo praedici. Idem dicatur de rheubarbaro de scamonea,& aliis huiusmodi medica mentis. Item, unusquisque mos est a natura, emo est a coelo. Consequentia perspi-c.Ethic cua est: quia fieri non potest ut mores sint a natura nisi sint a coelo. Antecedentc p. 17. ostenditur ex illis uerbis Aristotelis: Sin uia ex moribus omnibus insimi natu ra aliquo modo etenim iusti di temperati, α sortes, oc alia habemus statim ex g
Confirmatur etiam sic: Prudentia,quae est uirtus intellectiva, 5c uirtus moralis.
sunt a natura: ergo a coelo.nihil enim potest esse a natura,nisi sit etiam a coelo. pol, tecedens probatur ex Aristotele qui inquit:Homo aut habens arma nascitur pru-- - dentia, dc uirtute inlod si a coelo est prudentia 5c uirtus, ita erit de omnibus uirtutibus intellectivis.
Item, omnia quae sunt natura, ex ratione etiam naturali pendent a prima causarergo a coelo propterea quod non possunt pendere a Deo,sine medio. Antecedesis Mesa. patet ex uerbis Aristotelis: Ex tali enim,inquit, principio dependet coelum, ec na- ι .a . tura . ergo ex coelo, a quo sine medio dependent, poterit uere de ins quae hunt in
Item mens sequitur corporis temperamentum, corporis autem temperamen
tum sequitur corti operationem, ergo mens sequitur coeli operationem. Minor z. Ze Atii- propositio declaratur ab Aristotele, cum dicit: Sed certiorem habemus gustum, propter id quod re ipse quidam tactus est. hunc autem habet homo sensum cera νψ tissimum: in aliis autem deficit ab animalibus multis, secundum autem tactum D differenter certificat unde oc prudentissmum animalium est.signum autem in g D nere hominum. secundum hunc sensum ingeniosos esse, Sc non ingeniosos: si 33 cundum autem alium nullum . duri enim came, inepti mente: molles carne, b
r. te. Ex caeso igitur poterimus praedicere aliquid de mente, ergo multo magis de et mist. eis quae attinent ad corpus. Confirmatur ex Aristotele,ubi ait: Hoc itaq; ratio-
417쪽
nabiliter quoniam perpetuus in circuitu motus,& qui cori quoniam ex necessita, te lis e generantur,α erunt * cunq; huius motus, oc quaecun in propter hunc. si enim quod in circuitu movetur,semper aliquid mouet necesse ec horum in circui. Miu eise motum: uerbi gratia, superiori latione existente in circuitu, & sol sic. Quo niam autem sie hoc, horum propter hoc in circuitu, generantur 5c reiterantur . his Mautem generatis, oc quae ab iis. His enim uerbis aperte significat, omnia quae M sunt hic moueri necetiario in circuitu: quia quod in circuitu movetur, semperati quid mouet. Facere igitur non possumus quin sateamur, ex sententia Aristotelis omnia ista inferiora necessario sequi motum cocti, mouerim ex motu ipsius. 4roposito, non est dubium quin ex aspectu coeli uenire poismus in cognitionem istorum
omnium quae a coelo dependent. Tunc enim unum quod'icimus, cum causorius cognitas habemus. Sequitur item,omnia quae sunt in hoc mundo inseriori, necessraio euenire.seri igitur poterit,ut ex aspectu coeli uere praedicantur. item homines uident meliora, Probant , re tamen faciunt deteriora: ergo ut quadam necessario coguntur.aliter enim non sacerent deteriora, quia mullus spolite facit quod putat esse malum. Praeterea, homines somniando multa uaticinantur,& hoe non potest proficisci nisi a coelo. ergo uaticinia sunt a coelo:multo igitur magis erunt a coelo ea qus pendent ex qualitatibus primis. . Qiiod autem huiusmodi uaticinia non possint existere nisi a coelo, uidetur esse perspicuum: quia non a tem peramento, neq; ab alia causa. siquidem qui ita uati, cinantur, uera praedicunt de eis quae ab ipsis remotissima sunt. Item Sibillae 8c oracula temporibus ηntiquis uera praedicebant: quod non poterat esse nisi a coelo. ergo ex coelo possunt prsdici omnia. Item,intellectus noster pendet a coelo ergo omnia quae sunt in hoc mundo inseriori. Probatur consequentia: quia de quo minus uidetur inesse. 8c inest, ergo dero magis. Antecedes ostenditur ex uerbis Empedoclis ec Homeri, cuius quiem semper tanta fuit auctoritas apud omnes, ut Aristoteles multarum sirarum opinionum ueritatem ex eius dictis corroborauerit, inquit enim: Videtur autem intelligere ec sapere tanquam quoddam sentire. in utriis enim his anima indicat
xliquid. 5c cognoscit eorum qu sunt.& antiqui sapere, ta sentire idem esse aiunt, sicut Empedocles dicit ad praesens uoluntas augetur in hominibus. Et: Vnde eis semper sapere altera praestat. ide autem his uult oc id quod est Homeri: Talis enim intellectus est in terrenis hominibus, qualem deducat in die pater uirorum, deo.
