장음표시 사용
91쪽
sta Hieronymi Papp. interpretatio
itis, ut firmat Alex.ind. consit. I 3. sub num. 3. par. I.&probat satis teri in d.l. i. prope si,veri. qui non ex causa, de pollicita. Istam difficultatem excitauit glo. in d. l.hoc iure.in 339 verbo, sin minus;& in effectu respondet, quod ideo lex no approbat donationem factam Reipublicae per pollicitatione sine expressione causae, quia vult in hoc
esse meliorem conditionem priuati, quam Principis, ut etiam accidit in alijs casibus, alleg. l. i . in fine, C. de caduc. tollen.& tex. in s.cogitatio.in auth.ut iudi. sine quo. suifra. quam rationem melius explicat Paul. le3 6o Cast. ibi, dicens, quod princeps vel Respublica negligit istas donationes, quia censet cas fieri magis ad alationis & ambitionis causa, quam animo & voluntate vere pollicendi & dona di; & ideo vltra causam donationis desiderat, quod alia causa specifica exprimatur, vel opus pollicitum fieri sine causa ciptum sit fiea 6i ri, quia ex his apparet de vera voluntate pollicendi& donandi:& eo casu Respublica vult approbare donationem,& pollicitationem sibi tactam, quia id suadet honestas, & iustitia causae,& concurrit fauor publicus. Et aduerte circa causas, ob quarum expressionem iura in materia frequenter dicunt pollicitationem valere, puta ob honorem decretum vel decernendum, item ob casum, vel incendium,vel terremotum, quod
36 a pollicitatio, quae fit ob honorem decretum, vel decernendum, dicitur esse loco aeris alieni, ut dicit texti in l.toties, g. i. ff.de pollicit. di tale pollicitum dicitur 363 esse quasi debitum, secundum alium tex. in l. pactu, S. i. ff. de pollic. Et ratio est quia ille' qui pollicetur ob
3 6 honorem sibi decretum, videtur recognoscere dc bitum
92쪽
tum remuneratorium, iuxta gl. in l. sed & si lege.5.c5suluit.ss de petitio. haeredi. Similiter ille, qui pollice- ' σtur ob honorem sibi decernendu, videtur velle, quod
illud,quod ipse pollicetur, sit loco precij ad illum honorem, quem sperat fore sibi decernendum; At illa. 36s pollicitatio, quae fit ob alias causas, dicitur fieri ex mera gratia ipsius pollicentis. Hinc resultat diuersitas,quod quando fit pollicita - 3 66 tio ob honorem, tenetur semper pollicens, & eius haeres in solidum implere pollicitationem, ut l.ex pollicitatione,in prin.& l.toties,in prin .de pollicit. At qufit ob alias causas, pollicens, & eius haeres no tenetur in solidu, ut dicitur in d.l.ex pollicitatione. 2.re On. Secundus casus, in quo pollicitatio est valida, est. 3 6 qua do illa est facta Deo; Nam talis pollicitatio proprie dicitur esse votum, & obligat pollicentem Deo, I. a. ff. de pollicita. ubi dicitur, quod si quis rem suam
ibi Hostien. in Summa. Circa quam speciem pollicitationis, quae dicitur 368 votum,aduertendum ultra alios, quod illa sortasse est valida, quamquam in ea non sit expressa causa vo- uendi, seu pollicedi, in primis per tex. in d. l. a. ubi nullum verbum de causa, prout de alijs dixerat in d. l. r. S..i .Vlterius, quia Hosticn. extra de vo.in summa,definiens votum, ait: Quod votum est alicuius rei licitae faciendae , vel non faciendae,cum deliberatione animi
Deo facta pollicitatio. In qua definitione nihil dicitur de causa. Praeterea, quia ista pollicitatio,quae fit Deo. non praesumitur esse facta per adulationem , & animo captandi gratiam apud Rempublicam, & sic non animo vere pollicedi, sed serio, & animo pmeditato Ob
93쪽
sas Hieronymi Papp. Interpretatio
ob reuerentiam,& verecundia religionis, merit5,&e. Tertius casus, in quo pollicitatio est valida, est, quado quis pollicetur ex causa dotismam isto casu pollicitatio facta tenet,& ex ea agi potest, d. l. ad exacti nem, C.dedot. promiss&l. fin. C. ad Velleiae qui iura secund ii m literam istud clare probant.
Sed D. Camill . Plaut. super ista rubri lib. 7. num. Ir.3 7o post Crol.& Alciat. tenet contrarium, & sic quod 3 i pollicitatio ex causa dotis non valeat; Primo, quia dos & fiscus aequiparantur, l. a. C.de priui. fisci, sed ibscus non agit ex pollicitatione,ergo nec dos.
