장음표시 사용
81쪽
I 2 Hieronymi Pan. Interpretatio
ara nis, ti ea constituta, licet a parte praesente sit acceptata pollicitatio, ille tamen actus acceptationis incontinenti lactus, non potest alterare formam pollicitationis iam persectam, quia, ut dixi, illa est iuris publici, & quae publici iuris sunt, aut horitate priuata non possunt tolli, seu alterari, argum. l.ius publi-323 cum. T de pact. illa ergo voluntas acceptantis pollicitationem - non potest facere ut illa transeat in pactum, cum non sit pars pollicitationis, nec quicquam auget, seu diminuit de illius forma, sed est simpliciter receptiua pollicitationis, iam persecta , & conseni
Confirmo,quia acceptatio pollicitationisest quid 3 24 superueniens actui iam persecto,& formato,& per
consequens est accidens. Bald.& Iasin l. uniuersa.C. 3 a s de precib.Imper.offer. Accidens autem non potest immutare substantiam. Anton.de Buttain c.inter corporalia.ext. de transa. praela. Gamin. in sua Dialecti. legadib. et .cap. 6. in prin. Et insuper facit, qui quod ab initio factum est le-326 gitime,ex casu superuenienti mutari non potest. l. nec enim.ffide itin.actuq; priua. l. sancimus. C.de administ.ttit. l. qui furere, ubi Bacisside stat. homi. Crau.
Retcnta ergo ista opinione contra communem,
statim contra illam sortiter in statur, quod immo talis promisso facta praesenti, non remaneat pollicitatio, sed statim transeat in pactum,c5siderando, qudd polsa licitatio est actus,qui potest referri ad omnes actus obligatorios capiendo illam in genere, pro simplici promissione, iuxta rub. C.de dot.promissi & nud.pollicit. & in L ad exactionem,eod.titu. & l. fin.C.ad S. QV elleian.
82쪽
Velleian.cum alijs per Bolog.hic,num. is a. Quo stante, dico, quod quando quis pollicetur praesenti, utitur verbis non repugnantibus pacto; merito cum non simus certi, quod ipse nolit suain pollicitationem transire in pactu, uidetur, quod possit transire,& transeat.
postquam verba non repugnant. arg. tex. in l. ubi ita donatur, & quod ibi not. Bar. ff.de donatio. cau. mota. 3 a 8 ubi Barti per illum tex. dicit, quod quando forma verborum, quibus utuntur partes in contrahendo, patitur ut contractus, qui fit, transeat in aliam formam contractus, fit transformatio in eam.
Sed huic difficultati responderi potest, esse adue
329 tendum, quod ad hoc, ut contractus factus,& perfectus transferatur in aliam formam alterius actus, requiritur, quod iuxta contractum transforma dum sita partibus appositum, pactum contrarium substantialibus talis contractus, ita sunt textus clari de materia loquentes, in l. ubi ita donatur.ff. de donatio. cau. mota in l. r. in prin. E. si cer. petat. & in l. cum manu sata, circa fin. F. de contrah. emptio.& docet magistraliter Bexenga. Fernan. in l.pacta conuenta. cap. I. num S 7.is de contrah. emptio.
Quae transformatio producitur principaliter a vir 33o tute talis pacti, quod propterea appellatur transformatori tim Gntractus, ut benE explicat ipse Bereno. ubi su p. num sq. ubi substantialiter loquitur,& tradit Bolognet. licet Berengi. non citet, in l. petens, sub nu. I 6. vers.pactum contradicit, C. de pact. Quo stante, dico, quod cum iste actus acceptatio-33 1 nis non sit pactum , quia habet voluntatem unius talitum, nec hossit etiam dici, qu bd ex illo relato adactum pollicitationis resultet pactum transforma. , a torium
83쪽
δ- Hi ronymi Tapp. Interpretatio.