Si ergo vult Homerus, idem esse intelligere quod sentire, neceIle est ut Intelli. fere subi jciatur coelo quia sentire subiicitur coelo. subiicitur enim patri hominum3eorumet, qui beneficio coeli ex ista opinione, falsa tamen agit quaecun* agit. Item quid clarius potest esse, quam aspecium coeli esse causam diu ei statis omnium rerum quae sunt in Africa, in Asa, R in Europa r hoc enim aperte declarauit Aristotcles multis in locis, oc maxime ubi inqui ETum etiam multis in locis coeli,5c situs conditio cauti: ut in terra Illyrica, ec Thracia, di in Epyro, as ni parui ha hentum in Scythica 5c Gallica nulli propter immodicum frigus:in Arabica lacerti
magnitudine cubitum excedunt,&caetera huiusmodi. Et ut uno uerbo me expediam, diuersitas omnium rerum quae in imilae δε exi
stit ex aspectu uario coeli proficisci necesse est. Q1il igitur est cur dubitemus generaliter proferre, omnia quaecun* fiunt in hoc mundo posse ex ipso coelo praedici,
cum omnia pendeant ex illo: Item,infinities fuerunt,eaede opiniones N infinities iteratae sunt:ergo pendenta coelo. Consequentia probatur: quia a nulla alia causa potest hoc proficisci. non enim a particulari causa proficisci p. quia est corruptibilis: non ratione intesiectus licet aeternus sit, quia est uacuus omnibus speciebus, ut ostesum est in superioribus. Antecedes declarat Aristoteles ubi ait:N5 enim dicemus semel, neq; bis necp raro easde opiniones rei terare iactas in hominibus sed infinities.Et alibi: N5 enim
sones, uel bis, sed inliniues oportet putare easdem opiniones aduenisse ad nox.
418쪽
Sed esto ut rationes quae ex fundamentis naturae ducuntur, ec ex uerbis Ai isto. telis non probarem hoc: nonne tot per secula experientia ipsa comprobatum est, ex solo aspectu coeli posse praedici quae sutura sunt quam multa enim a multis De pepraeducta sunt ergo putandum est,ita esse. Consequentia probari potest, ex 3. 4e Gen. eis quae scripta reliquit Aristoteles ad hunc modum: Generatio apum ita se habe,
nimia, re uidetur,tum etiam iis quae in eorum genere euenit uisuntur non tamen satis ad- huc explorata,quae eueniunt,habemus.quod si quando fatis cognita habebuntur, is tunc sensui magis quam rationi credendum est. R ationi etiam fides adhibeda est x, si quae demonstrantur,conueniunt cum ijs quae sensu percipiuntur rebus. Iς' - iam irem sententia uisus est significare ubi inquit: Ex his igitur sermonib us transcendentes sensium, re despicientes eum, enunciant,aesi conueniens rationeri sequi unum 5 immobile omnes est e dicunt.
