장음표시 사용
131쪽
13are Hieronymi Papp. Interpretatio
nem Labeo ibi reprehendit. quia dolus sine machinatione reperitur, licet regulariter in dolo machinatio, di simulatio reperiatur. Vlterius, ut dixi, bona definitio debet constare ex materia,& forma,&sic ex principijs intrinsecis;modo , quatenus definitio non conuertitur semper cum suo φdefinito, sed competit alteri a definito , ex hoc datur intelligi, quod non continet materiam, & Ermam reis oc definitar, quia forma unius non est communis ser-mae alterius rei diuersae speciei; Et ita tandem residet Cagno.in d.l.omnis definitio, num. c.& Gamm. lib. t .cap. ii .& in loco a definitioncinum. .Et sic per hanc vltimam obiectionem concludo , quod ista non
est vera definitio stipulationis, sed magis quaedam descriptio illius. Successive discussa definitione, videamus,quo iure introducta sit stipulatio.' Quam quistionem sormat Paut de Cast.hic in rubri. in 3. q.& filex.inf&l. prima, & Moderi
Et concludunt communiter, quod sit introductas o i de iure ciuili,de qua communi Niger hic, num. 89. Leo num. ri 7. pro qua adducuntur multa. - Primo adducitur tex.iuncta glo. in l. ex hoc iure. ede iust.& iur.vbi dicitur, quod de iure gentium intrinducta fuerunt commercia, videlicet emptiones,locationes, societates, & omnes fere contractus exceptis
aliquibus, qui a iure ciuili fuerunt introducti, & 0.lbi inter alios exceptos reponit ipsam stipulationem,& sic innuit illam introductam esse de iure ciuili. Sed huic argumento respondent tenentes contra rium, quod illa glo. non adducit pro sua opinione albquam legem, merito &c.vulg. Ullam. C. de collatio.
132쪽
Secundo, quod fuerit introducta de iure civili adducunt tex.in kde consti. In sti. de actio. ubi, quod de costituta pecunia conuenitur, qui pro se, vel pro alio promittit se soluturum citra stipulationem, alioqui iure ciuili tenetur. Huic arserespondet Leon. hic, num. ias. quod iste tex. non loquitur de contractu stipulationis, sed de actione,& sic probat, quod actio emanans ex stipula soa tione est de iure ciuili; quod quidem est generale
in omni actione, ut est tex.ini. a. g. deinde ex his . sup. de orig. iur. At non sequitur,actio est de iure ciuili, ergo est contractus: nam actio ex empto, & locato est
de iure ciuili,&tia contractus isti sunt de iure gentili. Vel secundo dici potest, quod ille tex. du ait, quod qui promittit per stipulatione,iure ciuili tenetur, non dicit hoc ad exclusionem iuris gentium, sed ad exclusos sionem iuris Praetorij Vnde satis dici potest teneri de iure ciuili etiam is, qui tenetur de iure gelium per approbationem de illo factam a iure ciuili, ar&tex ins o l. lege obuenire. in fide verb. sign.omnia enim nostra
facimus,&c. l. a.f. sed neq; C. de veter. iure enuclean. Tertio pro eadem communi facit tex. in l. i. su p. locat.ubi dicitur, locatio, & conductio iuris naturalis
est,& ideo non verbis, sed consensu fit: vult ergo illet . quod contractus, qui verbis fit, sit de iure ciuili. Ad idem in l. i . in si su p. de contrah.emptio. ubi, quod emptio de iure gentium est, & ideo consensu perficitur,& dicitur ibi co sensu,ad exclusionem verborum; nam alias illa illatio non esset bona, cu multi sint contractus iuris gentium, qui ultra consensum aliud desiderant, ut commodatum, depositum, mutuum, & cst te X.in toto tit.Inst. quib. mod. re contrahi. obligat.
