M.T. Ciceronis Philosophicorum librorum pars prima tertia, id est, Academicarum quaestionum editionis secundae, liber primus, ad Varronem. ... Ex Dionysii Lambini Monstroliensis emendatione

발행: 1557년

분량: 666페이지

출처: archive.org

분류: 철학

361쪽

M. TVLL. CICERONIS,

DE FINIBVS BONORVM

& malorum,

uu ai diuissem Antiochu, g te,νt folibat, cum M. Pisone disputantem in eo gymnasio, quod .i solebam Ptolemotum Notatur, nobiscum Z Frater, T.Pom- gymnaso poni , ct L. Cicero, fraterno ος 'ster,cognatione, patruelis: amor germanus: con- Ilituimus internos, ut ambulationem h possmery b/l.νomer'

in dianam conficeremus in Academia, maxιmὸ quod is locus ab omni turba id temporis Nacuus est. Itaque ad tempuo ad Pisonem omnes. inde Nario sermone sex illa ὰ Diniostadia confecimus. cilm

,o autem Nenissemua in Academiam, non sine causa

nobilitata lFatia, solitudo erat ea, qMam 'olvera' 2 s. uob. m-um Piso, Naturane nobis hoc,inquit,datum

an errore quodam, πt, clim ea loca vide

mus, in quibua memoria dignos Niros acceperia. muae ' multos esse νersato Amagis moueamur, qua εin sequando eorum ipsorum aut facta audiamus, aut scriptum ς aliquid legamus e Nelut ego nunc mo- aueor. venit enim mihi Platonis in mentem: quem accepimua primum hic disputaresolitum e cutis

etiam illi hortuli propinqui non memoriam fictilo mihi asserunt: sed ipsum Nidatur in cofectu meo

362쪽

his ponere.bli Speusippus, hicXenocrate hic elaxauditor Polemo:cuius im illa fesso fuit, quam τι

demus. equidem etiara curiam nostram, Hoctiliam dico, non hanc novam, qua mibi minor esse vid rur, posteaquam en maior: solebam intuens, Scipionem, Catonem, Lesium, nostrum νero in primiscuum cogitare. tanta vis, ' admonitionis inest in locis: ut non sine causa ex his meMorte ducta sit disciplina. T . Quinctus, est planὰ Piso, Ni dicis, inquit. nam me ipsum huc modo Nenientem conuertebat ad Ide Coloneus ille locus, cuius incola S Thocles ob oculos Nersabatur. quem scis quam a mirer, quamque eo delecter. me quidem ad altiorem memoriam Oedipodis huc Nenientis, e r illo nostissimo carmine, quae'nam essent ipsa hec loca,

l , fort. ramo requirentis, species quedam h commouit, inanis

il. sed eoin sciscet,sed commouit tamen. m Pomponius,At

ego, quem vos, Ni deditum Epicuro, insectari sol tis,sum multum equidem cum Phsdro, quem NnLeὸ diligo,ut scitis, in Epicuri hortis, quos mota prsteribamus :sed veteris prouectus admonitu, Nir rum memini: nec tamen Epicuri licet obliuisti, si cupiam: cuius imarinem non modo in tabulis no- . stri familiares, sed etiam in poculis, in anum lis babent. Hic ego, Pomponius quidem, inq*am, 1 3noner iocari videtur, fortassesuo iureata enim Athenis se collocaui visit paene νnus ex Atticis,3 τt id etia 4 cognomine videatur habiturus. Vs aut tibi, Piso, assentior: Uu hoc euenire, vi acrius aliquanto,et attentius de claris viris,locorum admonitu, cogitemus. scis enim me quodam tempore 'Metapontum

363쪽

' diuertisse, quam 'thagorae ipsum illum locum, a v. e.& ω, ediderat sedcmque viderim. hoc autem tenipore, multa in omni parte Athena funes in ipsis locis indicia summorum visorum: tame ego illa moueor exedra. modo enim fuit Carneades: quεt videre videor. est enim nota imago:ased que ipsa tanta ingens, magnitudine orbata desiderari illam Vocem puto . Tum Piso, Doniam igitur aliquid ε ς omnes,quid Lucius noner, inquit' an eum locum libenter inuisit,ubi Demosthenes, ct Atabines imterse decertare soliti sunt φ suo enim quisique B dio maxim/ ducitur. Et ille, cum erubuisset, Noli, inquit, ex me qusrere, qui in Thalericum etiam docenderim:quo in loco ad fluctum aiunt declamaresolitum DemoRhenem, ut stemirum assuesceret

