장음표시 사용
71쪽
LIX Solt e tae ἰuxta pallescunt gaudia matris. Susceptum puerum redimitae tempora 2 mphae Auri fonte lavant. Teneros sn flamine risus , g tusque audire putes. Iam creverat infans Ope ferens patrem , sed avus maturior aevi Mart a recturo tradit praecepta nepoti.
Parte alia spumis fucantem serica fraena Sanguineis , primae 'natus fore iuventae Eucherius sectebat equum , iaculisque , vel arcu
urea purpureos tollentes cornua cervosiassureus ipse ferit.
De ebla de , aut paludamento. Romanorum Imperatorum chlamys tam reipublieae , quam imperii tempore alba erat quandoque, saepius Vero purpurea. Valerius Μaximus lib. I. cap. V. : Pullum ei s Crasso ) traditum est paLaeamentum, cum in praelium exeuntibus album , aut purpureum dari soleret. Hircius de bello Africanor Cum Scipio sagulo
purpureo ante Iubae regis adventum uti solitus esset , dicitur Iuba cum eo egisse , non oportere illum uti vesitu, atque ipse uteretur. Itaque facitum es ut Se pio ad album sese mesimentum transferret. Ipse Valerius Μaximus lib. I. cap. VIII. Cassius acie P bilinens vidit Caesarem humano habitu augustorem, purpureo paludamento amictum. Appianus Alexandrinus lib. II. bellorum civilium resert Caesarem natanistem την πορφυραν , chlamydem purpuream cepisse. Herodianus lib. IV. cap. VIII. Caracallam ait supra Alexandri Μ. tumulum iniecisse την τε χλαμυδα, εφερεν αλουγρη , purpuream ela dem , quam ferebat. Eutropius lib. X.: Imperii in ne is chlami de purpurea tantum erat. Eusebius in Chronico: omnes Imperatores chlamydem tantum purpuream a privato habitu plus haberent. Contra vero a scriptoribus aliis chlamys , aut paludamentum imperatorium coccineum fuisse dicitur. Plinius lib. XXII. cap. II.: Galat ae , . fricae , Lusitaniae granis coccum imperatoriis dicatum paludamentis. Dion lib. XLVI. in sanguinem esse prolapsum eum dicit, qui Crasso φοινικα προσφερων coccineam chlam demfestebat. Appianus lib. IX. bellorum civilium ait, Μ. Antonium apparuisse εν τυστρατηγιδη φοινικιδι , coccinea imperatoria chlamyde is utum. Lampridius in Imperatoris Alexandri vita: Gus es chla de coccina saepe .... Balneari vese ad pala4t una remertens hoc solum mperatorium habens , quod lacernam coccineam accip ebat. Vopiscus in Aureliani Vita narrat ab eodem Aureliano Tetricum tyrannum chlamyde coccinea ornatum suis e ductum in triumphum . haec fuit Tetricus chlam' de coce nea. Horatius Epodon Ode IX. vers. XXVII. Terra , mari Me victus hostis , Punico Lugubre mutavis sagum. Et Porphyrion ad eumdem locum et Hoc es, deposuis cocelaeam ebla dem Anto. n us , ntia se licet Imperator Diebatur, oe accepis lugubrem , ides nigram. Quae cum ita sint, & cum scriptores modo purpureum , modo coccineum imperatorium paludamentum suisse dicant, nos purpureum, an coccineum huius-
72쪽
modi paludamentum suisse dicemus λ Procul dubio utrumque, nimirum δc coccineum , dc purpureum . Lampridius in Diadumeni Uita: Hic ubi primum indumenta coccea , purpurea, ceteraque castrensa imperii insignia accepit, quasi sidereus, meaelestis emicuit. Immo coccineum, purpureum, & aureum. Isidorus: Paludamentum cocco , purpura , m auro diglinctum . Ut autem hanc imperatoriam chlamydem peculiarius describamus, ea tota coccinea erat variis clavis purpureis, & aureis distincta. Capitolinus in Albini Vita hanc epistolam Commodi Imperatoris ad Albinum ipsum rebellem datam reserto Sane ut tibi insigne aliquod imperialis majestatis accedat, habebis utenri coccinei pallii facultatem , me praesente, ad me , O cum mecum fueris, habiturus purpuram , sed sine auro , quia ita proavus meus Verus , qui puer vita fundius es, ab Hadriano , qui eum adoptavit accepit. Cresconius Corippus lib. II. vers. CXVIII. Panegyrici in laudem Iustini minoris chlamydem huius imperialem clavis purpureis, & aureis instructam quoque describit.
