장음표시 사용
81쪽
LXIXPondo quoque purpurarum venibat utplurimum nummis so. denariis 12.L
pretio nostro scut. I. so. Hinc quoque librae IIo. purpurarum, quot nimirum ad inficiendas Io. Ia. nae libras requirebantur, eadem ratione daturae erant aestimationem denariorum I 33s., pretii nostri scut. I 62. Sumptus, in ligna, dc artifices probabili hypothesi conficere potuerunt denarios 535. , pretium nostrum scut. 75. 2 . Et proinde sumptus omnes, qui in tingendis Io. lanae libris requirebantur, constitui sient summam denariorum 7OOO. , pretii nostri sicut. 8 O. Iam vero librae IO. lanae purpureae Tyriae venibant minimum denariis I COGO., pretio nostro scut. I 2OO. Si igitur summa sumptuum, quae erat denariorum 7OO . , subtrahatur a sumis a pretii, quae erat denariorum I OOOO. , clare emerget, lucrum artificum pro singulis Io. lanae purpureae Tyriae libris futurum fuisse denariorum 3OCO., pretii nostri scut. 86O. Secundo loco vero rationem sumptus, lucrique dispiciamus, quod in condenda purpura violacea facerent antiqui purpurarii . artifices. Ratio erit aeque clara, & nitida, propterea quod quemadmodum purpurae Violaceae pretium, quod erat denariorum Io . in sngulas libras, rationem habet subdecuplam ad purpurae Tyriae pretium, quod erat denariorum IOCO. in singulas libras, ita haec eadem subdecupla ratio rem ipsam pari claritate demonstrabit. Ex memorata igitur subdecupla ratione buccinorum libra venire debuit numismis Io. denariis a. - , pretio nostro scut. 3 o. Hinc buccinorum librae 2GO., quot nimirum ad Io. Ianae libras tingendas usui erant, ipsa ratione dedissent aestimationem denariorum scio. , pretii nostri
Ita quoque purpurarum libra venire debuit nummis s. denariis I L pretio
nostro scut. I3. Hinc etiam librae IIo. purpurarum, quot nimirum ad tingendas IO. lanae
libras opus erant, dedissent aestimationem denariorum I 37b pretii nostri se. 16.
Sumptus ipsi in ligna, & artifices per eanadem probabilem hypothesim factu.
ri fuerant summam denariorum pretii nostri scut. 7. so. Et proinde sumptus omnes, qui in tingendis Id. lanae libris requirebantur, constituissent summam denariorum 7OO. , pretii nostri scut. 8 . Iam vero lanae librae IO. violacea purpura insectae pendebant denariis Io oo., pretio nostro scut. IZO. Si igitur summa sumptuum, quae erat denariorum 7O . , subtrahatur a summa pretii, quae erat denariorum I OOO. , aeque clare patebit, in singulas IO. lanae purpureae violaceae libras artificibus futurum fuisse lucrum denariorum 3OO. , pretii nostri scut. 35. Hic tamen animadvertere iuvat, locum primum Plinii, quem hoc capite
82쪽
retulimus, ita in omnibus sere editionibus legi. Summa niedibam num in I bras mellertim buccini CC., pelagii CX. Nimirum libras et O. buccinorum, libras II O. purpurarum requisitas fuisse ad tingendas non iam Io: libras, uti diximus , sed lanae libram unam tantum. Verum locus ita expressus mendo gravissimo scatet . Vidimus enim hoc eodem capite, libram lanae purpureae Tyriae denariis IOCO.vendi consuevisse.' Vidimus quoque capite hoc eodem, libras 2GO. buccinorum, libras II O. purpurarum uia a cum pretio lignorum, & artificum constituisse summam denariorum 7ooO. Quomodo igitur fieri poterit, ut libra lanae purpureae Tyriae denariorum 7oo . impensam ferret, & deinde denariis mille venderetur ΤQuomodo fieri potuit, antiquos artifices denariorum 7OOo. sumptum fecisse, ut denarios IOOO. tantum redigerent 8 Huic primae, & gravissimae observationi altera non minor adiungatur. Vidimus hoc capite, ad inficiendas sive unam, sive decem libras, fuisse requisitas libras 2OO. buccinorum, libras II O. purpurarum . Vidimus quoque cap. XXIV. ad temperandam hanc summam integram libraruma IO. , quae a medicaminibus, nimirum a venis, carnibusque buccinorum, & purpurarum constitueretur, amphoras duas, sive libras Iso. aquae misceri consuevisse, nimirum ut tertia pars aqua, duae tertiae partes memoratis venis constarent. Hac ratione igitur quantitatem librarum 47o. liquidae huius mixturae confici oportuit. Iam vero postulemus, quantitatem hanc librarum 47O. despumatione carnium, fervore, & evaporatione redigi tandem potuisse ad unas libras et O. Verum enimvero libras et O. huiusce crassioris medicaminis, & quasi cocti glutinis, satis superque uni librae lanae tingendae suppetituras nemo ibit inficias. Iarduinus, qui antiquarum Plinii editionum erroribus alios complures de suo penu consarcinavit, hic mendum subesse sensit, & audacter numerum L. adiecit, ita locum Plinii legense Summa medicaminum in libras L. vellerum buccini CC., pelagii CX. Arburinotius vero in suis tabulis de antiquis nummis, dissertatione
