장음표시 사용
151쪽
ssa Hieroumi Papp. Aterprietatio
quia . ut aist Socin.sen hic, num. r 3. denominatis rei
non debet fieri ab eo, quod in ipsa re obtinet vicem. 36, seu locum materiae vi sic generis, sed ab eo quod rtenet in ea locum formae, & sic speciei, & ratio huius dicti est: quia forma est illa, quae dat esse rei, vulg.Uus66 lianus,6. si quis rem,ssad exhiben si esse. ergo,& no 3 67 melliquia nomina sunt ad designandas res, Lest &aliud, instit. de donatio. in proposito auteni consensus est loco materis in ipsa stipulatione, verborum autem concςptio est loco formae, ut late suit supra de
Et quamuis Socin. ponat istam comprobationem i.rationis P u.de Cast ut rationem diuersam di separatam, tamen ili effectu est corroboratio rationis Pauli Castrens. seu est eadem ratio cum ratione ipsius im- stren.ut dicunt hic Gallia. & Modern. Senen.& bene loquuntur. Sed praedictam rationem Pau. de Cast. impugnat hic Alexander in 3. quaestio. dicens, qu d ea attenta, -sequeretur qud.d nullus contractus deberet den minari a consensu . postquam in omnibus contractibus, ut diccbat ipse Paul. inest consensus , &Mon est conueniens, quod fiat denominatio ab eo, quod est generale. & tamen hoc est falsum ut patet in te iptione, locationα di alijscontractibus, qui consensu
Sed ista instantia , Alcxandri contra rationem 368 Pauli de Castro non urget, quia in contractibus, qui solo consensu perficiuntur, contensus non consideratur tanquam genus, seu materia , sed consideratur ut species, seu forma; in illis enim contra- .Qibua . qui selo consensu perficiuntur , ordina- - . I tum
152쪽
tum est a iure, quod eorum perfect o, seu Arma, sit cosenlus, ut Inst.de obligatio. ex consen. per totum; merito non est mirum ii denominetur ab eo, quod e st proprium,& peculiare talium contractuum, ut bene dicebat Cattren. Quod ergo dicit Paul. de Call. quod in omnibus contract bus consensus interuenit, ut quid generale, procedit absolute respectu aliorum contractaum,qui non cosensu perficiuntur, cuiusmodi sunt i; . qui re. verbis, & litteriS contrahuntur,& hoc est ve
Non omitto, quod Alex. putans, ut dixi, quod rutio assignata per Paul. de Cast. non esset bona, assignabat allam rationem, quare scilicet stipulatio no den minetur a consensu, sed a verbis, dicendo, quod alij contractus ideo denominantur a consensu, & non a verbis, quia hi absq; verbis fieri possunt, puta, per nuncium vel epistolam, ut l. i.infin. ff.de contrah.cmptio. at in stipulatione est secus quia non aliter potest fieri quam verbis expressis, ut l. i . in prin .instit.nostro. .: d Sed ista ratio Alexan.non placet, nec est sessiciens, quia bene concluditι quare,scilitat contractus, qui solo consensu perficiuntur, no denominantur a verbis,
quia scilicet, ut ipse inquit , sine verbis fieri posi int, 369 sedi dicere, stipulatio: non potest fieri sine verbis,
ideo a verbis denominatur , dico, quod non concludit; i quia pariter nec sne consensu potest fieri. v. l. prima, S. penu tr. E. de pact.&lidco cum aeque utrumque requiratur in stipulatione , adhuc restat dubium, cur niagis ab uno, quam ab alio denomine
tur; teneas ergo rationem Pauli de Castro quicquid dicat Ale an. di quidams alij Moder. qui ipsum sura secuti. . an inacia n
153쪽
11ή Hiero mi Papp. Interpretatio
Septimo principaliter quaeritur, quare lex introdus 7o xerit, quod forma stipulationis consistat in linterro tione praecedente,& responsione subsequente, ut patet Ins .eod.tinin prin.& in l.iuri entium.g.quod se-rE.ffide pact & melius in L i. Qde usuri ibi, si interrogatione praecedente, &c.