Noce Vincere. modo etiam paullulum ad dextram de via deesinaui,ut ad Periclis sepulcrum accederem. quamquam id quidem thfinitum es in bac νμaο be. quacumque enim ingredimur, V in aliquam bi- , storiam νGigium ponimus.Tum Piso, Atqui Cicero, inquit, ista frudias ad imitandos summos viros spectant, ingeniosorum sunt. sim tantummodo

ad indicia veteris memoriae cognoscends, curios a I rum . te autem hortamur omnes, currentem quι-dem, sero,Nt eos, quos nouisse Nis,etiam imit

ri Nelis. Hic ego,Etsi facillic quidem, inq9am,Piso, tνidebea, qua praeapis: 'tamen mihi grata .H.mihi ra es hortatio tua. Tum ille amisi Um8, Ni olebat. 3 o Veris,inquit, Omnes omnia ad huius adolescentiam conferamus, in primisque vi aliquid forum

364쪽

studiorum philosubia quoque impertia vel ut te

imitetur, que amat: et ut illudinum, quodctudet, facere post: ornatius.Sed Niriwm hortandus es nobis, Lisci, inquit, an etiam tuasponte propensus es: mibi quidem Antiochum, quem audis, fatis belle s Ῥιde is attendere.Tum ille timidri vel potius Nerecund4 Facio, inquit, equidem: sed audistine modo de Carneadebapior illuc.reuocat aute Antiochus: nec est praeterea, quem audiamus. Tum Piso, Etsi hoc, inquit,fortasse no poterit sic abire,cum hic ad- rosit , me autem dicebat tamen audebo te ab hac Academia noua ad veterem illam vocare: in qua, ut dicere Antiochum audiebas, non jfoli num rantur qui .Academici Nocantur, Speusippus, Xenocrates,Polemo, Cranto ceterique,ssed etiam Teri- is patetici Neteres, quorum princeps Aristoteles. quem , excepto Platone, baudscio an re 'ediar rim principem philolisphorum. Ad eos igitur commerte te, quaeso. ex eoru enim scriptis, inmituiticiim omnis doctrina liberalis, omnis historia , om-1onissermo elegans sumi potes , tum varietas est tana 31- d rem,artium , ut nemosine eo instrumento' ad νllan Vlix itiinxi0 istunsiorem satis ornatus possit accedere- ρθhis oratores,ab his imperatores ac rerum publicarum principes exstiterunt. πt ad minora Nentam, is mathematici potie,musici,medici denique ex hac, tanquam ex omnium artium officina,profecti sunt. Ad quae ego, Scis me, inquam, iriud idem sentire Piso: sed a te opportun8 mentio facta est . Hudet enim meus audire Cicero, qua'na sit istius Neteris, socuam comemoro, Academia de finibus bonorum. Peria

365쪽

L I B E R V. sol Peripateticora que sententia.censemus autem te

facili ἐ id explanare posse, quod oe Staseam Neapolitanum multos annos habueris apud te, complureis iam menses Athenis baec ipsa te ex Antios cho videmus exquirere. st ille ridens, Ag8, age, inquit: fatis enim scit8 me nonrisermonis princia pium esse voluisti. exponamus adoles et si qua forti possumus. dat enim id nobis solitudo. quodsiquis

Deus diceret, numquam putarem, me in Acade-

ao mia, tanquam philosophum, disputaturum. sed ne, dum huic obsequor, Nobis mole Ius . Mihi, inqua, qui te id ipsum rogaui ' Tum Quinctus, ct Pomponius cum idest veste dixissent, Piso exorsus est.culinoratio, attende, quaesio, Brute, satisne νLi , deatur Antiochi complexa esse sententiam: quam tibi, quifratrem eiins Aristum stequenter audi ris , maxim8 probatam exinimo. Sic eri igitur locutua. Quantus ornatur in Peripateticoru disciplina sit, satis en a me, vi breuissim/potui paulo antὰ dictu. Sed est forma eius disciplinae, sicut ferὸ

ceterarum, triplex. νna pars est,h Utura:disserendi, altera:νiuendi, tertia. naturam ab hs inuestigata eri,ut nulla pars caelo, mari,terra, it poetici loqua praetermissam. in etiam, cum de rerum a b imisti,omnique mundo locuti essent, ut multa non modo, probabili argumentatione, sed etiam necessaria mathematicorum, ratione concluderentemam am materiam exreb. per se inuenigatis ad rerum occultarum cognitionem attulerunt. pers 'so Aristoteles animantium omnia ortus, vi

