뜻

1. 강하다
2. 잘지내다, 건강하다
3. ~의 가치가 있다
4. (중세 라틴어, 교회 라틴어) 할 수 있다
5. (신 라틴어) 떠나다

1. I am strong
2. I am well, healthy
3. I am worth
4. (Ecclesiastical Latin, Medieval Latin) I can
5. (New Latin, rare) I leave; I go away

예문

• Et resultantibus e civitate lituis multis, portae panduntur, recepturae nostros si pervenire illuc usque valuissent, tormentorumque machinae stridebant sine iaculatione ulla telorum, ut stationibus praesidentes, post interemptos socios, quae pone agerentur ignari, urbis oppositi moenibus nudarent intuta et porta viri fortes susciperentur innoxii. (Ammianus Marcellinus, Rerum Gestarum libri qui supersunt, LIBER XIX, chapter 6 10:1)

  (암미아누스 마르켈리누스, 사건 연대기, , 6장 10:1)

• quam qui accepissent, si eidem ingenio ad pronuntiandum valuissent et se ad dicendum quoque non repugnante natura dedissent, eloquentia praestitisse. (M. Tullius Cicero, De Oratore, LIBER TERTIVS 140:3)

  (마르쿠스 툴리우스 키케로, 웅변가론, 140:3)

• sin minus forte valuissent, officio tamen esse functum viri benevolentissimi atque amicissimi. (M. Tullius Cicero, Epistulae ad Familiares, LIBER QVINTVS: AD Q. METELLVM ET CETEROS, letter 16 9:2)

  (마르쿠스 툴리우스 키케로, 친구들에게 보낸 편지들, , 9:2)

• cumque eo tempore invidia annonae, inimici non solum tui, verum etiam amicorum tuorum, iniquitas totius iudici multaque alia rei p. vitia plus quam causa ipsa veritasque valuissent, Publio tuo neque opera neque consilio neque labore neque gratia neque testimonio defui. (M. Tullius Cicero, Epistulae ad Familiares, LIBER QVINTVS: AD Q. METELLVM ET CETEROS, letter 17 2:2)

  (마르쿠스 툴리우스 키케로, 친구들에게 보낸 편지들, , 2:2)

• quibus quidem in rebus si apud te plus auctoritas mea quam tua sive natura paulo acrior sive quaedam dulcedo iracundiae sive dicendi sal facetiaeque valuissent, nihil sane esset quod nos paeniteret. (M. Tullius Cicero, Letters to and from Quintus, LIBER PRIMVS, chapter 2 4:2)

  (마르쿠스 툴리우스 키케로, 퀸투스와 주고 받은 편지들, , 2장 4:2)

유의어 사전

1. Posse and quire were originally transitive; posse (from πότνιος) denotes being able, as a consequence of power and strength, like δύνασθαι; quire (κοεῖν) as the consequence of complete qualification, like οἷόν τ’ εἶναι. Cic. Tusc. ii. 27. Barbari ferro decertare acerrime possunt, viriliter ægrotare non queunt; whereas valere and pollere are intransitive. Hence we say, possum or queo vincere, but valeo or polleo ad vincendum. 2. Valere (from ἑλεῖν) means to possess the right measure of strength, and thereby to match another, in opp. to insufficient strength, like σθένειν; whereas pollere (πολλός) means to have very considerable strength and means, and thereby to distinguish one’s self from others, in opp. to an ordinary degree of strength, like ἰσχύειν. iv. (160.)

출처: Döderlein's Hand-book of Latin Synonymes by Ludwig von Doederlein