torium,quia non apparet, quod pollicens velit Dum . actum non esse pollicitationem, sed transire in pactu,& praesertim, quia actus acceptationis non repugnat substantialibus ipsius pollicitationis, sequitur de ne. cessitate, quod iste actus acceptationis, quamquam coniunctus, & contiguus pollicitationi no possit eam
in formam pacti transferre. Sed retenta ista opinione contra communem adhuc unum obstare videtur contra eam; dirimus enim
supra, quod pollicitatio est in effectu quaedam verba 3 3 et lis donatio; modo sic donatio facta praesenti,& ta
centi verbo tantum,no autem pertraditionem, hodie
dicitur perfici pacto nudo . l. si quis argentum. g. fin. C. de donatio. S. perficiuntur, Institu. de donatio. &utrobique Doctori ex quo elicitur , qu bd cum do natio ista, quae dicitur pollicitatio, incipiat a promissione ultro facta , actus acceptationis de ea', coniunctus cum actu donantis importet pactum, &con
sequenter , quod in pollicitatione acceptatio operetur inductionem pacti, &sit una pars substantialis pollicitationis. Huic difficultati, quae fortis est, credo responderi posse, quod quicquid sit in alijs donationibus factis verbo, priuatis personis, in quibus non potest negari, quin actus acceptationis inducat pactum.circa eas, in ista donatione verbali, quae solet neri per pollicitationem publicis personis,ut supra ostenditur, actus acceptationis illius no potest inducere pactum circa eam, seu illam in pactum transferre: Quia volunt Docto-3 3 3 res communiter, quod pollicitatio facta absenti citra nuncium, vel epistolam,valida, & persecta sit, ut ostedimus supra, & tame si acceptatio esset illius pars: substan-
84쪽
substantialis, hoc non potuit esse; sicuti accidit contrarium in donatione verbo facta absenti priuato, quae non valet,ut pariter supra diximus, non mirum ,quia in ea requiritur pactum pro illius formas proinde illius acceptatio per quam illud inducitur. Et ratio huius diuersitatis credo quod sit, quia do-3 3 natio facta sine causa priuato, nihilominus valet , 33s quia ipsa liberalitas est loco causar,donatio vero facta Reipublicae per pollicitationem, non valet sine exinpressione alterius causae, ut volunt glo.& Doctores in l. hoc iure. in prin. U.de donatio. Unde cum in hoc priuatus sit melioris conditionis, qua Respublica, in alio fuit conueniens, ut esset deterioris, nempE, quod donatio sibi absenti facta citra nuncium, vel epistolam,
non tenerct; teneret tamen facta Reipublicae. l. eu qui. ff. de iureiur.c. secundum naturam. ff. de reg.tur.
Et quod ista donatio facta Reipublicae per pollici
336 tationem disserat,etiam in alijs, a donatione' quae fit priuato, not. post glo.ibi Bar. Pau. Alberi. & Cuman. 3 3 7 in d. l.hoc iure , unde merito de una ad aliam sequitur ut non possit argumentari, arg. l. Papinianus exuli, in fine, ff. de minor. Procedamus nunc:& cu dixerimus supra, s secundum commv. Doctor.pollicitatio facta praesenti,& tacenti ex causa lucrativa, non est pollicitatio, sed pa-um, licet nos contrarium firmauerimus, videamus
successive, an sint alij casus, in quibus possit dari pollicitatio facta praesenti,& tacenti, quae tamen non sit pactum, sed remaneat pollicitatio. Et Iachic, & communiter Doctores dicunt, qubd' se , & exemplificant in promissione ultro facta prae-338 senti, & tacenti, ex causa onerosa, vel saltem non
85쪽
δε Hieronimi Tapp. Interpretatio
utili; Nam talis promissio continet pollicitationem,
Ratio est,quia coem pollicitatio facta in istis casibus
contineat onus,vel saltem non sit utilis praesenti, di i centi, ipse praesens, & tacens non praesumitur consentire, unde talis promissio, non habet duorum consensum,quo fit ut remaneat pollicitatio,& non possit couerti in pactum. Circa,quae dicta Ias& Doctor. Aduerte in primis, quod ipsi non exemplificant casum pollicitationis se praesenti,& tacenti,ex causa onerosa. Vnde legendo considerabam, si iste casus posset exemplificari in 339 pollicitatione, quae fit ab uxore, marito praesenti ex causa dotis nam ista pollicitatio valet, ut videtur lex. in l. ad c xactioncm.C.dedot.promiss. dc L fi Gad Velleian. de qua re infra dicetur, & dicitur fieri ex causa 34o onerosa, quia titulus dotis dicitur esse onerosus ex
damis l. pro oneribus. C.de iure dot. Hi Sed certe,ego non credo, quod possit dari pollicitatio, quae sit valida, ct cffcax ex causa mere onerinsa, sicuti pro firmo habeo,quod non possit dari donaiiomam quaeso, quς liberalitas posset cosderari in huiusmodi donante, & pollicente, quae accipienti, nedunullum afferret commodum, sed etiam asserret damnum, & eius patrimonium grauaret, & diminueret; Quare, ut dixi, existimandum est, talem pollicitatimnem , si fiat, illam semper futuram esse sine effectu, &elusoriam & nullo iuris adminiculo fulciri. Nec obstat exemplum de pollicitatione facta ab uxore marito ex causa dotis,quia ut ex insta dicendis pu
86쪽
apparebit, est non leuis altercatio, an pollicitatio fa-3 i ilia ex causa dotis marito praesenti, sit pollicitatio , vel pactum nudum,& an sit valida,& cssicax ad agendum: Et praesupposito, quod esset pollicitatio,& produceret actionem, non tamen dici potest, quod sit pollicitatio facta ex causa mere onerosa; nam licet cauissa dotis reputetur onerosa ex parte mariti , ut dicit Bart. ubi su p.& esse communem testatur Iasin g. item si quis in fraudem, num. 3 o. Instit. de actio. itamen id 3 a verum est, non absolute, sed tantum eo respectu, quia per eam maritus debet sustinere onera matrimonij. d. l.pro oneribus. sed alijs respectibus, non po-3 3 test dici causa onerosa, quia maritus recipiendo dotem,vel eius promissionem, nihil diminuit de suo patrimonio , immo illud auget,cum essiciatur dominus rerum dotalium, l. in rebus. C. de i ure doli. & fructuum talium rerum , licet quoad ipsos fructus ipse
teneatur sustinere onera matrimoni j ; Et ex praedictis signanter tenet Anton. Gome. in suo Comm .super li. Tau. in l. 29. pagi. mihi a8o. col. 2. ante medi.
