장음표시 사용
221쪽
... L i , i R H. 't 3 'ria plix, cuius Zeno auctor,' positam decore, tota dest, in honcstate. na Pyrrho, Aristo, Heristas 'ia diu ablacti ritiem sibi conlitterum, vi extremacu initi s conmentient, ut Aiistippo, voluptag. Hi eronymo, doloris νaculias: Carneadictui principis snaturalibua, et extrem M. Epicurvi aute tum in primus comendatione voluptatem dixisset ι eam,
qua Aristippus, idem tenere debuit vltimum bonoru, quod ille in eam, qua Hierun7'ius , fecisset, Λ o idem, ut Noluptatem illam Aristippi in prima co. mendatione poneret. nam quod ait,sensibus'ipsi iudicari, Noluptatem, bonum esse, dolorem, malum; plus tribuit sensibus, quam nobis leges permittutia priuatarum litium iudices , fumus . nihil enim
, ue possumus iudicare, nisi quod eri nouri iudicis. In quo frustra iudices solent, cum sententiam pronun
tiant,addere. si ID MEI IUDICII EST.
se enim non fuit eorum iudici, nihilo magis, hoc noaddito, illud eli iudicarum. φ quod iudicat siensus: Eo dulce , amarum , lene, asperum; prope , longZ,
Iare, mouere, quadratum , rotundum. Quam Uiutur pronuntiabit sententiam ratio' Adhibita pri-mῖm diuinarum, humanaritatque rerum scientia,
quae potest appellari ritὰ sapientia, deinde adiuuia Ιj ctis Nirtutibus, quas ratio rerum omnium idomino, tu Noluptatum satellites, minimas esse voluisti, g quarum adeo ommum flententia pronuntiabit,primum de voluptate, nibit esse ei loci, non modo ut sola potiatur in summi boni sede, quam quς- rimus , sed ne illo quidem modo, ut ad honestitem appliceturo de vasalacre doloris Ead sententia, c en.
iudices hu- muri nihil possum' A Gal. Priuatarii enim lirium cum iudicessumus, nihil poss'. al. qua nobis leges
per tune a priuatarii ti- . tium eum iu
vices si us. nihil enunpossi. e L. illud est
222쪽
rs. DE FINIBVsia est. ' reiicitur etiam Carneades : nec in desummo ' c no ratio aut voluptatis, non dolediae particem,' . . i expers, probabitur . ita relinquet. Muain e quibω etiam atque etiam consideret. aut
αι i lenimstatuet, nihil esse bonum, nisi honestum: nihil smalum, his turpe:cetera aut omnino nihil habere sementi,aut tantum, i nec expetenda, nec fugieri. .a ἔ, ' cidendo modo.k aut reiiciendam::aut an teponet eam, quam cum honestate ornatissimam, rum etiam ipsis initiis natura,sttotiua perfectim et oi ne vita locupletatam videbit. quod eo liquidiasD, . ciet, si perspexerit, rerum inter eas, verborumne sit controuersa. Huius ego nunc auctoritatem sequens,idem faciam. quantum enim potero, minua contentiones: omneliquesimpliceis flententias e I. srum, in quibus nulla eis virtutis adiunctio, omnino
a philosophia semovendas putabo: primum Aristippi, C renaicorumque omnium:quos non est νει ritum, ιn ea oluptate, qus maxima dulcedinesen- summouere summum bonum ponere, contemnen- 2 vreis istam vacuitatem doloris. hi non Niderunt, tad cursum, equum:ad aTandum,bouem: ad indaga
meanA sic hominE ad duo res, Ni ait Artoteles, intelligendum, O agendum esse natum, quasi mortalem deum: contraque, t tardam aliquam, aso languidam pecudem,ad pastum,ct ad procre di voluptatem hoc diuinum animal ortum esse νο- luerunt. quo nihil mihi videtur esse absurdius. a que hac contra Aristippum, qui eam νoluptatem non modo Ammam, sed solam etiam dicit: quam , cimvra Vnam appellamua νoluptat . aliter am ' 'tem
223쪽
ici vobis placet.sed ille,ut dixi, visiosp.nee enim fgura corporis, nec ratio excellens ingenii humani significat, ad hanc unam rem natum hominem, Ni mere'r voluptatibus . Nec ver) audiendos Hieronymus: cui summum bonum est idem, quod vos interdum, vel potius nimiiqm ope dicitis, nuhil dolere. non enim, si malum dolor eIt, carere eo malo satis en ad bene vivendum. hoc dixerit potius Ennia
r o 2 mium boni est, cui nihil en mali