133쪽
II . Hieronymi Papp. Interprotalio
Huic argumeto responderi potest, ut per Leonluc. Et primo, quod textus in d. l. i. supJoca.non intendit firmare, quod nullus contractus iuris gentium verbis
fiat, seu possit fieri, sed quod non est necesse, quod interueniant verba semper. Nam ibi I. C.cosulitur an locatio ficta sine .verbis valeat; & respondet, quod, mlocatio contractis iuris gentium sit, non fit verbis, sed consensu, idest non desiderat verba, quia consensus suffcit. Similiter ad tex.in d.l. i. g. fin. su p. de contrah. emptio. responderi potest, quod l. C. ibi proce dit tradendo doctrinam, ut clare habetur in tota illa lege 'i & volens docere originem venditionis ait , quod illa est de iure gentium , & ideo ait consensu peragitur, quasi dicat, non dcsiderat solennitatem verborum; sed non negat, quin de iure gentium possit esse alius contractus , qui ultra consensum requirat
Quarto loco, quod stipulatio fuerit introducta de
iure ciuili, adducitur tex. in l.ea,quae ciuiliter. su prideacqui.rer. domin. ubi dicitur, quod ea quae ciuiliter acquirunt, veluti per stipulationem,acquiruntur solum nobis per filios, vel seruos, quos in potestate habe mus; At ea, quq acquiruntur naturaliter, veluti possessio,acquirutur nobis volentibus etiam per extraneos,
inuit ergo iste tex. quod modus acquirendi per stipulationem sit de iure ciuili. Huic textui respondetur,quod non loquitur de ipsa dispositione stipulationis, decidedo, seu declara doeam esse de iure ciuili, nam tunc bene urgeret ed loquitur de acquisitione rerum, quas no per nosmet ipsos, sed per interposita personam acquirimus, Et circa istum effectum constituit duos modos, unum ciuia
134쪽
.lem,ut est per stipulationem, unum naturalem, ut est per apprehensionem possessionis. Ex tali modo disserentia modorum elicit duas regulas , unam, quod ea, quae acquiruntur ciuiliter, acquiruntur nobis solum per filiosfamilias, vel seruos; aliam, quod ea, quq acquiruntur naturaliter, acquiruntur nobis etiam per extraneos.
Modo quatenus ibi dicitur, quod per stipulatione
acquiruntur nobis res ciuiliter, vult dicere, acquiruntur nobis per fictionem iuris ciuilis, & hoc quia per stipulationem acquiritur nobis actio ad rem acquires os dam ergo ficte, &ciuiliter dicimur acquirere, arsei qui actionem habet, de regu. tur. Quae acquisitio ciuilis mediante actione ad re consequendam solum ipso iure fit, si sit facta per filium ,
vel per seruum.arg. l.placet is te acqui. haered. sed per extraneum non, sed opus est cessione actionis. At secus euenit in re, quae acquiritur naturaliter, id est secundum veritatem, prout acci dit, quando apprehenditur possessio rei corporaliter, quia tunc,& dominium, & possessione per alium etiam per extraneii acquirimus ipso iure absque alio medio, seu facto cessionis, iuxta l. primam, & l.per procuratorem. C. de procurato. Et quod verbu ciuiliter, te quo in eo textu,debeat exponi ut supra, dixit ibi Alberi. post laco.
Stantibus modo his, dico respondendo, quod non tenet co sequentia, videlicet, per stipulationem acquiruntur res ciuiliter, ergo stipulatio est de iure ciuili; nam videmus in simili, quod per aditione haeredita-so 6 tis acquiritur dominium rerum ciuiliter.l.cum hqredes. in princ.ff. de acquiripo T. & tamen aditio haeredi
135쪽
13s Hieronymi Tapp. Interpretatio
so tatis non est de iure ciuili, cum testamentum,& se s o 8 cessio ab intestato sint de iure gentium quoad inue-tionem, ut per Iasin I. interdu.sup.de condi.indebi. &ini. si post diuisionem. nu. ii. C.detur. & facti ignor.& est comm unis opinio teste Cor.in Ut testamentum.
Quinto loco pro eadem communi, & sic quod stipulatio sit de iure ciuili, ponderatur lex. in I.ex hoc iure. su p. de iust.& iur. quatenus ibi habetur, quod omnes contractus sunt de iure gentium, aliquibus exceptisma quatenus loquitur tex. in num Pro plurali, non potest verificari nisi in contractu stipulationis, item in contractu obligationis litterarum, qui duo tantum contractus erant cogniti, de iure Digestorum; na duosos alij contractus, nepe emphyleusis,& sponsalitis largitatis eo tepore, no erant cogniti, cu primus a Constantino, alius vero ab ipso Iustiniano fuerit introductus. l. r.C.de iuriem phyleu.& in auth .ut sponcauarg. Sed huic textui, & inductioni de illo factae responderi potest, quod quamquam tempore Digestorum, non essent introducti contractus emphyleusis,&spo salitiae largitatis, tamen quatenus tex. in d. l.ex hoc iure, dicit,exceptis quibusda, potuit sentire de illis, quia potuerunt illa verba esse addita in eo textu ab ipsis copilatoribus,arg. l. 2.f.tanta autem. C.de veterituri enucle. ubi dicitur, quod copilatoribus fuit data potestas detrahendi, & addendi responsis Iurisconsultorum,
relicto tamen authoris nomine, ob reuerentiam antiquitatis, ut not.etiam glo.& DD.in l. i.F.de leg. r.
