장음표시 사용
151쪽
' vide, quam sit cautus is,qui &e. 9 sic omnes quidem habent libri & manu scripti, de typis impressi. Sed ijs inuitis, legendum
arbitror,vide, quam si t catus is,&e. eauto enim non opponitur tardus: sed improuidus potius,aut inconsultus, aut inconsideratus. Itaque cum sequantur haec verba, quem isti tardum putant cumque M.Tuuius perspicue tardum voluerit opponi nomini superiori, siue cauto, siue cato: si tardus & cautus non opponuntur inter se, sed calds,o tardus potius : eatus enim, est acutus r9dico hic lugendum, catus, non cautus. nulla enim vox est assinior vori, cautus, quam catus.
εο eiusmodi dissimilitudines) Passeratius legendum putat, eiusmodi similitudines &c. . si quia nobismetipsis modo caeruleum videbatur, manὶ rauu sic Nonius legit, mane ravum, ubi vulgati omnes Sc manuscri. habent partim, mane flavum, partim, mane acrum. Herculi quendam laborem exantiatum Herculi, positum Pro, Herculis, qua de re alibi. Profert autem hunc locum Nonius in verbo, exantiare : ubi l git.exancitatum, per c. quasi a verbo, anculare: quod quidam dicunt apud veteres valui ste, haurire. Atqui existimo anculare, significasse apud veteres ministrare,no haurire:& ita Festus in voce ancillae . idem perspicue,antiare docet ortu esse a Graeco verbo αντλειν. nec me mouet, quod apud eu scriptum est,anclare, in libris vulgatis . nonnulli enim veteres habent, antiare. Omnino exhaurire laborem Latini dicunt. praesertim poetae. Ergo &, exantiare, probandum est. Exanclaro autem etiam probo, ab anculando: quod est ministrare.vt, exanclare laborem, idem valeat, quod perferre, tolerare.
ει sed nihilo minor: Esse lite verum, quale&c. Sic restitui, dei in legendum: non, ut vulgo, sed nihil miror : quod est tale &e. Nequis autem arguat, me meo arbitratu. & quasi pro imperio. ita edidi sie: proponam antiquam scripturam resque meam emedationem amnem esse ostendam : deinde ratione confirmabo. Partim igitur sic habent codices manuscr. sed mihi minor esset tale &c. partim sic, sed nihil minor est, sed tale &c. ex his viti sis scripturis quid facilius, quam facere, sed nihilo minor , esse tali: verum &c. sententia autem plana est. Respondet mihi nori Aristoteles, aut Theophrastus, nec Xenocrates quidem aut Polemano, sed nihilo minor: nempe Zeno , Stoicorum princeps . quid mihi iespondet quaerenti, quid sit id, quod comprehendi possi treme tale verum , dcc. Haec huius loci sententia est. Nam quod Adria nus Turnebus voIuit hic περιεργεῖ, cum iam meam editionem vidisset: vellem quiesset. Sic autem legendum censet it re, sed inihi minores: tale verum dcc. plane inconsiderate Nam Primum cum antecedat Verbum numeri singularis, respondet. debet sabsequi nomen quoq; singularis numeri.At, minores,numeri similitudinis est. Deinde, Zeno, vel solus, vel primus dixit, καταληππον, hoc est,id, quod comprehendi possit, esse, tale ve-
. Tum, q-le falsum esse G possit. Itaque cum Zeno significetur.
152쪽
M Zeno sit princeps Stoicorum , E idem saepe a M. Tullio laudatus sit,& discipulorum multitudine floruerit: non dubium est, quin, minores, hic ferri non possit. adde quod haec& locutio, dc sententia, mihi minores, parum concinetia est. Sed iudi-eet lector. ε Itaque incognito nimirum assentiar. 9 hune locum in omnibus libris deprauatum sententiam Ciceronis odoratus, parua immutatione correxi . sic enim vulgo legitur, in cognitione assentiar. sic paullo post ead. pagina,Tu, cum, me incoguito assentiri vetes, idque turpissimum esse dicas,& plenissimum temeritatis,&e & infra aliquot post paginis, Contineo igitur me,ne inerant to assen tiar.
