M.T. Ciceronis Philosophicorum librorum pars prima tertia, id est, Academicarum quaestionum editionis secundae, liber primus, ad Varronem. ... Ex Dionysii Lambini Monstroliensis emendatione

발행: 1557년

분량: 666페이지

출처: archive.org

분류: 철학

181쪽

x A DE FINIBVs secunda iucundὰ ac suauiter meminerimuT. Sed cuea, qua praeterierunt,acri auimo, oe attento intuemur,rvcst, 't aegritudo sequatur,si illa mala sinit: laetitia, s bona. O praeclaram beate Nivendi, σ apertam, oesmplicem, o directam Niam. cism e- snim cert/ nihil homini posset meliud esse, quam νa 'care omni dolore, oe molestia, perstuique max mis animi, ct corporis Noluptatibus: videli ape, quam nihil praetermittatur, quod vitam adiuuet, qu) facilius id, quod propositum est,summum imbonum cosequamur' Lmat Epicurus is, quem Nos nimiis Ῥoluptatibus esse debitum dicitis, non posse iucunde Nivi, nisisapienter, honestri ius laque Nivatur: nec sapienter,honesdiu , nisi iucundd neque enim ciuitas inseditione, beata esse poten, nec tu is discordia dominorum domua: quo mini s anim- ὰstino dissidens ipse, secumque disicordans, Iuliare partem ullam liquidae voluptatis, et libera potest. atqui pugnantibus o contrarijs nudiis, consilioque semper νtens, nihil quieti Nidere, nihil tranquisii potest. Qu)d si corporis grauioribus morbis vita iucunditas impeditur, quanto magis animi morbis impediri necesseeli' animi autem morbi,

ni cupiditates immensae, O inanes, diuitiarum, gloris,dominationis,libidinosarum etiam πolupta a. otum.accedunt agritudines,molerita, maerores, qui 'animos exedunt, conficilintq. curis hominum non

intelligentium, nihil dolendum esse animo, quodsita dolore corporis praesenti, futur)νestiundis. Ne veris quisquam nultus non horum morborum aliquo talorat. nemo igitur en non miser. Accessit etiam

182쪽

L I B E R I. i s letiam mors, quae quasi saxum Tantalo semper -- pendet:tum 'supernuio, qua qui est imbutin, quietus esse numquam poten. Praeterea bona prsterita non meminerunt,praesentibω non fruuntur .s ra modo easectant: qua quia certa esse no possunt, coociuntur est angore,-metu:marimeque cruriantur, cum sero sentiunt, frunra se aut pecuniae suduisse,aut inperi si aut opibra, aut gloriae. nu 'enim consequuntur νoluptates,quarum potieuio dispe instammati, multos laores, magnosque sursi erant. V Ecce autem alii minuti, anguHi,aut i siς v. omnia semper deferantes,aut malevoli,inuui, Officiles, lucifugi, maledici, s ς monstrosii viij autem ' ' his etiam amatorqs leuitatibra dediti, ali' petulantes ' alij audaces, d protervi, ijdem intemperantes, d fort. aluo ignaui, num qum in sententia permanentes. Est quas ob causas in eorum vita nulla est intercap intempera qdo moleIliae. Igitur neque stultorum qui quam beare,neqvesapientum non beatus.multὀque hoc me 1 a sius nos, πeririque, quam Stoici. Illi enim negant

bonum quidquam e se, nisi nesilo quam illam x νm- bram, quod appellant honestum, non tam solido,

quam Jlendido nominet virtutem autem nixa hoc ' - i bmeso, nullam requirere Noluptatem, atque ad ibeatὰ vivendum se ipsa esse contentam. Sed pos i 'sunt hse quadam ratione dici, non modo non repi gησntibM, 'erum etiamapprobantibus nobis. M enim ab Epicuro Dpiens,beatus semper inducitur. . finitas habet cupiditates:negli,t morte de diis immortalibus gsine ullo metu vera felicitet non ri . . a , - ,

bitat , sit a meliis sit, de νisa migrare . his rebuπ'

