장음표시 사용
241쪽
LIBER VII. ro 'bulae ante faciem aduentus eius illusiones quoque noetium
di daemones amici tenebrarum effugiunt. Quomodo econtrario Solis abscessu . haec Omnia incomia.oda reuertuntur, quasi absente eo quem metuerunt. Denique.tam in scripturis quam in aliis sanetorii x, patrum scriptis.& in Ecclesiastico vla,aeterna in p. atris sapientiam lesum Christum domina nostrum frequentissime soli comparatum inuenimus.Vndo
illa illud Psalmi quod prius secundum litera n de sole corp3rali interptaetati sulcus sancti Theologi piissime& verissio e secundum mysticam intelligentiam ad Christum dominum accommodant,quam intelligentiam in Flucidatione li- .hra Psal norum circa locum iam adductu in plenius Deo do Malac. 4.mante explicabimus. Hinc dc per alium prophetam dicitur sap.s. Vobis timentibus nomen in eum orietur sol iustitiae , quod sapientia vera. Et in libro sapiemiae. Damnati impii quiruntur sibi non luxisse solem iustitiae & lumen intelligentiae. Rursum alio in loco,e I persona dei dicitur. Solem nune te- EzecL 3cIam,quod recte sic intelligi poest. Diuinitatem humanitate
vestiam.& Occultabo uni insuper alia in scripturis inspersa plurima,qitae secundum mysticam intelligentiam accommodatissime soli aeterno possent applicari. Nos tamen finem facimus theologandi ne nimia prolixitate cuiquam essicia mut nerosi,atque ad naturalia contemplanda reuertimur.
CAP. XXV.CDe circulis maioribus,& primum de
Aequinoctiali. Dcognoscendum autem melius in particulari pla-Α netarum motum praecipue vero Solis dc Lunae, dein scribendi sunt iuxta Astronomorum doctrinam circuli aliquot.secundum quos eorum motus facilius poterit cognosci, Ad hoc enim circuli isti signantur,& secundum imani nationem monitrantur in coelo.ut ex eorum designatione facilius possit motus illoru n explicari.Describant /utem duPlices circulos,maiores videlicet 3c minores.
Maiores circulos vocat, g tota sphariam in duas partes aequales diuidunt.
242쪽
Minores aute qui diuidunt quidem
sphcra, no tame in partes aequales, sed una pars diuisionis maior est altera.
Sunt autem circuli maiores,numero sex,nempe aequinocti lis et diacus,coIurus aequinoctiorum, coturus solstitiorum, circulus meridianus,& horizon. De quibus nuc per ordinem
est dicendum.hi primum de aequinoctiali.
Est ita aequinoctialis circulus quid a d 1uidens tota sphaeram in duas partes aequales, cque distans secundu omnes suas partes ab utroque polo inudi.
Est autem polus graecum vocabulum.significas verticem vel summitatem rei.Vnde polos mundi vocamus vertices mundi,duo scilicet puncta extrema dc summa in coelo sibi directe ex opposito respondentia,ita ut si protraheretur linea rectissima ab altero ad alterum oppositum,illa directe transiret per centrum & medium punctum totius n undi, haberetque duos istos polos pro terminis suis. Est itaque aequinomalis circulus,qui totam mundi spliaeram in sui medio in partes aequales diuidens secundum omnes suas partes aequaliter distat ab utroque polo mundi.Qiticunque enim in hoc ci culo partem assignatieris,inueitire non poteris vllam quae v-ni polo sit quaa. alteri propinquior.estque huius circuli cen- Irtim idem cum centro mundi,& pertransit axis n laudi ce trum aequinoctialis. Appellatur autem circulus iste variis nominibus. Primum quidem aequinoctialis dicitur, eo quod Sol cum directe sub ipso inuenitur aequinoctium facit . Est aute aequinoctium,quando nox dei est aequalis:quod nunquam contigit,nisi quando sol sub hoc circulo directe motatieri inuenitur: quod his contingit singulis annis: semel videlicet in vere in principio arietis ,& sen et in Autumno, an principio Librae . Ob eandem causam etiam dicitur
243쪽
equator,videlicet diei & noctis. Dicitur quoque cingulum
primi u obilis quoniam sicut homo in me lio corporis cingulo se cingit ita ut si in supremo capitis intelligatur pun- ius. nuenietur cingulum ipsum secundum omnem sui partem aequat tec secundum modum aliquem ab eo distare ita tota sphera primi ia obilis intelligitur velut cingulo isto circundat. i S circuncincta. Et quemadmodum quando homo cingulo circuncingitur,ipsum medium cinguli quoda nodo idem censetur cum medio humani corporis:ita circulus iste equinoctialis totius sphqrae & mundi medium habet pro suo centro & ixedio. De duobus autem polis iam supra diximus, quod is qui siem per nobis apparet,arcticus dicitur, is vero qui nunquam nobis sed semper antipodibus se oste dis nominatur antareticus,eo quod arctico opponitur.
