장음표시 사용
601쪽
- rudinis partem quandant,metum esse dicebant autem metum,praemolestiam iuppellabant, quod ess. quasi dux conssiquentis molestia. Quibus Uuurra. tionibus inflantia feruntur, eisdem contemnuntur sequentia. nam Nidendum en in Nirisque, ne quid shumileJummisium, molle, est 'aminatum, Iractum, abiectumque faciamus . Sed quamquam de ipsus metus inconstantia, imbecilliςate, leuitate dice dum eb: tamen multum prodest, ea, quae metuunma ...eonsp tur,ina contemnere. Itaque,sueco accidit,siue io ' - ιοUtio,percommodefactumeri, quὸdeis de rebus . quae maximὰ metuuntur, de morte, ct de dolor
primo, proximo die disputatum en. Quas pro
bata sunt , metu magna ex pa te liberati sumus. de maloru opinione,hactenus.videamus nunc t sde bonorum,id est, de latitia, de cupiditate. Mi hi quidem in tota ratione ea, quae pertinet ad ani- mi perturbationem, Nna res avidetur causam h continere,omneis eas esse in nonra potestate, omnese' '' iudieio susceptas,omneis voluntario. Hic igitur error est eripiendus, detrahenda opinio: ataque Ni in malis ostinatis, tolerabiliora:sie in bonis sedatiora sunt escienda ea, quae magna, latabilia dicuntur. Atque hoc quidem commune mal rum, O bonorum:νt,si iam dijcilest persiuadere, i . nihil earu rerum, qua perturbent animum, aut in malis, aut in bonis esse babedu, tume alia ad aliues cini uo motum curatio sit adhibenda,aliὰque ratione ς matiuolus,alia amatorialia rursus anxius,alia tim-dus,corrigendus.atque eratfacitHsequentem eam is rationem,qua maxima probastir de Onis,
602쪽
1 Flis, nega re umquam latitia asci posse insipietem, quod nihil umquam haberet boni . Sed loquimur nunc more communi Sint san/ista bona,qua putas 'r,honores,diuitis, oluptates,ceteraque,tamens in eis ipsispotiundis exsultans, gestiensq. latitia, turpis est, ut, s ridere concessum sit, vituperetur tamen cachinnatio. eodem enim vitio es effuse animi in latitia, quodn dolore, contractio, eademque leuitate cupiditas est in appetendo, qua lati x o tia, in endo, O ut nimis aspicti molenta , sic animi elati laetitia, iure indicantur leves. ct cum invidere,aegritudinis si, h malis autem alienis vo- luptatem capere, latitia, νtrumque immanitate, O feritate quadam proponenda, castigari solet. a s Atque Vis confledre dece timereno decet,*gau . Mindi adere decet,laetari non decep, quoniam docendi camsa a gaudio latitiam distinguimus. Illud iam supra diximus, feri c5tractionem animi redunumquans posse, elationem posse, aliter enim Naeuianus ille a o gaM et Hector, in. Laetus sumi Laudari meabs te, pater, laudato viso. aliter ille apud Trebeam Chaerea, Laenad delinita argento nutu obseruabit meu,
, νelim, quid Budiam adueniens dilito imin pellam ianuam:
Foris patebunt . de improuiso cir sis ne ubi
acris obuiam mihi veniet, complexum
603쪽
ipse iam dicet. . . Fortunam ipsam anteibo fortunis meis. Haec utilia quam turpis sit,satis en diligenter aetendentem penit in videre. et ut turpes sunt, quiesserunt se utitia tum, cumstuuntur venereia νο , luptatibus: sic flagitiosi, qui eo inflammato a se =nno concupiscunt. Totus Vero iste, qui vulgo appellatur amor, onec, hercule, inuenio, quo nomine alio possit appestaribtanta leuitatis est,ut nihil rideam, quod putem coηferendum. QSem Caecilius, deum qui nonβmmum putet, Aut nullum , -t rerum esse imperitum ex Llimet: cui in manu sit, quem esse dementem velit, suem sapere, quem sanari, quem in morbum