2 's beatam Nitam non depulsione mali, sed ad ptione boni iudicemua: nec ea cessando, iue gaudendo, ut Aristippus :me non dolendo,ut hic: Iedagendo aliquid, considerandove quaeramua..i-Eadem contra Carneadeum illudfummum bonum dici: quod is non tam, Ni probaret, protulit: quam νι Stoicis, quibuscum bellum gerebat, opponeret. Id autem eiusmodi eri, Ni additum ad Nirtutem, auctoritatem Nideatur habiturum, ct expleturum cumulatὸ νitam beatam: de quo omnis baee qu a stio est. nam qui ad virtutem adiungis Nel Noluptatem, quam Nnam virtus minimi facit: vel Nacuitatem doloris, qua etiam se malo caret, tamen non est summum bonum: accellione νtuntur, a non ita probabili: nec tamen, cur id tam parc6 tcimque restrictὰ faciant,intelligo. quasi enim emecum eis sit, quod addant ad Virtutem, primum ν Ilissimas res addunt: deindesingulo potius, quam omnia. ' qua prima, natura approbauisset,
eum volup ate coniungerent. νε cum Aristoni, οῦν Ibi ses σ Drrboni omnino νisa punt pro nihilo, It inter quae inito A
224쪽
quate: ubis me memoria fortῖ defecerit, tuum eura. Honestu igitur id intelligimra, quod tale est, νt, detracta omui νtilitate,sine vilis prae- mijs umbosque, per se ipsium possit iure laudari 1 quod quale sit, non tam definitione, qua sum Uur, intelligi poten, quamquam aliquantum potest,9 quam communi omnium iudicio, optimi curusque studijs,atque factis: qui pei multa ob eam νna
causam faciunt, quia decet, quia rectum, quia honei o num est, etsi nustum consecuturum emolumentum Nident.homines enim, etsi multis aliis, tamen hoc Ῥno abessjs plurimum disserunt, quod rationem habeant a natura,mentEmque datam Oacrem,et Ῥιgentem, celerrim/que multa simul agitantem, a s CP, Vt ita dicam, agacem:quae est causo rerum, oecon ecutiones νideat, si litudines transferat, σd uncta conivugat,'cum prssentib. futura copulet,omnemq.c5ylectatur vita cosequentis staticeaddmque ratio facit hominem hominum appeten- o tem, cumque his natura, ct sermone, sucon, gruentem, Ni profectud a caritate domesticorum, ac suorum, currat longius,inse impilicet primum ciuium, deinde omnium mortalium μ societate; at-
aue, ut ad V recbitam scripsit Plato, non sibi se μ. - li natum meminerit, sed patriae,sed suis,νt perexigua pars ipse relinquatur. Et quoniam eade natura upiditatem ingenuit homini Neri inuenieri, quod facillumὰ appar et cu Nacui curis,etia qd in Ulosiat stire auemuo: M his init 1 inducti otia vera diligia must i delia ,simplicia, cὐstantia. tu uana, faba, Diletia odimM, AGaudemum,malcitia
225쪽
eadem ratio habet in sie quiddam amplam, atque Magnificum, ad imperandum magis, quam ad parendum accommodatum: omnia humana non tot
rabilia solum, Aed etiam leuia ducens: altum quis dum excelbum, nibit timens, nemini cedens, sem- .s per inuictum. Atque his tribus generibus honesto-α t & Eadhm ostigiis, quartum sequitur,' ct in eadem pi, pulchritudi- critudine, oe aptum ex illis tribus: in quo inest o h Uae digni- , o moderatio . cuiua similitudine peripeisa in taxe, ab hae formarum specte, , a dignitate transitum est ad bo io
nestatem dictorum,atque factorum. nam ex bis tribus laudibus, quo antὰ dixi, ct temeritatem reformidat, est non audet cuiquam aut dicto protem uo,autfacto nocere: Nereturque quidquam aut facere,aut loqui, quod parum Virile Videatur. Ha, i sbes νndique expletam, O perfectam, Torquate, formam honestatis: quae tota his quattuor Nirtutibur, quae a te quoque commemorata sunt, continetur. hanc se tuus Epicurus omnino ignorare dicit, quam, aut qualem esse velint, qui honestate summum bonum metianturi enim ad honenatem omnia referantur, nec in ea voluptatem dicant inesse;ait eos inaui Noce sonare bis enim ipsis verbis πtitur9 neque intelligere,neque Nidere,fub hac Nolabieiε ce honestatis quaesiit s subjcteda sententia. t enim i hetudo loquitur, idsolum dicitur honesium, quod est populari fama gloriosum . quod, inquit, quamquam Noluptatibus quidusdam est stpe i
cundius, tamen expetitur propter Noluptatem. Vi
desne quam sit magna dissensio e philosophus nobilis, a quo non solum Graecia, o Italia, sed etiam L
226쪽
Mnnis barbaria commota est, honestum quid sit, si id non es in voluptate, negat se intεlligere: nise for tἐ illud, quod multitudinis rumore laudatur. Ego autem hoc etiam turpe esse sepe iudico: se quan s do turpe non sit, tamen non esse non turpe, cum id a multitudine laudetur. quod si sit inum ' perfe- i.
