뜻

1. 고통, 통증, 아픔
2. 고민, 슬픔, 비통
3. 분노, 분개, 화

1. pain, ache, hurt
2. anguish, grief, sorrow
3. indignation, resentment, anger

예문

• Mulieri dixit: "Multiplicabo aerumnas tuas et conceptus tuos: in dolore paries filios, et ad virum tuum erit appetitus tuus, ipse autem dominabitur tui". (Biblia Sacra Vulgata, Liber Genesis, 3 3:16)

  그리고 여자에게는 이렇게 말씀하셨다. “나는 네가 임신하여 커다란 고통을 겪게 하리라. 너는 괴로움 속에서 자식들을 낳으리라. 너는 네 남편을 갈망하고 그는 너의 주인이 되리라.” (불가타 성경, 창세기, 3장 3:16)

• paenituit Dominum quod hominem fecisset in terra. Et tactus dolore cordis intrinsecus: (Biblia Sacra Vulgata, Liber Genesis, 6 6:6)

  세상에 사람을 만드신 것을 후회하시며 마음 아파하셨다. (불가타 성경, 창세기, 6장 6:6)

• Et ecce, die tertio, quando gravissimus vulnerum dolor est, arreptis duo filii Iacob Simeon et Levi fratres Dinae gladiis, ingressi sunt urbem securi; interfectisque omnibus masculis, (Biblia Sacra Vulgata, Liber Genesis, 34 34:25)

  사흘 뒤, 그들이 아직 아파하고 있을 때, 야곱의 두 아들 곧 디나의 오빠인 시메온과 레위가 각자 칼을 들고, 거침없이 성읍으로 들어가 남자들을 모조리 죽였다. (불가타 성경, 창세기, 34장 34:25)

• Egrediente autem anima et imminente iam morte, vocavit nomen filii sui Benoni (id est Filius doloris mei); pater vero appellavit eum Beniamin (id est Filius dextrae). (Biblia Sacra Vulgata, Liber Genesis, 35 35:18)

  라헬은 마침내 죽게 되어 마지막 숨을 거두면서, 아기의 이름을 벤 오니라 하였다. 그러나 아기의 아버지는 벤야민이라 불렀다. (불가타 성경, 창세기, 35장 35:18)

• Congregatis autem cunctis liberis eius, ut lenirent dolorem patris, noluit consolationem accipere et ait: " Descendam ad filium meum lugens in infernum ". Et flevit super eo pater eius. (Biblia Sacra Vulgata, Liber Genesis, 37 37:35)

  그의 아들딸들이 모두 나서서 그를 위로하였지만, 그는 위로받기를 마다하면서 말하였다. “아니다. 나는 슬퍼하며 저승으로 내 아들에게 내려가련다.” 이렇게 요셉의 아버지는 그를 생각하며 울었다. (불가타 성경, 창세기, 37장 37:35)

유의어 사전

Cura, sollicitudo, and angor, mean the disturbance of the mind with reference to a future evil and danger; cura (from the antiquated word coera, from κοίρανος) as thoughtfulness, uneasiness, apprehension, in opp. to incuria, like φροντίς; sollicitudo, as sensitiveness, discomposure, anxiety, in opp. to securitas, Tac. H. iv. 58, like μέριμνα; angor (from ἄγχω) as a passion, anguish, fear, in opp. to solutus animus; whereas dolor and ægritudo relate to a present evil; dolor (from θλᾶν?) as a hardship or pain, in opp. to gaudium, ἄλγος; ægritudo, as a sickness of the soul, like ἀνία, in opp. to alacritas. Cic. Tusc. v. 16. Cic. Fin. i. 22. Nec præterea res ulla est, quæ sua natura aut sollicitare possit aut angere. Accius apud Non. Ubi cura est, ibi anxitudo. Plin. Ep. ii. 11. Cæsar mihi tantum studium, tantam etiam curam—nimium est enim dicere sollicitudinem—præstitit, ut, etc. Quintil. viii. pr. 20. Curam ego verborum, rerum volo esse sollicitudinem. (iv. 419.)

1. Dolor (from θλᾶν, ἄθλιος?) denotes an inward feeling of grief, opp. to gaudium, Cic. Phil. xiii. 20. Suet. Cæs. 22, like ἄλγος; whereas tristitia, mœror, luctus, denote an utterance or external manifestation of this inward feeling. Tristitia and mœstitia are the natural and involuntary manifestation of it in the gestures of the body and in the countenance; luctus (ἀλυκτός), its artificial manifestation, designedly, and through the conventional signs of mourning, as cutting off the hair, mourning clothes, etc., at an appointed time, like πένθος. Mœror also serves for a heightened expression of dolor, and luctus of mœror and tristitia, as far as the manifestation is added to distinguish the feeling from it. Cic. Att. xii. 28. Mærorem minui; dolorem nec potui, nec si possem vellem. Phil. xi. 1. Magno in dolore sum, vel in mœrore potius, quem ex miserabili morte C. Trebonii accepimus. Plin. Ep. v. 9. Illud non triste solum, verum etiam luctuosum, quod Julius avitus decessit. Tac. Agr. 43. Finis vitæ ejus nobis luctuosus, amicis tristis; for relations only put on mourning. Tac. Ann. ii. 82. Quanquam nec insignibus lugentium abstinebant, altius animis mœrebant. Cic. Sext. 29, 39. Luctum nos hausimus majorem dolorem ille animi non minorem. 2. Tristitia (from ταρακτός?) denotes the expression of grief in a bad sense, as gloom, fretfulness, and ill-humor, opp. to hilaratus, Cic. Att. xii. 40. Fin. v. 30. Cæcil. ap. Gell. xv. 9. Quintil. xi. 3, 67, 72, 79, 151; whereas mœstitia (from μύρω) denotes grief, as deserving of commiseration, as affliction, when a most just grief gives a tone of sadness, in opp. to lætus, Sall. Cat. f. Tac. Ann. i. 28. Tristitia is more an affair of reflection; mœstitia, of feeling. The tristis, like the truculentus, is known by his forbidding look, his wrinkled forehead, the contraction of his eyebrows; the mœstus, like the afflictus, by his lack-lustre eyes and dejected look. Tac. Hist. i. 82. Rarus per vias populus mœsta plebs; dejecti in terram militum vultus, ac plus tristitæ quam pœnitentiæ. Cic. Mur. 24, 49. Tristem ipsum, mœstos amicos: and Orat. 22, 74. (iii. 234.)

출처: Döderlein's Hand-book of Latin Synonymes by Ludwig von Doederlein