장음표시 사용
611쪽
ytemd nemo latinorum umquam ita locutus est, tolera re aegritudinem:& qui hoc tenus loquendi Latinum esse putant, se linguae Latinς esse imperitos satis declaiant, ut Florentinus ille. qui perpetuo dicit, ipsum, proteum: quodam loco disputare longius, pro,disputare diutius: alibi,vi extrinseca, pro vi externa: alitii, causam fuisse. v t. pro , causam fuisse, cur: alio loco, virtutes cunctas esse scientias, pro virtutes omneis esse scientias : & alia innumerabilia, plane aut barbara, aut soloeca quae colligere mavsnum Opus est ei. quae pauca protuli, ut supercilium ponat. & se norit, neque alios ira, ut solet prae se despiciat, sed se quoque hominem esse meminerit. ag ut, etiam si nec mala sint illa, lce. legendum, ut, etiam si &mala sint illa, quae &c.& bona quae &c. haec enim M. Tullij sententia est. non solu, si non sint mala ea, quς meis, aegritudinemq. asserant: nec, si, non sint bona quae cupiditate laetitiam q. exciter, sed etiam si oc illa vere mala sint, quae aut metuamus futura, aut aegre feramus praesentia, & quamuis illa verὶ bona sint, quae aut concupiscamus absentia. aut insolenter ostentemus prςsentia, Vi tiosam utrobique esse animi commotionem. 9 humana omnia prementem quidam legendum putant, onania spernentem. ego nihil mutandum censeo significat enim virum fortem dc magnanimum,omnia seipso interiora atque humiliora ducere oportere . xo Neque sors, &c. in quidam libri veteres habent. Neque fors, quos non sequor Nam Fors, Fortuna ipsa est, suum & euentorum causa em ciens, nobis ignota. sors vero,& vel casus,& euetus ipse vel quod a sertuna ipsa profectum est. Iam quod Euripides dixit, sortem apte Cicero interpretatus est.Fors autem,liis erri non poterat:& qui hoc amplectuntur, ostendunt,se in lingua Latina esse hospites versu sequenti, nostri libri manuscriptinabent, patiendo hecferat. unde faelo, patiendo reserat. xi haec detrahenda opinio: atque ut in in om ibus serὶ libris veteribus ita scriptum reperi , haec detrahenda opinione consererent: atque u in malis occ. quod lectorem celatum hac
editione nolui, siquid iariὸ ex hae scriptura boni elici posse existimarit. 12 excludit ut iniquamὶ Adt.Turnebus ex cod. aliquo antiquo ligit,ut nequam. α , ut meos malis miser Mandε natos. Ita iam pridem emendauimus. sic dixit autem hic poeta. malis mandare pro, malis, seu maxillis committere,& permittere: quod valet, deuoratum ire, set maxillis comminutum ire: ut Lucretius libro secundo. Ne saturnus eum malis mandaret adeptus.1 quid es enim, quis non progr. ira ebdem qud furor. hunc locum sic emendaui, duabus vocibus in suum locum restitutis . ocinterpunctione mutata ita enim legitur in libris vulgatis: quid est enim,quis no rogr.e5dem ira, quo furor.
prius quam esto vita, vleilaendi libido sic habet mulinedi
612쪽
tiones in his Veneta Manutiana.& sia omnino legendum,res Mantibus libris manuscr.in quibus scriptum est, vila,pro, vita. plane mendose. Nam huius ant,quae scripturae inepta, & absurda sententia est. hoc enim signifieat,auo modo ulciseendi libido prius finem haberet, quam ulla esset libido natarvult interduim ulciscendi libidinem prius finem habere. quam ulla omnino exstiterit.quod nam quod non est,aut non fuit . esse desinere dici non potest. Haee qui non videt,se nihil videre fateatur necesse est.
cum illa sibi vitia inesse, sed r. in omnes fere nostri libri veteres habent, cum illa sibi signa, sed r. sine verbo, inesse,& ita mutatae editiones, nisi quod nonnullae ex ijs habent verbum , inesse- de qua scriptura iudicet lector eruditus. Omnino, ne diutius dic simulem, puto esse suppositam,de ex glossa natam . quamquam etiam haec vulgata suspecta est. quomodo enim possunt vitia inesse in Socrate, si iam ratione deiecta lant' 1 potest videri alius alio natura &c. hic pro, ut, quod erat do
18 qui se aegritudini dediderunt)nonnulli libri veteres habent. dederunt.alij,dediderunt,ut edidimus.& item alij ante nos.