Si ergo diuinationem Astrologiae com probauit experientia tot seculoruni, in quibus ex solo aspectu coeli praeducta sunt quae futura erant: patet ex Aristotelis sententia, relinquendas esse rationes quae uidentur illam labefactare at* conuellere. fidem haberi oportere ipsi experientiae,qus est ex sensu. Praeter rationes igitur allatas,quae fauent diuinationi Astrologiae, ratio sempta ex ipsa experientia, omnem dubitationem tollere uidetur, ipsami diuinationem
Auetoritates quot summoru uirorum, qui hane artem diu exercuerunt, eamq; ueram eme testatum reliquerunt,qui quidem prope infiniti sunt, omnino non esse negligendas ostendit Aristoteles ijs uerbis, quae etiam citauimus in superioribus ε. Ethis. ob aliam occasionem: Ita* non minus inhaerendum est expertis uel prudentum p opinionibus atl sententiis sine demonstratione, quam demonstrationabus ipsis. D Veluti enim oculum per experientiam habentes, principia discernunt. id igitur est, cur dubitemus iam asserere, hanc diuinationem Astrologiae aenaturae sundamentis,ec peripateticorum disciplinae conuenire atque quadrarer SEcTIO Q .v ARTA.
AEterum haec opinio mihi non uidetur pace eorum dixerim qui illam sequuntur ullo pacto digna homine philosopho: sed iis potius conuenire,qui sibi quiduis cogitatione fingunt.Nam cum aperte uideamus aera non posse ut coetu ex se producat effectus qui fiunt in istis inferioribus, sine particularibus causis: mihi sane in mentem uenire non potest, quare quispiam existimet ex solo aspecta coeli posse aliquid praedici de iis,quae hic producuntur. quod sit aliquo modo fir
mum ac stabile, nes maiori ex parte incertum&fallax.ut missas faciam rationes supra allatas,quae hanc sententiam non modo labefactanti sed meo quide iudicio funditus euertunt. ab ista igitur inani cogitatione, tanquam a pestifero quodam ueneno homines prorsus cauere debet, utpote quam necessario sequatur euersio totius naturalis 5c humanae philosophiae. Sequitur enim,omnia quae sunt necessario esse: ecquae sutura sunt, necessario lare . Quo quidem nihil proferri potest, quod humano generi atq; uniuersae naturae plus dani afferat . Vana enim & stulta esset omnis nostra cogitatio, & omnis actio: uane ec stulte Deus oc natura hune mundum generabilem dc corrruptibilem constituissent loquimur enim perinde ac si constituissent, ut dicemus ne ξc stulte iacti suissent homines, qui caeteris animantibus intellectu ec oratione prssiarent,siquidem nullam haberent liberta tem. Quid enim eis prodesset intellectus quid oratio nihil profecto. Q romido potentis rationales,de quibus in sequentibus longum habebimus sermonem, se haberent ad utraml partem Omitto uero, istam opinionem penitus labesa cctare ec conuellere sanctam religionem nostram: quoniam in praesentia profiteomur nos loqui tantum ex sententia Aristotelis,naturaliter loquentis.
Iare concludendum mihi uidetur ex solo aspectu coeli fieri nullo modo posse, ut praedicatur simpliciter aliquid determinate futurum, de iis quae non sunt, ocuidentur posse essit,& non essit, etenim de illis quae non sunt, sed necessario futura sint,non loquimur: siquidem de his non est dubium.
Neque uero est quod Astrologi ad illud quod tutissimum perfugium putante siq
419쪽
esse, confugiant ut Meant Coelum no inferre rebus ne talesed inclinationem: Propterea quod rationes quas asserunt,omnino necessitatem probant. attribuunt enim coelo omnem uim producendi essectus omnes, quos fieri videmus in his in serioribus . Quae quidem opinio si esset uera, quid impediret quominus coelum semper produceret effectus ,quos intederet est enim agens naturale θc quicquid agit ex iundamentis philosophiae naturalis, salsis tamen simpliciter necessario agit, & quantum potest astit, superat* omnium uim . efiiceret igitur ex quouisquisitam, neta possiet impediri: quae enim esset illa uis, quae uirtutibus coeli obstare posset certe nulla. Haec igitur opinio praeterquam quod a ueritate 5c ab Aristo r.IJG telis sententia abhorret duippe qui posuit contingentiam in rebus,ut ostedimus, Honore.