Ad hoc respondent Paul. de Cast. & Alex. uterques i in pen. q. quod illud facta fuit a lege, ut animus, &voluntas te obligantis appareret magis certus.&deliberatus, sunt enim multi, qui nulla praecedente interrogatione ultro aliquid offerunt, seu promittut in veritate non animo se obligandi, sed ostendendi se liberales,& gratiosos, existimantes eum, cui promittunt talem liberalitatem,& gratiam,non esse acceptatum,
qui postmodum remanent decepti, & qui s secus cogitassent, non tam effuso ore essent locuti , ut in simili ait tex. in I. fin.in fine. C. de dot.promiss& istud, quotis a die euenire docet experientia rerum magistra; quan. do ergo responsio, stu promissio sequitur ad inter gationem,timc cessat prorsus omnis dubitatio,' &iue omnino, &irrefragabiliter, seu i neuitabiliter dicitur eonstare de mente,& voluntate promittentis, quae sit, velle obligare sese postqua videt alium interrogare,&inde eius animii cognoscit, qui est,uelle omnino acce 'ptare responsionem, seu promissionem, postquam iIla instigat,& acquirere madEt,&ob id interrogam . G Ista ratio Pauli & Alqxan. est de mente Bart. in I. r. S. si quis simpliciter, institu. nostra col. r. & in I serui electione.col. 2. Dp.delera. i.& eam sequitur Socin. sen. hla,nu. 2 6. & Iashic, col. . in prin.& est commanis, ut de constantini attestatur Galliau. hic, num. to R& Torniell.hic, num.' I.
154쪽
Pro cuius quidem rationis maiori declaratione, & , confirmatione sciendum est, quod antequam esset inuenta, seu introducta stipulatio erat simplex,& nuda conuentio, quae posset conuenire generaliter, cuicunque contractui, id est in quam nudam conuentionem possent redigi particulares contractus, qui inter homines celebrantur, puta emptionis, locationis, & similes , quae nuda conuentio cum esset vaga, & incerta, quia nullam certam verborum serviam habebat sub qua concluderetur, plerumque euenicbat, quod non satis exprimeret, seu aperiret mentem ipsorum contrahentium, an fuerit, scilicet velle cum effectu contra
773 here , vel potius habere tracitatum super contractu absque conclusione;& hinc etiam hodie euenit, quando no interponitur stipulatio super coclusione actus, quod plerumque oritur altercatio inter cotrahentes, quia alter dicit fuisse conclusum contractum,alter vero dicit Eliim tractatum, seu, ut vulgo dicunt, parabolam data.& habita fuisse de contrahendo; ut ergo innotesceret per modu oino certum in fallibile, irrefragabilem atq; ineuitabilem, de mente, & voluntate cotrahentium, quae esset,velle omnino concludere super negocio de quo agitur,& se obligare, excogitauit lex uandam Ermam verborum, quae inducitur median te interrogatione, & resposione, per quam omnino,& certitudinaliter per modu firmum atque invariabilem appareret de tali voluntate,& ideo non suit contenta de simplici promissione , sed voluit illam esse ad luctam interrogationi,ne scilicet posset restare scrupulus dubietatis, an scilicet promissio esset facta animo captandi gratiam, & ostendendi liberalitatem, an animo vere se obligandi,& soluendi. Et
155쪽
ris Hieron mi Pan. Interpretatio
3 73 Et aduerte insuper, qudd in contractu isto stipulationis fuit opus, quod inueniretur serina admodu va- . lida,& clara ad indicandum enixum csi sensum,& prici sum ipsius promittentis, iste enim contractus stipus 76 lationis in primis est generalis , &adaptabilis super
quolibet alio contractu particularon uentus,& excorgitatus ad roborandos alios contractus; Vlteritis, tantae est potentiae quoad alios contractus, ut immutet quandoq te,& aliquado trans rinet, & interdum eos perimat, ut dicetur inferius . Vnde merito cum ta-s lis contractus stipulationis . habeat imperium super quolibet contractu, nil necesse, quod illius M a esset admodum exquisita, & undequaque persccta, &. t
per quam ostenderetur exuberantia consensus contrahentium; quod utique certius, & firmius fieri non potest, quam mediante ista serina interrogationis, &responsionis. I .