613쪽
uendum se ipsa esse contentam. V INNT V S hic dies,Brute,*nem faciethTusculanarum di mitationum: quo die est a nobis ea
de re, quam tu ex omnibus maxi-
md probas, di putatum . placere enim tibi admodum sensi ex eo libro, quem ad me accuratissim/scripsist, ct ex multis sermonibis tuis, virtutem ad beat8 vivendum se ipsa esse contentam. Quod eis dissicile est probam tu, propter tam νaria, ct tam multa tormenta for tuna:tale tamen est, ut elaborandum sit, quo facialitis probetur. nibit es enim omnium, quae in philosophia tractantur, ς quod grauiori magnificentiusque dicatur. Nam, cu ea causa impulerit eos, qui primi sie ad philosphiae studium contulerunt, ν omnibus rebus posthabitis, totos se' in optimo νitae statu exquirendo collocarent:profecto*ebeate vivendi tantam in eo studio curam, operamque
posuerunt. Qu)dsi ab iis inuenta, perfecta vim tua est, , si praesidii ad beatὸ vivendum in virtute satis est: quis es, qui non praeclare ab illis positam.
a V. e. Ita dies, Brute, b c v.c. Tusculanarum qu stionu, seu disputae. tionum; c V C.quo grauius,magnificentiusque dicatur. d q.v.e inopportuno vita: statu
614쪽
α sor. niten. dum nobis sit ad sp. hsori. eos ea sus, quibus me fort.e sic v. c. &iis
sitam, O a nobis si ceptam operam philosophi di arsiitretur ρ sim autem virtus subiecta sub va
rios, incertosque callisomulafortuns est, nec tantarum virium est, Ni se ira tueatur: vereor, ne notum virtutis fiducia ' nitendum nobis ad spem bea , te vivendi, quam Nota facienda Nideantur. Equi dem h eos castus, in quibus me fortuna vehementer exercuit ceum ipst considerans, huic incipio sententiae di dere: interdum etiam humani generis imbecillitatem, ragilitatems extimescere.Υereor enim,ne' natura, calcorpora nobis infirma d disset,iisque, ct morbos insanabileis, et dolores intolerabileis adrunxisset, arsimos quoque dederit er corporum doloribus β congruenteis, separatim suis angortibus ct molesti simplicatos. 3 Sed i in hoc me ipse castigo, quὸd ex aliorum, ex v I ira fortasse 'mollitie, non ex ipsa virtute de vim tutis robore existimo. illa enil smodὸ est ulla τirtus, quam dubitationem auunculus tuus, Brute, funulit omnia,qus cadere in homincm possunt, subter se babet:eaque despiciens, casus contemnit humanos: culpaque omni carens,praeter se ipsum, DLhil censiet ad se pertinere. Nos autem omnia aduersa tum venientia metu augentes, tum maerore presentia,rerum naturam, quam errorem Lostrum, da inare malumus.Sed huius culpae, ct ceterorum
Nitioris,peccatorumq. nostrorum ob a philosophia peteda correctio en. cuius in sinu cu a primis tDorib. aetatis nostra Noluntas,studium q. nos uotulissent,his grauismis casib.in eun e portu,ex quo eramus erre muna uiti tςmpestate confugi- Τ
615쪽
u . O vitae pbilosophia dux, o virtutis indagatrix expultrix q. Ῥitioru. quid non mod)nos, se orno Ῥita hom sine te esse potuisset e tu urbeis peperisti: tu di patos homines in societate vite cos uocasii tu eos inter se primὸ domicilijs, deinde cuiugiis, tum litteraru, et Nocu c5munione iunxistis tu inuentrix lexu, tu magistra morum, disciplitnesu irad te coset usea te ope petimusvibi nos
ut antea magna ex partesic nuc penitus, tot)sq. tradimus. aut νnus dies bene, et ex sceptis tuis actus,'peccati immortalitati anteponedusaeu a,v. e.peria tua igitur potius opibus νtamur, quam tuis e quae p*xui ti, Mo vite tranquisiitate largita nobis es, ct terrorε
mortis sustuliniah At philosophia quide tantu ab has est, i perinde, ac de hominues Nita merita au