6 s velut illud ante: εsine &e. libri veteres habent. velut illud
a te, estne &, &c. Locus suspectus. σε si adagiam iusiurandum, &e. Sic coniecit esse legendum Pauli. Manutius:& recte. lixque reiecta vulgata lectione, a qua . non discrepat antiqua. si adiiciam iusiuranclum, hanc secutus sum. Paullo ante autem, ubi libri vulgati, & scripti nisnu habent, Extremi intem dc quasi libramentum,&α ego deleta copulatione. εc, edendum euraui, Extremitatem, quasi libram.& ubi vulgo legitur, Lineamentum sine ulla latitudine carente. repositi, Lineam autem, longitudinem latitudine carentem. Noimprobo tamen Manutii coniecturam, qui sic reponendum putat. Lineam auem, sine ulla latitudine currentem. Ut tamen iis bere quod sentio,dicana, mimis probatur.
67 quam potissimum sententiam melius eliget, aut dise. sic habent libri nonnulli veteres, omnino melius, quam vulgati. sed mihi tamen ij quoque hic suspecti sunt. nam alij habent, quam potissimum sapientem sententiam melius eliget, insipiens eliget. quam scripturam quis non videt esse laceram. & mutilam nemo,opinor.Sed licet fortassis ex hac aliquid elieere . quod sit probabile. Vid igitur si sic legamus tquam potissimum sapientum sententiam melius eliget' etsi . quamcumque eliget, insipiens eliget. 68 cui sex reliquos concessisse primas P se emendauit Paulliis Manutius: cui assentior. nam vulgo legebatur consensisse primos f. mendose. nostri quidem libri veteres habent, consessius primas: quae scriptura, quamuis deprauata, Manuti, emendationem comprobatis' per omnia permeat, α tr. 9 nostri libri veta habent planE. per omnia permanet,& tr. quae scriptura non est reijeienda: sed nec haec,quam secuti sumus,damnanda. o quod nulla fuerit, nouo consilio inito, dceo sic legendum hon ut est in lib. vulgatis, initio. 7r Myrmecides aliquis, minut. 9 De Myrmecide sic Varro litavi. delingua Lat. Etenim facilius obicura opera MYrmecidis ex ebore oculi videant, si extrinseeus nigras seras adne. oueant. Hiis lib. 7. cap. tr. Callicrater eae re Dianicas, de alia tam parua
153쪽
fecit animalia, ut partes earum a ceteras cerni non possetit me mecides quidam in eodem genere inclaruit: a quo quadrigam extadem materia, quam musca integeret alis, fabricatam, Ic nauem, quam apicula pinnis absconderet. Idem lib. . cap. s. in extra.Sunt εc in paruis marmoreis famam consecuti, Myrmecides: cuius quadrigam cum agitatore cooperuit alis musta : ω callicrates, cuius tormicarum pedes, atque alia membra peruidere non est . Galenus προτρεπτικύ De τας αιν τῶν αμων ὐελεῖς καὶ πρηυ του -
σαιMocles id est. Ac de alijs quidem valde confido vos sic exiitimare, nihil horum artem esse .exempli causa petaui istarum more pernica saltu movere,& quasi in alii e volare. & in funibus te ' nuibus ambulare,& in orbem circumagi sine vertigine capitis.& talia opera facere,qualia Myrmecidis Athenienus, oc Calli' cratis Lacedaemoni j fuerunt. x nec eo tamen aiunt empirici notiora,&e. 2 sic legendum,n . ut habeni omites udri vulgati, empiricis . Nam de sementia, velta legatur, postulat: & libri veteres ita plane scriptum habent. Empirici inquit 'quamuis medici corpora aperuerint, ut vi clinrent singularum partium situs,&c. neSant tamen ea Idcirco evse notiora: quia&c. empirici autem sunt ij, qui artem negligui, Vsunt tantum consecuti sunt, dc usu tantum valent. - i e cotraria parte terrae, 9 videntur haec aliena, non Ciceronis.
EOneZ ne bis quidem tantum9 verba sunt Eucuri: quorum
haec sententia est ego solem maiorem quidem esse posse, quam videatur, puto, sed non multo : ne bis maiorem quidem, icl eu, ne altero quidem tanto maiorem esse arbitror: tantum abest, veamplius dubdeuiginti partibus maiorem, quam terram esse putem,ut mathematici confirmant. sic fere supra. Epicurus autem posse putat etiam minorem esse eum , quam videatur, sed non multo: ne maiorem quidem multo putat esse , vel tantum elle. quantus videatur. Mendo si autem Dunt hoc loco libri omnes. qui habent, Eg6ne vobis quidςm3 ς' - a s an ut Xenocrati,&c. repete ὰπὸ κοινου, placet. mendose operae olim, Xenocratis, ediaerant, pro, Xenocrati. mendose ite habent libri vulgati, Xenocr xj o a s Vt & quadrumque moueatur corpus, ea aliud cedat. legendum fortasse est, vi& quacumque quodque moueatur corpus, ea aliud cessit.t, qua quodque cesserit, ea aliud illico lubiequatur' vel,& qsia quiaquam moueatur corporum,&e. Mendose autem hic ope tae olim ediderant, moueatur c'rpus,&aliud cedat,&e.delenda. ti. est copulatio,&, vel ex &,faciendo, ea:& pro umq. supra non longE, legendu, quaciaque. quod malo. clixi.
7 quasi decetmpeda permen refertis, dic. Manuti j coniectura. quae mihi ira certa uidetur, ut pro veri scriptura corruptis xx
154쪽
riaribus habenda sit, sequi non dubitaui, p uci luibusdam ex- ci Utis,m quibus ab ea non ita longe discessi, praesertim cum
nihil fere praerer ordinem immutetiae . ego tamen putarim haec verbet quasi milis architectis, quae sunt in omnibus liby g, non esse cicetonis, sed aliunde in contextum orationis illata: aut sic legendum, quasi mali sitis architecti. quamquam, quomodo ego edidi quasi malix architectis, arte coit. Tretcu pro uocabulo, Vo his, sine quo stare non potest praeterea ex voce, ergo, facio, ego: via voce, dubium, pronciscatur principium nouae orationis. X erigimur, elatiores fieri videmur. melius fortasse,altiores fieri videmur: ut habet codex unus vetus... γ' qu.ae απαθεια nominatur. sic scriptu est in uno codice M - tiliano : & 1 in legendum: nisi quis putet legi debere potius, quae πάθη nominantur. Ornnino alterutro modo legendum eli, aequEbon sentcntia. nam si, quae παθη nominantur, legamus: ita Vei-haerunt explicanda, Spientem ea, quς πάθη nominatur ne sentire quidem . si quae kπάθεια nominatur: sic sapiet Hem ea, quae sunt media ne sentire quidem: quae οῦ πάθωe nominatura. go si numquam, uter sit sapiens, apparebit: n6nne viroque est prud. multa hic erant ascriptore librario properante, atque aliud agente, praetermissa: quae ego ex sensu Ciceronis. & senthntia huius loci restitui, non sine ope codicum manu scriptorum.
8 i non esse illa probanda sapienti. ) vel sic legendum, quomodo iam olim edi dimus: vel sic, non posse illa probata este sapientit vel sic, non posse illa probabilia esse sapienti I Omnino prima
lectionem. quam iam olim secutus sis m, reliquis .duabu7 antep0 .no Vulgata autem lectio, non posse illa probanda esse sapienti rferri non potest. 82 Vos autem mihi veremini; legendum videtur Vos autem mihi vereri videmini,&c. Verumtamen nihil mutare ausim. nam, mihi veremini, sic potest explica ri, mihi ti metis, hoc est, mea causa,& pro me,& in rem meam timetis ne sci licet labar, &c. qu*modo boni scriptotes loquuntur interdum . 83 ut Calliphonem sequar, videtur delenda particula,vi, hoc loco, ut inanis, & otiosa. nam supra polita semel est suo loco, ibi, Vt. quoniam Aristippus, &c. Verumtamen non nim eam delere usus. nam saepe Latini script0res taleis particulas bis ponunt, cum ea. quae semel posita est, longius distat: idque saepenu ni ero
apud Plautum animaduerti. 5 notavi. 84 epochem enim illam dcc. Sic nunc edendum curaui. Nam olim verborum ordinem , perturbatum eme putans, mutatam: nunc eodem ordine,seruato, paucissima, muto: Sr primum deleo,
per quod inane est, & natum ex verbo, quod antecedit, percrpi: deinde restituo particulam, enim, quae omissa fuit ab imprudente librario, propter similitudinem syllabae postremae vocis, ep chen, Latine scriptae in fia. Tollendam, repono pro, Tollendum. Manutius rater, facit, quare quod non damno. sed sic, ut dixi. lui malo.
155쪽
DE FINIBUS BONORVM& malorum, ad Brutum,
ON ERAM nescisu, rutricibuquasummis ingeniis, exquisiti.
que domina philosophi Grato ro
sermone tractauissent, ea Latinis litteris mandarem- , fore, Nihic noster labor in Narias reprehensiones ιncurreret. na quibusdam, ct iis quidem non admodum indoctis, retum hoc diiplicet, i squid1 philostophari. ' quidam autem id non totum reprehendunt, si remissis agatur: sed tantum Iudium, tamque multam operam ponendam in eo non arbitrantur.εrunt etiam, o hi quidem eruditi Graecis litteris, contemnentes Latin, , qui se dicanti . . Graecis legendis operam malle consumere. Poriremis aliquos futuros suspicor, qui me ad alias liti ro Nocent: genu hoc scribendi, etsi sit elegans, persona tamen, o dignitatis esse negent. Contraqhos omnese dicendum breuiter exiIlimo. quam- 1 3
quam pbilosophiae quidem vituperatoribus satis responsum en eo libro, quo ὰ ηο bis philo*phia d
bal. 8e lauda ct costa data eit, eum esset accusata, ct vim in , tuperata ab Hortensio. Qui liber cum o tibi probatus videretur, O iis, quos ego posse iudicaream 3 obitrarer, plura Iusivi, veritur ne mouere homu
156쪽
num studia videmetiretinere non posse. Qui autem, si hoc maxim8 placeat, moderatias tamen id ν lunt fieri, discilem quandam temperantiam postulant in eo, h quod semel admissum, coerceri,repris mique non potest:νt propemodum iustioribus utamur illis, qui omnino auocent a philosophia, quam iis, qui rebus infinitis modum constituantein reque eo meliore, quo maior sitimediocritatem desiderD. Sive enim ad sapientiam perueniri potest: V non paxo randa solum nobis ea, sed fruenda etiam sapientia est, siue hoc disscile est: tamen nec modus est ullus inuestigandi veri, nisi inueneris: quaerendi des , tigatio turpis est, cum id, quod quaeritur, sit puia cherrimum. Etenim si delectamur, cum scribimis: is 1 3 i'Mid , qui ab eo nos adducatem laboramus:quis est, qui aliena modum statuat industriae Nam,ut Terentianus Chremes non inhumanus, qui nouum vicinum non vult Fodere,aut arare, aut aliquid ferre denique.
i iι ao ivdustria, sed ab illiberali lab re deterret: sic isti curiose, quos ostendit nono mianim8 nobis iniucundus labor: His igitur en discLlitis satisfacere, qui sie 4 Latina scripta dicuntς c&temnerean quibuου hoc primum est in quo Γ a L cur in graui is rebra non delectet eos pa- trius sermo, ei iidem fabellas Latinas, ad verbu
de Grycis expressas, non inuisi legant. 1 uis enim tam inimicus paene nomini Romano est, qui Ennii Mediam, aut Antiopa Pacuuijsbernat, di aut rei
, o ciat qui se iisdem Euripidis fabulis delectari dias' cat, Latinas titteras odoris e Synephobos ego, in- . H q qait,
e lari.n6 ρο- randa solum nobis ea, sed fruenda etiaest . siue dccis vel sic:no paranda solum nobis, sed taeda etiam capietia est.
seriptae V. c. eon. tempneie. mendose.
157쪽
Lucilius ac L. vertim , pinor, scriptorem tames d L. An, Utina ne in nemore, nihilominus legimus, quam hoc ite Grae erim: quae au tem de &c. . al. dicta sunt, neque
fi L. nam si dicen Iss L. Posid
quit, potias Cacilis, aut Andriam Terenti', qMam Niramque Menandri legam' A quibus tum dissentio , Ut, cum Sophocles vel optime scripserit Et diram, tamen male conuersam ' Attili, mihi legendam putem. R de quo Liciniusser reum scriptorem: sς Nerum opinor: scriptorem tamen, Ni legendus sit. rudem enim esse omnino in nostris poetis, a
. inerti mae segnitia est, aut fastidi, delicatissimi
mihi quid ni nulli satis eruditi νidentur , quibus nostra ignota sunt: i Vtinane in nemore, - ionihilo miniis legimus, g hoc idem Graecum. quae auicni de bene, beateque vivendo a Platone dissutgia fiunt, hac explicari non placebit Latinκά uod si nos non interpretum Iungimur munere, sed tuemur ea , quae diata sint ob ijs, qηρ ρ ρb uernua,eisque nostrum iudicium,s nostrMm scribendi ordinem adiungimus: quid habent , cur Graeca anteponant Vs, qvs ct splendide' dictasint, Mneq. snt conuersa de Graecisu Vam se dicerent, ab illis has res est e tractatas: ne ipsos quidem Graecos est cur tam multos legant, quam legendi sunt. quid enim e Ii a ch sippo praetermissum in Stoicis legimus tamen Diogenem, Antipatrum, Mnesam. chum, Panaetium, multos alios, in primisque fami
mediocriterne delectat, cum tractat locos ab Ariasotele ante tractatos' qui spicurei' num desinue de indem, de quibus o ab Epicuro striptum est, ab antiquis, ad arbitrium suum scribere e cu)dsi Graeci leguntur a Grecis ij dem de rebin alia ratio ', .ne compostis: quid est, cur nostriatioI ris non le
158쪽
ranture quamquam si plan/sic Nerterem Plato- j nem, aut Aristotelem, ut verterunt nostri poeta tfabulas zmalἐ, credo,mererer de meis ciuibus si ad eorum cognitionem diuina illa ingenia transferre. s sed id neque feci adhuc, nec hi tame, ne faciam, interdictum puto. locos quidem quosdam,si videbitur, transferam, oe maaimἐ ab iis, quos modo no- naui eum inciderit, ut id apt/seri ponit: νς ab .3 Homero Ennius, . Granius a Meuandro solet. nec
nes mea legant. Utinam ille Persius: Scipio verδ, cd utilius multo etiam magis: quorum ille iudi cium reformidans, Tarentinis ait se, er Consentianis,o Siculis scribere. Facetὰ is quid sicut alias: a. sed nec tam docti tunc erant, ad quorum iudicium , eluoraret, O sunt illius scripta leurora, Ni Vrba- .nitata summa appareat, doctrina mediocris.Ego autem quem timeam lectorem, cum ad te, ne Oeaecis quidem cedentem in philosophia, audeam sirib , o rc Quamquam a te ipso id quidem facio, prouoc tus gratissimo mihi libro, quem ad me de virtute . misini. Sed ex eo credo quibusdam riuuen re, rat 'abhorreant a Latinis, quod inciderint in inculta quaedam,s horrida, de malis Graecis Latin criρ- , ta deterius. quibus ego assentior, dummodo a se 'Τ de usdem rebus ne Graecos quidem legendos putent.res Nero bonas Nerbis electis grauiter, omnatEque V dictato, quis non legat e nisi qui se pla- b L. instanἐGraecum dici-elit: viὰς Scaeuolaen pystor'- eL. as ululatus Athenis Alburius . quem quidem locum
cum multa venustate, omnisale idem Lucilius:
159쪽
Graecute, V Albuti, quam Romanu, atq. Sabinu, Municipem Ponti, ς Titi, Anni, centurionum,
Praeclaroru hominu , ac primoru, signifer simi, Maluini dici Grgcἐ ergo prstor Athenis, Id quod maluisti, te, cum ad me accedι, salutor inqua, Titerlictores turma omni cobbrsis hinc hostis Muti Albutius, hinc inimicus.