de Romanorum re nummaria cap. IX. etiam numerum C. adiiciendum statuit, ita legens. Summa medicaminum in libras C. vellerum 9uccini CC pelagii CX. Sed perperam uterque. Librae enim so, quas Harduinus constituit, iuxta Cornelii aestimationem non minus certe denariis 3O Oo. confiitissent, quemadmodum librae IOD. lanae, quas constituit Arburinotius, non minus quam denariis IOOOOO.' iuxta eamdem Cornelii aestimationem constitissent. Impensae omnes vero, quae
in linqendis hisce sive so . , sive IOO. lanae libris requirerentur, iuxta Plinii aestimationem summam denariorum 7OCO. non excessist ent, uti capite hoc ipso observavimus. Quis autem non videat immane, & incredibile artificum futurum fuisse lucrum, si denarios TOOo. tantum impendissent, pretium vero denariorum
socioO. , aut IOCOOO. eX Venditione percepissent λ Nos vero numerum X. tantum adiecimus, & ita legimus locum. Summa m dicaminum in libras X. ωellemus buce ni CC., pelagii CX. nimirum libras et O. buccinorum, libras IIo. purpurarum ad tingendas IO. lanae libras usui fuisse. Si enim 7. libras posuissemus, cum 7. librae lanae purpureae TOOo. denariis venderentur, & sumptus 7oo . denariorum haberetur, nullum artificum futurum fuisset lucellum. Si vero I 4. libras posuissemus, cum eaedem librae I . denariis I o. venderentur,& unus sumptus denariorum 7OOO. haberetur, certe duplo maius, & proinde nimium artificum eorumdem fuisset lucellum . Mediam viam itaque tutissimam elegimus, & X. libras reposuimus , cedimusque artificibus gooo. denariorum lucellum in singulas lanae purpureae IO. libras, quod lucrum, utpote trientem pretii non excedens, aequissimum esse quivis iudicabit. CA.
83쪽
Coccinei coloris aestimatio suppar fere fuit colorum purpureorum aestimatio. ni. Antiqui scriptores id primum demonstrant, qui simul fere semper coccineum, & purpureos colores nominant. Lucretius de rerum natura lib. II. Purpuros, phoeniceusque color clarissimu multo.
Illi selectos certent praebere colores ' . ia rica puniceum purpureumque Tyros. ιΜartialis lib. IV. epigr. XXVIII.
Donasi tenero , Chloe , Luperco Hispanas riasque coccinasque.
Coccisa famosae donas, tantbina moechae. Suetonius in Neronis Vitae P scatus est reti aurato , purρ ra , coccoque Du bus textis. Plurimos etiam alios scriptores ad hanc rem cap. XIX. dedimus, qui repetendi. Eamdem ipsam colorum purpureorum, Sc coccinei sere aequalem aestimationem confirmat etiam usus promiscuus & coccinei coloris, & purpureorum, qui apud antiquos vigebat, in chlamyde, aut paludamento imperatorio, in consulari trabea, ceterisque vestibus insignioribus, quemadmodum luperioribus docuimus capitibus. Color denique ipse id demonstrat, qui, cum rubicundus sit, vividissimus, Zc gratissimus est colorum omnium, quos fixos, & constantes nominamus. Hinc pretium ipsum coloris coccinei summum esse debuit, non ob eam tantum aestimationem, quam diximus, sed etiam ob graves sumptus, quos comparatio cocci, quae erat extera, & longe petita galla, postulabat. Hoc pretium tamen ad gravissimum illud colorum purpureorum pretium accessisse minime putamus. Forsitan etiam mollities, immortalitas, splendor, versicolor color, quae quatuor eximiae dotes antiquas purpuraS adeo commendabant, earissimasque reddebant, coccineum colorem non omnino comitabantur. Id signifieare videtur Martialis ipse lib. II. epigr. XLIII. ,
Misit ingenoreas Cadmi tibi terra lacernas , Non venὰes nummis cocc na nostra tribus.
