장음표시 사용
551쪽
li. aut qui l. feret: q. E. ne . esse id m. tale ali
76 TVs C. VA EST. Hse omnia vidi. ' Sed ct iam decanta verant fortasse. eo enim erant Nultu, ' oratione, omni reliquo motu,et statu, Ni eos Argivos, aut Si onios dioeres: magisque me mouerant Corinthi
subit)a pecta parietum ruinae, quam ipsos Corinthios: quorum animu diuturna cogitatio callum vetunatis obduxerat . Legimus librum Clitomachi, quem ille euersa Karthagine misit comsolandi causa ad captiuos ciueis suos. in eo est d, sputatio scripta Carneadis: quam se ait in commentarium retulisse . ci ita positum esset, videri fore in nritudine sapientem, patria capta: quae Carneades contra dixerit,scripta sunt. Tanta igitur calamitatis proentis adhibetur 2 philosopho medicina, quanta inueterata ne desideratur quidem . nech aliquot annis pMὶ idem ille liber emptiuis missus esset, vulneribus mederetur, sed cicatricibus ensim enim , ct pedetentim progrediens extenuatur dolorino quo ipsa res immutari soleat, aut post: sita id, quod ratio debuerat, usus docet, minora esse ea, quasint Nisa maiora. Quid ergo opus est,licet aliquis, ratione, aut omnino consolatione d ulla, qua solemus Ῥti, cum leuare dolorem maerentium volumusphse enim fer 8 tum habemus in promptu, nihil oportcre inopinatum videri.ς Atqui olerabilius feret incommodum, qui cognouerit, necesse esse id homini tale aliquid accidere,bseenim oratio de ipsa summa mali nihil detrabit: tatum modo assert, nihil euenisse, quod no opinanda Disset.neque tamen genus id orationis in consola-
na valet:sed id haudscia an plurimu . ergo illa
552쪽
LIBER III. 47 neo inata non habent tantam Him, Nido ex his omnis oriatur. feriunt enim fortasse grauius: non id esciunt, Ni ea, accidant, maiora videantur. quia recentia fiunt νidentur,s non quia repentina.duplex est igitur ratio veri reperiendi. non in ijs Νlῖm,qus mala, sed in his etia,qus bona νidentur. nam aut de ipsius rei natura: qualis, ct quanta sit, qurimus, νt de paupertate nonnumquam,cuius onus die tando leuamus,do-eto centes,quim parua, ct quam pauca sint, quena, tura desideretiaut a disputandi subtilitate orati nem ad exempla traducimus bis Socrates comm moratur,hic Diogenes,bie Cecilianum illud,sspe est etiam subpalliolosiordido spientia. Cum enim paupertatis νna, demisit νis, quidnam dici potest, quamobrem C. Fabricio tolerabialis ea fuerit, alij negent se ferre posse'huic igitu ralteri generi similis en ea ratio conssiandi, qus docet humana esse , quae acciderint. non enim Eosdium id continet ea disputatio, ut cognitionem 1nrat generis humani. sed seu nificat. tolerabilia
ct tulerint, ferant ceteri. De paupertate agitur: multi patientes pauperes commem rantur. De contemnendo honore: multi inhonora-a ti proferuntur, est quidem propter id ipsum beatiores:eorumque, qui priuatum otium negorijs publicis antetulerunt, nominatim vita laudatur:nec siletur illud portiissimi regis hanapaestum' qui laudat sene t fortunatum esse dicit, quia inglorius arque ignobilis ad supremum diem peruenturus militer commemorandis exemplis,orbitates quoque
553쪽
quoque liberorum predicantur, eorumque, qui I sinus ferunt, luctas, aliorum exemplis leniuntur. sic perpessio ceterorum facit,νt ea, quae acciderint multo minora, quam quanta sint extimata,videatur.ita fit sensim cogitantibus,νς quantum sit eme Atita opinio, pareat. atque hoc idem ' Telamo 'ille,declarat, Ego cu genui, moriturum scio: O Thestus,
Futuras mecum commentabar miserias. Anaxagoras, sciebam me genu e mortalem. Hi enim omnes diu cogitantes de rebus humanis,