Aduersus istam rationem insurgunt,& tenent plerique Moderni hic, reprehendentes illam varijsim- pugnationibus. Primo secudum Alciat. hic in suis scriptis antiquis impressis, quia si esset verum, quod forma interrogationis,& responsionis in stipulatione esset inuenta, ut appareret de certa,& deliberata mente promittentis,certh frustratorie in tali Hrma fuisset adhibita interro rs 78 gatio, quia etiam absque interrogatione ille, qui promittit,ccsetur promittere animo deliberato, cli nemo praesumatur dicere id quod prius non agitauerit.ment iuxta l.Labeo.versi. idem Tubero. Ede supelle.Jeg. -i Sed huic primo arsumeto respondetur, quod promisso, seu responsio, quae non sequitur ad interrogationem, arguit deliberatam volutatem promittentis,
156쪽
sed talis voluntas deliberata elicitur ex illa praesumptione l.Labeo. secundum enim veritatem, negari nopotest, quin sit dubium,an talis responsio, seu promisissio sit facta animo captandi gratiam, & ostetandi liberalitatem,an vero animo vere se obligandi,ut dixi; at illa, quae resuliat lex responsione, seu promissione secuta ad interrogationem elicitur certitudinaliter, & se- cundum veritatem; merito non potest dici superflua in forma stipulationis interrogatio, cum id,quod du-s 79 bitationis tollendae gratia exprimitur, non possit di. ci superfluum. l.sciendum. s. aediles.sLde aedilitio edi.cto . Praeterea dato, quod sola' promissio indicaret deliberatam voluntatem vere , & non praesumptiue, tamen negari non potest, quin promissio ad interrogationem, ostendat adhuc modo magis claro,atque omnino certo deliberationem voluntatis promittentis,& ob id dici non potest interrogatio superflua. d S.
aedileS. Secundo contra pridictam rationem instant idem Alcia& Moden quod si esset verum, quod ex interrogatione,& resposione arguatur deliberatio volutatis,& ob id fuerit introductum, quod illa sit forma stipu.-lationis, sequeretur, quod in pacto nudo non reperiretur voluntas deliberata, & consequenter esset absurdum, quod ex pacto nudo tanquam ex dispositione .imperfecta proueniret aliquis effectus iuris, & tamen videmus, quod ex pacto nudo datur retentio,& nascitur naturalis obligatio,merito dicendum, quod ex eo eliciatur deliberata voluntas.
Ad hoc respondetur , quod ex pacto nudo potest quidem constare de voluntate deliberata, sed aliquans 8o do potest etiam non satis apparere,sed per interr
157쪽
rsI Hieronymi Pan . Interpretatio
gationem,& responsionem semper constat,&necessario de magis deliberata voluntate; Vnde ad argum.1 8i ex pacto nudo constat de voluntate deliberata , sed ex interrosatione , & responsione constat adhuc de magis deliberata virluntate, & stipulatio, seu interrogatio,& responsio inuenta est, ut constet de magis de-- Iib rata voluntate. Tertio contra praedictam communem rationem instatur, nam si verum esset, quod ideo introductum csset, quod interrogatio,& responsio essent forma stipulationis, ut inde constaret de magis certa voluntate, sequeretur, quod ius Canonicum male fecisset statuedo, quod ex pacto nudo daretur actio, quasi, quod ex tali actu non daretur,costaret deliberata volunta .
Ad hoc respodetur, quod ius Canonicum respicit 38r principaliter salutem animae,& in dubio semper fa-383 cit interpretationem, qua mediante animae sit cosultum,cap. iuuenis.de sponsali.& cap. I .extr.de scrutin. merito ergo induxit, quod pactum nudu esset adimplendum, cap. l. de paci. non curans, ita exquisite an ex eo arguatur omnino certa,& deliberata voluntas;
1 84 at ius ciuile cuius finis est bonum publicum, & utilitas priuatorum,& non adeo curat salutem animae, ut l. r. vers. huius studij. fide iusti.& iur.voluit, quod ad producendam actionem omnino constaret de voluntate deliberata contrahentium. Quarto rursus instatur, nam attenta praedicta ratione sequeretur, quod male fecisset ius ciuile ordinado, quod in certis casibus nasceretur actio, ex pacto nudo praesertim ex pacto, de donando, ut in l. si quis argentum. S.fin.C.de donatio.ad quam donationem, quis
158쪽
quis in dubio non praesumitur prosilire, argum. l. cum de indebito. S. fin. Ede probatio. Ad hoc respondetur, quod in donatione, cum ipsa 38s procedat ex mera liberalitate ipsius donantis, non praecedit aliquis cotractus de donando inter ipsum, qui donar,&donatarium, undeno potest reuocari in . dubium, utrum pactum de donando sit conclusio, vel tractatio ipsius negoti j; similiter non potest dubitare ille, qui donat, an ipse donationis sit acceptaturus ipsum donum, merito ergo lex voluit, quod in tali casu ex pacto nudo de donando nascatur actio, quasi quod
ex tali pacto arguatur omnino certa, & deliberata voluntas donatoris. Quinto iterum arguitur,nain si verum esset, quod ideo pro forma stipulationis introducta sit interroga.tio,& responsio, ut per eum modum magis constet de voluntate certa,& deliberata promittentis, sequeretur, quod ex stipulatione competeret, tunc maxime
actio, quando ad ipsam interrogationem sequeretur responsio, seu promissio ex interuallo; cum propter ipsum spatium temporis argueretur magis deliberatus animus respondentis, sed hoc est falsum, merito,&c.
l.continuus. in prin. in feod.tit.