366쪽

. ras,omnis que fere rerum, qus 8 terra gigneremtur, causas, atque rationes. qua ex cognitione faciliorfacta es inuestigatio rerum occultissimarum:

disserendique ab iisdιm non dialectic8 soli , sed

etiam oratoriὰ praecepta fiunt tradita:ab Aristote. teque principe de singulis rebus in utramque pam rem dicendi exercitatio est iηstituta,ut non contra omnia semper,sicut Arcesilo, diceret, ct tamen, ut in omnibus rebus, quidquid ex νtraque parte . dici posset, ea promeretaeum autem tertia pars be- ind viuendi prscepta quaereret, ea quoque eIl ab id-dem non solum ad priuatae vitae rationem, sed etiaad reruni p. rectionem relata. omnium fer/ ciuita tum non Graeciae foli,m,sed etiam barbariae, ab Aristotele,mores, instituta, disciplinas: . Theophra- i

a al. etum te Bo - leges etiam cognouimus. cumque Nierque eo

rum docuisset, qualem in rep. princi pem esse conueniret, pluribus praeterea cum scripsisset, ' qui esset

optimus reipu. status:Noc amplius Theophranus, qua essent iis . inclinationes xcrum, oe momen- ata temporum, in quibua esset moderandum,Ῥtcu-que res ponularet.Uiis autem degenda ratio m

xim8 quidem illis phacuit quieta,in contemplati Me, ct cognitione posita rerum: quae quia deorum erat vitaesimillimasapiente visa est dignissima. a

que his de rebua o splendida es eoru , ct illustris

μ, al. quis Q H. nee in sententia Exaea x xi.

367쪽

LIBER V.

rasae ulla, apud bos quidem, quos nominaui: aut inter ipsos dissensio. sed cum beata Nita quaeratur,

idquesit νnum, quod philosophia spectare, oes

qui debeatisitne ea tota fra in potesatesapientis, s an possit aut labefactari, aut eripi rebus aduersis, in eo nonnumquam variari inter eos, ct dubitari videtur. quod maxim8 ejicit Theophrasti debeata vita libera in quo multu admodum fortunae datur. quod se itast habeat , non possit - beatam praestare '. io Vitam sapientia . haec mihi Nidetur delicatior, ut ita dicant,molliὀrque ratio, quam Nirtutis Nis,grauitasque postulat. quare teneamuis Arp telem, eluasilium Niconinbum: cuius accd es p- ῖti de moribus libri, vicuntur illi quidem esse Ari a s Rotelis: sed non νideo, cur non potuerit di patrim L p xxi milis esse filius. Theophranum tamen adhibe mua ad pleraque,dummodὸ plus in virtute teneamus:quom ille tenui firmitatis, ct roboris mus igitur. contenti bis. namque borum poneri,meli

ior' i si quidem, mea sententia, quam reliquarum pluilosophi disciplinarum ed ita degenerant,ut se exse nati esse videantur . primum Theophrasti Strato,p sicum se νoluit.in quo ctsi est munus,

tamen no a pleraque, cy perpauca de moribus. Σ3 Lysia moratione locuples,rebus ipsis ι e LMui mnror. concinnus deinde elegans huius Aristo: ςo Qx-WQR

sed ea, quae desideratur 2 magno philosiopbo, eraui lias in eo non fuit.scripta sand multa, oe polita:

sed nescio quo pacto auctoritatem oratio non ha- l. praetereo multos, in his, doctum hominem ct fisuavem Hic υmum; quem iam cur Peripatetia i

368쪽

εο νη FI IBVs appellem,nescio. summum enim bonum expc suit, πacuitatem doloris. qui autem de summo b no dissentit, de tota pbilosophia ratione dissentit. critolaus imitari antiquos voluit: ct quidem en rauitate proximus, ct redundat oratio. attamen sis quidεin patrijs infitutis manet. Diodorus, eius auditor ,adiungit ad honestatem, cultatem doloris. Hic quoque suus est: de sun hqκe bono dissentiens,diri Nere Peripateticus non potest. Antiquo Fum autem sententiam Antiochus noster mihi videtur persequi diligenti ἐ: quam eandem Ar, Dotelis sese, Polemonis docet. cit igitur Luisciuuiosi prudenter, qui audire de summo bono potivmtim velit. hoc enim constituto in philoso-

