장음표시 사용
321쪽
IIII. 17xinris ingeniis maximi ἐelucere: tota philosiopbia treis in parteis diuisecutit. p am partitionem a Zenone retentam Use ν:demus. quarum cum Nna sit,
ct amores 'conformari putantur istro sitem, quali Rirps est huius quaestioηM: qui hi non pi. enim finis bonorum, mox : hoc loco tantum dico,ὰπeteribus Peripateticis, Academicisque, qui reconθntientes, Nocabulis disserebant, eum locum, quem ciuilem rectὸ appellaturi videmur, Gracd πολmnia grauiter, ct copiosἐ esse tractatum. quam multa illi de rep4cripserum 'quam multa delegibus e quam multa non solum praecepta in artibuG. . sed etiam exempla in orationibus bene dicendi reliquerulf primum enim ipsa illa, qua subtiliter dise i s se essda erant, polit/, apteque dixerunt, cilm dem' nientes, tum partientes: ut Nesri etiam: sed vos squalidius:isiorum,vides, quam viteat oratiotaein 'de ea, quae requirebant orationε ornatam, grauem, quam magnificὸ sunt dicta ab istis' quam ips, , didi de iustitia, de fortitudine,de amicitia,de aetate degenda, de philosophia, de capessenda rep. de
temperantia, de fortituetne F hominum,
- . de *inis Vellentium, Ut mi, de socie- Stoici, nec ossa nudantium,sed eorum, qui grandia, ornat8 Nellent, enucleati minora dicere. Itaque erata homina
in qua Ant eorum consolationes'quae cohortationes' 'nis iuri quae etiam monita, ct consilia, scripta ad summos ut st. Niros' erat enim apud eos, ut est rerum ipsarum natura,sic dicendi exercitatio, duplex. nam qui
. o quid quaeritur, id habet aut generis ipsiws sine personis,temporibusque,aut ijs adiunctis,facti,aut iu
322쪽
ris, aut nomenis controuersiam . in viroque exercebantur: eaque disciplina effecit tantam illorum utroque in genere dicendi copiam. Totum genus hoc er Zeno ct ab eo qui sunt, aut non potuerunt, aut noluerunt, cetid relique unt. Quamq a s scripsit artem rhetoricam Cleanthes, chrisippus etiam, hedyc,νt, si quis obmutescere concupierit, nihil aliud legere debeat. itaque vides, quo modo loquantur. noua Nerba fingunt: deserunt Utata. At quanta conantur'mundum hunc omnem, oppidum esse nostrum. Incendit igitur eos, qui audiunt. Nides, quantam rem ' ago: ut, Circeiis qui bab tet , totum hunc mundum, suum municipium esse i. he.hdai existimet. V Quid ille incendaterestinguet eitiuss
ardentem acceperit. IIIa ipsa, quae tu breuiter,re- 1 sgem, dictatorem, diuitem solum esse sapientem, a te quidem apicac rotund8:ς quippe:babes enim a rhetoribus . illorum vero icta ipsa quam exilia de virtutis νi'quam tantam volunt esse, vi beatam per se sicere possit.pungunt, quis aculeis, intem rogatiunculis angustis.quibus etiam qui assentiuntur, nihil commutantur animo, ijdem abeunt, qui veneranteres enim fortasse verae, cert8 graues non ita tractantur, ut debent, sed aliquanto minutius.Sequitur disserendi ratio, cognitibque natura. nam de summo bono mox, ut dixi, videbimus, O ad id explicandum di utationem omnem con feremin. In ijs igitur partibus duabus nihil erat,
quod Zeno commutare gestiret.res enim praeclarὰ
ρ habent, ct quidem in viraque parte. quid enim ab antiquis ex eo genere, quod, ad disserendum νa ' len
323쪽
lit,praetermissism est' qui ct de inierunt plurimarer definiendi arteis reliquerunt: quodq. en demnitioni adiunctum, ν res in parteis diuidatur , ider sit ab istis, , quemadmodu fieri oporteat, tras ditur item de contrariis a quibus ad genera, fom' masque generum deuenerunt Iam argumenti, ratione conclusi, caput esse faciunt ea, quae perspicua dicunt deinde ordinem seqquntur:tum, quid Verust in singulis:extrema conclusio en. Quanta auteoi ab illis νarieto argumentorum, ratione concludentium, ' eorum q. cum captiosis interrogationia
bus di militudo' quid, qu1I pluribis locis quasi
denuntiant, Ni neque fiensuum frem sine ratione, nec rationes sine sensibra exquiramus, V atque νti eorum alteru ab altero separemus'Quid'ea, quae Τ dialectici nunc tradunt, ct docent, nonne ab illis
institutasunt, ct inuenta'de quibus etsi a Ch sip
po maximi en elaboratum, tamen a Zenone minus multo, quam ab antiquis. ab hoc autem qum, o si melius, quam Neteres: quaedam omniano relicta. cumq.du e sint artes, quibua perfecuratio, ct oratio compleatur, na inueniendi, altera disserendi hanc posteriorem ct Stoici, Peria patetici, priorem autem illi egregie tradiderunt: hi omnino ne attigerunt quidem. nam 8 quibus lo- cis, quasi thesauris, argumenta depromerentur,
me iri ne su*icati quidem sunt: superiores autem ς artificio, ct via tradiderunt.quae quidem res es cit, ne necesse sit, iisdem de rebus semper quasi dictata decantare, neque a commentariolis suis di-
a ab eorum'. a captiosis h L. atque ut
mus e fore. artificium , & vi tradiderian
324쪽
i , , Venutas, etiam si quid obrutum erit , poteris eruere semperq. esse in d putando suus. Qu)d etsi ingeniys magnis praediti quidam dicendi copia seneratione consequuntur: ars tamen, est dux certior quam natura . aliud ere enim potiarum more Ner .