auem tantia amari, quem accersiri, quem expeti. Opνaclaram emendatricem vita, ponicam: qua amorem,stagiiij, ct leuitatis auctorem,in concilio deorum collocandum putet. De comoedia loquor: quas Paec flagitia νον probaremus, nulla esset omnino. Quid autem ex tragoedia princeps Eze Argo
φ Tu Mammri magis, quam bonoris seruauini
uid ergo e hic amor Medise quanta mistriarum dincendia excitauit I Gq. ea tamen apud aliumpintam patri dicere audetse coniugem babuisse illum, amor quem de ra: qui plus pollet, po-
604쪽
Sed poetas ludere sinamus, quorum fabulis in hoc flagitio versari ipsium videmus Iovem. Ad magia fros νirtutis, philosophos veniamus: qui amorem negant stupri se , ct in eo litigant cum Epicuro, a non multum, Ut opinio mea fert, mentiente. quis est emm amor i te amicitiae cur neque deformem adolescentem quisquam amat, neque formosum ρηιme mihi quidem haec in G corum gymnasiis nata consuetudo videtur: in quibus issi, liberi, to concussunt amores. Bene igitur Ennius, Flagitis principiu e nudare inter'ciueis corpora.
- Qui vi mi, sicut fieri posse video, pudici, folliciti tamen, O anais sunt:eὀq.magis, quod seipsi contia
nent , er coercent. Atque, Ni muliebreis amores si a s omittam, quibus maiorem licentiam natura coces
irquis aut de Ga medis raptu dubitat, quid poeas i tae velint:aut non intelligit, quid apud furipidem, o loquatur,oe cupiat Laius' quid deniq.hominesu doctissimi, ct summi porta de seipsis, ct carminib.
ao edant, ct cantibus' fortis vir in sua rep.cognitus, qua de iuuenum amore scripsit Alcaeus'nam Ana ta creontis quidem tota potais, est amatoria.Maximὰ vero omniumstagrasse amore Meginum Ibicum, apparet ex scriptis. Atque horum omnium libidinyis a e amores Videmus . Philosophi sumus' exorti, O auctore quidem nostro Platone, quemi non iniuria Dicaearchus accusat, qui amori audi ritatem tribueremus. Stoici verὸ ct sapiente amaturum esse dicunt: σ amorem ipsum, conatum ami
ti citia faciunde ex pulcritudinis specie definiunt, ' qui si quis es inraum tura sine sollicitudine,
605쪽
sine desiderio,sime cura,sime suspirio:*βnAvacat enim omni libidine.haec autE de libidine oratio est. nautem en aliquis amor, ut est ceriri qui nihil ab st,aut no multiu ab insania, qualis in Leucadia est: Si quidem sit quisquam deus, cui ego sim curae. 3 id erat deis omnibus curandum, quemadmoduhic frueretur Noluptate amatoria. Heu me infelicem. Nihil veru .Prob8 O illo, Sanusne es, qui temere lamentaret ' i o Sic insanus suis etia videtur. At quas tragoedio
M Te Apollo sancte,fer opem, lique omnipotens, Neptune,inuoco. Vosque adeb venti. Mundu totu se ad amorem suu subleuandu conuer- is M. ut nequa sura putat: Venerem Nna excludit, ' νt iniqua.. Nam quid ego te appellem Venus e
Eam prs libidine negat curare quidquam. quasi Verδ ipse non propter libidinem tanta flagitia os ciat, ct dicat. Sic igitur affecto hec adhibenda curatio est, Ni ct illud, quod cupiat , onendat quam leve , quam contemnendum, quam nihilset omni no , quam facil8 Nel aliund/, vel alio modo, persci, vel omnino negligi possit. Adducenduta enetiam nonnumquam ad alia studia, sollicitudines,