ctum, atoue laudabile, non ob eam causam tamen
illud dici honestum esse, quia laudetur , a multu, sed quia tale sit, yt, vel si ignorarent id homines,t o Neis obmutuissent, V pulchritudine sua tamen es' i fiet, specieque laudabile. Itaque idem natura νι 'd h. I ctus cui obsisti non potest dicit alio loco id, quod a te etiam paullo antὸ dictum est, non posse iucundὰ
vivi, nisi etiam bonefi8. Quid nunc, H o N E S T E,1 1 dicit'idemne, quod iucunde'ergo ita, no posse honeΩὰ vivi, nisi honeΩἐ vivatur. ς an nisi popularis massine ea igitur iucundὰ negat posse vivere'quid ' ''
turpiuu,quam sapientis Nitam ex insipientium ser zι. n ut
mone pendere e quid ergo hoc loco intelligit hone, o num e cerre nihil, nisi quod possit ipsium propter se iure laudari. nam si propter voluptatem: quae enisa laus, quae possit ἡ macello peti e Non is νir en, ut, cum honestatem eo loco habeat, visne ea iucunde neget posse viui,isiud honestum, quod popa- s, s lare sit, sentiat, ct sine eo iucundἐ neget vivi posse: aut quidquam aliud honenum intelligat, ' nisi d seri. nisquod sit rectum ipsum, quod per se, flua i, sua na--tatura, suasit Jonte laudabile . Itaque, Torquato a se, cum diceres,clamare Epicurum, non posse iucun , o τiui,nis bone Iic est sapienter, O iustὰ viueretur, tu ipse inibi*larim ridebare. tanta vis inerat ii
227쪽
qui co in tenebris al. Dignus,qui cum in tenebris mices rasori. non bonuvirum,
ectis,propter earum rerum, quaesignificabantur his Nerbis,dignitatem, - νt altiorseres, Mi intem, dum insisteres, Ni nos intuens, quaseraedificarere, laudarι honebatem, ct iustitia n utiquando ab E-plauro. Quam te decebat ijs verbis ii, quibus sphilosopbi non uterentur,pbilosophia omnino non egeremuσἐ iIlorum enim Verborum amore, qua perraro appellantur ab e picuro, sapientiae, forti- rudinis,lusitiae, temperantis,praestanti nising 1iijs homines ρ ad philosophiae studium contui runt. Oculorum , inquit Plato, en in nobis sensio acerrimo: quibua sapientiam non cernimuo. quam illa ardeηteis amores excitaret sui, si videretur. cur tandem' an quod ista callida est, ut optime possit archιtectari voluptates' cur iunitia laudatur' i saut Nnde est hoc contritum vetustate prouerbium,h uuicum in tenebris Hoc dictum in νnare, latissmd patet : ut in omnibur factis, re, non refle oueamur. Sunt enim levia , perinfirma, qua dicebantur a te , cum animi conscientia impro- ι los excruciari , tum etiam poena timore et qua Mut asciuntur, aut semper sunt in metu ne afficiantur aliquando. n oportet timidum,aut imbecillo animo fingi, ς non bonum illum Nirum , qui,
quidquid fecerit inest cruciet,omniaq. formidet: 1
sed o nia eadlidi referetem ad utilitatem acutum, Nersutum,Neteratore, facilἡ νt excogitet, quo modo occulιὰ sine tenesne Nilo conficio fallat. An tu me de L. Tubulo putas dicere e cui , cum praetor quaestionem inter scarios exercuisset,ita apertἐce ritpecuniaris rem iud n m, τtan proxD
228쪽
L R Hino P. Scaevὸla, tribunus plebserret di adplebem, at p.scien Gς vellentne de ea re qufri. quo plebiscito,decreta a id popuIenatu est consui quaeseiod Cn. Scipioni profectus tum , in exsilium Tubulus statim, nec re*ondere austra , erat enim res aperta. Non igitur de improbo, 'sed callido improbo quaerimus:qualis au. Pompe- ealli ius in faedere Numantino infitiando fuit . nec verὸ imp 0h
tiam non curet: quam scilicet comprimere nihil esset o negotus:is enim, qui occultus, ct tectu dicitur,tan mum quis tum aben, Nise indicet, perficiet etiam ut dolore alterius improbὰ facto videatur: quid est enim liud, esse versutum' memini me adesse P. Sextilio Rufo, ciam is ad amicos rem ita deferret, st esse 1s heredem Qu. h Fabio Gusior cuius in testamento scriptum esset,' se esse ab eo rogatum, t omni be- togatura , reditas ad filiam perueniret. id Sextilius factum negabat.poterat autem impunρ. quis enim redam guerete nemo nostrom negabat: eratque veri Lino liua, hunc mentiri, cuius interesset, quam illum, qui
