M.T. Ciceronis Philosophicorum librorum pars prima tertia, id est, Academicarum quaestionum editionis secundae, liber primus, ad Varronem. ... Ex Dionysii Lambini Monstroliensis emendatione

발행: 1557년

분량: 666페이지

출처: archive.org

분류: 철학

391쪽

direm aliquem requirere ecumque non habeant ingenuas ex doctrina oblectationes, circulos aliquos, femicirculos consectari.ne bestiae quidem, quas delectationis caκ a concludimus , cum copiosius

et alantur,quamsi essent liberae, facitdpatiutur sese

contineri motusque solutos, Vos,a natura mbi tributos, requirunt. Itaqueνt quisq. optimὰ natur Is Ilitutusque est,esse omnino nolit in vita, sendis negotijs orbatus, post parati Omis ver os oluptatibus.nam aut priuatim aliquid gerere malute aut, qui altiore animo fiunt,capessunt remp. honoribus, imperiisque adipiscedis, aut totos se ad sudia doctrina conferunt.qua in Nita, ' tantu ab- est,νt voluptates consectentur: etiam curas, follici luptates coni 1 tudines,vigilio perferunt ; optimaque parte bο- huic, minis,quae in nobis diuina ducenda est, ingenij ct sollicitudi

mentis acie untur, nec voluptates requirem ''tes,nec fugientes laborem. nec Nero intermittunt baut admirationem earum rerum, qua sunt ab antia quis repertae,aut inuenigationem nouara: quosv-dio, em satiari non possunt, omni ceterarlim rerum obliti, nihil abiectum, nihil humile cogitante tanta . est vis talibus instudiis, ut eos etiam, qui sibi alios proposuerunt fineis bonorum, quos νtili-

. . tate, aut Voluptate dirigunt, tamen in rebus quae- rendis,explicandisque naturis aetates coterere Nindeamus.frgo hoc quidem apparet, nos ad agenda 'esse natos, actionum autem genera pl&ra, Ni ob-Aurentur etiam minora maioribus. maximae autes o , primum, Ut mihi quidem videtur, σῆs, quorum nunc in ratione τersamur,consideratio, co

392쪽

BE FINIBVs

Initioque rerum ciuenium, ct earum, quaa a m tura occultata , ct latenteis, indagare ratio potest: deinde rerump.administratio, aut administrandi sciendique prudens temperata,fortis, ct iussa ratio, reliquae' νirtutes, ct actiones νirtutibua ra congruentes:qva Nno Nerbo complexi omnia, ' honesta dicimus:ad quorum etiam cognitionem, oe um iam corroborati, natura ipsa praeeunte, deducimur. omnium enim rerum principia, paruali fuis progresonibus Uu augentur: nec ioIu, suau sine causa: in primo enim ortu inest temeritas. σsφη - mollities quaedam, ut nec res Nidere optimas, nec

agere possint.virtutis enim beataei vita, quae duoi maximὰ expetenda sunt, serius lume apparet ut . to etiam serius,πt plan8, qualia simi, intelligatur, i spreclarἐ enim Plato, B EATUM, CUI ETIAM

IN SENECTUTE CONTIGERI T, Nisa

pientiam,νer sque opiniones assequi posit. are quoniam deprimis naturae commodis satis dictumes, nunc de maioribus, consequentibusque Nideamin. Natura igitur corpus quidem hominis sic Ogenuit, formauit, Ni alia in primo ortu perficeret, alia progrediente aetate fingeret, neque sandmultum adiumentis externis, O aduentitiis uteretur. animum autem reliquis rebuσ ita perfecit, , ,πt corpus. sensibus enim ornauit ad res percipiendas idoneis, ut nihil, aut non multum adiumento ullo ad fuam conformationem indigeret. quod aurem in homine praestantissimum, atque optimum est, id desieruit. etsi dedit talem mentem, qua omne

Nirtutem iam accipere posse ingenuitque sine do- 'ctrina

393쪽

s instituit docere, induxit in ea, qua ineraui, t qua elementa νirtutis.sed νιrtutem ipsam inchoauit nihil amplius. itaq.nοBrum estoquod nostru di: 3 co, artis est ad ea principia, qus accepimra,const-quentia exquirere, quoad sit id, quod Nolumus,se

