장음표시 사용
571쪽
tisipientia; ct nobilitate Pythagoras, qui fuit m
sueret , perman .iuisse mihi Nidetur in hanc ciui- statem: tuque cori coniectura probabile', tum cuibusdam etiam Nesti ijs indicatur. quis est enim qui putet, cum floreret in Italia Graecia potentis semis maximis ν bibu , ea, qua magna dicta est,
tu b ιε primum ipseM Uthagorae, deinde postea i. ili ' hagoreorum tantum nomen esset, nostrorubon ι num ad eorum doctissimaa Ῥoces, aureis clausas
fui eiquin etiam arbitror, propter Pythagoreoruadmirationem, Numam quoque regem, Dibago relim a posterioribus existιmatum . nam cum Py is ibaxorae cisiit linam, innituta coguoscerent,re 2rsq. ei aequitatem, sapientiam a maioribus suis accepissent, aetates autem ct tempora ign0ra-νent,propter Netunatem, eum, qui sapientia excelleret, Pythagorae auditorem fuisse crediderunt.Et 1 o de coniectura quidem bactenus. NeItigia autem P thagoreorum, quamquam multa colligi possunt, paucis tamen νtimur , quo uiam non id hoc tempore. nam cilm carminibus soliti illi esse dicantur,ct praecepta quaedam occultius trade-re,ct menteis suo a cogitationum intentione,cantu, fidibusque ad tranquillitatem traducere, grauissimus auctor in originibus dixit Cato , morem apud maiores hunc epularum fuisse , ut deinceps, qui accubarent, canerent ad tibiam clarorum νι
572쪽
. en, ct cantus tum fuisse ' rescriptos Nocum sonis, et carmina. quamquam id quidem etiam XILtabulae declarant, condi iam tum sotiuum esse carmen: quod ne liceret feri ad alterius iniuriam eges sans X erunt. nec Nero illud non eruditorum temporum argumentum est, quod deorum puluinarib-, et epulis magistratuum, des praecinunt: quod proprium elua uit, de qua loquor,disciplinae.mihi quidem etiam Appii Caeci carmen, quod Naide Pan . o tiua laudat epistola quadam, quae en ad Tuberonem, Uthagoreorum Nidetur. multa sunt etiam in nostris institutis ducta ab illis:qua prat reo, ne ea, qua peperisse ipse putamur,aliunde didicisse videamur; Se vi ad propositu redeat oratio: a 3 qtiam breui tempore , quoto o quanti ponae, qui autem oratores exstiterunte facilἐ ut appareat, nostros omnia consequi potuisse, simul vi veste cin
pissent. sed de ceteris sudiis alio loco ct dicemus, si ua fuerit, ct saepe diximus. sapientiastudium ivetus id quidem in nostris: sed tamen, ante Laeli'
aetatem, ct Scipionis, non reperio, quos appellare possim nominatim. quibus adolescetibus Stoicum Diogenem , edi Academicum Carneadem video ad senatum ab Atheniensibus misses esse legatos, - qui cum reipub. nusiam νmquam partem attigissent, h emnique eorum alter Crrenaeus, alter Babylonius , numquam profectὸ sibolis essent excitati, neque ad illud munus electi, ni se in quibusdam principibus, temporibus illis, fuissent studia doctrinae. qui cum cetera litteris mandarent, alij ius ciui ie, alij Orationes suas, alij monumenta maiorum. Ii hanc
573쪽
multi eiusfε aemuli rationis multa in
suipsissent e q. v.ε. Sed defendat quod qui'. muri
hanc amplissimam omnium arritum bene uena disciplinam Nita magis , quam litteris persecuti sunt. Itaque illius Nera, elegantisquephilosophie. quae ducta a Socrate in Peripateticis adhuc permist,oidem alio modo dicentibus Stoicis, cum OG 3 cademici eorum controuersas disiceptarent, nulla ferὸ sunt , aut pauca admodum Latina monumentasue propter magnitudinem rerum, occupationemque ' omnium, siue etiam, quod imperitis ea probari posse non arbitrabantur e ciam interim, a. illis silentibus C. Amafanius exstitiis dicens: cuius Mibris editis, commota multitudo contulit
se ad eandem potissimum disciplinam, mequ)derat cognitu perfacilis, fue quos inuitasatur il
lecebris blandis voluptatis, siue etiam, quia ni, is hil prolatum erat melius,illud, quod erat, tenebat. pon- Amasenium autem multi eiusdem aemuli rationis multa ci scripsissent, Italiam totam o
cupauerunt; quodque maximum argumentum est,
non diei illa subtiliter, qu)d ct facilὰ ediscantur: Σωσ ab indoctis probentur, id illis amentum esse disciplinae putant, L Sed defendat quidem quod quisque sentit uni enim iudicia litera:nos institutum tenebimus, nullisque unius disciplinae legiabus adstricti, quibus in philosophia necessariis p reamus, quid sit, in quaque re maximὰ probabile,
semper requiremus. quod cum saepe alias, tum nuper in Tusculanostudiosὰ egimus. Itaque expositis tridui di utationibus, quartus dies boe libro com eluditur. ut enim in inferiorem S ambulationem 3 6
defendimur, quod idem Ieceramus superioribus
574쪽
LIBER III I. . η''diebus, sic acta res est. M. Dicat, si quis vult, a itide quare di utare velit. A. Non mihi videtur A. I et omni animi perturbatione posse sapiens Nacare. M. Migritudine quidem hesterna doutatione vi debatur : nisi fort8 temporis causa V assentiebare. b o...e.nobhMinime ποδ.nam mihi egregi/ probata est oratio tua.WNon igitur existimas cadere in supi ε
tem ae ritudinem' .Prorsus non arbitror.M. At
quis ista perturbare animum sapientis no potest, io nulla poterit. Quid enim' metusne conturbete Ae. earum rerum Q absentium metus, quarum n flentium est aegritudo blata igitur svritudine,--.blatus en metus.restant sis perturbationes, laetitia geniens,σlibido: quasi non cadant in sapientem, semper mens erit tranquilla sapientis. M. Sic prorsus intelligo.M. Vara igitur mavis e natim ne nos νela facere, an quase 8 portu Nedienteis paullulum remigare e M. Quidnam est Hue e non enim intestigo.M. quia chrasippus, Stoici, clina de animi perturbationibus di utant, magnam partem in bis partiendis, er definiendis occupati sunt: illa eorum perexigua oratio en, qua m deantur animis , nec eos , turbulentos esse pa- . iantur. Peripatetici autem ad placandos animos ' multa asserunt:*ino partiendi, ct definiendi pra . ,
in termittunt. querebam igitur, virum panderem ela orationis statim, an ea ant/paullulum dies cticorum remis propellerem. M. IIo modo vero. erit enim hoc totum, quod quaero,ex viroq. perfe
575쪽
d verbum,dicunt: non gnoscit L. ne ηι reperit in suis libris manuscri
men,πt soles, dies tria ipsa obscura planiils, qu2m
dicunt*r a Graecis. M. Enitar quid sed intento opus est animo, ne omnia dilabantur, si unum aliquod sugerit. Quoniam, qua Graecili πα, πο- cant, nobis perturbationes appellari magis pla- scet, quam morbos: in his explicandis veteremissam equidem Pythagorae primum,deinde Plat :nis descriptionemsequarequi animum in duas parteis d iuidunt:alteram rationis participem facilit, alteram expertem. in participe rationis ponunt iotranquillitatem,id est,placidam, quietamque consantiam: in illa altera motus turbidos tum irae, tum cupiditatis, contrarios,inimicosq.rationi. Sit igitur hic fons.Vtamur tamen, in his perturbationibus describendis, Stoicorum definitionibus, ct
partitionibus: qui mihi videntur in hae quaestione versari acuti E. in igitur Zenonis hsc definitio, Ni perturbatiost, quod ille dicit, auersa a
recta ratione, contra naturam, animi commotio. quidam breuius . PERTURBATIONEM, 2o
esse ' appetitum vehementiorem si dicunt: sed ushementiorcm eum volunt esse, qui longiῖs discesserit a natura conflantia.parteis autem perturbationum volunt ex duabus opinatis bonis nasci, egrex duabus opinatis malis : ita esse quattuor: bo- a snis LI BI D I N E M, O L.AE TITIA M: Nisit laetitia ,praesentium bonorum: libido, futurorumet ea malis METU M, ct AEGRITUDINEM nasci censent:metum,futuris: aegratudine,prssent bus, qua enim Venientia metuuntur,eadε sciunt
576쪽
ad id quod videtur bonum, illecta, ct inflammata
rapiatur: LAETITIA, H adepta iam aliquid concupitum, eratur,oe gestiat. natura enim omnes ea, squs bona uidEtur, secluuntur,fugiuntq. contraria.
uuamobrem simul obiecta species cuiussiam quod bonum videatur, ad id adipiscendis impellit
ipsa natura. id cistim conanter,prudenterq si eiusmodi appetitionem Stoici ορυλησιν appellat,nos opellamus VOLUNT AT E M eam illi putant, insolo esse sapiente:qram sic definiunt.VoLvNTAs'eri, quae quid curatione desiderat. qua autem aduerasa ratione, incitata est vehementius, ea libido en, vel cupiditas frenata:qus in omnibus stultis inuet ue uenituratEmque, cum ita movemur, Ni in bonostimus aliquo, dupliciter id contingit. nam caram ra...tione animu4 mouetur placid/, atque constanter. tum illud cΑvDIVM dicitur.cum autem O inaniarer, Ususd animua exsultat, tum ista LAETITIA
M gestiens, vel nimia dici poteri; quam ita definiunt
sine ratione, animi elationem. quomodoque bona natura appetimus, sic a malis natura declinamus.
quae declinatio si cum ratione fiet, C A v T I o a' pelletur, eaque intestigatur in solo esse sapienter
quae autem sine ratione, eum exanimatione humili,atque fracta,nominetur metua. est igitur M E-Υ v s h rationi aduersa cautio. praesentis autem mali,sapientis assectio, nulla enotulti autem aegri ludo en ea, qua inciuntur in malis opinatis,ani id mosque demittunt, contrahunt.rationi non ob
a L. auersa vratione. &cisal. aduersa rationi
577쪽
aegritudo' animi, aduersante ratione,eontractis. sic quattuor perturbationes Aunt, tres conflantis . quoniam agritudini nulla constantia opponitur .
Sed omneis perturbationes iudicio erasent se ri, ετ opinione . Itaque eas definiunt pressus, ντ 3 intelligatur non mod) quam vitiose,sed etiam qua
in nostrasnt potestate. E sT IGITUR AEGRI T V n o,opinio recens mali praestentinin quo demitti, contrahique animo rectum esse ideatur. L AETITI Α,opinio recens boni praesentis,in quo effer rori recta esse νideatur. METVs, opinio impendentιs . . . mali, quod intolerabile esse videatur.I. ix o,opia trio venturi boni, quod set ex Uu iam proens esse,
atque adesse . sed qua iudicia, quasque opiniones perturbationum esse dixi, non in eis perturbatio- is i nes solum positas esse dicunt, verum illa etiam qua esciuntur perturbationibus, vi uritudo quas morsum aliquem doloris ociat, metus recessum
quenda animi, ct fugam. Istitia profusam hilari.
. . V.e.opi- tatem,ltibido frenatam appetentiam.' opinionem
quam in omneis definitiones superiores i elusimus , volunt esse imbecillam assensionem . . Sed insngulis perturbationibus parteιs eiusdem v.c. sibi generis plures subiicititur:νt aegritudini uuiden QRR- - ti6viendum en enim, docedi causa, Nerbo minui 1 1 Utato, quoniam inuidia non in eo, qui inuidet si a i , liam dictin'sed etiam in eo, cui inuidetur9 smula tio, obtrectatis,misericordia,angor, luctus,meror, rumna, lo lamentario, ollicitudo,molesta,as vibra, eiul fictatio, de*eratio . Os qua fiunt de genere est
bis metum autem subiecta punt pigritia,pu
578쪽
do terror,timoroauor, examinatio,conturbatio, formido. Voluptati ' malevolentia latans mala a Q. malita
alieno,delectatio,iactatio, Osimilia. Libiditu ira, i nu excandescentia, odium,inimicitia,discordia, indus gentia,desiderium, cetera eis odi. hae autem 'definiunt hoc modo. iNva DENTIAM esse Gcunt aegritudinemfusceptam propter alterius res secundo, qus nihil noceant inuidenti. namsi quis doleat eius rebκs secundis,a quo ipse Diatur,nona o remdicitur inuidermvis Hectori Agamemnon. γε autem, cui alterius commoda nihil noceant,ramen eum doleat his frui is inuidet profect).AE MYLATIO autem dupliciter illa quidem dicitur,ut σin laude, in vitio nomen hoc sit. nam imita-a 1 tio νῖrtutis, aemulatio dicitur:sed ea nihil hoe loco utimurreri enim laudis: ct eIt aemulatio,aegritudos eo,hquod concupierit,alius potiatur,ipse careat. sOBTRECTATIO autem in ea, quam intelligi zelo qui, ti,ut Upiam volo,agritudo ex eo, quod alter quoque potiatur eo, quod ille ipse concupiuerit.MIsERI-c o R Ba A, es aegritudo ex miseria alterius, iniuria laborantia. nemo enim parricidae,aut prodito a Mrissupplicio misericorisia commouetur. A N G o R, en aegritudo premes. Luc TVs, aegritudo ex eius, qui earuπ fueris, interitu acerbo.Moora aeritudo flebilis. Dumna,aegritudo laboriosa. Dolor, ura
