뜻

1. 고통, 통증, 아픔
2. 고민, 슬픔, 비통
3. 분노, 분개, 화

1. pain, ache, hurt
2. anguish, grief, sorrow
3. indignation, resentment, anger

예문

• Mulieri dixit: "Multiplicabo aerumnas tuas et conceptus tuos: in dolore paries filios, et ad virum tuum erit appetitus tuus, ipse autem dominabitur tui". (Biblia Sacra Vulgata, Liber Genesis, 3 3:16)

  그리고 여자에게는 이렇게 말씀하셨다. “나는 네가 임신하여 커다란 고통을 겪게 하리라. 너는 괴로움 속에서 자식들을 낳으리라. 너는 네 남편을 갈망하고 그는 너의 주인이 되리라.” (불가타 성경, 창세기, 3장 3:16)

• paenituit Dominum quod hominem fecisset in terra. Et tactus dolore cordis intrinsecus: (Biblia Sacra Vulgata, Liber Genesis, 6 6:6)

  세상에 사람을 만드신 것을 후회하시며 마음 아파하셨다. (불가타 성경, 창세기, 6장 6:6)

• At ille: " Non descendet, inquit, filius meus vobiscum. Frater mortuus est, et ipse solus remansit; si quid ei adversi acciderit in via, deducetis canos meos cum dolore ad inferos ". (Biblia Sacra Vulgata, Liber Genesis, 42 42:38)

  그러나 야곱은 말하였다. “내 아들은 너희와 함께 내려갈 수 없다. 그의 형은 죽고 그 아이만 홀로 남았는데, 그 아이가 너희와 함께 가다가 무슨 변이라도 당하게 되면, 너희는 이렇게 백발이 성성한 나를, 슬퍼하며 저승으로 내려가게 하고야 말 것이다.” (불가타 성경, 창세기, 42장 42:38)

• videritque eum non esse nobiscum, morietur; et deducent famuli tui canos eius cum dolore ad inferos. (Biblia Sacra Vulgata, Liber Genesis, 44 44:31)

  그 아이가 없는 것을 보게 되면, 아버지는 죽고 말 것입니다. 그렇게 되면 이 종들은 결국, 나리의 종인 백발이 성성한 저희 아버지를, 애통해하며 저승으로 내려가게 하고야 말 것입니다. (불가타 성경, 창세기, 44장 44:31)

• Fuit autem Iabes inclitus prae fratribus suis; et mater eius vocavit nomen illius Iabes dicens: " Quia peperi eum in dolore ". (Biblia Sacra Vulgata, Liber I Paralipomenon, 4 4:9)

  야베츠는 자기 형제들보다 존경을 받았다. 그의 어머니는 “내가 고통 속에서 낳았다.” 하면서 그의 이름을 야베츠라고 하였다. (불가타 성경, 역대기 상권, 4장 4:9)

유의어 사전

Cura, sollicitudo, and angor, mean the disturbance of the mind with reference to a future evil and danger; cura (from the antiquated word coera, from κοίρανος) as thoughtfulness, uneasiness, apprehension, in opp. to incuria, like φροντίς; sollicitudo, as sensitiveness, discomposure, anxiety, in opp. to securitas, Tac. H. iv. 58, like μέριμνα; angor (from ἄγχω) as a passion, anguish, fear, in opp. to solutus animus; whereas dolor and ægritudo relate to a present evil; dolor (from θλᾶν?) as a hardship or pain, in opp. to gaudium, ἄλγος; ægritudo, as a sickness of the soul, like ἀνία, in opp. to alacritas. Cic. Tusc. v. 16. Cic. Fin. i. 22. Nec præterea res ulla est, quæ sua natura aut sollicitare possit aut angere. Accius apud Non. Ubi cura est, ibi anxitudo. Plin. Ep. ii. 11. Cæsar mihi tantum studium, tantam etiam curam—nimium est enim dicere sollicitudinem—præstitit, ut, etc. Quintil. viii. pr. 20. Curam ego verborum, rerum volo esse sollicitudinem. (iv. 419.)

1. Dolor (from θλᾶν, ἄθλιος?) denotes an inward feeling of grief, opp. to gaudium, Cic. Phil. xiii. 20. Suet. Cæs. 22, like ἄλγος; whereas tristitia, mœror, luctus, denote an utterance or external manifestation of this inward feeling. Tristitia and mœstitia are the natural and involuntary manifestation of it in the gestures of the body and in the countenance; luctus (ἀλυκτός), its artificial manifestation, designedly, and through the conventional signs of mourning, as cutting off the hair, mourning clothes, etc., at an appointed time, like πένθος. Mœror also serves for a heightened expression of dolor, and luctus of mœror and tristitia, as far as the manifestation is added to distinguish the feeling from it. Cic. Att. xii. 28. Mærorem minui; dolorem nec potui, nec si possem vellem. Phil. xi. 1. Magno in dolore sum, vel in mœrore potius, quem ex miserabili morte C. Trebonii accepimus. Plin. Ep. v. 9. Illud non triste solum, verum etiam luctuosum, quod Julius avitus decessit. Tac. Agr. 43. Finis vitæ ejus nobis luctuosus, amicis tristis; for relations only put on mourning. Tac. Ann. ii. 82. Quanquam nec insignibus lugentium abstinebant, altius animis mœrebant. Cic. Sext. 29, 39. Luctum nos hausimus majorem dolorem ille animi non minorem. 2. Tristitia (from ταρακτός?) denotes the expression of grief in a bad sense, as gloom, fretfulness, and ill-humor, opp. to hilaratus, Cic. Att. xii. 40. Fin. v. 30. Cæcil. ap. Gell. xv. 9. Quintil. xi. 3, 67, 72, 79, 151; whereas mœstitia (from μύρω) denotes grief, as deserving of commiseration, as affliction, when a most just grief gives a tone of sadness, in opp. to lætus, Sall. Cat. f. Tac. Ann. i. 28. Tristitia is more an affair of reflection; mœstitia, of feeling. The tristis, like the truculentus, is known by his forbidding look, his wrinkled forehead, the contraction of his eyebrows; the mœstus, like the afflictus, by his lack-lustre eyes and dejected look. Tac. Hist. i. 82. Rarus per vias populus mœsta plebs; dejecti in terram militum vultus, ac plus tristitæ quam pœnitentiæ. Cic. Mur. 24, 49. Tristem ipsum, mœstos amicos: and Orat. 22, 74. (iii. 234.)

출처: Döderlein's Hand-book of Latin Synonymes by Ludwig von Doederlein