CAP. XXVI. De circulo zodiaco, e signis eiu . Ost huc vero est circuIus zodiacus,qiii & ipse sphae P ram diuidit in duas partes aequales.sed secundu obliquum ita ut ps xdictum aequinoctialem oblique pcet anseat, cundum unam partem decimans ad septentrionεa polo arctico,secu udum alteram vero ab ant arctico ad meridiem. 1 ei et secat autem zodiacus iste aequinoctialem,vicissimque intersecatiir ab eodem, in duas partes aequales, ita ut amborum ide sit centrum. illud tamen est notandum,quod inter omnes circulos et odiacus iste soliis habet latitudinem. Nam caeteros omnes imaginamur sine latitudine, hic autem habet latitudinem. Intelligitur enim directi situ e per ipsius medium pertransire linea quaedam ipsum secundum latitudinem diuidens in duas partes aequales, ex utraque parte sex gradus relinquens. Siquidem i2.graduum est eius tota latitudo. Atque hac linea ecliptica nominatur,eo quod eclipsis fiat
eum sub eadem hac linea simul inueniuntur sol & luna que- admodum posterius declarabitur. Secundum longitudinem vero totus zodiacus in duodecim partes aequales diuiditur quae vulgo duodecim signa appellantur,nempe.
Aries, Taur us, Gemini, C acer, Leo,
Virgo, LibrAScorpius agittari', Ca
Cingulum priu imobilis. signa et
244쪽
Quorum sex priora dicuntur septentrionalia , arctica vel borealia, eo quod ab aequinoctiali tendant ad septentrionem &tendunt versus polum arcticum. Sea autem polletiora, dicuntur meridionalia, vel australia, vel antaretica, eo quod tendant versus meridiem, unde surgit auster, & tendunt versus polum antarcticum. Appellantur enim signa arctica,quae pO lo a retico sunt viciniora ut sex priora signa vero antarctica quae polo illi sunt viciniora ut sex posteriora . Nullum enim est signum quod aequaliter distet ab utroque polo mundi.Ex clxio patet manifesta differentia duplex,inter zodiacum & ς- quinoctialem, cum partes aequinoctialis aequaliter ab utroque polo mundi distent.Habent autem singula horum signo-τum,longitudinem graduum 3o.Vnde patet omnia signa zo- . diaci esse quadrangula,non quadrata . Oane enim quadratum latera habet aequalia,quadrangulum vero non item.
ζAppellatur vitem hic circulus primo quidem & vulgatiori nomine zodiacus,vocabulo ex Graeco idiomate accepto.
Nam Eoon Graecis significat vivens, vel animal. Unde hic circulus quia signa dicitur ferre animalium diuersdrum, δε-rietis scilicet,Tauri.& Cancri, & caeterorum , iccirco videtur zodiacus appellanis simili causa latina appellatione si-. gnifer nuncupatur quoniam in I a. signa diuiditur, quae varias habent animantium figuras.Nonnulli zodiacum dictum putant a vita.quod sol sub hoc circulo gradiens vitam rebus
praebeat,dum per hunc motum in Eodiaco,secundum acce
sum Sc recessiam,cauta est generationis & corruptionis. Graece enim Zoe vita dicitur. An Aristotele vero in secundo libro de generatione circulus obliquus appellatur, cuius ratio pa-- - . tet ex praecedentibus. Sub hoc autem circulo et odiaco & solmes p & caeteri omnes planetae suos proprios inotus perficiunt, nem ae tuo unquam extra zodiacum possunt inueniri.sol vero non zodiaco latum sub zodiaco, verum etiam sub linea ecliptica regia via motu au semper incedit,non declinans neque ad dextram neque ad si- Ioluunt. nistram nunquam a medio zodiaci vel ad latum unguem de-i 413m causam,haec linea ecliptica alio nomine Cuptis . via solis appellatur. Caeterorum vero planetarum nullus sub
xcliptica perpetuo currit Ad declinant ab ea, vel hinc vel in
245쪽
de sie tamen ut non abeant extra zodiacum. IosCAP. XXVII. et De coluris solstitior uin Sc aequinoctiorum. Ddistinguendum autem solstitia duo, aestiuum&A Itye male alium imaginamur circulum transeuntemper polos mundi,& per principia Cancri dc Capricorni,qui est coturus solstitiorum. Quem circulum cum solattingit intrans Arietem fit solstitium aestiuum, quoniam sol altius scandere non potest,neque longius declinare , sed descendere incit, it de reuerti versus medium zodiaci: propter quod stare dicitur. Non enim realiter stare putandus est sol qui nunquam quiescit semper infatigabilis: sed quia non ascedit ultra,neque eleuatur altius, ut ex signis hyemalibus hactenus ascenderat,idcirco stare reputatur,& quasi gradu sistere,non quide a pr o sectione Sc cursu,sed ab ascensu de eleuatione. Est aute tunc solstitium aestiust, csi sol huc circulum tangit in Cancro quonii Cancer lignum aestiuu est, aestatisq; principiti quod nostris temporibus est die 33. Iunii, circitenfestum Barnabet apostoli. Cuni vero hunc circulum attingit sol ex parte altera versus polit antarcticum in principio