baondere, aliud ea, quae dicas, ratione, σarte di 'singuere. Similia dici possunt de explicatione naturae: qua hi νtuntur, o Periri neq. eris ob duas a foti. sed Videtur, Vipestatur mori quod & mo , est religionis metus:- sed etia mode ita quan- . Maiam q- da cognitio reru cstentu a fert iis, qui videat, quatam etia apud deos moderatio, quantus ordo:=magnitudinem animi,deorum opera, ct facta cernentibus: iussitiam etia, ei m cognitum babeas,
quod sit mi rectoris, tr domini numen, quod cἰ- stium, qua Nolanto . cuius ad naturam apta r 'Τtio. νera illa, summa lex a philosopbis dicitur. Ineti in eadem explicatione na ura, insatiab lis quaedad cognoscendis rebus voluptas: in qua una, confectis rebua neceorijs, acui negotiis,bο . ianestri ae liberaliter possumus vivere. Ergo in hac ratione tota de maximis fer/ rebus Stoici illos secuti sunt, Ni edi deos esse, O quatuor ex rebus
ora conflare dicerct.cum autε quaereretur res ad
modum dissicilis, nu quincta quaeda natura Nideretur e e, ex qua ratio, ct intelligentia oriretur, in quo et de animis,cuiuu generis essent, Psreretur. Zeno id dixit esse ignem: nonnulla deinde aliter,ia . sed ea pauca. de maxima autem re, eodem modo, diuina mente, atque natura mundum νniuersum,
Loitu moxim V partes administrari: m, i 'teriam
325쪽
teriam ππὸ rerum, O copiam,' apud eos, exi- a Llem: apud illos uberrimam reperiemus.quam multa ab his conquisita, ct collecta sunt de omnium animantium genere, ortu, membris, aetatibus'
a quam mμlta de rebus iis, quae gignuntur ἐ terrae 'qγam multa, quamque de rebus νarijs ct cause, cur quidque fiat, ct demoniirationes, quemadmodum quaeque fiant f qηa ex omni copia , plurima , ct certissma argumenta Amuntur ad cuiusao que rei naturam explicandam. ergo adhuc, quam tum equidem intelligo, causa non videtur fuisse mutandi nominis.non enim, si omnia non sequeb tur,iccirco non erat ortus illinc. Equidem etia Spia icurum in ρ sicis quidem Democritum puto:pat a s camutat, et plura an L at cum V i plurimis ea de bide plum dicit, tum cert/ de maximis.quod item cism vestri φ faciant, non satis magnam tribuunt inventoribus gratiam: Sed haec bactenus.Nunc Nideam , qua
so, de summo bono, quod continet philosophiam,
xo ecquid tandem althlerit, quamobrem ab inuentoribus, tanquam a parentibus, dissentiret. Hoc igi- . iri
tur loco, quamquam 2 te, Cato,diligenter est explicatus finis hic bonorum , qui continet philosophiam ct qui a Stoicis, ct quemadmodum drcer tur:tamen ego quoque exponam, Vt pessiciamus, se potuerimus, quidnam a Zenone noui sit allatum. - cum enim supeliores,8 quibuAE planiJmὸ Polemo,
mum bonum esse dixissent, his verbis significari io Stoici tria dicunt unum eiusmodi, vivere adbiben
326쪽
L. idem vis dicereturo , L.naturae, e L. requisi
nirentibune ipsum Zenonis aiunt finem esse deel rantem illud , quod a te dictum est, C o N V
rum significare' idem, Ni diceretur , cia omnia media,aut pleraque seruantem, iuer . hoc sic em spositis dissmile est superiori. illud enim rectu, quod κατe dicebas contingit sipienti soli: hoc aut inchoati cuiusdam vici, est, non perfecti: quod cadere in nonullas insipienteis potest. teritu asit,omnibus, aut maximis rebus tu, AE SECUN-io DUM NATURAM SINT, fruente , Nivere.