183쪽

1 al.duell, v. f. amministrari: οῦ L. nee adcommodius differidum . Ea scillia &verbor 1 vis, natura in rationis, &consequetiu, repugnan aiumq. ratio Pot perspici.

an physicis

instructus semper in Noluptate est. neq. enim temp- est ullum, quo non plus habeat voluptatum , quam dolorum . nam ct praeterita grate memιnrt, b pr entibio ita potitur, νt a maduertat, quareta sint ea, qua que iucunda: neque pendet ex utu s

ris ed exspectat illa, fruitur prGentibus:ab usq. vittaque paullo anta collegi,alen plurimum: di,

cum stultori Nitam cum sua comparat, magna asicitur Noluptate Diores autem,si qui ιncurrui, sum quam vim tantam habD, Ni non plua habeat 1 osapiens , quod gaudeat, quam quod angatur. Optι- md vero Epicurus, quod exiguam ' dicit fortunam interuehiresapienti: maximasque ab eo o

sim, res consilio; psius, oratione V

ri: nec maiorem voluptatem ex infinito tempore t saecatis percipi posse, quam ex hoc percipiatur, quet videamus esse finitum. In dialectica autem nullam vim existimauit esse dum, Wς nee ad commodius dissigendum. In posse cis quidem, esim plurimum possint, ea scientia O LONerborum Nis, ct natura orationis, oec Vequertium,repugnantiumve ratio potest perstici. Omniugulem rerum natura cognita euamur superstiti ne,liberamur mortis metu, non conturbamur igno

ratione rerum e qua ipsa horribiles exsistun s p i. s

formidines . deniq. etiam morati melius erιmus Ididicerimus, quae natura desideret. tum Vero, istabilem scientiam rerum tenebimus,seruata illa, qui cuas delapsa de crio en ad cognitionem omnia, regula, ad quam omnia iudicia rerum dirigantur, so

nci, quam Minaboratione Ni sententia

184쪽

mus.Nisi autem rerum natura perspecta eri nullo nodo poterimus siensivum iudicia defendere. auis, quid porrὸ animo cernimus , id omne oritur a se i ybu . qui se omnes ' veri erunt, ut Epicuri ratio do

i s I cet tμm denique poterit aliquid cognosci, o per- . cipi. quos qui tollunt,innihil posse percipi dicut, i , remotis sensibus, ne id ipsiιm quidem expedirei possunt, quod disserunt. Praeterea ,sublata crinia, rione, Oscientia, tollitur omnis ratio ct vitae de- I ia 1 o gendae, rerum gerendarum.Sic ἐρ sicis o fortitudosumitur contra mortis timorem, conciani ita contra metum religionis, ersedatio an hom: nium rerum occultarum ignoratione sublatu, is ct moderatio, natura cupiditatum, generibssque - explicatis, di, vi modὸ docui, cognitionis r

s gula, ct iudicio ab eadem ista constituto,veri a fali so distinctio traditur. Fufiat locus huic dissutati . ni Nel maximὰ necessarius, de amicitia, quasi νο,

. ruptosummumsit bonum, affirmatis nullam om. i, ac niueo fore: de qua Spicurus quidem ita dicit: o M. N I V M R E R V M, quas ad beatἐ vivendum so; plentia comparauerit, nihil esse maius amicitia,nihil uberius,iucundius. neque verὸ hoe oratione sis ti, tum, sed multo magis vita, ct factis, O moribus ... is comprobauit. quid quam magnum si ficta veterufabula declarant: in quibus tam multis, tamque i Varib, ab νltima antiquitate repetitis, di tria vix simicorum paria reperiuntur,ut ad Orestem perue . . vi , profectus a Theseo. At ver) εpicurus νna 'i, em angina, quam magnos.' Τ quantaque amoris constiratione consentienteis i