Immo id sortasse a natura ipsa coloris coccinei proficisci potuit, qui inter fixos naturae colores profecto vividior, nimium oculos intuentium praestringeret, nec splendentes quidem, sed blande, & identidem splendentes, purpureos versicolores colores imitaretur. Hinc vidimus Μartialem lib. XIV. epigr. CXXIX. affirmantem, hunc coccineum colorem pueris, militibusque acceptiorem , quam ceteris fuisse e Roma magis fuscis vestitur , Gallia rusis , Et placet hic pueris , militibusque colos. Plurimosque etiam ad hanc rem alios scriptores cape XLV. attulimus, ad quos,
ne actum agamus, remittimus lectores. Si vero maximum erat colorum purnureorum pretium, si coloris coccinei se
cundum, minimum quidem pretium colorum esse debuit, qui herbis pararentur. Iam audivimus. Ovidium lib. III. de arte amandi v. CXLVIII. iuvenculas monentem, ne census integros in coemendis purpureis vestibus absumerent, satisque
84쪽
haberent vestibus succo herbarum tinctis , 3c minc ris constantibus vestiri. suid de veste loquar 8 Nec vos, segmenta, requiro,
Nec quae bis T rio murice lana rubes Cum tot prodierint pretio leviore colores,
suis furor est census corpore ferre suo Z
Eodem referendus Μartialis lib. VI. epigr. II. Te Cadmea seros, me pinguis Gallia vestit. Idem quoque Martialis Bassum quemdam ridet, qui coloribus herbarum semper indutus solemnibus ludorum diebus, ut Romanus eques putaretur, coloribus tantum Purpureis, aut coccineis ornatus prodiret. Ita ille lib. U. epigr. XXIII. Herbarum fueras indutus , Basse , colores , Iura tbeatralis cum fluere fori. suae postquam placidi censoris cura renasci Iussit, oe Oceanum certior audit eques a Non nisi vel cocco madida, vel murice tincta Vese n tes te sic dare verba putas.: suadringentorum nullae sunt, Basse, lacernae r
ut meus ante omnes Codrus haberet eqtium .
d Empus illud, quo purpurei colores sint invenis, omnino latet. Eorumdem
salte in inventio omnia historica tempora excedit, 3c densissima antiquitatis caligine obseritur. Si Graecos audiamus, huiusce admirandae artis Hercules Tyrius inventor perhibetur. Iulius Pollux Onomastici lib. I. cap. IV. : Eρω περι
λυθρος αρα τα 'χει λη του κυνος αιμαξας ε φοινιξεν. ως δε ροεν ο ηρ- παρα την κορην, αυτη θεατα λεγη τα χειλη του κυνος ανθουντα αηθει βαφη, ουκ εφη μιρος η σεθαι του λοιπον τον Hρακλεχ, ει μη αυτρο κομιτειεν ετθητα των του κυνος χ ει - λων ευειδεττεραν. O μιεν τοι νυν Ηρακλης, ε γυρε τε τον ζωων, και τον λυθρονανελεξατο, και το δωρον εκο τε τη κορη, τρωτος γενομενος ευρετης τω τυριω λογωτης φανισσης εχ φης . Quo pacto purpura sit inυenta , exponam. Hercules, ut 'rii tradunt, v bae cuiusdam indigenae, cui I rus nomen fuit, amore captus es. Hunc vero, ut apud veteres mos erat, sequebatur canis. Scis enim quod canes heroas ad concionem usque sequebantur. Cauis autem Herculeus repentem in petra quadam purpuram conspicatus prominentem eius carnem mordicus arripuit, ipsamque carnem c med i , sanguis vero canis labia cruentans rubuit. Ut autem ad puellam Heros permen i , haec canis lab a in olbo colore tincta cono ciens. Herculi posebae, nise ipsi υsem can uis labiis speciosiorem afferret, congressum negaυit, Hercules itaque animal invenit, cruorem collegit, er amicae munus attulit,primus, ut Tyrii testantur, purpurei coloris inventoris Audia-