curas, negotia. Loci denique mutatione, tanquam aegroti non conualescentes, spe curandus est. Etianouo quodam amore Neterem amorem tanqua clauo clauum V ejciendum putant. maximὰ autem admonendus , quantus sit furor amoris . omnibus
cnim ex animi perturbationibM es profecto nulla
606쪽
vehementior: vi,si iam ipsa illa accusare nobis,stupra dico, ct coruptelas, ct adulteria, incena donique , quorum omnium accusabilis est turpitudo: Ied νι haec omittamus, perturbatio ipsa mentis ius amore,foeda persee eLI. nam vi illa praeteream, qua sunt furoris rhac ipsa per sest quam habent leuit tem, qua Nidentur esse mediocriae iniuria Sulpiciones,inimicitiae, indutiae.1 o Bellum, pax rursum. Incerta haecssi tu ponules Ratione certa facere, nihilo pluu ago, Quam si des operam, ut cum ratione insanias. Haec inconnantia,mutabiliuEsq.mentis, quem non ipsa prauitate deterreattest enim illud, quod in omi , ni perturbatione dicitur, demonBrandum, nullam
esse nisi opinabilem, nisi iudicio susceptam, nisi ν
luntariam. etenim si naturalis amor esset: ct amarent omnes, ' amarentur, ct semper amarent, idem amarent,neque alium pudor, alium cogutatio,alium satietas deterreret. Ita Nero quamquam diu perturbat animum, dubitationem insandae non habet: cuivi impussu exsistit etiam inter tres tale iurgium: Quis homo te exsuperauit νmquam gentium
. impudentiae in Q u autem malitia te' Nostri ρος sequuntur.
alternis enim versebus intorquentur inter statres grauissimae columelia:νt facil8 apparea Atrei mlios esse, eius, qui meditatur psnam in statre noua. io moles, maius miscendum malum.' ii 'acerbum cor contundam , O com Lι primam
607쪽
a Larandemd L. quo non progrediatur ira eodem quo furor
rogandi oradiq. sunt,ut, si q f q. V. dum deseruiseat ira. Deseruiseere &e. g v. e. Potest utilis esse insania'aut na turale quidquam est, &secundia na-tturam, quod sit repugn.
Impius hortatur me stater, i Ni meos malis miser
Eorum visera apponit: quid est β quo non sprogrediatur eodem ira, quo furore itaque iratos proprie dicimin exisse de potesate, id ess,de consilio, de ratione, de mente.borum enim potestas in totum animum esse debet. his autem sunt pubi abend , in quos impetum conantur facere, dum se ip-
s colligant Auid eri autem se ipsum colyigere, nisi
di ssipatas animi parteis rursum in suum locum c gereυ aut rogandi sunt, orandiq.ν si quam babent Niciscendi vim, disserant in tempus aliud, sdum deferuescat ira. Deferuesere autem cert/m is gnificat ardorem animi inuita ratione excitatum. Ex quo illud laudatur Archiis : qui elim villico factus esset iratior, Quo te modo, inquit, accepiss m, nisi iratus essem ' Ubi sunt ergo isti, qui iracundiam utilem dicunt e S Poten villis esse insa- 1 niae t naturalis es. n quidquam esse potest secudum natura,h quod sit repugnante ratione'quo mρdo autem, si naturalis esset ira: aut alius alio ma gis iracundus esset:aut finem haberet prius , quam esset vita, Niciscendi sibi oraut quemquam 1 . paeniteret, quo fecisset per iramex t ae drum reχε videmug: qui cum interemisset Clytum Januliarem suum , vix a se manus abstinuit: tanta vis fuit poenitendi. quibua cognitis, quis est,qui' dubitet, quin bic quoque motus anrmidit totus opinabilis, ac πρω/itarius' quis enim dubitarit, quia aegrotatio.