185쪽

a L. Vt mihi videmur s

σοις Φίλαις σι καὶ συναλ

. nuit amicorum greges' quod sit etiam nune ab Epicureis. Sed ad rem redeamus. de omnibus dici non necesse est. Tribus igitur modis νideo esse a nostris de amicitia disputatum . . flin cum eo voluptates, quae ad amicos pertinerent, negarent esse per se ipso tam expetendaJ, quam nobro expeteremus; quo loco Nidetur quibusdam Babilitas a citiae vacillare: tuentur tamen eum locum, seque facild, ut mihiΥidetur, expediunt. νt enim Nirtutes,de quibus ante dictum est, sic amicitiam negant 2 πο- 1 o

luptate posse discedere. nam eam h solitudo ct via

ta sine amicis, insidiarum, O metus plena sit,ratio ipsa monet amicitio comparare: quibus ς partis,corfirmatur animus, edi asse pariendarum voluptatum seiungi non potest. Alcue Ni odia, inuidis, i lde icationes, aduersantur voluptatibus: sic ami citiae, no modo fautrices Melissimae, sed etiam ' e fectricessunt voluptatum tam amicis, quam sibi. quibus non solum praesentibus Iruuntur,sed etiam spe erguntur consequentis, ac posteri temporis. Quod quia nullo modosne amicitia firma, ct perpetuam iucunditatem Viis tenere possumus, ' ne que ipsam amicitiam tueri, nisi aequ8 amicos, est nosmetipsos diligamus: iccirco O hoc ipsum esciatur in amicitia, O amicitia cum Noluptate connectitur.nam ct i latamur amicorum latitia a dae φ Fnostra, pariter dolemus angoribus. Quocirca dem modo sapiens erit Hectus erga amicum, quo

in se ipsum : quosque labores propter suam Noluptatemflusceperit, eosdem suscipiet propter amici νο- Larutram virtutibus dictasint quem

186쪽

L I B a I I sisodum basemper voluptatibus inhaerent, Eadem de amicitia dicenda sunt, praeclar8 enim spicurus his paene Nerbis: ' Eadem, inquit,' scientia consimmauit animum, nequod aut siempiternum, aut diu

s turnum timeret malum: qus perspexit, in hoc ipsis vitalpatio, amicitiae praesidium esse firmi mum.

Sunt autem quidam Epicurei timidiores pausto c3tra Nenra conuicia, sed tamen satis acuti, qui ν rentur, ne, si amicitiam propter nostram Nolupta I O tem expetedam putemus, tota amicitia quas claudicar e Nideatur. Itaque primos congressus, copulation&que h consuetudinum, instituendarum amicitiarum fieri propter voluptatem:cum autem Uus progrediens familiaritatem effecerit, tum a-

a s morem efflorescere tantum, νt, etiamsi nulla sit νtilitas ex amicitia, tamen ipsi amici propter se ipsos amentur. etenim si loca., se fana, se urbeis, sivmnasio, se campum, si canes, si equos, si lud,

cra, exercendi, aut venandi consuetudine adam

ao'solemus: quanto id in hominum consuetudine facilias feri poterit, or iustius e Sunt autem qui dincunt foedus quoddam esse sapientum,* ut ne Onus amicos quidem, quam se inos diligant. quod et mri posse intelligimus, s sepe id videmus, ct perspieuum est nihιl ad iucundὰ vivendum reperiri pos' st,quod coniunctione tali set aptius. Quibus ex omnibus iudicari potest, non modo non impediri rationem amicitia, si summum bonum in voluptate natur, sita sine hoc institutionem amicitie om- o nino non posse reperiri. Quapropter se ea, quae die

aal. selena, sor. eεsuetudinum instituendarii, fieri proptevoluptatra; e L. Vt nemnus amico.