3 4 quod titulus dotis, non est adeo onerosus sicuti titulus emptionis,& alis, qui sunt mere onerosi . Ulterius animaduertendum, quod Ias exemplificat pollicitationem praesenti P & tacenti ex causa, non utili, per casum l.pen.C. de instit.& substit. ubi dicitur quod si quis ita instituat haeredem, videlicet harres esto cum illis conditionibus, quas insta apposuero, si pollicitationem non apposuerit, valet tamen institutio.
, . Sed aduerte,quod iste textus non loquitur de pollicitatione vera, prout est actus promissorius , sed de impropria, prout est declaratio quaedam volun-
87쪽
δI Hieronymi Pup. Interpretatio
talis testatoris vltrb emanatura; Vnde melius excmplifica pollicitationem, quae fit 34s praesenti, & tacenti, ex causa non utili, in promissione facta Reipublicae ad honorem decernendum alicui; nam hic non est utile statim acceptare pollicit tionem,nec illam etiam repudiare; sed suspendere animum ι & talis pollicitatio similiter valet , iuxta L primam,S.primo,& l. ex pollicitatione. ins de pollicti
Ex hactenus deductis secundum communem D ctor. quod notest exemplificari pollicitatio, ut sit, &remaneat solius offerentis promissio, & non traim stat in pactum, primo, quando fit absenti; secundo, quando fit praesenti , & tacenti , ex causa merhonerosa; tertio, quando fit praesenti ex causa non utili sibi, quando vero fit praesenti . & tacenti ex causa merh lucrativa, non est pollicitatio , sed pDetum . In quo ultimo firmaui contrarium, & circa secundum conclusi,no posse dari pollicitationem, quae producat effectum,& de iure sustineatur. Successiuε inhaerendo dictis Ias & aliorum in hac tractatione pollicitationis, videamus, an pollicitatio sit actus, qui valeat, & regulariter sit cffcax ad agen
Et communis opinio est, quod non valeat,nec producat actionem. Pro qua communi, & sic, quod pollicitatio non sit 3 6 actus, qui valeat,& sit essicax ad agendum, in primis adducitur textus in i .cum donationis. C.de transacti ubi dicitur, quod cu donationis vel transactionis causa debitum administratae tutelae remissum sit illud noPotest
88쪽
potest peti: nec si tutor pollicitus sit relinquere suam
haereditatem pupillo suo,ex pollicitatione poterit coueniri; Ad idem adducitur text.in L qui mutuam,*.pe. nul.sup.manda.& l. salarium, C.mandaevbi quod salarium incertae pollicitationis peti non potest. Ratio huius communis conclusionis est euidens: 347 quia si regulariter pactum nudum non producit actionem,nec efficax est ad eam inducendam,tanto mi 3 8 nus erit pollicitatio, quae videtur actus minus perfectus, quam pactum, cum habeat volutatem unius tantum, & pactum voluntatem duorum, & duo vincula magis stringant quam unum. Sed aduerte quo ad text. in d.I.cum donationis, &alia iura supra adducta per Iaso. & Doctori quod illa
perperam adducuntur, & non probant communem,
quia in illis capitur pollicitatio improprie pro pacto nudo, incipiente a promissione, propter quam similitudinem ibi illud appellatur pollicitatio.