608쪽
.grotationes animi, qualis est auaritia,glori,
piditas , ex eo, quod magni aflimetur ea res , ex qua animus aegrotat, oriantur ἰ unde intelligi d bet, perturbationem quoque omnem, esse in opinio- , .s ne.εtsi fidentiaM eIt,frma animi confusio,scien- tia quaedam est, ct opinio gravis,non temereasentiens:metus quoque, est dissidentia exspectati,et im . ipendentis malissit,si Jes, en eriectatio boni ma- , ii ex*ectationem esse neeesse est,metum. Vt igituri o metus,sic reliquae perturbationes sunt in malo.Er Iovi constantia, scientia:sic perturbatio, erroris. teri. Qui autem natura dicuntur iracundi, aut misericordes,aut inuidi, aut tale quid,' ij sunt eiusmodi constituti, quasi mala νaletudine animusanab -- ω. testamen.Υt Socrates dicitur, cumulta in conuen tu vitia collegisset in eum Zopyrus, quise naturam cuiusque ex forma perspicere profitebatur,derisus est a ceteris, qui illa in Socrate vitia non agnosce- .rent:ab ipso autem Socratesubleuatus V est, ς cu
lo istasibi vitia inesse,sed ratione ase desecta Lia
Ergo ut optima quisque Valetudine lectus, RI ...e ea ita ψ potest videri alius, ut natura, ad aliquem modi signisbum procliuior: sic animus alius ad alia vitia pro- d L potest pensior. qui autem non natura, sed culpa vitiosi esse dicuntur, eorum vitia connant exfalsis opinio' aliq. . J nib.rerum bonarum, ac malarum, ' Visit gliη sid litui ad ali, alios motus,perturbationisq.procliuior. inveterario auteνt in corporib. aegrius depellitur,sic inani Pς μν' mis quoq.perturbatmcitiusq. repentinus oculoruio rumor sanatur, quam diuturna lippitudo depellia. tur. Ced cognita iam ea a perturbationum, qua Lι ι omnes
609쪽
ANA IN LIB. IIII. TVS. QUAE S.
ι PRAEsENTO autem mali sce. atqui n6nne pati εtia, seu tolerantia est'paullo antMibri vet. habent, a ratione auersa cautio. quomodo nunc edidi. nam olim vul. secutus, edideram, rationi aduersa cautio. quam lectionem nune minus probo. x voluptati malevolentia laetans,dic. Nonius legit, malevolentia lactans r scd errat Nonius. describitur enim ea , quam Graeci επιχανρεκακίαν appellant. supra autem no longe pro,sub metu, autem subiecta sunt. videtur legendumά metui autem Ribiecta sunt&c. ut, quae sequuntur, eis respondeant, voluptati maleu
Ientia,&c.libidini ira.&c. allocui, videtur subiungere debuisse. sub voluptatem male uol. sub libidinem ira, &c. nisi dicamus C. eeronem, consuluisse aurium voluptati, & perspicuitati. ne hoc, metui, praeterquam quod ambiguum est, potest eam in atini modi esse passivi in verbo metuor praeterea facit orat ionerti κακόφωνον, propter I, litteram in ultima syllaba. ita supra diaeti sub metum subiecta &e.infra voluptati subiecta &c. quamuis,sabiecta, subintelligatur, non exprimatur. x Distinguunt etiam illud, nonnulli libri veteres habει distinguitur etiam illud, Eec ego nihil muto. 3 ut in hominum uniuersum genus videtur lcgendam,ut hominum uniuersi generis, quo modo codex vetus unus habet, de ut ita legatur postulat ratio. subintelligitur enim & rrritur απὸ κοινοῦ odium. quemadmodum autem supra dixit, odium mulierum, sic delet hic dici, odium uniuersi generis hominum. quia procliues ad eas perturbationes,&c. verbum, sunt, quod est in iis ris vulgatis, nullis in veteribus reperitur. dc ut corporis de temperatio in etiam hic conspirat& congruit ratio cum auctoritate veterum librorum, in quibus ita legitur. ut edendum curaui: ni si quod deest adverbium similitudinis, ut . quod a librario omisi um puto , propter copulae, &, similitudinem. 6 Est autem quaedam animi sanitas. non celabo lectorem, me in plerisque libris veteribus seriptum reperisse, Est autem quaedam animi sanitas, quae in insipienten, etiam cadat, cum curatione,& perturbatione medicorum conturbatio mentis aus oce. quam scripturam quis non videt esse mendosam r& hoc pertur-tiatione, e scriptore librario errante scriptum esse, propter vocem
conturbatio , quae proximὸ sequitur . Quid si quis dicar, ex haevitiata scriptu D. sic esse reponendum ' Est autem qu dam ait imi
sanitas, quae in insip. etiam cadat, cum curatione medicorum, repurgatione, conturbatio mentis aufertur. sed Adrianus Turne-Dus nouam hic lectionem, & valde a vulgata. & ab antiqua discrepantem excogitat, quae inlis est. Est autem quaedam animi insanitas, qua in sapientem etiam cadat, cum curatione & c. Vavulgo.