187쪽

a Lli intantes pueri, al. si infantes, si

puerisbal. nihil improsperum ,

e v. e. facimus .d L. viilitas est, omnis

dixi hausta ἡ fonte naturasi tota oratio nostra omnem sibi fidem sensibus confirmat, id eti, incorruptis, atque integris tenibus: 'si infantes, pueri,si mutae etiam bestia paene loquuntur,magistra,ac duce natura,nihil esse prosperum, nisi Noluptatem: h snihil asterum,nisi dolorem:de quibus neque deprauatὰ iudicant, neque corruptri nonne ei maximam

gratiam habere debemuU, qui,exaudita quasi voce naturae, sic eam firm/, grauiterque comprehenderit, ut omnese bene sanos in Viam placatae,iraquil- 1 olae, quieta,beatae Nitae deduceret' qui qu)d tibi ρ rum Nidetur eruditua, ea causa est, qu)dnust meruditionem esse duxit, nisi quae beata visa disciplinam iuuaret. An ille te res aut in poetis es luendis, ut ego, coe Triarius, te hortatore, feci- 1 smus, consumeret' in quibus nulla solida utilitas, omnisque puerilis delectatio: aut se, ut Plato, in musicis,geometria,numeris,actru contereret' qus

o a falsis initi s profecta, vera esse non possunt: est,si essent vera, nihil asserrent, quo iucundius,id , o

en, quo melius Niveremur. eo ergo arteis persequeretur, Nivendi artem tantam, tamque oper

sam,' ct perinde fructuosam,relinquerete Non emgo Epicurus ineruditus,sed j indocti, qui, quae pueros non didicisse turpe est, ea putent Vsque ad sene , , ctutem esse discenda. Quae eum dixisset,explicaui, inquit, sententiam meam, o eo quidem consilio, tuum iudicium ut cognoscerem. qua mihi facultori id meo arbitratu jacerem, ante hoc tempus nu-

quam in data.

188쪽

EIUSDEM LAMBYNI

in lib. i. de Finibus Annot.

1 Quo D semel admissum&e. libri vet. habent, quod semelia missum : quod improbare non possitin. Videtur enim transiatio esse.a telo misso, quod semel missum, retrahi non potest. Talia sunt Ze verba. Nam semel emissum, ut ait ille, manet irrevocabi-

Ie verbum a

1 aut aliquid ferre denique quidam libri non habent,denique. 3 An.Utinam ne in nemore dcc.9 Sic scriptum reperi in duouus codici b. manuscr pro quo ab j habent ut, Vtinam &c. Atque hoo modo legendum esse viderat iam Muretus annotationibus in Philip p. XI III. . ornatinue dictas, libris omnibus inuitis. qui habent,dictatas, dictas, legendum censeo. s Tite hinc Muci iam,&c. hic versus in omnibus libris vulgatis corruptus eli. ego eum, antiquae scripturae vestigia secutus,emendaui: quemadmodum & secundum: in quo. Ponti, Tritanni, sunt generandi casus, pro lyont ij, Tritannij, a rectis. Pontius,Tritannius. Verba autem haec, hinc Muci iam Albutius. Ecc. hanc sententiam contineat: ex hoc Mucij Albucius, ex hoc. inquam, iam factus inimicus. 6 primum totus est alienus nihil dicit a se, sed ab aliis. via Democrito, petitum.non est suus, sed alienus . nihil dicit suum, sed omnia aliena. 7 dc adhae siones a tomorum,&c. in nonnulli libri habent,adhaesitationes. ego nihil muto. a quo nihil turpius physico. 8cc. haec verba, quς reperiuntur deinceps in omnibus libris vulgatis,& quibusdam etiam manu scriptis, quam fieri sine causa quidquam dicere. ego funditus delenda censeo, ut aliena, & superuacanea, & in libris melioribuarion comparentia. quod & Manutio videtur.' quae sequitur, sunt tota Democriti quidam legi volunt, quae sequuntur ego, quae sequitur, malo:& ita reperi scriptuni in lib. manuscr.& ita habent omnis vulgati: opponitur autem illi naε-bro, quae mutat. nam, quae sequitur, interpretor, quae probataro In tertia vero parte &c.9Hoc totum , quod reperitur in lib- vulgatis,ab hoc loco, in tertia vero parte &c. usque ad , confirmat autem, dcc. non reperi in libris nostris manuscriptis et quae eredibile est a docto aliquo esse assura . Nam eum certum sit, hic aliquid deesse in libris manu scriptis, neque di melle admodumst, quid desit, coniicere.hoc totum ille quisquis fuit, no ineptε suppleuit. nisi fortE in alio meliore exemplari reperitur. Ego in nostris libris manuscriptis non reperi, neq; vllam reperi lacuna. 3I eum non talem videri fuisse&c. utebantur hoc vel bo iudi--,ut supra diaut in Lucullo, in extr. ibi, quaque iura ti, iudices