Caesareos humeros ardenti murice texit Circumfusa chlamy s , rutilo quae ornata metallo Prino is exerta vincebat tu mina dextra.
B. Μarcus, & B. Iohannes narrant Romanos milites opprobrii caussa Iesum Christum Redemptorem nostrum s cui honor, & gloria in saecula saeculorum
veste purpurea induisse. Ita B. Marcus cap. XU.: Milites autem duxerunt eum in utrium praetorii, o convocant totam cohortem, induunt eum purpura. Ita quoqueB. Iohannes cap. XIX. : Et milites plectentes coronam de spinis imposuerunt capiti eius, veste purpurea circumdederunt eum. B. Μatthaeus vero cap. XXV II. narrat eosdem milites veste coccinea Iesum Christum induisse: Tunc milites Praesidis fuscipientes Iesum in praetorio, congregaverunt ad eum universam cohortem , e uenistes eum, chlan dem coccineam circumdederunt ei. Enimvero vel mendacia, vel inter
se pugnantia in hisce afflati scriptoribus admittemus λ Minime sane. Iuvencus lib.
IV. Historiae evangelicae, ut hanc pugnam tollat, chlamydem coccineam, & tunicam purpuream divino homini impositam autumat: Purpureamque illi tunicam , chlan demque rubentem Iniiciunt, spin que caput cinxere cruentis. Melius autem haec inter se specie tantum pugnantia conciliat B. Augustinus lib. III. de consensu Evangelistarum inquiens chlamydem fuisse totam coccineam ,& clavis purpureis ornatam, atque adeo, cum utroque colore insignita esset, &purpuream, & coccineam eamdem vocitari potuisse, & consuevisse: Potes et amferi, ut purpuram etiam Marcus commemorarit, quam chlam=s habebat, quamvis esset coccinea. Idem confirmat Germanus Patriarcha in libro de Theoria ecclesiarum inquiens , divino nostro Furcifero indutam fuisse purpuram chlamydis coccineae:
απο κοκκινου πορφυραν, purpuram usis coccineae. Hanc autem veram esse sacrorum
Historicorum sententiam , quae supra demonstravimus, etiam perbelle ostendunt. Ceteri autem militiae Romanae duces, & praefecti saltem imperii tempore chlamydes albas gerebant clavis tantum purpureis notatas ad aliquam significationem praebendam illius imperii, quod a purpureo principe accepi flen t. Iam sudivimus B. Dorotheum Archimandri tam doctrina I. dicentem: Eκαστος στρατευομενος το βασιλει πορφυραν εχ εις το χλανιδω αυτου . γαρ ο δα λως
73쪽
nVde sua. Ex quo en m rex purpuram ferre cepis, omnes, qui mii tant e , mmittunt purpuram in sagis suis , ut inde appareat regios illos esse , m regἱ commilitare. Cassiodorus lib. VI. cap. XXI. ad Rectorem provinciae scribens: Chlam di tuae procus dubio inter alia clavos intende, quo seias non inaniter positos . Hinc fit, ut cum publicum agentes purpuram cernerent, de vigore semper principis: admonerent. Hasce chlamydes more tracto a Pelasgis ipsum Numam Ρompilium ceteris ducibus , 3c praefectis primum tradidisse narrat Georgius Cedrenus Tom. VIII. Byzantinae Historiae, licet id forsan Reipublicae Romanae temporibus falsum
rumque, qui in dignitatibus, imperiis militaribus constituti essent , habere tabulas , aut latos clavos purpureos , fgna regiae potestatis , oe dignitatem , regiqmenque Romani mperii demonserantes.
De tunica palmata , oe toga picta. T Unica palmata regum, triumphantium, thensas ducentium propria, tota
purpurea erat, sed decorata aureis clavis palmum latis, Sc picta aureis figuris palmarum, quae vis oriam significarent, ita ut antiquitus a latitudine palmari clavorum, deinde a figuris palmarum, quae mox adiici coepere, palmata diceretur. Festus in verbo Toga picta : Tunica autem palmata a latitudine clavo rum didebatur , quae nunc a genere pis turae appellatur. Xiphilinus in Excerptis lib. LVI. eam vocat αλουργιδα υτοπαστον , non secus ac Plutarchus in Ρauli Aemilii Vita, id est purpuream auWoclamatam. Dionysius lib. V., &. alibi etiam eam
vocat στολην ποικιλ και χρυσοσομον, nimirum tunicam palmis pictam, oe auro clavatam . Fortunatus Poem. lib. II. Iter palmatae, trabeae nitet alter Lonore, Pingit m ornatum gemma, aurum , purpura , b si F.