610쪽
7 morbis enim manentibus vitia sublata esse possunt.)sie legis
dum, non, ut est in libris vulgatis, vitia Aiblata esse n5 possunt. Quod si codices veteres hanc emendationem n5 confirmarent, a ratio tamen satis confirmare debet. Vel sic reponendum , ut adscriptum est adoram contextus verborum Ciceronis, E r pione huius loci. 8 e scrupulosis cotibus in legendum fortasse est, e scruposis. Lucreta libro quarto, haud riuamquam ratio scruposa relicta ests nata esset aegri lucio noua: sed ea modica, &e. ὶ locus hic non videtur emenda tus. quid si sic leganius 'nata esset aegritudon Ma r nec ea modica: aut si etiam modica, magna tamen,&c. quid si sic nata esset egritudo noua r quod si esset illa modica, magna tamen, d . quid si sic. nata esset aegritudo noua: quae ut esset modica,magna tamen,&c.
io in procliue labuntur) malim legi, procliue labuntur,d tracta praepositione, in , quemadmodum apud Lucretium libro secundo. Et procursus item procliue volubilis exstat. sie enim scriptum est in codicibus inanuscr. notae melioris, ut admonui in eommcntar. Lucretianis . nonnulli libri habent ineliui, mendose, vitioso lentitudinis nomine appell. sic legendum,& traha hent omnes nostri libri veteres, S pleriq. vulgati. Nonium igitur non sequemur, qui legit, lenitudinis. ix Quam gladium in stomacho, lura&c. Turnebo assentior; qui, lura, legendu putat: Vt iura, hic os ventriculi, aut ventris peilem significet. nam libri omnes habent, sura, mendose. Is in perpetiendis rebus, S c. legendum forinse, in perpetien- .eis laborious: Ac ita infra, perferendorum labo um, ubi est perferendarum rerum.
i uuamuis licet insectemur istos in sic habent omnes libri majaiustr. sic plerique vulgati,& optima sententia est.& tamen nonnulli ausi sunt huc manus admouere,& ita mutare. Licet enim insectemur &c. Ostendit eos scilicet ho Quamuis licet,& putarunt mendosum, cum mendo careat. nam .Quamuis lLeet, valet.. quantumuis licet.
Is qtiae vel Optimarum rerum quidam addi volunt verbum sunt, hoc modo,qu. x vel optimarum rerum sunt, ut ea sunt, &e.. Is Itaque bene adhibita ratio)Turnebus legendum censet. bene . habita. II an omnium rerum tollenda omnino πrit. sic prorsus est legendum, quamuislreclament plerique eodices manu scripti, qui .habent, toleranda. nam hoc. toleranda, ferri non potest, quam uis docti quidam in sua editione secuti sint. .Omnino piget me hanc lectionem refellere, de alteram, quam secutus suin. habenseque multς aliae editiones .confirmare. locis enim innumerabiliobus clamat Cicero,ex Stoicorum sententia, tollendam esse aegritudinem , non amputandas , aut circumcidendas est e anim
ruta perturbationcs,sed radicitus euellendas di extrahendas .: