뜻

1. 고통, 통증, 아픔
2. 고민, 슬픔, 비통
3. 분노, 분개, 화

1. pain, ache, hurt
2. anguish, grief, sorrow
3. indignation, resentment, anger

예문

• Congregatis autem cunctis liberis eius, ut lenirent dolorem patris, noluit consolationem accipere et ait: " Descendam ad filium meum lugens in infernum ". Et flevit super eo pater eius. (Biblia Sacra Vulgata, Liber Genesis, 37 37:35)

  그의 아들딸들이 모두 나서서 그를 위로하였지만, 그는 위로받기를 마다하면서 말하였다. “아니다. 나는 슬퍼하며 저승으로 내 아들에게 내려가련다.” 이렇게 요셉의 아버지는 그를 생각하며 울었다. (불가타 성경, 창세기, 37장 37:35)

• ille respondet: ‘īnfandum, rēgīna, mē iubēs renovāre dolōrem. (Oxford Latin Course I, The meeting of Dido and Aeneas 11:29)

  그가 대답한다: '여왕님, 당신은 제게 말할 수 없는 슬픔을 다시 떠올리게 하시는군요. (옥스포드 라틴 코스 1권, 11:29)

• Horātia magnum dolōrem subiit. (Oxford Latin Course II, Scintilla epistolam ad Quīntum scrībit 33:7)

  (옥스포드 라틴 코스 2권, 33:7)

• Et sederunt cum eo in terra septem diebus et septem noctibus, et nemo loquebatur ei verbum; videbant enim dolorem esse vehementem. (Biblia Sacra Vulgata, Liber Iob, 2 2:13)

  그들은 이레 동안 밤낮으로 그와 함께 땅바닥에 앉아 있었지만, 아무도 그에게 말 한마디 하지 않았다. 그의 고통이 너무도 큰 것을 보았기 때문이다. 욥과 친구들의 대화 욥의 독백 (불가타 성경, 욥기, 2장 2:13)

• Numquid non paucitas dierum meorum finietur brevi? Dimitte ergo me, ut refrigerem paululum dolorem meum, (Biblia Sacra Vulgata, Liber Iob, 10 10:20)

  저를 내버려 두십시오. 이제 살날이 조금밖에 없지 않습니까? 제가 조금이나마 생기를 되찾게 저를 놓아주십시오. (불가타 성경, 욥기, 10장 10:20)

유의어 사전

Cura, sollicitudo, and angor, mean the disturbance of the mind with reference to a future evil and danger; cura (from the antiquated word coera, from κοίρανος) as thoughtfulness, uneasiness, apprehension, in opp. to incuria, like φροντίς; sollicitudo, as sensitiveness, discomposure, anxiety, in opp. to securitas, Tac. H. iv. 58, like μέριμνα; angor (from ἄγχω) as a passion, anguish, fear, in opp. to solutus animus; whereas dolor and ægritudo relate to a present evil; dolor (from θλᾶν?) as a hardship or pain, in opp. to gaudium, ἄλγος; ægritudo, as a sickness of the soul, like ἀνία, in opp. to alacritas. Cic. Tusc. v. 16. Cic. Fin. i. 22. Nec præterea res ulla est, quæ sua natura aut sollicitare possit aut angere. Accius apud Non. Ubi cura est, ibi anxitudo. Plin. Ep. ii. 11. Cæsar mihi tantum studium, tantam etiam curam—nimium est enim dicere sollicitudinem—præstitit, ut, etc. Quintil. viii. pr. 20. Curam ego verborum, rerum volo esse sollicitudinem. (iv. 419.)

1. Dolor (from θλᾶν, ἄθλιος?) denotes an inward feeling of grief, opp. to gaudium, Cic. Phil. xiii. 20. Suet. Cæs. 22, like ἄλγος; whereas tristitia, mœror, luctus, denote an utterance or external manifestation of this inward feeling. Tristitia and mœstitia are the natural and involuntary manifestation of it in the gestures of the body and in the countenance; luctus (ἀλυκτός), its artificial manifestation, designedly, and through the conventional signs of mourning, as cutting off the hair, mourning clothes, etc., at an appointed time, like πένθος. Mœror also serves for a heightened expression of dolor, and luctus of mœror and tristitia, as far as the manifestation is added to distinguish the feeling from it. Cic. Att. xii. 28. Mærorem minui; dolorem nec potui, nec si possem vellem. Phil. xi. 1. Magno in dolore sum, vel in mœrore potius, quem ex miserabili morte C. Trebonii accepimus. Plin. Ep. v. 9. Illud non triste solum, verum etiam luctuosum, quod Julius avitus decessit. Tac. Agr. 43. Finis vitæ ejus nobis luctuosus, amicis tristis; for relations only put on mourning. Tac. Ann. ii. 82. Quanquam nec insignibus lugentium abstinebant, altius animis mœrebant. Cic. Sext. 29, 39. Luctum nos hausimus majorem dolorem ille animi non minorem. 2. Tristitia (from ταρακτός?) denotes the expression of grief in a bad sense, as gloom, fretfulness, and ill-humor, opp. to hilaratus, Cic. Att. xii. 40. Fin. v. 30. Cæcil. ap. Gell. xv. 9. Quintil. xi. 3, 67, 72, 79, 151; whereas mœstitia (from μύρω) denotes grief, as deserving of commiseration, as affliction, when a most just grief gives a tone of sadness, in opp. to lætus, Sall. Cat. f. Tac. Ann. i. 28. Tristitia is more an affair of reflection; mœstitia, of feeling. The tristis, like the truculentus, is known by his forbidding look, his wrinkled forehead, the contraction of his eyebrows; the mœstus, like the afflictus, by his lack-lustre eyes and dejected look. Tac. Hist. i. 82. Rarus per vias populus mœsta plebs; dejecti in terram militum vultus, ac plus tristitæ quam pœnitentiæ. Cic. Mur. 24, 49. Tristem ipsum, mœstos amicos: and Orat. 22, 74. (iii. 234.)

출처: Döderlein's Hand-book of Latin Synonymes by Ludwig von Doederlein