85쪽
Audiamus quoque Palaephatum in Chronico Paschali tom IV. historiae By
ξενην θεαν . Ea tempestate , qua Phoenix regnabat , Dixit Hercules philosophus , T rius cognominatus , qui primus purpuram invenit. Cum enim circa maritima TFri littora spatiaretur , pastorium vidit canem, qui Hreum, quod conc lium dicitur, parvum aue es gentis conchae marinae, mandebat, ac pastyrem , qui fanguinem emittentem canem observarat, arrepto ex ove vellere, quod ab ore canis prinuebat extersis, ipso
ex eo tin Io vellere. Cum id non sanguinem , sed pertar ni alicuius liquoris virtutem esse an advertisset Hercules, obstupuit, satimque acceptam a polore lanam, quam succo illo conch lii tincitam noverat, ad Phoen cem T ri regem magni loco muneris detulit, qui ipse attonitus nomi, insoliti coloris tincturae aspectu, ill usque inventionem admiratus, concblii liquore lanas infici praecepit, ex iis regiam Fbi vesem confici, sicque primus purpureum ves mentum gestavit, adeo ut ais regiam vesem, tamquam ad inusitatum hactenus spectaculum universi obstupescerent. Eadem vero narrant Achilles Tatius de Clitophontis, δc Leucippes amoribus lib. II., Georgius Cedrenus relatus in tom. VIII. historiae Byzantinae, Suidas in voce Ηρακλης, aliique Graeci scriptores, quos brevitatis gratia mittimus. Nec iam contenti fuere Tyrii vulgatis hisce Graecorum scriptorum narrationibus, quae inventae purpurae decus urbi Tyriae, & Herculi Tyrio clarissi me tribuerent, sed narrationem eamdem in suis Tyriis nummis ubique expressere, in quibus fere omnibus concha purpura exhibetur, & in nonnullis etiam non tantum concha purpura, sed etiam canis, dc Hercules leonis spolio indutus exprimuntur, ut gloriam ipsam purpurae apud Tyrum, & ab Hercule Tyrio inventae testatiorem facerent. Num mi hi Tyrii in libris, & in mus eis rei antiquae nummariae peritorum ubique prostant, eorumque exemplaria duo prima libri fronte dedimus, ad quae lectores revocamuS.
Si igitur Tyrius ille Hercules, qui purpuram invenit, coaevus fuit aedificationi Tyri, puellae Tyro, quae urbi nomen dedit, & Phoenici primo Tyriorum regi, uti Graecae narrationes reserunt, quas produximus, clare sequetur, purpurae inventionem aedificationiTyri ipsius coaevam fuisse, aut certe non antiquiorem. Annus igitur conditae Tyri idem erit fere annus inventae purpurae. Cum Tyrus itaque condita fuerit circa an . CIDCCXL. ante christianam epocham,
uti Iosephus Hebraeus in sua historia testatur lib. VIII. cap. II., & uti chro
nologi omnes consentiunt, eodem proinde anno Clo CCLX. ante christianam epocham iuxta Graecas narrationes easdem purpuram inventam fuisse oportuit.
Optime sane confirmatum inventum purpurae videri posse t, nisi Graeco
86쪽
mendaces, vel pueros in historia semper fuisse cognosceremus. Fabella enim pura in hisce narrationibus subolet, & aliunde certum est, Mosem ipsum tercentis fere annis condita Tyro, 3c Phoenice, & Hercule Tyrio antiquiorem purpuris
esse usum, prout mox enarrabimus. Credere mavult Bochartus Ili x OZoicon pari.
ΙΙ. lib. V. cap. IX., fabellam canis, qui purpuram invenisse dicatur, a quadam voce Phoenicia ortam esse, quae non minus infectorem , quam canem significaret,& hinc lusum fabellae Tyriae, quam retulimus, enatum. Satius vero fuerit, si credamus fortuitum eventum profecto, casui enim omnium fere artium origines deberi quis nesciat Τ ) casum, inquam, Sc fortasse canis ipsius casum, qui
reptans in littore conchylium cum comedisset, labiis purpureo conchylii ejusdem colore tinctis primum visus fuerit, huic admirandae arti originem praebuisse, sed hunc casum neque Herculis Tyrii, neque Phoenicis primi Tyriorum regis, neque conditae Tyri temporibus contigisse, propterea quod hi Heroes, vel inventae purpurae longe polleriores fuerint, vel uti fabulosi , dc ficti homines nullo unquam tempore inter vivos extiterint. Ita Cassiodorus lib. I. epist. II. canis eventum, uti verisimilem inventae purpurae caussam agnoscens, fabulosa illa nomina reticuit, & omisit. Verum talis , tantaque res quam facili legitur inventa compendios Nam cum fame canis avida in Tyrio littore proiecita conch ilia imprugis mandibulis contudisset illa naturaliter humorem sanguineum desuentia, ora eius mirabili colore tinxerunt m ut es mos hominibus , occasiones repentinas ad artes di cere, tal a exempla meditantes fecerunt principibus decus nobile de re , quae subsantiam noscitur habere mediocrem.
Missas igitur hasce Graecas sabellas nos libentes volentes faciamus, & serio
assirmemus , Mosem divinum illum Hebraeorum legis latorem tercentis fere annis condita Tyro, puella Tyro, Hercule, δc Phoenice antiquiorem, mille, Scquingentis annis christianae epochae superiorem, scriptorum omnium parentem, dc ducem, non tantum purpuras commemorasse, sed etiam purpuras ipsas in velis tabernaculi, dc vestibus summi suorum Hebraeorum sacerdotis ornandis adhibuisse. Ita ipse Exodi cap. XXXVI. num. VIII. iuxta vulgatam versionem , quam
hocce loco nulli criticorum convellunt . Feceruntque omnes corde sapientes ad explendum opus tabernaculi cortinas decem de b sso retorta, acintho, purpura coccoque bis tincto. Et num. XXXV . .' Fec t velum de bacintho , purpura , Cermiculo , ac byso retorta. Et num. XXXXI. : Fecit m tentorium in atrio tabernaculi ex byacinibo , purpura , vermiculo , byssoque retorta , opere plumario. Et
denique cap. XXXIX. num. I.: De bacintho vero , oe purpura , vermiculo , ac ob fecit veses , quibus indueretur . rou. Moses igitur certissimam nobis epocham non iam inventae , sed primum commemoratae purpurae constituit, sane dc ipsam antiquam epocham, utpote qbae mille, & quingentis fere annis christianam epocham superet, δc excedat. Observare immo etiam liceat, Moissem ipsum, cum paucis post fugam ab Aegypto mensibus in Arabica solitudine vela, & vestes purpureas adhibuerit, nulla alia vela purpurea, nullas purpureas vestes possidere potuisse, quam vestes illas
ditissimas, quas Aegyptios ipsi,s Hebraeis credidisse legimus, cum celebri illa
nocturna fuga se ex Aegypto proriperent, ut in Exodo habetur. Hinc etiam adfirmare possumus, Aegyptios, ceterosque orientales populos etiam ante Mosis aetatem purpureis coloribu S usos: Verum a quo tempore populi isti Mose antiquiores purpura usi fuerint, omnino ignoratur, cum monumenta illius temporis
omnia omnino nos deficiant, δc semper sint defectura . . CA
87쪽
De usu purpκrarum apud omnes ant quiores naisones, o Romanos usque ad regifugium. SEcundum vero Μoysis aetatem apud omnes fere antiquas gentes hae purpurae passim usurpatae , & vulgatae videntur. Praeter enim Hebraeam gentem , quae a Moysis tempore purpuras semper adhibuit, ut sacrae eorum historiae passim testantur, legimus in libro Iudicum cap. VIII. num. XXVI. Μadianitarum reges a Gedeone occisos purpura indutos fuisse: Expandentesque super terram pallium , proiecerunt n eo inaures de praeda, fuit pondus postulatarum inaurium mille septingent; auri sesi , absque ornamentis , monilibus , m veste purpurea , quibus reges Madian uti soliti erant. Fianc Vero regum Μadianitarum caedem an. CIDCCXLI. ante christianam epocham, tempore nimirum fere ipso, quo condita Tyrus, evenisse, & proinde hos ipsos Madianitarum reges ante Phoenicem, &Herculem Tyrium purpura esse usos, notandum putamuS. Narrat Ovidius Metamorphoseon lib. VI. Idmonem Arachnes patrem, purpurarium artificem in minori Asia ante bellum Troianum fuisse, & Arachnem, ipsam, & Minervam, cum de texendi principatu contenderent , purpurea fila texisse.
pater huic Arachne ) Colophonius Idmon
Phocaico b bulas tingebat murice Iano. . .