Sequioribus vero imperii temporibus etiam hominum figurae in palmatis pinge. bantur. Ausonius in gratiarum actione a Palmatam tibi nas , in qua distis parens Constant us intextus est . Haec plane haec es plecta, ut dicitur, vesis non auro magis suo , quam tuis verbis.
Toga picta eorumdem regum, triumphantium , & thensas ducentium propria, purpurea & ipsa tota erat, sed pictis aureis stellis insignis . Appianus Alexandri.
nus Punicorum lib. I. narrat Scipionem triumphasse, ες των πατρων τροπον πορφυραν αττερων χρUTων ενυφχτριενην, iuxta patrum morem indutum vese purpurea
aureis sellis insigni. Suetonius quoque Neronem ait Romam ingressum este huius. modi veste ornatum.' Ingreliseus es Romam eo curru , quo olim ugustus triumpha- et erat . in se purpurea , d ndiaque sellis aureis chlamνde. Dionysius lib. III. ,&etiam alibi eam vocat περιξολκιον ποιγιιλον, togam pictam. Festus denique ait, hanc togam antiquitus purpuream totam fuisse, sed sine picturae Picta, quaen n toga dicitur, purpurea antea vocitata es, eaque erat Me p ctura. Cuius res a grementum es pictura n aede Vertumni , m Consi , quarum in altera M. Fulvius
74쪽
CAlcei regum Romanorum, triumphantium, Sc etiam quandoque senatorum
proprii, coccinei erant iuxta nonnullos scriptores. Zonaras lib. IV. Romulum ait πεδιλοις ερυθροις, rubris calceis usum ese. Dion. lib. XLIII. Ca sarem ait τη υποδεσθε και και ερυθρο χ ροοὐ κατα τους βασιλεας τους εν τη Aλβη ποτε γενομενους, ως και προσηχων σφισι δια τον Ιουλον εχρητο, ἰndulge calceum altum , rubrum iuxta regum Albanorum morem , ad quos per Iulium canium genus suum referebat. Inscriptio Ariminensis Cati Marii a Gruterio pag. CCCCXXXVI. num. III. , Sc ab aliis etiam relata, at semper magna cum varietate lectionum, quae tamen spuria a Cl. Scipione Μaffeto habetur in rt. crit. lapidar. lib. III.
cap. IV- col. CCCXXXVIII.) haec nobis praecipue exhibet: DE. ΜA NUBIE IS . CIΜBRICIS. ET . TEUTONICEIS. AEDEΜ. HONORI. UICTOR. FECIT VESTE. TRIUΜPHALI. CALCEIS. PUNICEIS. Μartialis lib. II.
epig. XXIX. ad senatores Romanos adludens ait. Coce na non Laestim classit aluta pedem . Procopius libro Aedificiorum sustinianum narrat satrapibus Armeniae praeter cetera regia insignia concessisse etiam υποδημιατα ριεχρι ες γονυ φοινικω κρωματος, αβατιλεα μιονον ρωμαιων τε και περτων στάδε σθαι θεμις, calceos usque ad genu phoenices, aut coccinei coloris, quae unum Romanorum smperatorem, o Persarum regem fas es ferre. Huiusmodi autem coccinei, aut rubri calcei dicebantur mul-Iei a colore rubro, qualis est mulli piscis. Isidorus: Mullei ita dicti sunt a colo. re rubro , qualis es mulli pi s. Contra Plinius lib. IX. cap. XVII. mullum piscem dicit a mulleorum calceorum colore nomen accepisse. Nomen mullis Fenestella a colore mulleorum calceamentorum datum putat. Mullum exhirantem rubentium squammarum multiplici mutat one pallescentem. Iuxta vero alios scriptores iidem hi
calcei non coccinei, sed purpurei erant. Corippus in saepius citato Panegyrico Iustini minoris, de eodem Iustino loquens: tib II. vers. CIV.
Purpureo surae resonant fulgente cothurno , Cruraque puniceis induxit re sa vinclis c.