qua viis parentE, hoc parricidio R inquinare I hori.&: audet fota impiὸ ingratus esse, ut ea accubet, qua vereri deberet,etiamsi minus percipere potuissiete in Pin. 'ao Sed,ut opinor, hic error, ct haec in doctorum an mis offusa caligo est, qu)d tam longἐretrὸ ressic re non possunt:nec eos, a quibus vita hominum iust diu primo sit, fui e philosopbos arbitrantur. . mam rem antiquissimam cum videamus, nomen ' a s ramen esse confitemur recens. Num sapientiam ' ' i quidem ipsam quis negare potes non modo re es
Ieantiquam, Nertim etiam nomine d quae diuia dL.quietamnarum, humanarumque rerum, tum initiorum,
616쪽
Iris ct habebantur,ct nominabantur, ct multis antἐ saeculis Lycurgum, cuius temporib. Homerus etiam fuisse ante hanc νrbem conditam traditur, etiam heroicis aetatibus Vlassem, ct Neflorem ac
oepimus O fuisse, o habitos esse sapienteis. Nec s
vero Atlas sustinere caelum,nec Prometheus assi-xus caucaso, nec Bellatus Cephera cum νxore,genero,silia traderetur, nisi crisium diuina cognitio nomen eorum ad errorem fabulae traduxisset. A quibus dum deinceps omnes, qui in rerum con i o templatione Iudia ponebant, sapientes, O babebantur,oe nominabantur: idque eorum nomen que ad Uthagorae manavit atatem: quem, Ni scribit auditor Platonis Ponticus Heraclides, vir doctivi in primis, Phliuntem Ierunt νenisse, eum- t sque cum Leonte,principe Phliasiorum, doct/, et copios/d seruisse quaedaem. cuius ingenium, o eloquentiam cum admiratus esset Leon, quaesiuisse ex eo, qua maximὰ arte eoderet.at illum ratem quidem se Aire nullam ed esse philosophum. admira- εο tum Leontem nouitatem nominis, quaesisse, quina essent philosopbi, quid inter eos, ct reliquos interesset:othagoram autem respondisse, 'similem sibi xideri virium hominum, mercatum eu, qui
haleretur maximo ludorum apparatu totius Graeciae celebritate. nam ut illic al corporibus exercitatis gloriam, nobilitatem coronae peteret: ali' emendi, aut Nendendi quaRu,ct lucro ducercturaeset autem quoddam genus eorum,idque vel maximὸ ingenuum, qui nec plausum, nec lucrum
quarerent et sed τibendi carasa xenirent, studio-
617쪽
sti pes icerent , quid ageretur , O quo χἡodo:
item nos quasi in mercatus quadam celebrita- 8. te ex vise aliqua ,stic in hanc Nitam ex alia νιta, mereat' qu1er natura profectos:alios gloriae seruire, alios pe- 1 cuηiae:raros esse quosdam, qui , ceteris omnibus pro nihilo habitis , rerum naturam studiosὰ inruerent. : hos se appellare sapientiae studi
sos , id eri enim philosephos: ct ut illic liberalis ymum esset spectare, nihil sibi acquirentem ,sic in
io Nita long/omnibus nudi s contemplationem rerum,cognitionemq. prsare. Nec Nero Pythag ro nominis solum inuentor, sed rerum etiam ipserum amplificator fuit. Qui cum post huc Phlia sermonem in Italiam venisset, exornauit eam Grais clam, quae ma na dicta est, ct priuatim, O publicdpraestantissimu er innitutis, artibus. Cuius de disciplina aliud tempus fuerit fortasse dicendi. Sed ab antiqua pbilosophia usque ad Socratem,
qui .Archelau,Anaxagorae discipulum, audierat, numeri, motusque trababantur , ctvnde omnia orirentur quo verecederent udiosies abbismderum magnitudines,interualla, cursus inqui rebatur,oe cuncta caelestia. Socrates aut e primus pbilosophiam deuocauit 8 caelo, in urbibra colloca-- , uit, in domos etiam introduxit, ct couit de νιμ' ta, O moribus,rebusque bonis, malis querere. Cuius multiplex ratio di1putandi , rerunque Varietas , O ingenii magnitudo , Platonis memoria , ct litteris confiecrata, ura geuera esse-
ιb cit dissentientium pbilosopborum. ε quibus nos id is otii um' confestati sumus, quo Socratem υ- mus.