Illie m TFrium quae purpura sensit ahenum
Et Troes , 8c Graios principes in Troiano bello purpura insgnes saepius nobis describit Homerus. Siquidem Odyss. IV. vers. CXU. ubi describit Telemachum
lugentem, cum patrem audisset commemorari, ait ipsum χλαιναν Ir0ρφυρεην, vestem purpuream , dignam regio puero obtendisse oculis utraque manu, quod repetit inserius vers. CLIV. ut nunc parcam πορφυρεοις πεπλοισι purp&reis peplis, quibus ossa Hectoris in auruem loculum reponenda contegerentur IHad. XXIV. vers. DCCXCVI., atque etiam praeteream ρηγεα καλα τορφυρεα fragula pulcra
purpurea , quae Argiva Helena ancillis praecepit iniicere cubilibus. Odyss . IV. Vers. CCXCVIII. Idem etiam confirmat Plinius lib. VIII. cap. XLVIII.: Pictas meses iam apud Homerum fuisse accipio. Babylonios Deos purpura onustos inducunt Ieremias, & Baruchus, uti cap. XLVII. observavimus. Babylonios ipsos, & Aegyptios purpura indutos nobis describit Tertullianus de Idololatria cap. XVIII. Igitur purpura illa, aurumce icis ornamentum , eodem more apud o Arptios Bab lon os insignia erant dignitatis . Uti etiam Persas, & Lydos Dionysius lib. III. Στεφανον τε χρυσεον , και
λεις. Coronam auream , m sellam eburneam, sceptrumque in summitate habens aquilam , m purpuream tunicam aureo clavo ornatam , togam pictam , qualia Lindorum, Persarum reges gestant. Antiquissimos vero nostros Etruscos, Sc Pelasgos cum omnibus artibus, tum vero maxime purpurea arte nobiles fuisse cuilibet compertum est. Praetextam
88쪽
sane apud Etruscos originem habuisse assii mat Festus: Se rex cum toga praetexta, bullaque aurea, quo cultu reges soliti sunt esse Etruscorum. Plinius lib. VIII. cap. XLVIII. Praetextae apud Etruscos orla nem nvenere. Immo Etruscos, &. Pelasgos ipsos inter ceteras artes etiam purpurae usum Romanis tradidisse exploratum
Certe enim Romulum purpuram ab Etruscis primum habuisse satis constat. T. Livius de Romulo loquens lib. I. cap. IV. : Me haud poenitet eorum sententiae esse, quibus m apparitores, hoc genus ab Etruscis finitimis, unde toga praetexta sumpta es, numerum quoque ipsum s lictorum ) ductum placet . Plinius lib. IX. cap. XXXIX. : Purpurae usum Romae semper fuisse m deo, sed Romulo in trabea . Plutarchus in Romuli Vita: Aλου γη μεν ενεδυετο χιτωνας, κοα εφορει περιπορ φυρον . Induebatur purpureas tunicas , togam ferebat praetextam . Idem Plutarchus
ait ibidem in ludis pro celebri Sabinarum raptu celebratis adfuisse Romulum purpura indutum: Aυτος δε s Ο Ρομυλος ) περ καθητο μετα των αρι Πων αλουργιδι
Signum aggrediendi negotium hoc erat consistitum , cum ipse surgens purpuram complicasset , rursusque explicatam indueret. Alii autem tradunt Numam a Pelasgis purpurae usum accepisse. Georgius Cedrenus in tom. VIII. historiae Byzantinae: Μετα γουν χρονο ς πολλους οι ρω
post tempore Romani Phoenicia subacta, purpuram ab antiquo tempore verum regium amictum adb buerunt. Numa, qui pose Remum , O Romulum regnavit, cum ad eum legati Pelasgorum Den ssent , eblam des induti habentes clavos aut limbos purpet reos, quales etiam Isauri gestant, ea forma delectatus, primus insiluit, ut a Romanis chlamydes gestarentur, a regibus purpureae praetextae auro, a senatoribVS,
iis, qui cum magis tu, aut imperio essent, aliae quae pro indicio regii gestam nis purpura ebsent praetextae, quo Wgnisi caretur Romanae reipublicae dignitas , sub H o. Id confirmat etiam Suidas in voce Chiam s, sed ridendo errore a Pelasgis Italicis ad Asiaticos Isauros rem transferens : Nουμας O πρωτος Ρω μαιων βασιλευς πρεσβειαν Ιταυρων δεξαμενος, και το σχημα φορεσιας αυτων κα ταμ χθων αυτων λα8ων εφευρε την χλαμυδα στολην ουκ εξωθεν επιθεις, α λύετωθεν εμῆχλων το της πορφυρας βαφην . Numa Romanorum rex, cum primus accepisset Isaurorum legationem, Duram vesis eorum admiratus, usum eorum accipiens , gestavit chla dem , non ab exteriori parte immittens, sed ab interiori parte emittens purpuram.