. Mussis solis hoc cultu competit ut o Resert Ammianus Marcellinus lib: XXXII ., cum quidam apud Iulianum accusa retur, quod chlamydem imperialem coccineam clavis purpureis, & aureis ornaram sibi parari curasset, Iulianum ipsum hanc accusationem deridentem Comiti largitionis dixisse: Iube pericula o garrisori pedum tegmina dari purpurea ad adversarium perferenda , quem , sui datur intelligi) chlamydem huius coloris memorat sibi consarcinasse , ut sciri possit synebviribus maximis quid pannuli proficiant i es. Nicetas Choniates lib. s. Alexium narrat calceis purpureis indutum, cum Imperator renunciaretur. Nicephorus lib. VI. Irenem ait, cum ad imperium eveheretur, purpureis quoque calceis fuisse indutam . Haec autem pugna eodem modo, ac superior, dirimetur, si calceos imperatorum, triumphantium, & senatorum totos coccineos suisse, sed purpura clava tos, δc ideo coccineos non secus, ac purpureos appellatos. Utebantur vero Graeci calceis non tantum purpureis, sed etiam aureis, Jcacu pictis. Epictetus Enchiridii cap. LXI. .' Mιτα Γρυτον υπῶημια , ειτα πορφυρπι, ειτα κεντητον - Calceus aureus , inde purpureus, inde acu pictus . GA-
75쪽
De vestibus, m υexillis militum . Milites aliquando purpura induebantur. Aelianus lib. VI. cap. VI. I νικια
φοῖερωτερ- για λγ. Purpuram n praeliis induere necessitas fuit. Color ipse habeanescio quid ougi ii. Heinde suorem sanguinis e vulneribus occulit. Densque cum purinpurae ad spectus acrior sit , m terribilior , hostem percellere potest. Sed plerumque coccineo, aut saltem rubicundo herbis parato colore utebantur. Petronius.
Hesperium coccum laudabat miles, eadem suaesitus tellure nitor certaverat ostro.
Martialis lib. XIII. epig. LXXXVII.
Canusinae rufae. Roma magis fuscis vectitur, Gallia rusis , Et placet hic pueris , militibusque colos. Valerius Maximus lib: V. cap. II. Lacedaemoni; ad d simulandum , occultandum vulnerum suorum cruorem puniceis tunicis in praelio utebantur. Isidorus: Rulsata , quam Graeci phoeniceam vocant, nos coce nam, reperta es a Lacedaemon is ad celandum coloris militudine sanguiaem. Trebellius in Claudii Vita commemorat tunicas russas militares annuas . Silius Italicus Punicorum lib. III. Carthaginienses milites rubrae Delamine vesis indutos fuisse refert. Hinc etiam coccinea tunica ad praetorium appensa praelii signum erat apud Romanos. Plutarchus in Fabii Vita: Alλαδ' ηαερα το της ελαρος σημιειον εστι δε χιτων κολμινος υ ερ της στρατηγικης σκηνης διατεινφιενος. Luce prima gnum pugnae proposuit. En autem tunica coccinea supra praetorii tabernaculum extensa. Idem in Bruti Vita Προυκριτο μεν τω Bρωτω χαρ- καὶ τω Κασσιον συμελον vinos φοινικους χιτων. te Bruti, o Cassi vallum propositum erat pugnae 'num tunica coccinea. Et
denique in Vita Pompeii e Κατα προ της σκηνης εκελευσε προθεινα τον φοινι- κουν χιτωνα' τουτο γαρ μαχης ρωρεαοις εστι συεμβολον. Statim ante tabernaculum proponi iussit coccineam tunicam. Hoc enim es 'num pugnae apud Romanoς. Vexilla autem legionum coccinea erant, & imperatoris album. Polybius de re militari: Και ταυτας μεν παωσι φοινικας, την δε του στρατηγου λευκην. meo
autem s vexilla ) faciunt coccinea , imperatoris album . Nnmina quoque Imperatorum φοινικοις γραμματι puniceis litteris in vexillis inscribi consuevisse Dion lib. XL. testatur. Lictores denique etiam coccinea veste magistratibus apparebant. Appianus in Libycis: Φοινικους χιτωνας ε νδεδυκοτες. Lictores coccinea vese induti
De mes bus muliebribus, o fragulis. A Utiquas mulieres vestibus purpura, & auro clavatis, Sc etiam totis purpureis, & pictis indutas fuisse quis non arbitretur Τ De Romanis mulieribus
76쪽