ctum: quod qui em pluris sit haud paullo: magi

que ipsum propter se expetendum, quam auise jus, aut corporis ea, quae diximus: quibus tan-- x o tum prUat mentis excellens perfectio, ut vix cogitari possit, quid intersit. itaque omnis honos,omnis admiratio,omne Rudium, ad virtutem, O ad eoactiones, qua Nirtuti sunt confievaneae, refertur: eaque omnia,que aut ita in animis fiunt,aut ita g et 3 runtur, Nno nomine honesta dicuntur. quorum omnium qus , set notitiae, quas significentur rerum νocmbulis, quas cuiusque vis, ct naturast, mox videbimus . hoc autem loco tantum e plicemus, ' hse, honesta qua dico , pratre quam eat. haeeho ao quod nometipsos diligamus , praeterea 'siuapte natura perse, esse expetenda . indicant pueri: diari suapta in quibus , qui in hyeculis, natura cernitur, quam , ' ' μ . ta Rudia decertantium fiunt'quanta ipsa certami- enaevi illi esserutur Istitia, cum vicerint'νt pudet. 1 victos' ut is accusari nolunt'quam cupiunt laudari' quos illi labores non perferunt,ut aequaliu principes sint f quae memoria est in his benὰ meren tium e quae referendae gratis cupidito e atque ea in optima quaeque indole maximὰ apparent. in qua. baeo honesta, qua intelligimus, di natura tanquam

'adumbrantur. sed haec in pueris expressa: in iis

394쪽

Nerδ aetatibus, qua ι- confirmatae sot . quis essiam dismilis ' homini, qui non moueaturinossensione turpitudinis, ct comprobatione honeriatis equis eri, qui non oderit libidinosam, proteruam adolescentiam'quis contra in ista aetate pudorem, constantiam, etiamsi sua nihil intersit, non tamen diligatqquis Tullum Numitorem, Fregellanu,proditorem, quamquam reip. nostrae profuit, non odite quis ν is construatorem Codrum, quis Erichthei filias non maximἐ laudate cui Tubuli nomen odio non es e quis Aristidem mortuum non diligit e an obliviscamur, quantopere in audiendo, legendoque

moueamur,cum piricum amicἐ, cum magno animo

aliquid factum cognoscimus'quid loquar de nobis, qui ad laudem,stad decud nati, suscepti, innituti sumus e qui clamores vulgi,atque imperitorum

excitantur in theatris, cum illa dicuntur euosium Creses. contraque ab altero, i Iinmὸ enimuerὸ ego sum, inquam, Orestes.

cum autem etiam exitus ab νtroque datur contur 1. bato,errantique reguambos ergo νnὰνiuere precamur. quoties hoc agitur, quandbue, nisi admirationibus maximis e Nemo est igitur, qui non hane assectionem animi probet, atque laudet: quia non modo utilitas nulla quaeritur, sed contra νtilitate , setiam conservetur fides. Talibus exemplis non mcta Dium fabula, verum etia historiae referis sunt, er quidem maximἐ nostra. nos enim ad sacra Idea concipienda optimum Nirum delegimus: nos tui res misimus regibus: nostri imperatores pro salu- ι ore patriasιa capitali vomerunt; nonri constules regem

395쪽

. 'regem inimicissimum,moenibus iam appropinquanxenet, monuerut,a Neneno Ni caueret: nostra in rep.

di, qua per Nim oblatum stuprum voluntaria morte lueret,inuenta est: qui interficeret siliam, nes stupraretur. quae quidem omnia, innumerabilia preterea, quis est, qui non intelligat, eos: qui fecerunt, dignitatis splendore ductos, immores fuisse utilitatum uarum,' nosque, cum ea h laud min, nulla aliare, nisi honestate cie auibcs r a obus breviter expositissnec enitus copiam, quan potui, quia dubitatio in re nulla erat, persecutus sed his rebus concluditur profectrict νirtutes omneis, o bonesum illud, quod ex his Nirtutibus exoritur, et in his haeret,ese per se expetendum. In om

a s vi autem honesto, de quo loquimur,nihil est tam illustre, nee quod latius pateat, quam coniunctio inter homines hominum, O quasi qusdam societas, . communicatio Vtilitatum, ipsa caritas generis humani que nata a primo satu, quo a procreatoribus nati diliguntur, O tota domus coniugio, σΩirpe coniungitur,ferpit sensim forata cognationibus primian, tum vinitarib , deinde amicitiis: φ e L=6st .sῶ-pὀIt vicinitatibus cum ciuibra, ct ijs, qui publicὰ nitaribu , a soci, atque amici sunt:deinde totius complexu gen, 1 tis humans. quae animi assectio suum cuique tria

buens, atque hanc, quam dico, societatem coniunctionis humane munim aequ/tuens, iustitia di citur:cui adiu sunt pietas, bonitas,liberalitas. benignito, comitas: ques fiunt generis eiusdem, io atque hyc ita iustitis propria sunt, ut sunt virtutum reliquarum commuMia . nam cum sic hominis