Alii quoque adfirmant Tullum Hostilium tertium Romae regem purpuram ab Etruscis ad Romanos transtulisse. Ita Macrobius Saturna l. lib. I. cap. VI. Tullus Hose lius H Ii sil us tertius Romanorum rex debellatis Etruscis fellam curulem, lictoresque, pictam, quae insignia magis tuum Etruscorinis erant,priis
89쪽
LXXVIImus , ut Romae haberemur, insestuis. Plinius lib. IX. cap. XXXIX. Toga praetex.ra , latiore clavo Tullum Hosellium e regibus primum usum , Etruscis deυictis, satis constat. Eusebius in Chronico. lus Hostilius primus regum Romanorum purpura , . fa cibus usus es. Cassiodorus quoque in Chronico : Tullus His litis primus apud Romanos purpura usus es. Alii tandem Tarquinium Priscum ab Etruscis purpuram primum Romam invexisse tradunt. Dionysius lib. III. Tαυτοις λοιβοντες , οι πρεσβεις τας αποκρισεις
και Περσων εφορουν οι εασιλεις. Hisce verbis legati s Etruscorum a Tarquinio )dimissi paucos po I dies redeunt , non nuda verba ferentes tantum , sed etiam priae in patus insignia quibus suos reges ornare consueverant, ides coronam auream , sellam eburneam , sceptrum in summitate habens aquilam , tunicam purpuream auro clava a tam , togam pictam , qualia L dorum , o Persarum reges gestabant. Florus lib. I. cap. XLV. .' Duodecim namque Tusciae populos frequentibus armis subegit s Tarquinius Priscus. Inde fasces , trabeae , curules , annuli , phalerae , paludamenta ,
praetextae . Inde quod aureo curru quatuor equis triumpbatur, togae pictae, tunicae.qNe palmares , omnia denique decora , O insignia , quibus imile..ii dignitas eminet , sumpta sunt . Licet igitur primum purpurae usum in urbe stoma aliqui Romulo, alii Numae, alii Tullo Hostilio, alii denique Tarquinio Prisco tribuant, & sor lasse alii reges aliud purpureae vestis genus induxerunt ) illud tamen fatentur omnes ab Etruscis purpuram ad reges Romanos ipsis urbis Romae primordiis, uti docuimus , transisse . .
