장음표시 사용
41쪽
a Hieronymi Tapp. Interpretatio.
certum est, ut dixi etiam supra, quod tale verbum est 18a obscurum,& ambiguum, merito debet interpretari contra illum, qui se fundat in eo, & sic contra afferentem, inductam esse stipulationem,l.veteribus. ubi no
Huic argumento respodetur, quod regula d.l pror 83 cedit, quando verba sunt omniobambigua, &non apparet, qudd possint recipere interpretationem a lege vel ratione, vel ab eo, quod est verisimile secudum
Barcibid.num. . . At verbum, promist, quamquam
ambiguum, interpretatura lege, quando est appositu in scriptura, quod importet stipulationem, ut statim dixi,& dicam infra, merito, &c. Discussio nunc articulo ad partes, resoluedo disputationem, teneo communem , quod scilicet verbum, promisit, redactum in scripturam,importet stipulationem; Et ut bene intelligatur decisio, dico & conside-i8 ro, quod illud verbum promisit de se, & secundum suam proprietatem importat factum unius personae tantum, ut per se patet, item de sui natura, cum significat obligationem, est implicativum facti alterius peGsonae, nempe illius,cui fit promissio, per quod ipse acquirit obligationem: Quod quidem factum cum posi 8s sit contingere multipliciter, hinc est, quod tale verbum promisit, dicitur habere naturam applicabilem ad plura; nempe ad pactum nudum, stipulationem,&sponsionem, ut dicitur in d. luciendum.S.dictum,& dixi supra.
Ex quibus infertur, quod in illo casu, in quo istudi 86 verbum, promisit, implicat interrogationem , istud fiat per interpretationem restringentem eius significationem generalem, quae est ut applicetur ad plura,
42쪽
ut statim diti argu. eorum, quae tradit Bar. int si pluo ribus.de leg. a.quatenus ibi dicit, quod oratio indefinita, quae de sui natura potest applicari ad plura, qua-do applicatur ad unum, istud sit per interpretatione ιαficit etiam tex. in l. si seruitus isde serui.vrba. praediorum, ibi humanius est verbo generali,&c. His inbd5 stan bus, dico, quod ante tempora Iu-18 stinia. dubitari poterat, & dubitabatur, quando tale
verbum, promisit,reperiebatur esse positurn in aliqua scriptura, utrum per illam scripturam probaretur cotractam suilla stipulationem,& in necessarium antecedenS,an verbum, promisit,importaret stipulationena;
Et plura dici poterant pro utraq; parte,& forsan erat, ea, quae supra in discussione huius quaestionis fuerunt adducta; &cum videretur Iuttiniano, quod istud dubium egeret C sarea decisione, propter eius frequenisami ad .g. st scriptum, illud determinauit, interpreta. 188 do, quod illud. verbum de se obscurum, quando reperitur in scriptura, debet importare stipulatione,& scriptura probat illam csse contractam. Quod autem huiusmodi decisio fundetur benigna interpretatione contra propriam significationem ta-18 lis vocis, probatur ex illo verbo, perinde, de quo in
eo tex. quod verbum importat improprietatem,& si. militudinem Bar. in l. qui a patre. F. de confir. tuto in l. i . ff. de recepta.& in extraua g. ad reprimen. in verbo perinde;& tanto magis, quia dicitur in eo textu, periniso de habetur, no aute, perinde est, quod verbum, est, solet esse magis expressuum veritatis. Basi in l. impe
39r Ratio autem, quare lustinia.illam decisionem v luerit fundare in illa benigna interpretatione , & re- - , stringere
43쪽
o Hieronymi PapA Interpretatis
stringere generalem significationem verbi, promisit, ad stipulationem magis quam ad pactum, vel pollicitationem, potuit esse multiplex.