intelligebant,eo nequaquam pro opinione vulgi esse extimescendas. mihi quidem videtur idem ferὰ accidere iis, qui ant8 medicantur, quod ijs quibus medetur diesmisi qu)d ratio quaedam sanat il- iros,hosipsa natura,intellecto eo, quod remedium stud contine malum, quod opinatum sit esse ma- , inium, nequaquam esse tantum, ut Nitam beata possit euertere.hoc igitur escitur, Ni ex illo ne opinato plaga maior sit, non νι issi putant, i,cum is
, r es, tiὸ, Oobin pares casua evenerint, is modo aegritudinec i afficiamr,cui ille ne opinatus casus euenerit.ita--ρ,:θi. dicuntur nonnulli in maeror cum de hae om-πτει τικν muni omnium condicione audissent, ea lege nos esst natos, vi nemo in perpetuum esse posset expers , . . maligrauii s etiam tulisse. Quocirca Carneades, ut video nostrum sicribere Antiochum,reprebe chrysippumsolebat laudantem Euripidea ura: in carmen sud,
- Mortalis nemo eR, quem non attingat dolor,
554쪽
L I B E R Isis δ' s. creandi orsque est 'mis ommbiu, . uuae generi humano angorem ne quidquam a fferunt, seddenda est terra terrarium vita omnibus s Metenda, t=πε s.sic iubet necestas. Negabat genra hoc orationis quidquam omnino ad leuandam agritudinem pertinere. id enim j sum dolea dum Me dicebat, quod in tam crudelem necestatem incidissemus.nam illam quidem ora-
sotionem ex commemoratione alienorum malorumb ad malevolos consolados esse accommodatam. mihi verὸ ωπὰ videtur secus. nam ct necessito ferendae condicionis humanae, quasi cum Deo pugna re ς cohibet,admontiq. esse hominem: qua cogit . 1 tio magnopere luctum leuat: er enumeratio exemplorum, non νt animum malevolorum oblectet, affertur,sed vi ille, qui maeiret ferendum sibi id censeat, quod Nideat multos moderatἐ, O tranquilutulisse.Omnib.enim modis fulciendi sunt, qui ruut, nec cohaerere possunt propter magnitudinem ludinis. ex quo ipsam agritudinem chosippus, quasi Mirii , id en, silutionem totius bominis, Appellatam putat. qua tota poterat euelli, ex icata,Vt principio dixi, causa aegritudinis.est enimis nullaabia, nisi opinio, o iudicium magni praesemtis,atque urgentis malicitaque et dolor corporis, cuius eIt morsus accrrimis, praeferturiste proposima boni, anuatas hone caesplendis, lata
assert consolationem, νt eos, qui ita vixerint, aut attingat agritudo,aut perleviter pungat ani
555쪽
v v sc. 'o v AE s rispinio acesi oportere:rectum esse:ad oscis stemtinere erre illud aegre, quod acciderit: tum deniq.escitur illa grauis aegritudinis plurbatio. ex hac opinionesunt illa varia, deleuabilia genera lugendi, paedores, muliebres lacerationes genarum, spestoris aeminum, capitis percusones. Hinc ille Agamemnon Homericus, ct idem Accianra Seindens dolore identidem intonsam cc nam
In quo facetum illud Bionis,' perindestultissimum . regem in luctu capillum sibi euellero, quasi caluitio 1 ti
meror leuaretur. Sed haec omnia faciunt opinantes ita fieri oportere. Itaque Eschines in Demo- Rhenexn inuehitur, qu M is V septimo die ponfilia mortem hostias immolasset. At quam rhetorice', quam copiose 'quas sententio colligit'quae verba, eontorquet e vi licere quidvis rhetori intelligo. quae nemo probarri, nise institi illud in animis haberemus, omneis bonos interitu suorum quam grauisme maerere oportere. ex hoc euenit, re in animi doloribus ali, solitudiηes captent, νt ait Homerus de Bellerophonte , i cui miser in campis maerent errabat Aleis Ipse sisum cor edens, hominum νenigia vitans. est Niobe fingitur lapidea , propter aeternum, ro- do, in luctu silentium.Hecubam autem putant propter animi acerbitatem quandam, rabiem,fingi in canem esse conuersam sunt autem alii, quos in
luctu cum ipsa solitudine loqui saepe delectat, ut illa apud Ennium nutrix.