α in his quae sequentur ostendemus stultissima est, ut nemini quidem fano non
perspicuum esse arbitror. rodsi non omnem producendi uim coelo attribuant, sed uelint alias etiam particulares causas cocurrere icut perspicue patet: quid tandem esse potest quod ex solo aspectu coeli uelint de futuris essectibus determinate praedicere inlidenim sciunt ipsa, utrum eo temporis momento cauta particulares concurrerint, necne an fuerint bene assectae ad illum esseclum producendum, an secus r Ridiaculum praeterea uidetur, quod necessario proficiscitur ex duabus aut pluribus causis,una tantum causa cognita,uelle profiteri se illud sesteriiquidem solum tune scimus unamquod*, eum omnes caulas cognitas habemus, ut dictum est supe- lus. Hateiane ratio mihi uidetur ita firma θc stabilis, ut nullo modo uere dis i .Pis l.
Liui posse 'deat.&ista sola est illa ut ego quidem arbitror)qua diuinatio Astro tex.i.
logiae, eo mado quo ipst Astrologi loquuntur,omnino conuelletur. Etenim multa uerba possisnt dici ad pauca enim spectantes facile enunciant sed quae ad ue tam huius rationis dissolutionem iaciant, nulla afferri posse existimo. Alterum enim duorum eueniat necesse est: vel ut negent plures causas concurrere ad productionem horum effectuum sed solum cogum: quod quidem est omnem philo. sophiam, atq; ipsummet sensum tollere. uel ut sateantur, ad cognitionem alicuius
effectus,ad cuius productionem necessario concurrant plures cauta,non esse necessariam cognitionem omnium causarum . quod item uniuersam Aristotelis do ctrinam euertit. nam cum unumquodq; ita se habeat ad cognosci sicut ad esse ne
cesse est si quid ex pluribus causis constat, ut omnes esse causae cognoscantur, si uere id percipi debeti . Ex eisdem etiam rationibus perspicue patet, Astrologos non solum non possiede effectibus producendis praedicere, quod necessario producentur: sed neque etiam omnino inclinationem. Etenim rerum oc effectaum inclinationes non de pendent ex solo coelo: ergo no possunt praedici ex solo aspectu coeli, ob eas quas recitauimus causas.αrare sequi manifeste uidetur, fieri non posse ut ex solo aspectu coeli praedicatur aliquid determinate laturum simpliciter 8c absolute, neque determinate hanc, aut illam inclinationem habiturum: quia neutrum sequitur ex solo coelo, sed ex coelo ec ex alijs causis simul determinatis e quibus ignoratis, ut effectus ignoretur necesse est. Non neomus tamen, quia secundum quid possint aliquo modo praedicere ad hunc mouum. Iste qui conceptus est, & in lucem editus sub bono coeli aspectu,futurus est quantum attinet ad ipsum coelum) lon cissimae uitae:simpliciter autem & absolute non possim nisi stulte meo quidem iudicio,hoc proferre, ob causas ductas,sicut etiam siquis ex eo quod quispiam natus esset ex parentibus longissimae uitae,&inferret ipsum diu esse uicturum. seri enim posset, ut conceptus sumet, & in lucem editus sub pessimo coeli aspectu, Sc in tem Pore quo pater de materessent male affecti. Item,si diceremus fore ut haec planta optime cresceret & augeretur honos* 5e oberes fructus ferret, propterea quod ex optima arbore detracta suisset: etenim fieri posset, ut luna decrescente posita suisset in terra, uel sub aliquo allo aspectu
coeli pessimo,ita ut non solum non cresceret neq; augeretur,ae excresceret arcu interiret,ut saepe videmus. Ridiculum item esset, si assirmaremus omnitio sututum, ut aliqua plantas oeliciter cresceret, quoniam posita suisset in terra sub bono