phia,constituta sunt omnia. nam ceteris in rebus sitie praetermissum me ignoratum est quippiam, mplus incommodi est, quam quanti quaeque earum rerum est, in quibus neglectum est aliquid.mmum autem bonum se ignoretur, vivendi rationem ignora ri necesse ea. ex quo tantus error consequitur, ut, quem in portum se recipiant, scire non possint. cognitis autem rerum fassus , cum intelligitur, quid sit oe bonorum extremum , ct malorum, iuuenta vitae Nia est, conformatioque omnium os-

eiorum.ta igitur,' quis quidque xkeraturam quo, id h quod omnes expetunt, beatriiuendi ratio inueniri, o comparari potest. quod quoniam in quo si,magna dissensio est Carneadia nobis adbibenda diuisio est, qua noster Antiochus libenter uti solet. Ille igitur vidit, non modis quot fuissent adhuc pbit OAorum de Iummobono, sed quot omnino esse

369쪽

possent sentctis. Aerabat igitur νllam esse artem, crus ipsa ast proficisceretur. etenim semper illud extra est , quod arte comprehenditur: nihil opus euexemplis hoc facere longius.est enim perspicuμm, rus nullam artem in P versari,sed esse aliud artem imsam , aliud quod propositum sit arti. ' Quoniam νt

med ina h valetudinis, nauigationis gubernatio, sic νiuendi ars eri prudentia: necesse est eam qu que ab alia re esse con Ilitutam, profectam. μiro Constitit autem fere inter omnese , id, in quo prudentia, Nersaretur, c r quod assequi Nestet, ρο-

tum , eo accommodatum natura esse oportere,

tale, νtinum per se inuitaret, o asticeret an ritum animi: quem et Grsci vocant. Quid ta I quod ita moueat, itaque a natura in priam ortu appetatur, non conctat, deque eo est inter philosophos, ciam summum bonum exquiritur,omnis disiensem. totius enim quaeBionis eiuU, Psb betur de finibus bonorum, O malorum, cum quae azo ritur , in his quid sit extremum , vltimum, fons reperiendus est, in quo sint primianuitamemta natura. quo inuento, omnis ab eo, quasi capite, desummo bono, malo di utatio ducitur. Vol

ptatis alii primum appetitum putant, ct primam a s depulponem. doloris et alij censent primum ascitum, doloris Nacuitatem , O priruum declina- . tum, dolorem. H Ab ijs alij, qua prima siecundum

naturam nominant, proficiscuturiin quibus nummrant incolumitatem , construationEmque omnium

so aletudinem, sensus integros, doloris cultatem, Niseis,pulabritudinem,ceteraque ger U neris

a fort. Quoniam igitur.

370쪽

neris eiusdem: quorunismilia fiunt prima in anumis, quasi virtutum igniculi, O semina.Ex his tribus cum Nnum aliquod sit, quo primum natura moueatur vel ad appete tu Nel ad repellendum, nec quidquam omnino , praeter haec tria, post esse; snecesse est omnino oscium aut fugiendi, aut sequendi, ad eorum ' aliquid referri: νt illa prudentia, quam artem Nita esse diximus,in earum trium rerum aliqua versetur , a qua totius vita ducat exordium. ex eo autem, quod statuerit esse, quo primum natura moueatur, exsistet etiam rem ratio, atque honeni, quae cum Nno aliquo ex tria bus illis congruere post, ut aut id honestum sit, facere omnia aut voluptatis causa , etiam si eam non consequare: aut non dolendi, etiam se id assi ii qui nequeas: aut eorum, qua secundum naturam

sunt, adipi si endi Ita sit,ut, quanta disserentia essin principis s naturalibus, tanta sit in sinibus bonorum, malorumque, dissimilitudo. viij rums ijsdem a principjs,omne vicium referunt aut ad oluptatem,aut ad non doledum, aut ad prima illa siecundum naturam obtinenda . Expositis iam igitur sex de summo bono sententi s . trium proximaru bi principes:voluptatis Aristippus:non dolendi,mero mus uendi rebus ijs, quas primas secundum inaturam esse diximus, Carneades , non ille qui dem auctor,sed defensor, disserendi causa fuit. Superiores tres erant, quae se possent: quarum ess nasola defensa, taque vehementer. nam Voluptatis causa facere omnia,cum,etiam se nibit ψ .

SEARCH

MENU NAVIGATION