Ad hoc respondetur, quod istud non posset sequi, quia licet, quado responso sequitur ex interuallo ad
interrogationem, militet ratio magis deliberatae volutatis, tamen quia non militat forma stipulationis, non
potest competere actio. ideo autem de serma stipui 3 86 tionis est,ut responsio sit continua, quia in quolibet
alio contractu istud est commune, ut co sensus contrahentium sit coniunctus, nec lassicit co sensus ex inter uallo, argum. tex.in Icum antiquitas. C.de testam. deIhaero
159쪽
ιά o Hieroumi Papp. Interpretatio
l haeredes palam s.fin. Edetestam. iuncta l. seruum fi- Iij.S. eum qui chirographu.delega. i. Pr terea, cum responsio, & interrogatio sint forma stipulationis, ma autem sit indiuidua, no potest ipsa responsio per interuallum temporis separari ab interrogatione,quiaue 8 qui dicit formam, dicit individuum , indiuiduitas
autem,& continuitas, quia sunt unum,& idem, non recipiunt interuallum temporis. l. furiosum. C.qui test face. poss& d. l. cum antiquitas. Sexto iterum arguitur,mam si verum esset, quod ex interrogatione, & responsione argueretur magis
deliberata voluntas, ut ob id inductum esset, quod ex illis costaret forma stipulationis,& competeret actio, sequeretur, quod si per pactum nudum omnino, &certitudinaliter constaret de voluntate paciscentium, ut quia profiteantur velle se contrahere , &inuicem obligare, quod ex tali pacto habente omnino certam, & deliberatam voluntatem deberet competere aistio,& tamen hoc est falsum.Uuri etatiuin S.igitur nuda. sside pact. merito &c.
Ad hoc respondetur, qudd in casu praedicto, ideo non potest oriri actio, quia licet subsit ratio, tamen
non adest forma stipulationis, merito ergo cum non
3 88 sit satisfactum sormae, non est satis, quod sit satisfactum rationi ipsius i. Patet hoc, quia videmus, quod 3 89 ad euitandas fraudes, fuit in donatione inuenta insinuatio, iuxta l. lata. C. de donatio.& eadem ratione numerus septem testium in testamento, l. fin. C. de fidei. comis. & tamen licet in donatione aliqua no inustata constet fraudem non subessie, & similiter in testamento non habente numerum septem testium constet de vera voluntate testantis,tamen tales dispositiones novalent.
160쪽
valent,& hoc ideo,quia licet sit satisfactu roni legis,&ob id cesset ratio prohibitiua ipsius, tamen non est satisfactum fbrmae,cui praecise est satisfaciendum. Octauo principaliter quaeritur, cum dictum fuerit superius, qu6d in stipulatione requiruntur verba, quetro quq verba requirantur,& sint necessaria: Istud quaesitum omittit hic Paride Cast. sed illud supplet origi. naliter hic Socin. sen. num. 17.& post ipsum quidam
Cui quidem quaestioni respodetur,quod olim quis o dem erant quaedam verba solennia quibus necesse erat concipere stipulationem,& erat ista solennitas in hoc, ut per eadem fieret responsio, per quae fiebat interrogatio, exempli gratia, si quis dicebat promittis
erat necesse respondare promitto, nec si isset fatis dicere, spondeo, vel dabo, vel faciam, ut dicitur in S in hac. instit. de verbo. obligatio, quar. verba solennia hos o i die non sunt amplius in usu,& satis est, quod congruenter ad interrogationem respondeatur, lic Eli nper eadem verba formalia; & sublata est talis verborusolennitas per Imperatorem Leonem, ut dicit Impera tor in d. f. in hac. versic. sed haec solennia , & habetur etiam in l.olnnes. C. te contrah.&commit. stipulatio. Sed cotra praedicta mouetur dissicultas pcr ipsum Socin. dicentem, lithd mendax videtur esse ipse Iusti. nia.dum dicit in d. f. in hac, quod illa solennitas verborum , quae olim erat necessaria in stipulatione, fuit sublata per Imperatorem Leonem: nam in cotrarium facit, quia immo talis solennitas videtur fuisse sublata musto tempore antea, videlicet,tempore Alexam Imiperatoris , qui imperauit ante ipsum Leonem sorthper annosa IQ. nam intermedij fuere a . Imperato.