amrmat Valerius Maximus lib. V. cap. II.: Perm si quoque his s Populus Romanus feminis .) purpurea use, aureis ut segmentis. Nec non lib. II. cap. I. ubi narrat, quod Romanis feminis vetitum fuit minum , sed quod indulgentibus maritis auro abundanti, multa purpura usae sunt. Audivimus cap. XXXII. Isaiam mulieres Hebraeas hoc nomine incusantem, & B. Basilium non minus, ac B. Hieronymum ad imperii Romani matronas incusationem eamdem traducentes. Audivimus quoque cap. XXVII. T. Livium dicentem , cum lex Oppia revocata est, haec vanitatis signa mulieribus Romanis restituta. Μulieres vero etiam omnium nationum hisce vestibus usas ostendit Iulius Pollux ubique in suo Onomastico, & etiam plurima aliorum scriptorum testimonia, quae hoc ipso nostro libello allata sunt, quaeque huc non sunt reVocanda. Stragula etiam omnia apud antiquos purpurea erant. T. Livius de revocata lege Oppia loquens lib. XXXIV. cap. I. Purpura viri utemur , praetextati in ma-ῖ spatibus in sacerdotiis , liberi nostri praetextis purpura togis utentur , magi ratibus n coloni s municipiisque, hic Romae in simo genere magi ris vicorum togae praetextae labendae itis permittemus , nec ut id vivi solum habeant tantum insigne , sed etiam tit cum eo crementur mortuir feminis dumtaxat purpurae usum interdicemus 'Et cum tibi et iro liceat purpura in veste fragula uti, matrem familias tuam purpureum amiculum habere non uenes ' Et eqlius tuae speciosius snseratus erit , quam uxor mestita 8 Μappae etiam purpurae memorantur a Petronio in Satyri c. cap XXXII. .' Circaque oneratas use cervices laticlaviam immiserat mappam. Μartialis lib. IV.
Lampridius in Alexandri Vita: Convivium neque mum, neque n mis parcum , sed nitor s summi fuit , ita tamen ut pura mantii a m tterentur , saepius cocco clavata. Nec non purpurei pulvini memorantur ab Athenaeo lib. VI.: Προσκεφοι- λα ια δ' ει τρια μεν υ πο τη- βυσσινα παραλουργη. Sub capite tres habebat pulmillos ex bublio purpura clavatos. De stragulis vestibus purpureis plura allata in hoc libro scriptorum testimonia loquuntur, nec non Iulius Pollux Onomastici
lib. IV. cap. XVIII., lib. VII. cap. XIII., & XIV., lib. X. cap. VIII., qui consulendi. CAPUT XLVII. De 'nis Deorum , enca sto, picturis purpureis. SIgna quoque Deorum hisce purpureis, coccineis, aureis, aut clavatis, aut pictis vestibus honoris caussa ab antiquis induebantur . Primum itaque Iovis signa induebantur tunica palmata, dc toga picta , quae nimirum tota purpurea, stellisque aureis erat ornata. Servius ad Eclog. X. Virgilii e Triumpbantes omnia habent Ioυis insignia, sceptrum , palmatam togam , qua utebantur illi , qui palmam merebantur. T. Livius lib. X. cap. III. .' sui Iovis optimi max mi ornatu decoratus curru aurato per tirbem vectus in Capitolium ascenderit . Iuvenalis Sat. X. v. XXX. sv d f v d Het praetorem curribus altis Extantem , medio sublimem in pulvere circi In tun a Iovis , m p clae Sarrana ferentem
77쪽
Signa autem Saturni vestibus coccineis induebantur. Tertulliauns libro de testimonio animae : . tque id plerumque facit, ρο υitta Cereris redimita, pa lis Saturni coccinata Deae Vidis linteata. Idem de pallio cap. IV. .' Cum latioris purpurae ambitio, Galatici ruboris s nimirum coccinei ruboris , coccum enim in Galatia plurimum colligebatur, uti cap. XUI. observavimus ) superiectio Saturnum commendat. Plinius lib. VIII. cap. XLVIII. Servii Tullii praetextae, quibus signum Fortunae ab eo dicatae coopertum erat. Tibullus lib. I. eleg. VII. Non tib stini tristes curae , nec luctus , Osiri , Sed Uriae Geses, dulci tibia cantu. Deos Babylonios purpura circumdatos nobis quoque exhibet Ieremias cap. X. vers. III.: HFacinibus, purpura indumentum eorum , opus aνt ficum uni versa haec . Nec non Baruchus cap. VI. vers. XII.: Opertis autem illis sDiis) ve- iste pre urea extergunt faciem ipsorum propter pulverem domus, qui est plinimus inter eos. Tertullianus denique cap. XVIII. de