420쪽
ε 3 s N G. c E R T A M. cosi aspectit.sers enim mori posse qui emi eiusmodi, quae non posset recipere is, tutem imus coeli sicut quotidie conspicimus. od si seriposset, ut nos&ccess c-usas particul res perie 'le cognosceremus : heri posset etiam, ut de
effectibus iis qui ex naturalibus illis causis proficiscerentur, malori ex parte uera praediceremus, quod ad longitudinem aut breuitatem uitae illorum ad huiusmodi alia pretineret. Hoc ipsium uero intelligimus de effectibus ns qui ex coeli instramentis proficisci possunt,&ex causis particularibus,ut dicemus. ocunc igitur se uertant Astrologi, ut iaceat eorum sententia meo quidam ludicio necesse est:quippe qui simpliciter Nabsolute loquutur. QIIare uenien cum eli ad rationes ipsorum dissoluendas si prius tamen ostenderimus quid a me coelum in haec inseriora, & quo modo agat, A quibus instrut entis quod intenditetiiciat. ex horum enim intelligentia factae cognoscemus quid sentiendum sit de 'strologiae diuinatione, an omnino sit reiicienda, an uero partim rericienda paraum ierenda:quod est unum ex eis quae videmussere optare omnes cognoscere. Nis LiBRi vi GEs in i s E c v N D i
Rincipium uitur eorum quae sunt dicenda, hoe sit non issere eos qus
rerum cognitionem ex ratione naturali tradere profitentur,aliquid ponere,quod ex sensu non oriatur,uel ex eis quae ex sensu ipse proficiscuntur. aliter enim facere conuenit eis philosophis qui sibi quiduis cogita-xione fingunt, aut eis qui ex genere in genus imprudenter transgrediuntur quorum quidem utrunu Aristotelis doctrinan ut ostensum est labefactat almonimno conuellit. . FHoc stem ponimus, Coelum 5c elementa.&omnia mixta persedia aeterno tempore extitiise,ita ut uere dici non possit ex sundamentis naturae eo modo intellia cedo naturam,ut diximus in superioribus, quae tamen fundameta falsa senosuisse aliquando coelum, Ac non sitisse elementa, oc mixta quae diximus. Ex quo secutitur,coelum a principio non ei sectile elementa, di mixta simpliciter: quia duod semper fuit, nunquam ibit factum. siquidem illud quod aliquando suit factum no semsuit 'ion fuerunt tamen eadem elementa numero, nem eadem mixta numero 'sed specie.coelum tamen tuis perpetuo tempore, idem numero 'Item coelum ex eisdem si damentis Llsis tame, simpliciter esse persectius ena quam omnia quae sunt sub ipso ratione substatiae ipsius,5 accidentium Ponim
enim ipsum animatum anima persectio,i. - Vonimus
mentis quae sense nituntur: quod cum ficimus,multa posumus sa - .dicere: siquidem satis est potius quibusdam sundamentis 5 pilaeini iasii 're quod uel ea tollat, uel eis repugnet,uel non sequatur ex illis. Polumi initur ex sententia Aristotelis quae habent materiam in potentia, non solum ad locum Gaetia ad formas requalitates, non possὸ permanere eadem numero.sed sim ei Item, suersum hunc mundu qui aeternus est hae uia falsi ,- - 'T
esse natura ita eonstitutum,tanquam suisset ab aliquo pisce conisi , nui
uocetur Natura, ut in sequentibus etiam dicemus non loquimur autem hoc loco ut saepe iam di 'Inus. ex ipsa ueritate simpliciter, sed ex fundaninis quae solum oriun urex sensu ne uideamur miscere quadrata rotundis:&ne incidamus ine turbulentissimos mores, m quos diximus incidisse multos , di eos quidem egro