Capricorni solstitium habetur hyemale, solstitium quidem
quia desinit tum sol a nobis recedere, nec progredi potest langius, & iterum ad nos incipit reuerti, ad signa videlicee nostro polo & nobis viciniora. I emale autem quoniam Capricornus hyemale signum est, hyemisque principium quod nostris temporibus est die n. iecembris circiter festum Luciae . Ponunt quoque punctum solstitia hyemalis de aestiualis.Vnde punctus solstitit aestiualis est primus punctus Cacri ubi circulus iste intersecat zodiacum. Et dicitur punctus Distitit aestiualis quia cum sol in ipso existit habetur aesti- .num solstitium. Primus autem punctus Capricorni ubi ex parte opposita diuiditur zodiacus eadem hoc circulo, vocatur punctus solstitii hyemalis. Consequenter ad distinctione aequinoctior si aliti imaginamur circulum , similiter transeunte p polos mundi sed per principia Arietis de Libret. Que circulu cii sol attingit iii principio Arietis quod fit Io. Martii.circiter festum beati Gregorii habemus vernale aequinoctium. Aequinoctiu quide,quoniam dies ac noctes habentur
solstitium: Aequino -ctior ii diis
246쪽
quales. Vernum autem quoniam aries signit in est veri eiusque principium. Fi punctus iste Primus Arietis. vhi in er&catur zodiacus hoc circulo transeunte, vocatur punctus arquinoctii vernalis . GCum vero ex opposito sol attingit hunc circulum in principio Librae.14.Septembris, infesto exaltationis sanctae crucis habetur aequinoctium autumnale, qu . niam libra autumnale signum est, Autumnique principium. AeqWin Et punctus ille ubi intersecatur zodiacus, punctus aequin clium Au Lautumnalis dicitur .Habemus itaque quatuor Punctos, sa xumnale cundum quos fit totius sphaerae diuisio,temporumque distinctio. Habemus & circulos duos in polis mundi sese ad angulos rectos sphaerales lutersecantes, secundum quos fit aequinoctiorum & solstitiorum secundum quatuor partes anni ordinata varietas,hos autem duos circulos vocant Graeca appellatione coluros. Cuius nominis interpraetationem vario. assignant.
De Meridiano & Horizonte. Neridia- Vnt praeter hos, tuo circuli alii maiores, meridia niij. ' S nus & horizoα Meridianus est circulus quida qui Tenit h. transit per polos inudi & per etenith capitis nostri. Nidie. Est aute etenith capitis nostri,punctus directe supraposii' capiti nostro. Punctus aute diametraliter illi oppositus natir vocatur. Pro cuius intelligentia notandum,quod si protrahatur secundu imaginatione linea recta ab extrema usque ad extremum coeli,per ir ediu terrae,simul& per vertice capitis hominis alicuius,punctus unus terminatiuus illius lineae dicitur etenith,ille scilicet directe capiti suprapositus . ster vero,qui, ex opposito respondet dicitur Nadir. Circulus ergo ille qui transit ab uno polo mundi per etenith capitis nostri usque ad alium polum ex opposito cosistentem,, quo iterum per N dit sue puctum etenith oppositum reuertitur ad primum polum, hic dicitur Meridianus,illi per cuius et enith & Nadirtransit. Ex quo manifestum eaequod illi quor uin est idem etenith capitis,eundem habent meridianum, Quorum vero diuersum, diuersos habent aeridianos. EDicitur autem circulus iste meridianus,quia ostendit punctuin meridiei. α quandocunque sol hii sic circulum tangit,n eridies est illis quorum hic est meridianus:& quando eundem circula tan
247쪽
OBER VII. torpit in hemisphaerio inferiori, tunc est media nox illis quoruest hic meridianus. in quacunque enim regione sit homo, in quolibet die anni, quando sol motu raptus primi mobilis tangit istum circulum in superiori hemisphaerio, est punctus moridiei. Quando autem in inferiori hemisphaerio ad eundem circulum peruenit, eit punctus mediae noctis. Per meridianos etiam longitudo cognoscitur locorum & distantia eoru ab inuicem. cuius consideratio ad Geographiam spectat.