De usu purpurarum apud Romanos a regifugio ad Iulium Caesarem. HIC primum vero praetereundum non est, purpureas vestes, sive ob nimium pretium, sive ob versicolorem blandissimam varietatem, splendorem , imis mortalitatem, mollitiem, de quibus dotibus superius egimus, ubique gentium antiquitus fere semper privqus vetitas, 3c ad solos reges, eorumque satellites coarctatas, uti regiam eorum maiestatem, δc potestatem significantes. Testimonia plurima veterum, quae id probent, liber hic noster ubique fere ostendit. Proisbant id etiam plurima alia veterum testimonia, quae purpureos reges, purpuratos eorum satellites ubique nuncupant, & quae testimonia, cum notissima sint, nos omittenda hic quoque ducimus. Non ita tamen apud Romanos evenit, expulsis regibus. 8c republica vigente. Aut aequum ius civium, quod quaevis respublica adfectare solet, aut nota priscorum Romanorum frugalitas nullum adducere potuit purpurarum interdictum. Primus ille Consul Brutus unis vestibus auro clavatis, aut pictis interdixit, quod insgnia regum essent, ceteras vero purpureas vestes permittendas censuit, immo etiam vestes pictas ludis, 3c triumphis donandas putavit. Dionysius lib. IV. :
90쪽
εν πομπαις τριαριβων . Inter tot regia insignia , si quae invisa, molesta sunt populo , partim minuenda, part m tollenda iudico. Sceptra dico, coronas aureas, vesteS purpureas auro clavatas, haec non adhibeantur, nisi se iis diebus, m pompis triumphalibus ad colendos Deos.
Hinc legimus Romanos senes praetextis, trabeis, & pict is vestibus indutos, an vestibulis aedium considentes, ab irrumpentibus in urbem Gallis fuisse interemptos. Livius lib. U. cap. XXII.: Romae satis iam omnibus , ut in tali re, ad tu ndam arcem compositis, turba sensorum domos regressa, adsentum hostium obstinato ad mortem animo ex peditabat. Γui eorum curules gesserant magi ratus, ut in fortunae pris nae, honorumque, aut Oirtutis insignibus morerentur, quae augustissima vestis est thensas ducentibus, triumphantibusque, ea vesiti medio aedium eburneis
Anno CCLXIX. ab urbe condita cum Veturia mater, & Uolumnia uxor Coriolanum infesto Volscorum agmine venientem ab urbe Roma avertissent, Senatus Romanus grati animi ergo vestes purpureas , R. aurea segmenta, qui regum vestitus fuit, Romanis matribu sfamilias concessit. Valerius Maximus lib. V. cap. II.:
Marcium patriam oppugnare conantem , admotoque portis urbis lagenti Volscorum exercitu, funus, ac tenebras Romano imperio m nitantem Veturia mater, ac Volumnia uxor nefarium opus exsequi precibus suis passae non sunt. In quarum honorem senatus matronarum ordinem benignissimis decretis adornavit. Sanxit namque, ut feminis semita viri cederent, confessus plus salutis Ne publicae in stola, quam in armis
fulse ' vetustisque aurium insignibus nomum v ttae discrimen adiecit perna fit quoque his purpurea veste, aureis uti segmentis. Idem lib. II. cap. I.: Vini usus olim Romanis feminis ignotus fuit . . . Ceterum indulgentibus maritis auro abundanti , multa purpura. ae sunt. Anno DXXXVII. Q. Fabio, T. Sempronio Coss. cum privatorum census in aerarium Reipublicae bello Punico secundo exhaustae conferendi essent, non Vero in muliebrem luxuriam effundendi, Lex Oppia lata est, quae feminis Romanis tantum, non viris, purpurae usum prohiberet. Cap. XXVII. de hac re verba
Anno DXLVI. Marcellus de captis Syracusis triumphans immensam vim pretiosae regiae vestis Romam advexit, quae regia vestis procul dubio purpurea fuit. Livius lib. V s. cap. XVII. dec. III.: Pacis diuturnae, regiaeque opulent ae orna
menta , argenti, aerisque fabrefasia masa, alia supellex, pretio aque mesis, multa nobilia sena . Iam diu vero antiquae rei peritis innotuit, hanc pretiosam vestem a Quaestoribus post triumphum vendi, pretiumque reti actum ad aerarium
referri consuevisse. Iam vero hasce purpureas Vestes nec Quaestores vendituros, nec
ullos homines redempturos fuisse constat, nisi purpurarum usus Romae promi-σscuus fuisset. Anno DLv. Μ. Porcio Catone, L. Valerio Flacco Coss. lex Oppia abrogata est, & feminae Romanae ius purpurae, & auri, quo prius usae erant, recuperarunt. Videatur caput XXVII., quod memoravimus. Anno DLXY11. Manlius de Asia triumphavit, maioremque purpureae vestis copiam Romam detulit. Id queritur Livius lib. IX. cap. V. dec. IV. I Luxuriae peregrinae origo ab exercitu ia salico laverita in urbem es. Ii primum leolos aeratos,