natura

396쪽

a H. eonseni

natura generata sit, Ni habeat quiddam innatum quasi ciuile,atq. populare, quod Grsci πολιτικο, cant: quidquid aget quaeque virtus, id is communitate: ct ea, quam exposui, caritate, atque foci tare humana non abhorrebit:vicissimque iustitia, sπt ipsa se fundet usu in ceteras virtutes, sic illas expetetderuari enim iustitia, nisi a forti viro,nisi a sapiente non poten. Qualis est igitur omnis haec, quam dico, conspiratio, ' consensusque Nirtutum, tale est illud ipsum honestum: quando quidem bonesium, aut ipsa virtus est, aut res gesta Nirtute. quibus in rebus vita consentiens, virtutibusque respondens, recta, cor honesta, o constans, ct natura congruens existimari potest. atque haec coniun

ctio, confusibque Nirtutum, tamen ὰ philosophis i s

ratione quadam distinguitur. nam ciam ita copulata , conneas' sunt, Ni omnes omnium participes sint, nec alia ab alia post separari:V tame propriu suum cuiusque munus est, ut fortitudo in labor,bus,periculisque cernatur:temperantia in pratem 1 olari in dile mittendis voluptatibus:prudentia φ in delectu bο-norum,oe malorumciustitia in suo cuique tribuemdo . quando igitur inest in omni Nirtute cura PDdam quasi foras'ectans,ali)sque appetens,atque complectens, exsiliι. illud, Ut amici, ut fratres, Ut 1 spropinqui, πt ollines, ut ciues, Ni omnes denique, quando Nnam societatem hominum esse Nolumus, propter se expetendi sint. arque eoru nihil est eius generis, Ni sit in sine, atq. ext emo bonorum . ita fit, Ni duo genera propter se eapetendoru reperianim ι ο

' 2 2.ώ es in iis, in quibus completur illud

397쪽

extremum qua sunt aut animi, aut corporis . hecautcm, quaesunt extrinsiecus, id en, quae neque manimo sunt, neque in corpore, vi amici, Ni paremtes, Ut liberi, ut propinqui, vi ipsa patria, sunt illas quidem sua sponte cara,sed eodem in genere, qγο il cla non sunt. nec ver) quisquam summum bonum as sequi Vmquam possedit,s om nia ista, que sunt extra, quamquam eapetenda , summo bono , contine- Frentur. Quo modo igitur inquies, Nerum esse pote--r o rit, omnia referri ad summum bonum, si amicitiae,s propinquiratras reliqua extrema summo bono ' ' hἡhia τ'

non continerenture ac videlicet ratione:quδd ea, non comin

qui extrema sunt, iis tuemur incise, quae oriuntur Esuo cuiusque genere virtutis . nam ct amici cu fh 3r 1 tμ , O parentis, O qui vicio fungimur, in eo ipso prodest, quod, ita fun* oscio, in remfactis est: quaesunt V orta virtutibus . qua quidem sapientes

Iequuntur, tentes tanquam duce natura.non perfecti autem homines, is tamen ingeniis excellamio tibus praesιi, excitantur φlbe gloria: avae habet

sum bonefatem undique perfectam, oe absolutam, rem Unam praeclari am omnium, maxim&que laudandam, penitus νιderente quoniam gaudio complerentur, cum tantopere eius adumbrata opinione latenture quem enim debitum Noluptatibus, cupiditatum incendiis instammatum, in ijs patiendis, quae accerrim/ ci&upiuisset, lata latilla persundi arbitramur, quanta aut Aperiorε-d L.Flani so fricanum Aunibale Nictos, aut posteriorim XuN V, λψ tbagine eversus Tiberina' ddiam, Iecto e Liaeursio

398쪽

illo die, lato gaudio abfecit, quato L.Paullum, cum regrari Persen captum adduceret, eodem flumine inuectum j Age nunc, Luci noster, exfIrue anima altitudinenr, excellentiamque Virtutum Iram non dubitabis, quin earum compotes homines, magno sanimo, erectoque viventes, semper sint beati: qui omneis motum fortuns , mutationesque rerum, e 1 t, & imbe' temporum, leueis,- imbecilZeis fore intelligant, certam e Nenerint. illa enim, qussuut a nobis bona corporis numerata, complent ea qηidcm beati s imam vitam , sed ita, visne illis possit beata Nita exsistere . ita enim paruae, o exigua sunt icta accessones bonorum, Ni, quemadmodum, sella in radio solis, sic istae in virtutums ledore neb fort. Atque cernantur q&rdem. h Atque haec , Ni Nerd dicitur, i sὰIta his parua esse ad beatὰ vivendum momenta ina corpou esse δές. riscon modorum,sic nimis violentumen, nulla es