556쪽
dolore,maximeque declaratur,hoc quasi ossici, iudicio fieri, qu)dii qui forte , cum in luctu esse 'vel lent, aliquid fecerunt humanius, aut se hilarius locuti siunt,reuocant se rurso ad maestitiam,peccatique se insimulant, quὀd dolere intermisierint. pueros Nerd matres, magistri castigare etiam solet, nec Nerbid solum,sed etiam verberibi, , si quid in domestico luctu briarius ab iis facti eis, aut dictum: plorare cogunt. quid'ipsa remi o luctus cue t consecuta, intellectumque est nihil profici maerendo, nonne declarat fuisse totum istud voluntarium'quid ille Terentianua 'ipse se puniens, VidDecreui tantisper me minus iniuri e . Chremes, meo gnato facere, dum fiam miser. Hic decernit, vi miser pt. num quis igitur quid qua decernit inuitus' Malo quidem me quouis dignum deputem. malo se dignum deputat, nisi miser sit. vides ergo opinionis esse , non naturae malum . quid, quod res ipsa lugere prostibet'ut apud Homerum quotidianae neces, interitusque multorum, sedationem maerendi asserunt:apud quem ita dicitur,
Namq.nimis multos, atq. omni luce, β cadi celscernimus:νt nemo post maerore Vacare .
i mo magis est aequu tumulis madare petotos, Firmo animo, luctu lac mis finire diurnis. rigo in potestate essς abiicere dolorem, cum velis, temporiseruientem. Anes vlium tempus , quo-
viam quidem res in nostra potestate eII, cui no ρο
557쪽
in ημαρ ην πρωτον ην κακουμένω.
4 ctia iniserijsd L. intelligi necesse
nenda curae aegritudinis causa serviamus e constabat, eos, qui concιdentem Nulneribua Cn.Pompeiuvidissint,csen in illo ipso acerbissimo, miserrim hq. spectaculo sebi timerent, quod se classe hostium circumfusos viderent, nihil tum aliud egisse, nisi ut 1 remiges hortarentur, O vi salutem adipiscerent tur Magonea quam Drum νenissent, tum assi
ctari, lamentariq. coepiste. timor igitur ab iis nritudinem potuit repellere, ' ratio ac sapientia νera non poterit'Quid en autem, quod plua Naleat adponendum dolorem, quam cum en intellectum, ni
hil proci, frustra esse susceptum se igitur depo
ni poteR,etiam non suscipi poten.volutate igitur iudicio suscipi aegritudinem confitendum est.idque iudicatur eorum patientia, qui cum multa sint i s saepe perpessi, facilius ferunt quidquid accidit:OMdurui que sese contra fortunam ambitrantur: nisse apud Euripidem, Si mihi nune tristis primum illuxisset dies, Nec tam aerumnosio nauigauissem sala: Lo set dolendi causa, ut iniecto equulei
Frena repente tactu exagitantur nouo.
Sed iam ς subiectus miseruis obtorpui. Defatigatio igitur miseeriarum aeritudineseilm faciat leuiores, 4 intelligi necesse est, non rem ipsa, i scausam, atq. fontem essem oris.Philosophisu mi, nec dum tamen sapientiam consecuti, nonne intelligo in sun o 'malo essedunt enim insipientes: neque insipientia Nilu malus malum Umeq.tamen lugent. quid irae quia biae generi malom nonaongitur illa opit .rectum esse, apιum: ct ad
558쪽
I. I B E R III. 8s icium pertinere,sgre ferre, quod sapiens non sis. quod idem vingimus huic aegritudini, in qua lu- ictus inem qua omnium maxima est.Itaque Aristoteles,veteres philosophos accusans, qui existimauissent,philosophiam suis ingeniis esse perfectam, ait eos aut stultomos,aut Horiosismos fuisse ed
se νιdere,quod paucis annis magna acceso facta rigor,breui tempore philos)phiam plan/ absiolata
fore.Theophrastra autem moriens accus e naturam dicitum, qu)d ceruis, ct cornicibus vitam diuturnam, quorum id nihil interesset: hominibus,' liquorum maxim/ interfuisset,iam exiguam Nitam
dedisset: quoru se stas potuisset esse longinquior, 'futurum fuisse,πt,omni,as perfidiis artibus,omni doctrina hominum Nita erudiretur.querebatur igitur se tum,cum ista Nidere eoepisset, exilinguia uide-ceteris philosopbis nonne optimus, 'graui in quisque confitetur multa se noraret , multami etiam ,atque etiam esse distendaen I que tamen,cumse in media stultitia, qua nunt ea peius,haerere intelligant, Witudine premunturi
