뜻

1. 강하다
2. 잘지내다, 건강하다
3. ~의 가치가 있다
4. (중세 라틴어, 교회 라틴어) 할 수 있다
5. (신 라틴어) 떠나다

1. I am strong
2. I am well, healthy
3. I am worth
4. (Ecclesiastical Latin, Medieval Latin) I can
5. (New Latin, rare) I leave; I go away

예문

• Sic et nos, nati, continuo desivimus esse et virtutis quidem nullum signum valuimus ostendere; in malignitate autem nostra consumpti sumus ". (Biblia Sacra Vulgata, Liber Sapientiae, 5 5:13)

  우리도 이처럼 태어나자마자 사라져 버린 것. 남에게 보일 만한 덕의 형적조차 남기지 못하고 악으로 우리 자신을 소모하였을 뿐이다.” (불가타 성경, 지혜서, 5장 5:13)

• Si enim brevissimam epistulam tuam, quam de hac ipsa re ad beatissimum senem Aurelium per Leonem acolithum direxisti, exultanti alacritate descripsimus et, quibus poteramus, magno studio legebamus, ubi nobis exposuisti quid de illo perniciosissimo dogmate vel quid contra de gratia dei, quam pusillis magnisque largitur, cui est illud inimicissimum, sentias, quanta nos putas ista tua prolixiora scripta vel exultatione legisse vel cura, ut legantur, quibus valuimus, aliis obtulisse atque adhuc, quibus valemus, offerre! (Augustine, Saint, Epistulae. Selections., 43. (A. D. 418 Epist. CXCI) Domino Venerabile et In Christi Caritate Suscipiendo Sancto Fratri et Conpresbytero Sixto Augustinus In Domino salutem 1:8)

  (아우구스티누스, 편지들, 1:8)

• Quam ob causam nos hanc quoque partem rei rusticae, Silvine, quanta valuimus industria, maiorum secuti praecepta posteritati mandavimus. (Columella, Lucius Junius Moderatus, Res Rustica, book 6, chapter pr 7:1)

  (콜루멜라, 루키우스 유니우스 모데라투스, 농업론, 6권, 머리말 7:1)

• " Sanusne est? ", inquit. " Valet, inquiunt, et ecce Rachel filia eius venit cum grege ". (Biblia Sacra Vulgata, Liber Genesis, 29 29:6)

  야곱이 다시 “그분은 잘 계십니까?” 하고 묻자, 그들이 “잘 있습니다. 보십시오, 그의 딸 라헬이 양 떼를 몰고 오는군요.” 하고 대답하였다. (불가타 성경, 창세기, 29장 29:6)

• valet quidem manus mea reddere tibi malum, sed Deus patris vestri heri dixit mihi: "Cave, ne loquaris contra Iacob quidquam!". (Biblia Sacra Vulgata, Liber Genesis, 31 31:29)

  나는 자네들을 해칠 수도 있지만, 어젯밤 자네들 아버지의 하느님께서 나에게 ‘좋은 말이든 나쁜 말이든 야곱에게 아무 말도 하지 않도록 조심하여라.’ 하셨네. (불가타 성경, 창세기, 31장 31:29)

유의어 사전

1. Posse and quire were originally transitive; posse (from πότνιος) denotes being able, as a consequence of power and strength, like δύνασθαι; quire (κοεῖν) as the consequence of complete qualification, like οἷόν τ’ εἶναι. Cic. Tusc. ii. 27. Barbari ferro decertare acerrime possunt, viriliter ægrotare non queunt; whereas valere and pollere are intransitive. Hence we say, possum or queo vincere, but valeo or polleo ad vincendum. 2. Valere (from ἑλεῖν) means to possess the right measure of strength, and thereby to match another, in opp. to insufficient strength, like σθένειν; whereas pollere (πολλός) means to have very considerable strength and means, and thereby to distinguish one’s self from others, in opp. to an ordinary degree of strength, like ἰσχύειν. iv. (160.)

출처: Döderlein's Hand-book of Latin Synonymes by Ludwig von Doederlein