뜻

1. 강하다
2. 잘지내다, 건강하다
3. ~의 가치가 있다
4. (중세 라틴어, 교회 라틴어) 할 수 있다
5. (신 라틴어) 떠나다

1. I am strong
2. I am well, healthy
3. I am worth
4. (Ecclesiastical Latin, Medieval Latin) I can
5. (New Latin, rare) I leave; I go away

예문

• dixerunt ei: " Immundi sumus super animam hominis; quare fraudamur, ut non valeamus oblationem offerre Domino in tempore suo inter filios Israel? ". (Biblia Sacra Vulgata, Liber Numeri, 9 9:7)

  말하였다. “우리가 사람의 주검에 몸이 닿아 부정하게 되기는 하였지만, 이스라엘 자손들 가운데 우리만 떨어져서 정해진 때에 주님께 예물을 바치지 못할 까닭이 어디 있습니까?” (불가타 성경, 민수기, 9장 9:7)

• Veneruntque ad eam principes Philisthinorum atque dixerunt: " Decipe eum et disce ab illo in quo tantam habeat fortitudinem, et quomodo eum superare valeamus et vinctum humiliare; quod si feceris, dabimus tibi singuli mille centum argenteos ". (Biblia Sacra Vulgata, Liber Iudicum, 16 16:5)

  필리스티아 제후들이 그 여자에게 올라가서 말하였다. “삼손을 구슬러 그의 그 큰 힘이 어디에서 나오는지, 우리가 어떻게 하면 그를 잡아 묶어서 꼼짝 못 하게 할 수 있는지 알아내어라. 그러면 우리가 저마다 너에게 은 천백 세켈씩 주겠다.” (불가타 성경, 판관기, 16장 16:5)

• Id autem difficile non est, cum tantum equitatu valeamus. (CAESAR, COMMENTARIORVM DE BELLO CIVILI, TERTIVS 86:7)

  (카이사르, 내란기, 3권 86:7)

• At vero postea tot leges et proximae quaeque duriores, tot rei, tot damnati, tantum [Italicum] bellum propter iudiciorum metum excitatum, tanta sublatis legibus et iudiciis expilatio direptioque sociorum, ut imbecillitate aliorum, non nostra virtute valeamus. (M. Tullius Cicero, De Officiis, Liber Secundus 99:8)

  (마르쿠스 툴리우스 키케로, 의무론, 99:8)

• admirantes quaeramus ab utroque, quonam modo vitam agere possimus, si nihil interesse nostra putemus, valeamus aegrine simus, vacemus an cruciemur dolore, frigus, famem propulsare possimus necne possimus. (M. Tullius Cicero, de Finibus Bonorum et Malorum, LIBER QUARTUS 94:11)

  (마르쿠스 툴리우스 키케로, 최선과 최악에 관하여, 94:11)

유의어 사전

1. Posse and quire were originally transitive; posse (from πότνιος) denotes being able, as a consequence of power and strength, like δύνασθαι; quire (κοεῖν) as the consequence of complete qualification, like οἷόν τ’ εἶναι. Cic. Tusc. ii. 27. Barbari ferro decertare acerrime possunt, viriliter ægrotare non queunt; whereas valere and pollere are intransitive. Hence we say, possum or queo vincere, but valeo or polleo ad vincendum. 2. Valere (from ἑλεῖν) means to possess the right measure of strength, and thereby to match another, in opp. to insufficient strength, like σθένειν; whereas pollere (πολλός) means to have very considerable strength and means, and thereby to distinguish one’s self from others, in opp. to an ordinary degree of strength, like ἰσχύειν. iv. (160.)

출처: Döderlein's Hand-book of Latin Synonymes by Ludwig von Doederlein