nulla enim admiscetur opinio osciosi doloris. quid , qui non putant lugendum viris' qualis fuit QMaximu/ h esserens filium consulare: qualis L. PauLIM,OG.pauci gleb.amiss filiis:qualis M.tato, flore designam,mortuositio:quales reliqui, quos , in consolatione collegimus. Quid hos aliud plae Mit,nisi quod lactum,o maerorε esse non putabant f viri'εrgo i quod alij rectum opinantes, aegritudini ββlent dedere, is turpe putantes aegritudiniε . . MNpulcri t ea quo intelligitur,non in natura, sed turpe pu
559쪽
T v s C. VAEs T. 'nione esse agritudine. Contra dicuntur haec. Quis tam demens , νt siua voluntate maereat e natura assert dolorem . cui quidem Crantor , inquiunt, vester cedendum putat. premit enim, atque in re it,
'nec resini potest. itaque Oseus ille apud Sopbo- s 'clem, qui Telamonem antea de Aiacis morte consolatua set , is cum audisset de suo, bractus est eculin commutata mente hic dicitur Nec Nero tanta praeditra sapientia Quisquam est, qui aliorum aerumnam dictis al- io
Non idem, cum fortuna mutata impetum Conuertat, clade V ut subita frangatur μά, ut illa ad alios dicta, praecepta excidant, Haec cilm di putant, hoc nudent licere, naturae ob i , seni nullo modo posse. ii tamen fatentur,grauiores aegritudines fusicipi, quam natura cogat . quae igitur amentia, Ni nos quoque idem ab aliis requiramus 'sed plures sunt causae suscipiendi doloris. primum illa opinio mali, quo Visio, atque persuasio, in aegritudo insequitur necessario . deinde etiam gratum se mortuis faceresi grauiter eos lugeant, arbitrantur. accedit superstitio muliebris quaedam. Misimant enim, dijs immortalibus se facillias satisfacturos, si eorum plaga percurias lictos sicioe stra , itos esse fateantur.sed haec inter se quam repugnet
plerique non νident. laudant enim eos, qui aequo animo moriantur: qui alterius mortem aequo animo
ferant, eos putant νituperandos. quasi fieri νllo modo pollit, quod in amatorio sermone dici solet, ut quisquam plua alteram diligat, quam se. Plinclarum
560쪽
clairum illud quaeris. ectum quoq. ct νe- rum, ut eos, qui nobis carit mi esse debeant, aequὰ ac nometipsos amemus : Ni vero plus, fieri nullo pacto potest. ne optandum quide es in amicitia, ta me iste plua, quam se 'amet: o illum,plM, quam me.perturbatio vitaes ita sit,atque ossiciorum omnium,consequaturoed de hoc alias. nune illud satis es, non attribuere ad amissionem amicorum, misi riam nostram, ne illos piis, quam ipsi velint,si seu oro tiant:plus certe, quam nosnetipsos, diligamus. naquod aiunt, plero Aue consolationibus nihil leu,ri,adiunguntque, consolatores inbs confiteri semiseros, cum ad eos impetum suum fortuna conuerterinutrumque dissoluitur. sunt enim ista non natua vitia, V Ied culpae . Rultitiam autem accusare quamuis copios8 licet. nam edi qui non leuantur,
ipse alios ad miseriam inuitante O qui suos casus aliter ferunt, atque ut alijs auctores ipsi fuerunt, non sunt itiosiores, quim fer8 plerique, qui
auari auaros,gloria cupidos gloriosi reprehendui. EST ENIM PROPRIVM stultitiae aliorum mitia cernere', obliuisci suorum. Sed nimirum hoc maximum eri experimentum , cum constet
aegritudinem Netustate tolli, hanc vim non esse . , in die positam,sed in cogitatione diuturna. nam si adem res es, er idem est homo: qui potest qui quam de dolore mutari, si neque de eo, pr pter Mod dolet, quidquam est mutatum,neq. de eo qui dolete cogitatio igitur diuturna, nihil esse inso remali,dolori medetur, non ipsa diuturnitas. Hic mihi asseru i mediocritates .q si naturales sunt, q M. Hb s uua