Prima fuit, quia c0nsiderauit Iustinianus, quod super illo actu, in quo est verbum, promisit fit scriptura. quae fit ad finem, ut in iudicio possit probari id, quod
in ea continetur, contra eum qui protulit in ea illud verbum, promisit; quo state, si per suam interpretati nem declarasset illud verbum,promisit, importare pactum nudum,vel pollicitationem, qui sunt actus inefficaces ad producendam actione regulariter, illa scruptura censeretur nugatori quia probaret actum inefa 9 i ficacem ad agendu; & non est verisimile quod partes, quando faciunt talem scripturam, velint illam facere frustratorie; Merito tali de causa interpretari voluit Iustinianus, quod tale verbum, promisit, tunc importet stipulationem, qui est actus etficax ad agendii,
ct ea probata per scripturam, illa non potest dici sacta frustratori E. Secunda potuit esse ratio, perquam motus fuit Iustini.ad faciendum talein interpretationem; quia conisa siderauit, quod scriptura de aliquo actu fit ad cautelamin utilitatem creditoris, & pilem scripturam ipse procurat fieri, ut peream scilicet in promptu habeat probationem eiusAEuod in scriptura continetur,arg.l.contrahitur, is de pigno. Quo state,verisimile est quod verbu promisit, fuerit in ea prolatum, ut probaret stipulationem, cum ita interpretando maior resultet utilitas & cautelλ pro eo. Τertia insuper ratione moueri potuit , quia considerauit; quod verbum, promisit, seu promitto, est ver-
44쪽
.d et interpretari, qui potuit apertius loqui, & non
. Quarta & vltiima ratio esse potuit, quia in scriptu- 'ra, quae fit de aliquo actu obligatorio, solet inseri stipulatio. l. tale pactu, S. quod fere. T. de pacl. unde hoc Attento in dubio Iustinian. voluit interpretari in casa inostro, quod verbum, promisit, importare debeat,dciss probare stipulitionem, sumpta conici tura ala. itis. iuxta glo.in i neque natales, C. de probatio. Concludamus ergo, quod hodie, quo tempore halbemus decisionem di declarationem factam per viam
legis per Iustiniatium , non potest dubitari quin scriptura continens verbum promisit, probet concludenter stipulationema. ancillae, C. de nrt. Ante vero duectam factam decisionem potuisse disputari; sed veriorem fuissὰ opinionem, quam postea secutus fuit Imperator, ut dixi,& super istis cogita bene. Absoluto isto primo articulo de verbo,promisit, videamus de verbo, conuenit, posito in instrumento. ian importet stipulationem 3 Et communiter concludunt DD. ut dixi, quod eam non importet, sed importet pactuna nudum.
Pro qua communi, & sic quod non importet stipulationem, assignantur rationes diuersitatis inter verbum, promisit,& verbum,conuenit. Et prima est secundum Rarto.ind. Uectae in princ.col. 3. supr.si certi
pet. Quia verbum conuenit, est generale & generalissimum Vnde no mirum si appositum in instrumento non debeat restringi ad importandam stipulationem; At verbum promisit, non est ita generale, ut diximus iup. cum Iaso. Merito non mirum, si verbum, conue- .nat, non importet. Hanc
45쪽
s Hanc rationem reprehendunt Gallia. hi num. q.& Alb. . Quia utrunq; verbum, ut prεsupponitur, in ea est generale; unde sicut generalitas verbi,promisit, quando est appositum in scriptura, restringitur,ita dicendum degeneralitate verbi,conuenit, ut restri 196 gatur,licet illa sit maioricum plus,&minus,non faciant differre specie.l. fin. Ede fund. instrv. Vlterius dici potest, quod verbum, conuenit, inquetstione nostra, non sit generalius verbo, promisit, sed quod immo sit inferius, attento, quod in ea capitur pro pacto, quod est inserius promissione, ut dixi
Dp.cum Iaso. . Secundam rationem differentiae inter verbum, nuenit, & promisit, ponit Bart. in l. sciendum.col. i.in 3.Oppo. infeod.dicens, quod verbum, conuenit, de
sui proprietate, non est aptum importare stipulati
nem, at verbum, promisit, secus, merito &c.