Sed respondetur, quod quamquam fiscus seu prina a ceps sit fons omnium priuilegiorum,tamen nocensetur velle illis uti, sed magis iure comuni, l .princeps. 3 73 sup. de legi. l. ligna vox, C. eod. tit. notant Doctini. quamquam, C. ad Velleia.& Alciat.de praesumptio.
3 secus est in dote, cuius causta lex, & princeps vo lunt esse priuilegiatam,semper,& ubiq;,l. i.& ibi noti Doct. F. soluti matri. Praeterea, dico, quδd Plaut.non probat, quod pollicitatio facta fisco non valeat: Unde dici potest, quod immo valeat cocurrentibus requisitis ad illius validationem, scilicet, quod sit facta ex causa iusta. Secundd, contra istu casum considerat Plaut. quia pollicitatio dotis non habet causam, merito non potest valere, sicut non valet facta Reipublicet sine causa,
Sed respondetur distinguendo duos casus: Primus 37s est, quando quis pollicetur aliquid exprimendo ex causa dotis,vel ut sit pro dote talis, & in isto primo casu est omnino claru, quod ista pollicitatio habet causam ;
94쪽
lam; Secundus casus est, quando pollicetur simplici-3 76 ter dotem; Et similiter hie dici potest, quod virtualiter pollicitatio habet causam, quia quis pollicedo simpliciter dotem, virtualiter vult illud, quod pollicetur,
esse pollicitum ex causa matrimonij, & mouetur ad polliceudum ut matrimonium cotrahatur; & hinc est
quod eo non secuto,evanescit promissio dotis, i. si spo3 7 se, isde iure dot.& sic pollicitatio in casu illo habet causam iustam & fauorabilem, nempe, ipsum matri
Tertio, mouebatur Plauti contra, ex eo quhil polli 78 citatio fit marito,& sic priuatae persona , merito nodebet posse valere: quia ad hoc, ut valcat, ultra causam requirit habilitatem personae, cui fit, ut scilicet, sit publica, puta Respublica, Collegium Pauperum, vel Hospitale. Sed respodeo, nullam legem, ex his, quas viderim, requirere ad validitatem pollicitationis, qudd illa nofiat priuatae personae, nec Plaut. ipse aliquid pro se allegat ad hoc probandum. Unde dico, quod potest fie-379 ri etiam priuatae personae, modo subsit publica utilitas ct fauor publicus, quod perpendendum est sem-38o per: quia propter illud mouetur lex ad robora iam
pollicitationem: Et quatenus exeniplificat validam pollicitationem in ea, quae fit Reipublicar,tamen id iacit, quia in ea semper versatur publicus fauor, & utilitas publica propter quam rationem Doctori extendendo exemplificant pollicitationem validam in ea,
quae fit pauperibus, & in ista quae fit pro dote,in qua non subest solum fauor publicae utilitatis, sed etiam causa pietatis, quae sola in pauperibus sufficit, facit
95쪽
ρs Hieronimi Tapp. Interpretatio
l. 3. is de priui. credit. cum similibus. Nunc pro complemento huius tractationis pollicitationis, reliquum est ut videamus, utrum ex pollicitatione oriatur naturalis obligatio ; de qua re agit Ias. hic, num. 8. ubi firmat quod non . 3 8i Quae opinio Iason. negativa est communis, & eam
tenet Bar. in l. si unus. f. pactus ne peteret. ff. de pact. col. 6. Abb. in cap. cum inter diuersas. extra.de electi Ioan . And. in c. i .extr. de paci. Seueri. in tract. de paci. q. s .col. i .& de communi testatur Socin. iun. hic, nii.