st dicere. qui enim sic di*utant, obliti mihi viden-

a L. qna ipsi tur , R quae ipsi egerint principia natura . tribueni igitur.οὶ his aliquid,dummodo, quantum tri robuendum sit,intelligas. En tamen philo bi, non tam gloriosa, quim vera quaerentis, nec pro nihilo putare ea, qua secundum naturam illi ipsi gloriosi esse fatebantur, O videre tantam vim virtutis, tantisnque,Ῥtita dicam, auctoritatem bonestatis, i, Ni reliqua non illa quidem nulla,sed ita parua sint,

a L. Me est Ni nulla esse videantur. - 4 Haec est non omnia θern Ri--, prae virtute: O vireretem ipsim uis laser: ' amplifieamus.Oratio denique haec eluvii que completa, Operfecta explicatio summi boni. .inc ceteri particulas arripere conati. suam

399쪽

que videri voluit terresententiam.Saepe ab Botele, o Theophrasto mirabiliter est laudata per se ipsa rerum scientia.hoc uno captus Herillas, scientiam, summum bonum esse defendit, nec remi vilam aliam per se expetendam. Multa fiunt dicta

ab antiquis ' de contemnendis, ac dessiciendis r irempn dii. bus humanis. hoc Nnum caerisso tenuit. praeter νitia,atque Nirtutes, negauit rem esse νllam aut fu-glendam,aut expetendam. Positum est a nostris iujs rebus, que secundum naturam essent, non dol re. hoc Hieronymus summum bonum esse dixit. verὸ Callipho, post eum Diodorus, cum alter νοluptatem adamausset, alter vacuitatem doloris, neuter honenate carere potuit, qus est a nonris

uerticula quarant, O Nirtutes habeant in ore to- deuerticula

tos dies,NoluptatEmque primo duntaxat expeti di id εἰ I

cant; deinde consuetudinem, quasi alteram natu- ore L.d. Vol.

ram, essci, qua impulsi multa faciunt nullam qsa, o rentes Voluptatem. Stoici restant. hi quidem ς non &ς- Nnam aliquam, aut alteram a nobis, sed totam ad se nostram philosophiam trannulerunt.atoue νι λὶ xδ istnin reliquisures, earum rerum, quas ceperunt, signa &s.commutantse isti, vi sententiis nolitis pro suis m, terentur, nomina, tanquam rerum nat. , mutare

runt. Ita relinquitur sola haec disciplina digna studiosis ingenuarum artium, digna eruditis, digna claris viris,digna principibus, digna regibus. Qua cum dixissent, paullumque institisset, Quid est, im,o Vobis Videor pro meo iure in velariss auribus commentatus Et uo, Tu νer inqVgm,

400쪽

Tiso, ut saepe alias, sic hodie ita ista nosse visis es, .vi,se tui copia nobis semperferet,no multum Gracis supplicandum putarem. quod quidem eo probaui magis, quia memini, Staseam Neapolitanum, doctor Lm illum tuum nobilem san/ Peripateticum s. aliquanto ista secus dicere solitum, assentientem i , qui multum in fortuna secunda, aut aduersa, multiim in bonis,aut malis corporis ponerent. enmt dicis, inquit: sed haec ab Antiocho nostro familiari , dicuntur multo melius, ctfortius, quam a Stasea dicebantur. quamquam ego non quaro, quid tibi a me probatum sit, sed huic Ciceroni no tro, quem discipulum cupio a te abducere. Tu Luciu , Mihi vero ista valde probata sunt: quod item sta- . Quid er- rripuis. Tum mihi Piso,' Quid ergo nquit'dasne is' i 'R indolescenti mentume an eum discere ea mauis, quae in 'cum praeclarἐ didicerit, nibit sciat ' Ego vero, in- quam, permitto. sed nonne meministi, mihi licere . probare isto, qus sunt a te dicta' quis enim potesti ea, qua probabilia videantur ei, usu probare e An , o ver),inquit, quisquam potest probare, quod perce- . ptum, quod comprebensium, quod cognitum non ha. hete n est ista,inquam, Piso,magna dissensio. nihil est enim aliud quamobrem nihil percipi mihi videatur, nisi quod percipiendi vis ita defini- itur a Stoicis, vi negent quidquam posse percipi, ni Fs tale verum, quale falsum esse non possit. itaque

haec cum illis en dissensio, cum Peripateticis nulla san8.sed haec omittamu4.babent enim ct bene longam, ct satis litigiosam dissutationem. Illud mihi , a te nimium fesinanter diuum ridetur,sapienteis Φ

SEARCH

MENU NAVIGATION