it sed necrista secunda ratio procedit, quia immbi 97 utrunque verbum ςst senerale, & de sui aptitudine aptum importare stipulationem,ut dicebat Alba hic,
Vnde tertiam rationem differentiae tradebat Gabliaehic, num. o. ex mente Fes .in d.l. lecta. col. 3.di-198 cens,quod verbum,conuenit, importat actum plurium simultaneum, sine ordine interrogationis prae
cedentis, & responsionis sequentis, quod est contra naturam stipulationis,ut dicam insta; Vnde non rati redactum in scripturam,non importet stipitiatione; At verbum. Promisit, denotat actum unius, nemphpromittentis; & ideo in dubio importat stipulation is ρ quia in dubio tale verbum,cesetur emanare ad praecedentem interrogationem alterius partu ni o ino aut Sed
46쪽
iis Sed nec ista tertia ratio procedit,quia immd utru-2oo que verbum,conuenit, & promisit, importat expli cith aetiim unius, nempe illius, qui se obligat,& implicite actum alterius, scilicet,qui acquirit obligatione;
Nec est verum, quod verbum, promisit,praesupponat interrogationem praecedere, sed bene verum est in verbo respondit,&ita loquitur tex.in d.l. i. C. te con. trali. stipui. ibi credendum cst, vocem respondentis secutam esse vocem interrogantis . Quarto loco Bal.Nouel l .hic, num. r.& a.diccbat, quod ideo verbum,promisit, positum in scriptura ima ot portat stipulationem; quia de communi stilo notariorum est in instrumentis eorum apponere stipulationem , de quo testatur I.C. in d .l. iuri entium. g. quod fere; at ista consuetudo cessat in verbo,conu nit,merito &c. Sed nec ista ratio placet, quia si ex vi consuetudinis notariorum, verbum, promisit, importat stipulationem, ex eadem consuetudine importabit verbu,conuenit, quia mos notari'rum est in instrumentis ponere verbum, conuenit, ante verbum, promisit. Vnde Leoni. hic num. 6o. dicebat, quod verbum ,
promist,redactum in scripturam importat stipulationem, quia tale verbum denotat, semper actum promissionis,& no aliud importantem; Vnde licet possit per interpretationem reserri ad pactum nudum, stipulationem,& pollicitationem,tamen in dubio', ideb re. aoi sertur ad stipulationem, quia verba in dubio sunt capienda in potentiore sisnificato; At verbum, conuenit non importat promi inonem tantum, ita ut de promissione in potentiore significato intelligi debeat; quia quandoque conuentio significat actum contra promis.
47쪽
Hierony i Tapp. Interpretatio.
promissionem, ut est liberatio, seu dissblutio promissioni S. Sed certe ista ratio Leonis est insulsa; quia non est verum, quod in terminis quaestionis nostrae verbum, couenit, possit importare aliud quam promissionem, seu obligationem; Nam cum in ea dubitetur,an ver-hum, conuenit, importet stipulationem, debemus pristipponere necessario loqui de conuentione obligato .rri, in qua de neces lirate semper adesse debet promissio saltem virtualiter. Aliam ergo rationem poncbat Alba hic, num. s.co siderans in effectu, quod verbum, promisit,ex proprietate importat stipulationemquod ipse probat audio; thoritate Iurisconsultorum, ex qua nascitur pro, prietas sermonis secundum Bart. in d. l. omnes populi. in 3. q. 6. q. princ.de qua in d. s. si scriptum.Institide inuti. stipui. in f fin. Instit. de fideiusso. in l. sciendum, in feod. in l. r. C.de contrahendc committ. stipui. in LI.C. te vlar. in quibus iuribus probatur, quod istudeto verbum, promisit, importat stipulationem: At econtra verbum, conuenit, de proprietate importat pactum nudii similiter ex authoritate li. ut patet in multisti. ff.& C. de paci Unde non mirum, si in dubio ver- bum, conuenit, non importat stipulationem , sed pa
Sed nec ista ratio Albae concludit; quia imh verbii, promisit,' de sui proprietate non importat stipulatio. nem, ut pluries dixi supra, ex illo S.dictu, in d. l. sciendum,de aedit. edic. Nec authoritast Iurisconsultorum sumagatur; quia praeter S. si scriptum, alia iura non loquuntur de verbo, promisit, sed de verbo, cauit, & ῖdctulsit, quae verba reperiuntur qualificata a lege particulari-
48쪽