Q Horizon vero est circulus diuidens hemisphaeruim inferi' a superiori. Totam namque sphaeram diuidit in duas par- Hotirontes, siue in duo hemisphaeria. Hemisphaerium enim sphaerae medietas dicitur quorum unu in a nobis videtur, alterum non ei detur. Semper enim a nobis tantum altera pars coeli
Videtur. Illud autem quod sub aspectu nostro est, hemisphaerium superius appellamus,& peculiariter nostrum dicimus. Illud vero quod infra nos & nostro subtractum aspectui dic: mus hemisphaerium inferius, neque nostrum illud appel- Iamus,sed nostrorum potius antipoduin.Dicitur autem liorizon Grςca appellatione, quasi finitor.Nam horizo significaesimo, siue definio , aut termino. Unde Horismos finitio siuidi definitio. Dicitur ergo horizon, id est finitor, vel terminator: quia scilicet te ininat & finit partem coeli visama nota
visa, α illam partem visus transit ubi visus noster termin rur & ubi nobis apparet coelum terrae coniungi. Nam id nobis illinc contingere videtur, ubi est visus nostri terminus.
Vocatur etiam circulus hemisphaerij,eo quod hemisphaeriunx unum ab alio diuidat.& unicuique suum designet. Huius autem Horizontis poli sunt Tenith& Nadir, a quibus secundum omnes suas partes aequaliter distat,& nos semper in Horizontis nostri centro sumus. EPonunt quoque Horizontem rectum & obliquum. Rectum dicunt esse eorum, qui sub aequinoctiali habitant: vel quorum etenith est in aequinoctialitobliquum autem habent omnes qui ultra vel citra aequinoctialem habitant. Et haec quidem de circulis maioribus figuraliter sint dicta, quibus omnibus commune est sphaeram tO-
tam in duas aequales partes diuidere id quod ad oculum de singulis sigillatim potest facillime in sphaera demonstrari.
248쪽
CAP. XXIX. MDe circulis arctico, ant arctico, tropico Cancri,& tropico Capricorni.
Irculi autem minores qui sphaeram diuidunt qui-C dem , ted in paries inaequales sunt quatuor arcticus scilicet, antarcticus, & duo tropici,aestiualis &hyemalis .siue Cancri & capricorni. Circulus arcticus est circulus quidam paruus, quem de scribit polas zodiaci suo motu raptus circa polum alcticum, Circulus vero ant arcticus, quem describit polus alter et odiaci circa polum antarcticum. Ex praecedentibus enim manifα stum est, alios esse polos zodiaci, secundum quem sol mouetur motu proprio, a polis aequinoctialis jecundum quem mouetur Primum mobile, item dc sol motu raptus. Cum ergo totus zodiacus simul cum sole per singulos dies necessario semel per raptum circumuoluitur, necesse est ut circa polos mundi, ipsius zoduci poli circunferantur . Nam pota mundi, fixi manent & immobiles et Poli autem et odiaci secundum. proprium solis motum manent immobiles, secundum raptu tamen primi mobilis si ulcum zodiaco circunferuntur circum polos mundi. Illos autem circulos quos sic motu suo circa polos describunt , dicimus arcticum & antarcticum. Arcti cum quidem circulum, a polo arctico circa quem describitur, Antarcticum autem ab antarctico polo.