Sed pro cotraria opinione, quod immo stipulatio introducta fuerit de iure gentium, Primo Gallia hic considerat non esse dubium, quin de iure gentium taet
136쪽
saeo esset notus iste modus contrahendi, videlicet per interrogationem & responsionem, cum sit multum n
turalis ; merito dici potest, quod talis contractus fit de iure gentium), & quod ius ciuile postea succedens
illum approbauerit, sicut fecit alios contractus iurisias ri gentium; qui.tamen ob talem approbationem non desierunt esse de iure gentium,d. l.ex hoc iure,& l.iu-risgentium, in prin. sap.de pact. Huic arg. nro comanuhi respodetur,fatendo, quod de iure getinum fuerunt interrogatio, & responsio,&quod etiam per hunc modum cotraherent homines .s i a sed negari potest in primis, quod talis cotractus voi caretur stipulatio,item quod deberet unico contextu
fieri, itena quM deberet necessario prscedere interroviatio, & sequi responsio; ista enim omnia, in quibus consistit forma stipulationis, non apparet quod fuerint de iure gentium, a quibus denominatur. & fit stis i3 pulatio,cum forma sit quae dat esse rei, vulga. tuli nus 6 si quis rem,ssad exhiben. Secundo,contra communem, & sic quδd stipulatio sit de iure gentium consideratur, quod ex stipui
tione duae oriuntur obligationes, scilicet,una naturalis, alia ciuilis ut Inst. de verb.oblig. in prin. Quatenus ergo ex stipulatione oritur naturalis obligatio, sequitur, quod ea esset cognita de iure gentium, quia natu- rq raliter tenetur,. qui de iure gctium obligatur,l.cum amplius,*.is natura debet, ff.de reg. iuri Huic argu.pro communi responderi potest, quod is naturalis obligatio nascitur ex c6sensu,t. Stichum, aut Pamphilum,S. naturalis, Ude solutio. qui consensus potest co siderari inesse ipsis actibus hominum de iure ciuili,cum homines habeant potestatem consentiendi
137쪽
ι3Τ Hieronymi Tapp. Interpretatio
tiendi nunc, sicut habebant de iure gentium : meritδnon sequitur ex stipulatione nascitur naturalis obligatio ergo stipulatio fuit de iure gentium introducta
Tertio,cotra communem facit, quia seruus potest . contrahere stipulationem, toto tit. Institide stipula serst 6 uo.ergo stipulatio non est de tum ciuili, quia illo iu- .re inspecto serui pro mortuis reputantur, l.quod atti
. Ad hoc respondent quida rileveriamqu5d se tui sunt incapaces eoru quae sunt de iure ciuili, scili- si cet,ex propria eoru persona, sed quatenus possunt stipulari, illam potestatein mutuantur a persona suo. rum dominorum,ut ait text. Instit. de stipula. scruo. id princ. ubi seruus ex persona domini sui ius stipulandi habet,& ipsi domini sunt capaces eorum, quae sunt de
l Sed contra istam responsionem, quod imb seruus habeat ius stipulandi ex propria sua persona, facere videtur text. ins tit. nostro, in l. i .in princivbi est casus , qtiod seruus potest stipulari pro suo domino muto,& surdo vel infante; & sic, cum ibi non possit seruus esse capax ex persona domini sui, sequitur ut videatur capax ex sei pso. Sed replicari potest, qudd in eo casu dominus serui erat incapax stipulationis ex impedimento facti,noaute iuris; merito potest dominus ius ipsiain stipulan- s 18 di, quod habet,accommodare suo seruo, qui potest supplere illud impedimentum faeti, quod reperitur esse in domino,argum l. sed cum factum, instit. de sti
Quarto contra communem, quod scilicet stipulatio non sit inuenta de iure ciuili, sed de iure gentium, ii Q AI . adduci-
138쪽
adducitur text. in I. an inutilis, S fin. de accepti l a. ubi dicitur, quod seruus potest liberari per accepti latione; Modo sic, accepti latio est stipulat o liberatoria secuti duin glo. in Ut unus, S. pactus ne peteret, su p. de pacti Et tamen ibi dicitur, quod acceptilatio iuris gentium est. . . Pro responsione ad hunc text. plura dicit Bologn. hic, num 3 io cum seqq. sed ultra illum dico, quod ille text. potest retorqueri poderando illum, quod non dicit praeci se, quod accepti latio iuris gentium sit, sed quod hoc iure utimur, ut accepti latio iurisgetium sit. I I9 quq verba. hoc iure, denotant specialitate, & in contrarium esse ius commune, ut est text. in l. hoc iure, in prin.