id se rogasse scripsisset, qu)d debuisset rogare. a
debat etiam, se in legem voconiam iuratum comtra eam facere non audcre, nisi aliter amicis vid retur. Aderamus nos quidem adolestentes, sed Oas multi amplissimi viri quorum nemo cessit plus filiae dandum, quam posset ad eam lege Voconia prevenire . Tenuit permagnam Sextilius heredit tem . unde , se secutud esse t eorum sententiam, qui honesta cor recta emolumentis omnibus, ct commodis anteponerent , ne nummum quidem πnum
229쪽
autfollistofuisse' nibit minus,eontraque,ula here ditate diues,ob eamque rem Dius.magni enim Vimabat pecuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus partam. quae quidem νel cum periculo est qusrenda Nobis . eu enim effectrix multa- ς rum est magnarum voluptatum . Ut igitur illis, qui, recta oe bonesta quae sunt, ea statuunt per se expetenda,adeunda sunt quaevis pericula, dehoris, honestatisque eausa: sic Nestris, qui omnia voluptate metiuntur,pericula adeunda sunt, Ni adipiscan- rotur magno νoluptates.se magna res,magna heredit, agetur, cam pecuniae voluptates pariantur
plurima, idem erit spicuro vestrofaciendum, se suum finem bonorum sequi Nolet quod Scipioni,magna gloria proposita, ' se Annibalem in Africam i s retraxisset. Itaque quantum adiit periculum e ad
honestatem enim ille omnem conatum suum referebat, non ad Noluptatem .sic vener sapiens magno aliquo emolumento comotura animi causas oposuerit, dimicabit. Occultum facinus esse η potueritigaudebit. deprehensus, omnem poenam contemnet. erit enim instructus ad mortem contemnenda, 4 ad exsilium, ad ipsum etiam dolorem. Fem quidem Nos, cum improbis poenam proponitis, i ,
tibilem facitis : cism sapientem siemper boni plus
habere vultis,tolerabilem. Sed finge non solum eat elidum eum, qui aliquid improbὸ faciat, verum etiapraepotentem: t M. Crassus fuit, qui tamen solebat uti suo bono: ut hodie eri noster Pompeius, cui recte facienti gratia orbabenda: esse enim ' qua uis πellet iustus, iniquus poterat impune et quam 3 . multa
230쪽
prehendere'Si te amicus tuus moriens rogauerit,
ut hereditatem reddas suasiliae, nec usquam id scripserit, ut scripsit' Fabius, nec cuiquam dixe- α Fadians rit: quid iaciaσῆ Tu quidem reddes: ipse Epicurus fortasse redderet: vi ex. h Peduceus,Sex. F.is,qui hunc nostrum reliquit, ejigiem et humanitatis, probitatis fus, filium,ium doctus,tum omnium Nir optimus, o iustissimus, cumsciret nemo,eum rogaro tumὰς C.Plotio, equite R 'lendido, T ursino,νltro ad mulierem venit, eique nihil opinanti viri mandatum exposui hereditatEmque reddidit.Sed ego ex te quaro, quoniam idem tu ceres fecisses, nonne intelligis,eo maiorem Nim esse natura, qu)dis ipsi τοs, qui omnia ad Neium commoda, oe, ut ipse dicitis,ad volup tatem referatis, tamen ea faciatis,ἐ quibus apyareat, non Noluptatem Nos,sed os Dium sequi plusque rectam naturam, quam rati nem prauam Naterest Si scieris, inquit Carneades , o ripidem occultE latere inbiam,d et veste impruden ' sori in
tem super eam abidere, cuius mors tm ' emolume tem aliquem
tum factura sit: improbὰ feceris, nisi monueris, neas eat: 1 f sed impun8 tamen id te constat fecisse. mento fu tu- quis enim conguere po*t'Sed nimis multa perhyi V d ita , , cuum est enim, nisi aequitas, fides, iustitia profici- pune tame
scantur a natura, ct si omnia haec ad viilitatem re 2 2.., id
ferantur, virum bonum non posse reperiri. Sed de re possis his rebus satis multa in nostris de repu. libris sunt dicta a Laelio. ansfer idem ad molestiam, et tem. o est moderatio copiditatum, ratio.