Hoc non est positu in nonra actione. copletur enim ex eo genere Nitae, quod Nirtute fruitur, ct ex
ijs rebus, quς secundum naturam sunt,neq; sunt in nostra potestate. Sed hoc summum bonum, quo ii sceriasignificatione intelligitur, eaque Vita, qua ex summo bono degitur , quia coniuncta et Nirtus est, in sapientem solum caditiisque sinis bonoru, Nab ipsis Stoicis scriptum videmuU, a Xenocrate,atque ab Arinotele constitutua es itaq. ab his costitutio illa prima h natura,ὰ qua tu quoque ordieb re, his prop8 verbis exponitur. Omnis natura vult esse opservatrix siui,ut O salva sit, o in genere coseruetur suo. ad hac rem aiunt arteis quoque ς em quisito, qua naturam adiuuarent: in quibua ea inumeretur in primis, quae est vivendi ars, ut tue 'itur quod ὀ natura datum sit: quod desit,acquirat. ijdemque diuiserunt naturam hominis in animum, ἐν corpus. cumque eorum ' Nnumquodque per se expetendum esse dixissent , virtutes quoque ,
triusque eorum per se expetendas esse icebant,
327쪽
s. ' cum animum quadam infinita laude anteponeret, corpori ,πirtutes quoq. animi bonis corporis antes ponebant. βd cum sapientiam totius hominis cui sodem O procuratricem esse vellent, qua esset nas tura comes, ct adiutrix:hoc sapientiae munus esset dicebant, Ni eum tueretur, qui conssaret ex animoi ' corpore:in νtroq. iuuaret eum, atque contineret. atq. ita re primosimpliciter collocata, rEliqua sub. tilius persequentes, corporis bona facilem quan- . i. 3 of ratione habere censebat. e animi bonis accuratitis exquirebant: in primisque reperiebant, in
bis inesse iustitiae simina:primiq. ex omnibua ph, . losophis a natura tributum esse docuerunt, ut ii, qui procreati essent,a procreatoribus amarentur,
id, quod temporum ordine antiquiua est, Niconiugia Nirorum , O Naorum, natura coniuncta esse dicerent: qua ex stirpe orirentur amicitiae cognationum. atque ab his initiis profecti, omnium Virtutum sv originem, progresionem perfecuro magnitudo quoq. animi exsistebat. λ' qua facilἐ posset repugnari, oblistiq.fortunae, qu)d maximae res essent in potenate sapientis. varietates autem iniuriasque fortunae, facil8 veteru phialosophorum praeceptis instituta vita superabat, , . Principiis aut ea natura datis, amplitudines qum dam bonorum excitabantur, partim profecta a
'contemplatione rerum occultiorum, quod erat insitus menti cognitionis amor, V ex quo etiam rationis , explicandi,disserendique cupiditas conse--o quebatur:quod , hoc solum animal natum est pu- η doris, ac verecundia particeps, appetens qμe Coum
328쪽
iunctionum hominum , ac societatum, animaduertensque in omnibus rebus, quas ageret, aut diceret,nequid ab eo fieret, nisi honest/, ct decore: his initijs, ut antὰ dixi, tamquam seminibus, d natura datis temperantia, modessia, iustitia, ct om- snis honestas perfect8 aholuta est.Habes, inquam, Cato ormam eorum, de quibus loquor, philosiophorum. qua exposita scire cupio, qua causasit, cur Zeno ab hac antiqua innitutione desiuerit: quisnam horum ab eo noviis probatu . quodne omnem ionaturam conservatrice sui dixerit' an quod omne a L ut se sal 'νthe ct saluti
usi in suo g. in suo genere,incolumesa citet' an, cum omnium b al- quem artium finis is esset,st quid natuta maxime quar al. quod na- re Ide statui dc bere de totiue arte Nitas an quod i - cum animo conriaremu , ct corpore, baci g,