& ibi glo. fio. quam ibi sequitur Bart. ff. de donati vult ergo text. in d. l. an inutilis , S. fin. quod scilicet, quo ad effectum publicae utilitatis causa sit receptum, ut ipsa accepti latio iuri entium sit, innuens ipsam accepti lationem,& in alijs casibus,& regulariter esse iuris ciuilis, ut firmat Bar. in l. si is, qui pro emptore, nil. 2 q. si de usu cap. Et ratio specialitatis Q rsan filii, quia accepti latio est actus Duorabilis, quia tedit ad liberandum,arg. l. Arianus, ε. de actio.& oblig. Comprobatur iste intellectus, quia si text. intelligeretur aliter, certξ esset de indubitabili: nam nulli dubium, quod si accepti latio es et de iure gentium, ser. uus per illa potuisset liberari,i. quod attinet, is de reg. iur. cum biota.& ad hoc vide lac ind. L si is qui pro
Apparet ergo ex responsionibus, quod nullum existis argumentis contra communem est, quod concludat. Vnde Niger hic, num. 89.conatur concordare OpinioneS,
139쪽
r o Hierosmi Papp. Interpretatio
niones, dicens, quod stipulatio respectu materit, & inuentionis est de iure gentium; At respectu formae, &solennitatis, est de iure ciuili, prout in simili dixit Bar. in tanterduim,ff. de condi.indebi. de testameto, quod quoad inuentionem, est de iure gentium, quo vero ad formam, est de iure ciuili. Sed ista opinio Nigri mihi non placet, nam continet repugnatiam, quia si stipulatio, ut ait Niger, respectu sormae est de iure ciuili, ergo esse ipsius stipulatio.
tiis non fuit ante ius ciuile, cum sorma det esse rei: Bone concedo, quod de iure gentium esset interrogatio.&responsio,& sic materia stipulationis, sed ex hoc nosequitur, quod de illo iure esset introducta stipulatio, di ai cum illa denominetur a forma,& deducatur in esse
Quare tandem concludendo disputationem dico, attentari posse cotra coem, quod stipulatio sit de iii 3 et a re gentium; Moueor, quia omnes contractus regulariter sunt de iure gentium, d .l.ex hoc iure. Modo, qui dicit stipulationem esse introductam de iure gelium, sa3 quia innititur regulae, dicitur habere intentionem suam fundatam; qui vero dicit illam esse introductam 324 a iure ciuili,allegat fallentia, unde ncccste cst, quod
illam probet, ut est glo.communit r recepta, in l.omnis definitio de reg. iur. probatio autem debet esse cos 23 cludens; At nullum argu. pro communi adductum concludit, ut vidimus supra, merito remanet alia opinio fundata in regula, quod, scilicet stipulatio sit de iure gentium, ut sunt alij contractus. Comproba decisionem ex eo, quia, ut dixi supra, cum de iure gentium esset interrogatio, & responso,& per cum modum contraherctur inter homines, ve- ri simile
140쪽
risimile est, quod sorma etiam stipulationis esset illo
iure introducta; cum idem videamus contingere in alijs co tractibus, qui nomen & formam acceperunt ab ipso iure gentium,d. l.ex hoc iure. Sed cotra istam decisionem stat dissicultas deteri in l.omnes, C. de contrahen.& committ. stipui. & S. in hac,Instit.de verbori oblig. ubi habetur, quod olim stipulatio fiebat quibusdam verbis solennibus, de quib. 3 a 6 ibi, alias erat inutilis : At certe istae sormulae non erant de iure gentium,l. 2.9. deinde ex his, sup.de Orig. iur. & l. Gallus in princ ff.de liber.& posthu. ergo videtur, quod olim, & sic in sui origine stipulatio no sit de iure gentium, sed sit de iure ciuili. Sed potest responderi, quod non valet consequentia, olim stipulatio fiebat verbis solenibus, ergo in sui origine requisiuit talem solennitatem, ut in simili co- tingit actionibus, super quibus post illarum inuentionem fuerunt introd instar formulae: Item prius introducta fuit potestas instituendi posthumu alienum, postmodum formula excogitata a Gallo circa illius institutionem, ut not. in L Gallus,in prin.&in l. a. S.deinde
Aliud etiam contra oeandem decisionem obstare vi 27 detur, quia,ut videmus, stipulatio est contractus st ricti iuris,l.quicquid adstringendar, ins eod.& ibi not. ergo non videtur esse de iure gentium, quod semper bonum & equum est, i. pen. su p.de iust.& iure,& sic videtur, quod contractus iuris gentium desideret bonam fidem. Sed responderi potest,non valere consequentiam, contractus est stricti iuris, ergo no est de iure gentiu ;3 28 Patet in contractu donationis,qui est cotractus striis