Tropicus Cancri est circulus quem sol raptu primi mobilis describit existens in principio Cancri, in puncto solstitii aestitialis r qui circulus supremus est quem sol potest describere versus circulum arcticum vel polum arcticum quoniam tunc in maxima eleuatione est, ita ut altius ascendere non possit, nec proinde superiorem aliquem circulum, aut arcticopolo propinquiorem describere. Atque hic tropicus etiam assiualis nominatur, quoniam in signo aestatis, imo quod principium est aestatis, describitur. ETropicus autem Caricorni est cir lus quem sol raptu primi mobilis descriit in principio Capricorni, existens in puncto solstiiij hye- malis. Estque ultimusvem sol potest describere versus polum alit circulum antarcticum , quoniam altius non potest
quam supra Praedictum punctum solo iiij ascendere, nequet
249쪽
a nobis longius recedere , nec proinde uberiorem circulum describere.V Ocatur quoque hic in ratione signi quod est hyamis principium, tropicus hyemalis, quoniam illum tunc soldescribit, cuni nobis hyems incipit. Verum huiust nodi ap- Pellatio, non nisi quo ad nos debet intelligi. Siquidem nostri
antipodes suum tropicum Capricorni, aeque vocant trOPI cum aestiualem, ut nos nostrum tropicum Cancri. C Uoca tur autem circuli isti Graeca appellatione tropici, a versione vel conuersione. Nam Graece. tropeo significat retro uerto. Inde trope,reuersio vel conuersio. vel mutatio. Circulus igitur tropicus dicitur, quod in eo fit Solis trope,id est,conuersio siue reuersio. Post hos enim descriptos circulos, cu viterius illi non liceat proficisci, nec tamen stare possit: cogitur reuerti. ita ut si a nobis longissime abfuerit quemadmodum in solstitio hyemali contingitὶ mox redire ad nos incipiat. Versus nostrum polum ascendendo, quod tamen st arim percipi a nobis multii sensibiliter no potest, nisi post aliquata dierum spatia. si vero proximus nobis fuerit.& in summa super nos eleuatione quod est in solstitio aestiuali cogitur L nobi abscedere versus alterum Polum.
CAP. XXX. EDe quinque zonis siue plagis.
Ecundi im illos autem , quatuor circulos minorens armcum,ant arcticum,tropicum Cancri. Ic tropica Capricorni, fit dii iisio totius coeli in quinque zonas, plagas siue regiones distinctas, atque proportionabiliter etiam ipsius terrae, secundum eosdem circulos. Vna regio est,totum hoc 'actu quod est inter duos tropicos. Et hcc vocata est ab antiquis Torrida zona, propter calore excessitata, quem ibi esse dixerunt, ob hoc quod sol perpetuo in ista regione inueniatur. Nam ut supra diximus ex tr a tropicos nopotest egredi. Qi Iam ob causam dixerunt zonam hanc esse inhabitabilem. Alii tamen omnino id negat, assignantes in hac zona multas habitabiles regiones, ut Ptolomaeus & caeteri omnes Geographi. Intelligi tamen potest illud antiquorum dictum, quod non sit admodum conueniens habitatio pro humana natura, maxime iuxta tropicos. Homines
enim locorum illota nigerrimi sunt, & breuis vitae,ac paruae
250쪽
temperatet staturae, quod procedit ab excessu caloris consumente in eis humidum radicate, ut non possint nec intullam quantitatis
mensuram excrescere, nec in communem hominum durationem vitam protendere Subaequinoctiali autem experientia sentire facit esse regiones temperatissimas, atque habitationi maxime accommodas,quod fieri dicunt propter aequalem praesentiam & absentiam solis, per quam aequalem vici situdinem, fieri videtur maxima temperies regionum illaria,& optima loci illius dispositio. Illae vero duae regiones quae sunt a circulis arctico & antarctico usque ad polos insidi. similiter dictae sunt inhabitabiles propter nimium frigus. ob nimiam solis distantiam, tametsi secundum veritatem non sint prorsus inhabitabiles.Nam intra circulu arcticunt tradit Ptolomeus esse multas hominum habitationes sed non imilia apta habitationi. id quod nimius palor hominum illic habitarium, & nimia longitudo supra quam staturae bum an conuonit, satis indicant. E Aliae vero duae regiones, quarum alier aest inter circulum arcticum bc tropicum Cancri, altera vero inter circulum anetarcticum & tropicum Capricorni,propcertem pertem,sunt optime habitabiles. Neque eni in sol nimium eis propinquus est,neque nimium elongatus, & quodam in do mediae constitutae inrer torridam zonam & regiones illas frigidas supiemas, illinc quidem calorem participantes, hinc
vero frigiditatem, ita optimam accipiunt colem perationem. Harum autem zonarum particularior determinatio, ad Geographum magis,quam ad physicum spectat. iapropter nobis illa sic generaliter dicta sint satis.
C A P. XXXI. CDe eclipsi Lunae quomodo & quando fiat.
Uperest,ut de coelestium luminaria eclipsibus non S nihil dicamus. Erit enim non inutilis huius rei con-syderatio.Et primum quidem Lunae eclipsim determinemus. pro cuius notitia attendendum est, quod Luna licet moueatur semper sub circulo zodiadico, non tamen in f, Iinea illa ecliptica, quam supradiximus esse viam Solis: sed ab ecliptica deluat. & suo motu lineam propriam describit quae linea Lunae diciturin intersecantem Praedictam eclipticam li-