i oo.& Camill .Plaut. ad hanc Rubr. lib. 7.c. 6. in prin. Pro qua comuni negativa adducitur Primo, quia 38i naturalis obligatio dicitur oriri ex consensu. l. Stichum aut Pamphilum. S. naturalis. T desolutio. ubi, quod naturalis obligatio, sicut numeratione, ita iusto pacto, vel iureiurado tollitur, quia vinculti squitatis, quo solo sustinetur, contrario aequitatis vinculo di soluitur; At in pollicitatione, non adest consensus, id est simul, seu duorum scnsus, scd solius offercntis voluntas, seu promi seo .d. l. pactum. ff. de pollicita. merito , &c. Secundo, naturalis obligatio nascitur ex illo actu
3 33 in quo interuenit datio,& receptio fidei l. cum amplius f. is natura debet. ff. de reg. iur. ubi, is natura debet, quem iure gentium dare oportet, cuius fidem
secuti sumus; sed in pollicitatione , tempore quo illa 3 8 producit obligationem, quod est etiam antequam
illa sit acceptata, ut firmauimus supra, non adest nisi tantum datio fidei, non autem receptio, ergo sequitur, quod illa obligatio non possit dici naturalis. Tertio consideratur, qudd naturalis obligatio, vel 383 oritur ex consensu, ut dixi, vel ex aequitate approbata a
96쪽
ta a iure gentium. Bart. in l. r.num. 'cum seqq.& LIulianus, nu .as .cum seqq. ff. de condi. indebi. Modo, ut dixi statim, in pollicitatione non adest consensus. nec etiam adest aequitas naturalis; Merito cum non habeat in se principia naturalis obligationis, dicendu esse impossibile,quod illam producat. Quod in ea noadsit consensus iam probaui supra, ut dixi: Quod similiter non habeat naturalem aequitatem , similiter probatur, quia ut dixi, quando producit obligationem, quod est, ut dixi, eo ipso quo facta est ante actu acceptationis, secundum naturalem aequitatem non 386 obligatur , cum repugnet naturali aequitati, quod quis obligetur sibi ipsi imponendo necessitalcm suae voluntati liberae, a qua sibi recedere non liceat, iux radoctrinam Bart. in l. si quis in principio testamenti,num. i 2. Ede legat. tertio, etiam cum iuramento, ut ibidem per eundem, num. I . & Peralia Hispa.in re-
Quarto pro comm uni,& sic, quod pollicitatio, noproducat naturalem obligationem adducitur ratio, ' quam considerat Alex. in l. stipulatio ista. S. alteri. ubi dixit, quod ex stipulatione facta alteri non oritur, illi tertio naturalis obligatio, qui consentit multis, multo minus id erit in casu nostro, in quo co sensus eius cui fit pollicitatio, non adest , quando illa obligationem producit, ut dixi pluries. Sed contra communem,& sic, quod immo ex pol-3 87 licitatione oriatur naturalis obligatio tenet Abdi in c. qualiter,& quando.extra de pael.& late eam tuetur Fortun.in l. t. sup. de pael. & plerique alij Moderni, .iquos refert Plaut. hic, lib. 7. cap. . num. I. Pro qua primo mouentur ex d.cap. qualiter, extra
97쪽
Quinto rursus facit, quia videmus, quod ex polli-3ρa citatione, quando est impleta, oritur exceptio retentionis d.'. pactum.versic. est constitutum. ff. de pollicitatio. ubi, quod est constitutum, quod si quis ex pollicitatione, quid tradiderit municipibus,si id vellicare
393 velit,exceptione repellatur ; At exceptio retetionis praesupponit naturalem aequitatem. l. r. & l. quia quitatem. F.de doli mali,&met.excepi. Bar. in l. ι.εdecodi. indebi. merito dicendum, ex pollicitatione oriri naturalem obligationem. Sexto contra communem facit tex. in d.I. pactum.
versi. aequissimum, in f de polli. ubi, quod aequissimum est pollicitationes in ciuitatem collatas, pqnitentiano reuocari, & sic impleri; & sic videtur quod subsit
aequitas, eas obseruandi,& sic, quod naturaliter obligetur pollicitator illam implere. Septimo facit, secundu Bolog hic,nu. lyo. Na considerat ipse, quod dato, quod in pollicitatione, non reperiretur aequitas seruadae fidei, ex qua possit insurgere naturalis obligatio, tamen negari no potest, quin in ea reperiatur alia naturalis aequitas, ex qua dici potest istam naturalem obligationem nasci: Nam lex ciuilis praecipit pollicitationem es se seruandam, ex quo prae 39 cepto legis, aritur naturalis obligatio; nam aequum. est legibus obtemperare. l. vel uti. ff. de iustit.& iure. Tetio considerabat Plaut. in hac rubri lib. 7. cap. 9. 39s num . io. quod quilibet ciuis secti dum aequitatem iuris gentium, tenetur subuenire necessitatibus suae patriae & consulere eius honori,& decori. Ergo dicendum, quod hoc respectu in pollicitatione sit naturalis aequitas,& sic obligatio naturalis quia regulariter iste pollicitationes solent in patriam conferri. G a Teneo
98쪽