Similiter circa rationem, quam communiter assi runt Doctori adde ultra eam secundam rationem, &3 9 dicas, pollicitationem generaliter factam non valere regulariter,& iure ordinario, quia cum illa sit actus ordinatus ad obligandum pollicentem,& non habeat nisi voluntatem pollicentis, ut ostendimus supra, non
est possibile secundum regulam, quod possit producere obligationem, quia si illam produceret, illa non posset obstringere pollice tena, nisi sibi ipsi, quod est quid 3 O repugnans iuri, quod vetat quem sibi ipsi obligari, i iuxta tradita per Bart.in l.si quis in princ. testamenti, deleg. 3. Addi insuper potest pro d.communi tertia ratio, quare scilicet pollicitatio regulariter non sit escax
89쪽
ad producendam obligationem, & actionem; &est quia cum pollicitatio sit actus vltroneus, quia incipit ab oblatione sine ulla praeuia praemeditatione polliacentis quae appareat, cum tendat ad diminuendu pa-3 s i trimonium ipsius pollicentis, in dubio praesumitur potitis facta per iocum quam serib & ideo tanquam
carens vero & deliberato animopollicentis, regulariter non inducit obligationem saltem ciscacem. Stat ergo ex illis rationibus firma conclusio communis videlicet, quod poliscitatio regulariter iasi producit obligationem; Sunt tamen aliqui casus particulares , in quibus pollicitatio ipsa producit obligationem , & actionena mediante essicacia, & auxilio sibi
tradito a lege; ex quibus tantum tres commemorabo, in illisque explicandis instabo. Primus casus est, quando pollicitatio fit Reipubli-332 cae, tunc enim pollicitatio valet, no tamen quaelibet pollicitatio, sed illa tantum, quae apparet facta Reipublicae ex iusta causa,alias si sit facta sine iusta causa novalet,nisi opus quod quis pollicitus est facere, inc p- tum sit fieri, ut est tex. in l. i .g. r.& S. seq. in f de pollici. ubi dicitur , quod non semper pollicitatio facta Reipublicae valet, sed requiritur, quod illi facta sit cu causa ad idem tex. in d. l. hoc iure, in princ.de donatio. cqterum si sine causa, non valet, nisi opus pollicitum cs-33 3 ptum sit fieri , iustae autem causae sunt, puta ob honorem decretum,vel decernendum, d.l.j.S. i. item ob casum, vel incendium, vel terremotum, l.propter incendium,& l.ob casum,ff. de pollicitatio. Sed iuxta dictum primum casum,in quo diximus pollicitationem valete, quando, solicet facta est Rei- publici,cu iusta causa opportune dubitatur,cli supra
90쪽
dixerimus, quod pollicitatio est quaeda verbalis d 3 natio, cur sit, quod ad hoc ut illa valide fiat, necessarium sit, quod in ea exprimatur causa, attento quod in donatione facta priuato,ad hoc ut illa valeat, no est necesse quod exprimatur alia causa, cu animus exercendi liberalitatem sit pro causa, ut tetigimus supra. Pro cuius dubitationis resolutione distinguendi sunt duo casus; Primus est, quando priuatus promit-33s tit quid alicui simpliciter citra stipulatione, sine expressione causae,& in eo per nudam promissione non costituitur donatio, nec in ea locum habet dispositio l. si quis argentum, s.fin. C. te donatio. ut dixit Bar. in l.si tibi, in fin. prin.ff. de paci.& Bald.in l. si.in sine,C. si
cert. pet. Alex. inconsi3. num . . lib. I. Corn.consit. I 3 s.ltu. IS. in a. & rationem assignat Bar. in l. iuri etium .f. quinimo. nu. et r. quam ibid. sequuntur Doctavi per Ias. num. 2 i. ne scilicet duo specialia dicantur 336 concurrere circa idem, quod no datur, vulg. l. I . C.
de dot. promis. Et in isto primo casu non procedit dubitatio , quia paris sunt cotiditionis, tam ille qui promittit priuato, quam ille qui pollicetur Reipublicae. Secundus casus est, quando quis psomittit no simpliciter, sed exprimit causam, videlicet causam dona-3 7 tionis, vel expresse dicit, dono, exprimendo tituli, per verbum executi uum: Et in isto secundo casu ista promissio habet vim donationis, & istud verbum, lono, inducit donationem verbalem , in qua locum habet dispositio d. l.si quis argentum, s.fi. Et in hoc stat 338 dii ficultas,de qua supra, quia facta priuato, valet sine alia expressione causae , facta vero Reipublicae per pollicitationem,non valet, sed requiritur quod cxprimatur alia causa specifica in ea,vltra causam donati