idololatria loquens de Diis omnibus generatim .' Ceterum purpura, vel cetera insignia dignitatum, potestatum infertae dian tali , potestatibus idololatriae ab initio dicata habent profanationis suae maculam, cum propterea ipsis etiam idolis induantur praetextae, oe trabeae, laticlavi, fasces quoque, virgae praeferantur , merito. Nam daemonia magi ratus sunt saeculi huius, unius collegii insignia, fasces m purpuras gesant. Purpureo encausto, & atramento etiam utebantur antiqui, uti cap. LVII. docebimus. Tabulas etiam purpureis coloribus pingebant antiqui homines, & hinc eo. rum picturas ea versii colori varietate, splendore, immortalitate donatas oportuit, quas in nostris picturis frustra sorsitan desideramus. Picturas antiquas Romae, &Neapoli dudum repertas , recentes fere videri audivimus . Fortasse a purpureis coloribus id profectum existimamus. Plinius, & Vitruvius pluribus hanc purpuream tabularum, & parietum picturam exsequuntur , qui circa rem hanc non omittendi.
De pret o colorum purpureortim.
Myriscae illae quatuor dotes, quibus antiquae purpurae spIendebant, uti docuimus, usus purpurarum earumdem apud principes & ditiores quoscumque fere temper cohibitus, uti docebimus, eximiae laudes denique, quibus antiqui purpureos colores cumularunt, uti ubique hoc libro doctum, & docendum, causiam dicunt, pretiosissimas apud antiquos habitas fuisse easdem purpuras. Hinc maximo
etiam pretio easdem antiquas purpuras constare oportuit. Et re quidem vera videmus antiquos scriptores omnes fere semper coniungere purpuras, margaritaS, gemmmas, & si quae alia tum pretiosiora hah rentur. Horatius lib. IV. Ode XIII. Nec Coae referunt iam tibi purpurae, Me elari lapides tempora.
Cum gemmis Urios m rare colores.
Et lib. II. epist. ultima. Gemmas , marmor , ebur , Drrhena sigilla , tabelias.
78쪽
LXVI Argentina, vestes Gaetulo mur ce thactas .
Tibullus lib. II. eleg. IV. O pereat quicumque legit viridesque smaragdos,
Et niveam serio murice tingit ovem.
Hic dat aυaritiae caussas, oe Coa puellis. Vestis, a rubro lucida concha mari. Et lib. II. eleg. XVI. . Semper ia Oceanum mittis me quaerere gemmas , Et iubet ex ipsa tollere dona Dro.
Claudianus in IV. Honorii Consulatum: . suis unxit lapides ostro P suis miscuit ignes
Si onii, rubrique maris P Plinius lib. IX. cap. XXXV. amrmat, purpurarum pretium pretio margaritarum fere aequalem fuisse, quarum margaritarum pretium apud Romanos pretia omnia antecederet.' Sed quota haec portio es reputantibus purpuras , conc, ia , margaritas ' Parum scilicet fuerat in gulas abscondi maria, nisi manibus , auribus, capite, totoque corpore a feminis iuxta virisque gestarentur. Quid mori cum vestibus λ suid Mndis , fu Iibusque cum vellere Τ Non recipit haec nostra rerum natura , nisi nudos..uto , sit tanta ventri cum eo societas. suid tergori P Parum est , nisi qui vescimur
periculis, etiam vestamur. . deo per totum corpus anima hominis quaesita maxime placent. Principsum ergo, culmenque omnium rerum pretii margaritae tenent . Et mox: Conc tu, purpuras omnis ora atterit, quibus eadem mater luxuria paria
peneta etiam margaritis pretia fecit. Sed ad rem propius accedamus . Ρurpura prosecto Tyria prae ceteris omnibus maximo in honore erat. Testimonia plurima veterum id probant, quae toto hoc libro prostant. Horatius lib. I. epist. X. illum sibi magno damno futu- Ium ait, qui ab Aquinati fuco purpuram Tyriam, vel Sidoniam distinguere
nequiret: Non qu Sidonis contendere cali Pus Osero Nescit Aquinatem potantia vellera fucum, Certius aco piet damnum , pro tu que medullis , suam qui non poterit τὸ ro di inguere falsum . OUidius in libro de remedio amoris ipsi purpurae Amyclaeae , sive Laconicae Tyriam praesert: Confer elaeis medicatum vellus abenis Murice cum Urior turpius illud eris.