: tia maxime dependet exactu receptionis. Non obstat quintum, de tex. in d.l. pactum, versi. &est constitutum. Quia ille tex. non dicit,quod ex pollicitatione,quando est implera oriatur exceptio rete-tionis, sed dicit, qui rem pollicitam tradidit munici. ipibus, si velit eam vendicare, repellendus est a petitione;& ratio est et quia peractum traditionis transtulit dominium in ipsos municipes. vulg. l. traditionibus. C.de pact. Quo stante, cum non habeat rei vendicatione, no est opus mu nicipibus eum repellere per exceptionem, cum ipso iure tuti sint; & quatenus text. dicit, quod repellendus est a petitione necessario debet intelligi per ossicium iudicis, quia nemo sine actione 3 9 experitura.si pupilli S. videamus. Ede nego. gest.&iudex ex ossicio debet repellere agetem sine actione. glo.& Docto.in l.ubi pactum. C.de transact. Ulterius dato, & non concesso, quod ille tex.diceret, quod pollicitator, qui impleuit, si vult vendicare, oo effet repellendus exceptione; Respodetur, quod α' ceptio retentionis, non supponit necessiario aequitate in qua fundetur, cum competere possit ex mera dispositione iuris, propter euitandum absurdum, ne is qui habet actionem, non habeat exceptionem, quod
suit responsio Albae hic, num. 63. Non obstat sextum argumentum, de ead.l. pactu. in versi. aequissimum: Quia pro responsione aduertendum, quod ille text. loquitur de eo, qui tradidit rem municipibus , ut dixi statim ; Et decidit eum non posse eam vendicare, & subijcit rationem, aequissimum enim esse huiusmodi voluntates in ciuitates
collatas non reuocari a Quo stante dico , quod ille . G 3 textus
99쪽
Ioa Hieronymi Papp. Interpretatio
Oi textus loquitur de pollicitatione impleta, & illa a 'quitas, quam considerat textus versari in ea, non insurgit ex pollicitatione, sed ex illius implemento, qui est actus pollicentis separatus a pollicitatione; Et ratio talis aequitatis est, quia ex implemento pollicitationis transsatum est dominium rei pollicitae, & ideo aequum est illud non auferri. arg. l.nam hoc natura.sside condict. indebi. Ad quod pondera tex. qui non simpliciter dicit aequissimum esse voluntates non reuocari, sed cum misterio addit, huiusmodi,restringes se ad pollicitationes impletas tantum, super quibus cogita, quia mire conferunt ad intellectum textus. Non obstat septimum argum. Bolog. Quia respondetur, quod quando lex simpliciter praecipit aliquid fieri, veru est, quod oritur naturalis obligatio ad illud faciendum, ex illo praecepto,ut maioribus pareamus; .qo a sed quando lex co firmando aliquem actum simpliciter illum roborat,& efficacem reddit,tunc non ori. tur obligatio ex illo praecepto , ut maioribus pareamus, sed ex tali actu obligatorio a lege approbato se- cundum naturam talis actus, secundum quod tradit
Non obstat ultimu Plaut. Quia respondetur,quod quis non tenetur de aequitate dare, vel offerre sua ciuitati, vel patriae, nisi in casu necessitatis,ad instar filii, qui no tenetur alere patre, nisi in subsidium. l si quis. S. quod si filius.ffide lib.agnoscem Absoluta tractatione pollicitationis, prosequendo dicta Iasvideamus de costituto, qui est quintus terminus; In qua materia explicanda Iachic, nu. t o. & alij Docto in variis numeris procedunt confush, & ino dinate. Nos
100쪽
Nos vere ordinando eorum dicta', & aliqua illis addendo de pluribus distinctim despiciamus.. Et ante omnia praemoneo, quod costitutum in hae nostra tractatione, non assumitur, ut per Doctor.in I.
quod meo.Ede acqui.possies.& sic pro facto quodam 4o 3 verbali ordinato ad transferendu possessionem, sed prout est actus legitimus ordinatus ad obligandum.& ad producendum actionem, quae dicitur de constituta pecunia, iuxta totum titulum H & C. de consti. Pecu.& g.de constituta. Inst.de actio.
Et ex dictis Modernorum hic in primis huius termini descriptio colligi potest, quod sit talis, videli4o ceis Constitutum est conuentio quaedam introducta a P tore, qua promittit aliquis pacto nudo, id quod prius erat debitum. ita Ripa hic, num. 3 o. Alci. is. Mandeli. ta i.&est de mente aliorum. UQuod sit conuentio introducta a Praetore, probat i textus in l.prima, in prin .sup.de const.pecu. ubi,quod Praetor in tuo edicto fauet naturali aequitati,qui constituta ex consensu facta, custodit. Quod fiat pacto nudo, patet ex d.g. de constituta; ubi quod de costituta pecunia nascitur actio, quando quis constituit se soluturum iam debitum, cessante stipulatione ian Quod fiat se per eo quod est iam debitum , similiter probatur ex d. l. i .f. debitum. supra,de constitu. pecvn. ubi dicitur, quod debitum eκ quacunque cauta constitui potest; & clarius ista omnia explicabuntur ex infra dicendis. Successimh videamus, quando dicatur fieri constitutum. cima quod late in sistendum, quia ex illius declaratione aperietur multum natura constituti . Et