tieulariter ut importent stipulationem, ut de verbo, cauit,est tex.iuncta gis in verta nuda. in l. sancimus. I. de verbori signific. & de verbo,fideiussit,est tex. ini blanditus. C. de fideiussio. At non sic erat de verbo, Iromisit, apposito in instrumento antequam fieret ile S. si scriptum. in quo qualificatum suit tale verbum ad importandam stipulationem, qui tamen processit ad hoc per viam interpretationis in hirendo menti ipsius proferentis contra proprietatem dicti verbi, ut diximus supra ponderando illa verba, perinde,&c. Septimo loco Seuerinas in suo tract. de parenum. assignabat aliam rationem differentiae, dicendo,aos quod verbum, quod potest assumi in genere, & in specie, in dubio accipi debet in specie. Bar. in l.hoc legatum.delega. 3. Modo verbum, conuenit, potest assiuini utroque modo, & assumptum in genere importat stipulationem. sumptum in specie pactum nudum . toto tit. T& C.de pact. merito, &c.at verbum, promisit, non potest accipi in specie, ut importet pactum
Sed nec ista ratio est bona: quia regula l. hoc legatum possiet, & deberet attendi in casu nostro, nisi in eo resultaret absurduin t quod esset quia si verbum conuenit, appositum in scriptura non importaret stipulationem result ret, quod scriptura, quae est facta ad probandum actum ad finem agendi ex eo,& consequendi promissium , non operaretur hunc effectum, quia ex pacto nudo non oritur actio;& sic censereturoscriptura facta fuisse frustratoridi; Merito ne istud
contingat , verbum, conuenit, positum inscript 'erit interpretandum, ut importet stipulationem. argi L quoties.sside reb.dub. '
49쪽
s Hieron7mi Tapp. Interpretatio
Octavo,quod verbum,conuenit,non importet si, putationem, adducitur tex.in Uecta.issi cer.perat. quia os textus reputatur dissicilis in suo intellectu, de quo non est opus hic disputare. Quantum ad propositum ibi in cautione, quae fuit lecta in auditorio A emili j Papiniani, inter alia dicitur, quod Titius conuenerat cum Sempronio, de soluendo illi usuras pecuniae certo modo, & ibi subdit textus, quod perinde est, ac si per stipulationem fuissent promissae. Et sic ibi verbia, conuenit, appositum in scriptura, non importat stipulationem.
Sed respodetur, qudd immo ille tex.retorquetur, o 7 quia vult,quod illa: usurae, super quarum solutionemanauerat conuentio, perinde sit ac si suissent promissae per stipulationem , & sic videtur ibi esse textus, uod verbum,couenit appositum in instrumento metante interpretatione importet stipulationem; & sic
videtur idem disponere. oudd clath, & principali iis
habetur in d.S. si scriptum de verbo,promisit. Et sic ex deductis supra apparet, quod nulla bona
ratio dictrentiae assignata fuit inter verbum,couenit,& verbum,promisit; Quare resoluendo quasionem 2M dico contra communem,quod utrumq; verbum in instrumento appositum importat stipulationem; qua opinionem contra communem tenent Bal.Pau.& Iasindl.lecta.& Leo.hic, num. II. Moveor ad ita concludendum; Quia utruque ver-aoρ bum, deseest generale, & applicabile ad plures terminos,ut dixi supra,& praesupponunt omnes;& ratio quare generalitas verbi promisit,redam in scriptura, stringatur ad importandam stipulationem, militat etiam in verbo,conuenit;Nescilicet,alias interpretando
50쪽
do scriptura reperiatur facta fiustratoriE , nempe adprobandam nudam e uentionem, qWa probata non .s posset sequi condemnatio de eo sumr quo, onuen
aio In uno tamen casu puto communem saluari potist, videlicet in casu , in quo scriptura esset facta interat mercatores, velinterris ecclesiae, vel iis ter clericos . nam in istis casibus conuentio nuda est efficax ad age. dum secundum lacri Ll.iuri entium,igitur nuda.
inum. I I.¬iin cap. r.de pactiQuo stante cessat necessitas interpretadi,qubd verbui conuenit,impor-t tet stipulationem; Cogitabis. Irim XP; aliou noui.
-2ia Absolutis praedictis duabus quaestionibus de ver-χ bo, promisit,& de verbo, conuenit, posititio instrumento, transeo ad explicationem pollicitationia ι' Et quaero cum Ias hic, quid significet, pollicitatio: Et aia respondet, quod est solius offerentis promissio, ut e textus ad uerbum in Lpactum Kde pollicita. , ' Ex quo inseri Iason. quod in pollicit*tione nonax et adest consensus, siue codiunctus senses s Etex consequenti,quod differta pacto, quia illud perficitur ex. co sensu duorum,uel plurium,iuxta l.primam,in primsi de pacti& glo in l. consensu.supra tit,proximo, ubi. glo. ponit conseiniret, idest simul, praesentialiteria sentite,& facit etiam Nn Lt .sup. de cotrah. empti Vnderestat, quo iupollicitatio sit potiua dictum,qu Pactum,quia, licet Iasnon dicat,dictum est unius tan tum personae assertio, sicut pollicitatio. Ex cuius dictis Iaccolligitur differentia inter pollicitationem,&pactum in quo consistati ii QISed pro ordinata cognitione huius im tetig primo loco de ipso nomine pollicitationis agendum est.