er eorum Nirtutes per se esse sumendas ean verbus plicuit ea, quae tributa est animi virtutibus tata praeflantiaean qua de prudentia, de cognitione rerum, de coniunctione generis humani, quaeque a. oab eisdem de temperantia, de modestia, de m gnitudine animi, de omni honestate dicuntur e fatebuntur Stoici, hec omnia dicta esse pracla- . neque enim eam causam Zenoni desciscendi fuisse. alia quaedom dicent: credo, magna antiquorum esse peccata, quae ille veri inuestiga di cupidM , nulla modo ferre potuerit . quid enim peruerseus, quid intolerabilius, quid Ilule ,e. Valitu- tius , qacim bonam h valιtudinem , quam dolo- R omnium vacuitatem , quam integritatem
sculo Em , γ eiiquorumque sensuum , ponere in
329쪽
Φonis potiis, quam dic ere, nihil omnino inter eo res , iisque contrariaJ, interesse ζ ea enim omnia, quae illi bona dicerent , praeposita esse, non bona: itemque illa, quae in corpore excellerent, Null8ans liquos dixisse per se esse expetenda: ct sumenda po itius , quam expetenda . eadέmque de omni νita, quae in Nna virtute consistoet : illam vitam, quae etiam ceteris rebus , qua essent secundum nartiram , abundaret , magis expetendam non . 4o esse, sed magissumendam: cumque ipsa Virtus - eiat beat.
csciat ita beatam vitam , vi beatior esse non pos si , tamen quaedam de esapientibua tum, ci msunt beati ir itaque eos id agere , Ni a se dolo-- tres, morbos debilitates repellant . O magnamt s Vim ingenii, causamque iustam , chr noua eam ' ret disciplina i Perge porro. sequentur enim , Pstu scienti mἐ complexus es,omnem insipientiam, O in itiam, alia vitia , similia esse, omniaque peccata esse paria, eosque, qui natura, doctrinaqueto lorid ad virtutem procesissent, nisi eam plenὸ consecuti essent, Ammdesse mistros, neque inter e rum vitam, oe improbissimorum, quidquam omnino interesse: ut Plato, tantus ille vir, si sapiens non fuerit, nihilo melius, quam quiuis improbi e . mra, nec beatias vixerit. Ηse videlicet en com' rectio philosiophie veteris, o emendatio. qus omnino aditum habere nullum potest in urbem, ins rum, in curiam. quis enim ferre posset ita loquentε eum, qui se auctorem vite, grauiter, O sipienter
agende, proteretur, nomina rerum commuta
330쪽
τ tis rebus alia nomina in P. hal. exsultu,
phum Atricano decerne-1et quid, de
e fort. nec felieitas este, vere dici potest f L. in eo nihil nouetur, da ipsi g L. alio modo dicantur. Quid enim dica
6D DEFINIO V . . rebus eandem vim tribueret, ' alia nomina impotnentem, Nerba modo mutantem,de opinionibus nihil detrahentem 'Patronusne causae,in epilogo pro reo dicens, negaret esse malum exsilium, publicationem bonorum e hec reiicienda esse, non fugien- sda 'nec misericordem iudicem esse oportere'in contione autem se loqueretur, 's Annibal ad portas Neo et,murumque iaculo traiecisset, negaret esse in malis capi, Nenire, interfici,patriam amittere' flan, senatus cum triumphum Asticano decere--irarer, quid de eius virtute, aut felicitate posset dicere, si neque Nirtus in ullo, nisin sapiente,' nec felicitas verἐ dici poteIie qus est igitur ista philosi phia, quae communi more inforo loquitur, in libetilo fluo ' proertim cῖm, quod illi verbis suis signim i .scent, i in eo nihil mouetur, de ipsis rebus nihil mutetur, eadem res moneant,g alio modo. Quid enim interen, diuit ira, opes, valetudinem, bona dico,
anne praeposita, cum ille, qui ista bona dicit, nihilo plus his trifuat, quam tu, qui Eadem illa praeposita io nominas 'Itaque homo in primis ingenuus, ct Mavis, dignus illa familiaritate Scipionis, o Issin Tanstius, cum ad Qu. Tuberonem de dolore patiedo Ariberet: quod esse caput debebat, si probari possλt, numquam posivit, non esse malum dolorem: 1ssed quid esset, ct quale, quantumque in eo inesset
alieni, deinde que ratio esset perferenduculos quidem, quoniam Stoicus fuit sententia, condemnata mihi videtur esse immanitate ina Nerborum. Sed, ut propius ad ea, Cato,acceda, quς ὰ te dicta fiunt, su