618쪽
arbitramur,ut nonram ipse sentetiam tegeremus, . i. errore alios lauaremus , o in omni disputatione, . quid esse illimum νeri qusreremin. Quem mo- rem cum Carneades acutisim copiosissim Eque te-
nuisset , Iecimus alias saepsis nuper in Tusculano,ut ad eam consuetudinem disputaremus. Et quatridui quidcm firmonem superiorib. ad te perscriptum libi is misimus: quincto autem die, ciam eode in loco consedissemus sic est propositum, de
quo di sputaremus. A. Non mihi videtur ad beatdaser.virtus. Nivendum satis posse' Nirtutem. M. At hercule Bruto meo Nidetur:cuius ego iudisium,pace tua diaerim,longe antepono tuo A. Non dubito. Nec idylic agitur, tuu ita quatum ames:sed hoc, quod mihi dixi videri, quale sit:de quo a te disputari volo. 31. Nempe negas ad beate vivendum satis posse virtutem' .Prorsus nego. M. Quid'ad rectit,ho-- nesti, laudabiliter,ponremo ad bene vivendum satisne est praesedij in virtut si Xert/satis. M.P tes igitur, aut qui mal8 vivat, non eum miserum dicere,aul,quem bene fateare, eum negare beat/vitier e . quidni po=m'nam etiam in tormentis, rectri honesti,laudabiluer, ob eam rem benὸ vixi poten,dummodὸ intelligas,quid nue dicam bene.dico enim,constanter,grauiter,sapienter,fortiter.Hae etiam in equuleum cunisciuntur, quo Nisa non adspirat beata.M. Quid igitur e solane beata
Nita,quaeso, relinquitur extra ollium,limgnq. carceris, cum constantia,grauitas,fortitudo , sapientis,reliquat virtutes rapiantur ad tortorem, nubiumque recusent necfusplicium,nec dolorem
619쪽
Tu, si Oid es facturus, noua aliqua conquir oportet. Ina me minimj mouent, non solum quia a v. e. Ista peruulgata sunt,sed multo magis, quia tanqua leuia quaedam vina nihil valent in aqua, sic Stoico
s rum iIta magis gureata, quam h potata delectant. : i.
V elut se chorus virtutum, in equuleum imposi- eculeum tus, imagines conctituit ante oculos cum amplisma dignitate,ut ad eo cursim perrectura, nec eas, beata vita a se desertad passura videatur. cu auter o animum at ista pictura, imaginibusque νιrtutum, . ad rem,veritatemque traduxeris, hoc nudum relinquitur,possitne quis beatus esse quadiu torqueatur. Quamobrem boc nunc quaeramus. virtutes autem noli vereri ne expostulent, O querantur se a beata vita'esse relictas. Si enim nulla Nirtus pru- dentia vacat, prudentia ipsa hoc Nidet, non om- . neis bonos esse etiam beatos: multaque ce ς M.ADtilio, Qu. Caepione x M. quillio recordatur: bea- f M'Aqui, tamque vitam, gy imaginibus potius Vti, quam ι L. nisi imaao rebus ipsis placet,conantem ire in equuleum reti- ginibus, &net ipsa prudentia, negatque ei cum dolore,er cruciatu quidquam esse commune. V.Facil/patior,te
isto modo agere: est iniquum est praescribere mibite, quemadmodum i me disputari velis. Sed qugro, utrum aliquid actum superioribus diebus, an nihil arbitremure A Actum ver), ct aliquantum quidem.M. Atqui,si ita est,pro ligata iam bsc, ct ii paene ad exitu , adducta qufflio est.A. quo tandε
modo'M. Quia motus turbulenti,iactationisq.ani o morum incitat impetu inconsiderato elatae, rationem omnem repellentes, vita beata nullam
620쪽
partem relinclusit . quis enim potest,morte aut d lorem metuens, quorum alterum saepe aderi, alterum semper impendet, esse non miserequi si idem c quod plerumque fit paupertatem gnomιπιam, infamiam timets debilitatem, caecitatem i deni- sque, quod nonfingulis hominibus, sed potentibus populis saepe concingit, seruitutem: potest ea ti mens esse quisquam beatin e auid, qui non modo ea futura timet,verum etiam fert ustinetque prestntia'adde eodem ' exsilia unius,orbitates. Qui 1 orebus his stadias aegritudine V eliditur, potest tandem esse non miseerrimus' quid ποδ ilium, quem libidinibus instammatum, furetem Nidemus, omnia rabidὰ appetentem cum inexplebili cupidit te, quos affluentius Voluptates νndique hauriat, i seo grauias, ardentiusque sitientem, nonne rem miseerrimum dixerisequid elatin ille leuitate,inanique latitia et exsultans, temeregerit&,no ne tanto miserior, quanto sibi videtur beatior e ergo,ut hi miseri,sic contra isti beati, qnos nulli metus terrent, nulla aegritudines exedunt, nulla tibiadines incitant,nulla sutiles laetitiae, exultanteis laguidis liquefaciunt voluptatibus.Vt maris igitur tranquillitas intelligitur, nulla ne minima quidem ra fluctua comouentesc animi quietus, O plicatua natus cernitur, cum perturbatio nulla en,
qua moueri queat. Quod si en, qui vim fortunae, g
omma humana, quaecumq. accidere possunt,tolera bilia ducat,ex quo nec timor eum,nec angor artingat:idemque, se nihil concupiscar, nulla asseratura. animi inani νoluptate, quid en, cur is non beatus '