189쪽

sape perpetiuntur,ne, si id non faciam, incidunt immaiorem.Ex quo intelligitur,nec intemperantiam propter se fugiendam ese: temperantiamque expetendam, non quia Noluptates fugiat, sed quia ma-. iores consequatur. εadem fortitudinis ratio repe- s rietur. nam neque laborum perfunctio, neque perpessio dolorum,per se ipsa asticit nec patientia, nec visiduitas,nec νigilis, nec ea i sa, que laudatur, inridustria,ne fortitudo quidemsed .sta sequimur, visi.

ne cura,metuq. Nivamus: animumque, o corpus, iquantum escere posmus, molestia liberemus. Vt enim mortis metu omnis quietae Nita flatus perturbatur, ct NK Auccumbere doloribus,eosque humili animo, imbecill)que ferre,miserum Geob eam que debilitatem animi, multi parentes, multi ami iscos, nonnulli patriam,plerique autem stipsos penia H. prodide tus - perdiderunt ic robuctus animus, et excelsus, b re intesti omm es liber cura, ct angore, cum et mortem V c3 itemnit, qua qui affectisunt, in eadem causa sunt, ' qua antequam nati : ad dolores ita paratus est, ut meminerit, maximos morte finiri, paruos mul-ς-; ta habere interualla quietis, medicorium nos esse η idominos: vis tolerabiles sint,feramus ministi aequo animo ἐ Nita, cis ea non placeat, tanquam d theatro,exeamus. Quib.reb.intelligitur, nec timiditate, ignauiamq.νituperari, necfortitudine a- 'd v. e. reici. WretiamqIaudari suo nominesed illas 4 reiici, quia i dolore pariat:ho optari, quia voluptate. Iustitia recta, ut de omni virtute sit dictu. sed sim tu ser8 dici possunt. t.n.fapientia, temperantia,fortisudicopulatu re docui cu oluptate,ut ab ea nullo 'r' modo

190쪽

tura, quod tranquillat animos: m1pe, nihil earum b al. tempers rerum de suturum, quo natura deprauata ' δε- e Li. nitura siderat. quemadmodum temeritas. cir libido deprauae 4 o steri: si Vero molita quippiam est, quamuis o nculte fecerit,numquam tamen considet id fore sem tu, in inεce pre occultum. Plerumq. imρroborum facta primo pulpicio insequitur: deinde sermo,atque ama: tum ipso&c. accusator, , tum iudex; multi etiam, ut te consule,

a s ipsiese indicauerunt. Quod se qui satis opibus ho- h L. tum inminum sibi contra conficientiam saepti esse, O mu- dis uriniti videntur, deorum tamen horrent, eisquet' inmen nu

fas sollicitudines,quib. eorum animi nocteis,atque hq Η 'dies exeduntur,a diis immortalibus supplici, cau- o si importari putant. Quae autem tanta ex improbis factis ad minuedas νita molestas accesso feri potest , quanta ad augendo tum conscientia δε- x t. tum in ctorum,tum poena legum, odiξque ciuiumἐi Tamen c6scienM Lin quibusdam neq. pecunia modus en, neque hon 1 us rit,neq.imperi, ηec libidinum, nec epularum, nec . reliquaru cupiditatu: qua S nulta praeda νmqua improbὸ partu minuat, sed auget potius, atque insta me .v.e.M'--mat: νt coctceddi magis, quam dedocendi esse vi- . deantur . Inuitat igitur Nera ratio bend os adcio iustitiam,aequitatem rem:neq.homini infanti,ae

que impotenti iniUὸ facta conducunt: q*i nec fa-

SEARCH

MENU NAVIGATION