Red iure ς Mutius. O autem satis mirari no queo, eal.Mucius. de hoc sit tam insolens domesticarum rerum fa-sidium, non est omnino hic docendi locus: sied ita sentio, ct saepe disserui, Latinam linguam non m do non inopem, ut vulgo putarent, sed locupletiost. ne nobis rem etiam esse, quam Gyscam. Quando enim, i vel 1 snobis dicam,aut oratoribus bonis, aut poetis, postea quidem quamfuit quem imitarentur, ullus orationis vel copiosae, Nel elegatis ornatus defuit' ego Nero, Ei forensibus operis, laboribus,pericu
lis, non deseritisse mihi videor presidium, in quo daeot G ζ' ἡ- R.locatui S sum: h debeo profect), quamlu
debeo profi cumque posv in eo quoque' laborare,visint ve id ς' ora' ra, IIudio, labore meo doctiores ciues mei,nec cum
istis tantopere pugnare, qui Graeca legere malint: modo legant ista ipsa, nec simulent: ct i s seruire, 1 squi Ῥel utrisque litteris Nil νelint,velsi Has habent, illas non magnoρere desiderent. Qui autem alia malunt sicribi a nobis, aequi esse debent, quod et scripta multa sunt, sic νt plura nemini ἡ nostris, et
scribentur fortasse plura, si vita suppetet: O ta- amen qui diligenter hac, qua Ophilosophia liti
160쪽
, in mandamus, legere assueuerat, iudicabit nulla ad legendum bis esse potiora. Quid est enim in τι ta tantopere quaerendum, quam ci/m omnia in philosophia,tum id, quod his libris quaeritur,' quiae sit .' s finis, quid extremum, quid ultimum, quis sint om- erit. quodnia bene uiuendi, recteque faciendinonsilia res rendaequid sequatur natura,ut summum ex rebus t fexpetendis' quid fugiat, ut extremum malorum' qua de re cum sit inter doctissimos magna dissen-x o so, quis alienum putet eius eige dignitatis, quam mihi quisque tribuit, quid in omni munere Nita optimum, veri fimum sit, exquirere' An, partus ancilla sitne in fiuctu habendus, disseretur inter
principes ciuita tis,h P. Scaeuolam, M. Manilium ei ue ab hisque M. Brutus dissentiet, quisi O acutum nilium i ab genus est, ct ad ustiuium non inutile: nbsque ea hi ' scripta,reliquaque eiusdem generis ct legimus liabenter,ct legemus:bac,quae vitam continent on nem, negligenture nam, ut sint illa vendibiliora, o haec Vberiora certἐ sunt. quamquam id quidem licebit lys exinimare, qui legerint. Nos autem hanc omne qusnionem de finibus bonorum oe mal 'rum , feri a nobis explicatam esseς iis litteris ar- ς bitramur, in quibus, quantum potuimus, non mο-
, . dis quid nobis probaretur, sed etiam quid asingu- lis philosophia disciplinis diceretur, perfecuti μ-mus . Vt autem a facillimis ordiamur, prima Ne niat in messium Epicuri ratio, qγae plerisque notissima est:qua is nobis sic intelli es expositam, Ni ab . o disiciplinam probant, non Dieat accu- rati as explicari . verum enim inuenire lim is, i