ludo crucian .LAMENTATIO, fgritudo cum eialatu, SOLLICITUDO, agrιtudo cum cogitatione Mo. L EsTIA,sgritudo permanti. AFFLICT ATI o, aegriutudo cum exatione corporis.DEsPERATlo,agritudo sine Ga rerum ex ectatione melior . A Ii 4 autem
579쪽
autemsubiecta sunt 'sub metu, ea sic niunt:pr-
GRIT1AM, metum consequentis laboris e TERRO,. R E M, metum concutientem, ex quo pud rem rubor, terrorem pastor, ct tremor dentium crepitus consequatur: TIMOREM, metum mali sappropinquantis: P A U OREM, metum mentem
loco mouentem, ex quo illud Eunij, Tum pauor Iapientiam mihi omnem ex animo expectorat:Ex A NIMAT ION EM,metum subsequenrem, ct quas comitem pavoris: c o N T V R B A- i ,
TI o N EM, metum excutientem cogitata: Fommidinem , metum permanentem. Voluptatis a tem partes hoc modo describunt, ut di maleu lentia, sit voluptas ex malo alterius sine emolumento suo: DELECTAT io, Noluptad suauitate i , auditus animum deliniens. edi, qualis enhse aurium, tales fiunt oculorum, tactionum, O odo rationum, ct saporum: quae fiunt omnes Nnius generis,ad perfundendum animum tanquam illique-
facts voluptates.LACTATIO, est Noluptas gestiZs, se serens insolentius.Qua autem libidini Abiecta sunt, ea sic definiunt,uti R Ast libido puniε
di eius, qui Mideatur iasisse iniuria. E x C A N D ESCEN TI A autem, si ira nascens, modis exsistens, quae μωσις Gracὰ dicitur: ODIVM,ita INIMICI T I A, ira vicistendi tempus obseruauit:DIsCORDIA, ira acerbior, si intimo odio, , corde concea 'pta iNDic ENT1 A, libido inexplebilis: D E s I D Erium,libido eius, qui nondum adsit, videndi. Di-Ling t illud etiam, φνt. st libido earum rerum,
qua dicuntur de quodam, auς quibusdam et que
580쪽
νιφομματα diale lici appellas: ut habere diu:tias, capere honores. Indigentia rerum ipsarum est, να honorum, Ut pecunia. omnium autem perturbationum fontem esse dicunt, INTEMPERANTIAM:
. que eis a tota mente, ct a recta ratione defectio. '' sie auersa a praescriptione rationis, Ni nullo modo
appetitiones animi nec regi,nec contineri queant. quemadmodum igitur temperantia sedat appetiationes, ct sicit,ut hae recta rationi parea conserx o uatque considerata iudicia mentisse huic inimica intemperantia, nem animictatum infama conturbat, incitat. itaque ct aegritudines , o metus, reliquae perturbationes omnes gignutur ex ea. Quemadmodum cum sanguis corruptua est,aut pi, stulta redunda aut bilis in corpore,morbi, aegrota .i tiontique nascuntur:sic prauarum opinionum conturbatio, ipsarum inter se repugna tia, μ'ita' . .
te animum stolia morbisq. perturbat. ex perturbationibus autem primum morbi cociuuetμr, qμβ ά . . vocant illi V νοσηματα , eaque, qus sunt eis morbis mala. contraria . qus habent' ad res certo Nitiosam o ffensionem,atque fastidium: deinde aegrotationes, quae appellantur a Stoicisς ἡ λωs μην ,hisque item V. o. opposta contrariae offensiones .hoc loco ninnia opera consumitur a Stoicis,maximἐὰ Cb sippo,dum , . morbis eorporum comparatur morborum animi si militudo. qua oratione minima necessaria pi missa, ea, quarε continet, pertractemu . Intelligatur igitur, perturbationKiactantibus se opinionib.iu-ι constanter, turbid/ in motu esse semper. cum os η L. sau. ..t bicferuor,concitatioque animi inueteravit, v i-O to.