Sed certius purpurarum pretium nobis designat Cornelius Nepos apud Plinium lib. IX. cap. XXXIX. declarans purpuram violaceam centum denariis, purpuram vero Tyriam mille saltem denariis in singulas lanae libras suis temporibus vendi
consuevisse.' Nepos Cornelius .... me , inquit , iuvene violacea purpura vigebat , cujus libra denariis centum Genibat . . . . Huis successit ἁ buba oris , quae in libras denariis mille non poterat emi. Iam vero homanus denarius saltem duodecim nummis nostris, quos baioccbi nominamus, constabat, si argenti absolutum,& intrinsecum pretium spectemus, uti antiquae rei nummariae peritis est compertum, Hinc iuxta allatam Cornelii aestimationem lanae purpureae violaceae libra duodecim philippeis, quos sum appellamus, Tyriae vero rubidae Ianae libra centum
viginti philippeis, sive scudi constitisset. Athenaeus Deipnosoph. lib. XII. purpu
79쪽
reae lanae pondo argenti pondo aequiparat: Ισοστουσι ος ην η πορφυρα προς αργυρον. equalis est purpura argento- Fortasse loquitur Athenaeus de purpura violacea,
quae centum denariis, sive philippeis duodecim in libras appendebatur, quod sere
librae argenti pretium est, uti cuique est notissimum. Hinc aestimatio purpurae violaceae tradita a Cornelio optime ab Athenaeo confirmatur. Narrat Martialis lacernas Tyria purpura tinctas suis temporibus decem millibus nummum, sive
duobus millibus, & quingentis denariis constitisse. Ita ille lib. VIII. epigr. X.:
Emit lacernas millis, decem Bassus Urias coloris optinas.
Et lib. IV. epigr. LXI.: li bus decem dixti
Iam vero iuxta Cornelii aestimationem bis mille, quingenti denarii pretium c6nstituebant librarum duarum, & semissis lanae purpureae Tyriae. Hinc Μartialis etiam aestimationem Cornelii confirmat, cum duae librae, & semis purpureae lanae sufficere potuissent condendae lacernae, quae lacerna breve, & angullum pallium erat, quod imperii tempore Romani induebant iuxta Iuvenalem Sat. I. v. XXVII. Sat. IX. vers. XXIX. , Statium lib. II. Silv. I. v. CXXXII. Martialem lib. VI. epigr. LIX., & Festum in verbo Lacerna. Lacernae igitur Tyriae purpureae Ma 'tialis temporibus stabant duobus millibus, & quingentis denariis, nimirum philippeis, sive scutis trecentis, si ad monetam nostram referantur. Purpurae nigrae, lividae, caeruleae, flavae, rubicundae, candidae , & purpurae quinque mixtae, quae pretia habuerint, omnino latet. Dicemus hic quoque tamen, quod veri similius sit. Coniecturis igitur assequi possumus, purpuras nigras, & lividas, uti parum splendidas, minoris constitisse.' purpuras conchyliatas
caeruleas, & flavas, utpote minori succorum copia, 8c minori sumptu formatas, quoque minoris constitiiser purpuram buccini, ut facile evanescentem, quoque minoris: purpuras vero rubicundas,& candidas, utpote quae rarissime ex Perside,& India ducerentur, δc purpuras mixtas, quae duplo maiori succorum copia tingerentur, maioris forsan, quam purpuram ipsam Tyriam fuisse . Pretiorum huiusmodi rationes ex iis, quae superioribus capitibus diximus, clarissime descendunt.
Si itaque libra lanae purpureae violaceae philippeis duodecim , si libra lanae purpuerae Tyriae philippeis centum viginti venibat, cuilibet facile erit animadvertere, pretiosiorem quamlibet nostri temporis tincturam a tanto pretio longissime abesse. Quid vero dicendum, si observaveri mus, antiquas aetates fere Omnes nummis magis inopes tuis e , quam aetas sit nostra, locupletissimam quam redindunt tot aurei, & argentei montes, quos Africa, America, Sc Asia tribus fere ab hinc saeculis in Europam effudere, & adhuc effundunt λ Aetatem ipsam Cornelii Nepotis, δc Martialis, licet antiquis omnibus omnino nummis ditiorem, attamen aetate ipsa hac nostra nummis minus affluentem fuisse λ Proinde hisce primis Romani Imperii temporibus, de quibus nunc loquimur, cum nummi rariores, quam nunc essent, & inde quadruplo maior ratio, ut suspicor, inter nummos, & pretium reliquarum rerum intercederet, libram lanae purpureae violaceae
philippicis quadraginta octo, libram vero lanae purpureae Tyriae philippeis quadringentis octoginta fuisse constituram λ Quod enorme pretium purpurarum exsurget Z Quod pol tentosum pretium integrae vestis purpureae Tyriae illisce tempori-Ι 1 bus
80쪽
LXVIIIbu; futurum suisse dicemus Τ Quid deinde de purpurei serici pretio dicendum, cum purpurarum pretio serici ipsius pretium cumularetur, quod seri cum aeqlio pondere auri venibat, ita ut libra serici librae auri aequaretur, ut ait Vopiscus ΤQuid quoque dicemus de vestibus auro clavatis, aut etiam pictis, in quibus praeter purpurae, sericique pretium, auri pretium, δc picturae manupretium gravissimum adiungeretur λ Audimus sane apud antiquos longe pluris purpureas , &auro pictas vestes, quam aureas ipsas. aestimatas fuisse. Epictetus Enchiridii cap.
LXI.: Καταπερ και επι του υποδηματος, εαν τον ποδα υπερβης, γιγνεται κατα-χρυτον υποδημυχ, ειτα πορφυρουν, ειτα κεντητον. Uti etiam in calceo, s pedis u-1um fueris praetergressus , 'st calceus aureus, inde purpureus, inde acu pidius . Et Simplicius ad eumdem locum: Tαυτη δε ην ως εοικε παρα Ρωμαιοις και πιρι
Tanta apud Romanos cura fuisse videtur in purpureis , m acu pictis ealceis formandis , ut etiam aureis anteponerentur . Quibus igitur immenso maioribus pretiis lia sce sericas, δc pistas vestes vendi oportuit P
De sumptibus in coloribus purpureis condendis.
ΡRoficiscebantur quidem haec immania pretia a quatuor illis mirificentissimis
purpureorum colorum dotibus, quas superioribus capitibus enarravimus. Sed proficiscebantur etiam non minus ab immani sumptu , qui in legendis, & parandis tot conchyliis requirebatur. Huiusce rei ergo referamus Plinii locum in lib. IX. cap. XXXVI. dicentis, buccinorum libras ducentas, purpurarum libras centum, e decem ad tingendas purpura decem laneas libras suis e requisitas. Summa medicaminum in libras X. vellerum , buccini CC. . pelagii CX. Hinc alium eiusdem Plinii locum producamus in lib. IX. cap. XL. asserentis, alia aliis conchyliis pretia fuisse pro littorum sertilitate, vel sterilitate, nusquam vero purpurarum libram quinquaginta nummos excessisse, buccinorum vero libram centum nummos excessisse . Pretia medicamento sunt quidem profertilitate littorum viliora. Aon tamen usquam pelagii libras quinquagenos nummos exced re , oe buccini centenos sciant, qui isa mercantur immenso. Repetamus denique locum Cornelii apud Plinium lib. IX. cap. XXXIX. dicentis, violaceam purpuram centum denariis, Tyriam mille denariis in libras emi consuevisse: Me iuvene , violacea purpura vigebat , cuius libra denariis cenisitim me libat . Successit dibapha 'ria , quae in libras denariis mille non poterat emi. Ex hisce tribus locis facile rationem sumptus, & lucri subducere poterimus. qui sumptus, & lucrum ab antiquis purpurariis infectoribus haberetur. Et quidem primo rationem sumptus, & lucri, quod antiqui artifices haberent in condenda purpura Tyria, ineamus. Liceat hic claritatis gratia numeris Arabicis, aut Indicis uti. Pondo igitur buccinorum venibat utplurimum nummis IOO. denariis 2I., pretio nostro sciat. q. Hinc pondo 2OO. buccinorum, nimirum quot ad insciendas Io. lanae libras requirebantur, memorata ratione aestimationem datura erant denariorum 5 CCC., pretii nostri scut. boo.