뜻

1. 말하다, 언급하다, 이야기하다
2. 선언하다, 선포하다, 확언하다

1. I say, utter; mention; talk, speak.
2. I declare, state. I affirm, assert (positively).

예문

• Dixit autem Moyses ad Dominum: " Praecipis, ut educam populum istum, et non indicas mihi, quem missurus es mecum; cum dixeris: "Novi te ex nomine, et invenisti gratiam coram me". (Biblia Sacra Vulgata, Liber Exodus, 33 33:12)

  모세가 주님께 아뢰었다. “보십시오, 당신께서는 저에게 ‘이 백성을 데리고 올라가거라.’ 하고 말씀하셨습니다. 그러나 당신께서는 저와 함께 누구를 보내실지 알려 주시지 않았습니다. 그러면서도 당신께서는 ‘나는 너를 이름까지도 잘 알뿐더러, 너는 내 눈에 든다.’고 하셨습니다. (불가타 성경, 탈출기, 33장 33:12)

• Si dixeris in corde tuo: "Plures sunt gentes istae quam ego; quomodo potero delere eas?", (Biblia Sacra Vulgata, Liber Deuteronomii, 7 7:17)

  너희 마음속에 ‘이 민족들이 우리보다 수가 많은데, 우리가 어떻게 그들을 내쫓을 수 있겠는가?’ 하는 생각이 들더라도, (불가타 성경, 신명기, 7장 7:17)

• Cum ingressus fueris terram, quam Dominus Deus tuus dabit tibi, et possederis eam habitaverisque in illa et dixeris: "Constituam super me regem, sicut habent omnes per circuitum nationes", (Biblia Sacra Vulgata, Liber Deuteronomii, 17 17:14)

  “너희는 주 너희 하느님께서 너희에게 주시는 땅으로 들어가서 그 땅을 차지하고 그곳에 자리 잡은 다음, ‘우리도 우리 주위에 있는 모든 민족들처럼 임금을 세워야지.’ 하는 생각이 들거든, (불가타 성경, 신명기, 17장 17:14)

• Quod tacitum esse vis, nemini dixeris, quia non poteris ab alio exigere silentium, si tibi ipse non praestas. (Publilius Syrus, Sententiae, 5 5:75)

  네가 너 자신에게 허락하지 않는 한 네가 침묵하고 싶어하는 것을 누구에게도 말하지 않듯이, 너도 다른 이들에게 말하라고 요구할 수 없다. (푸블릴리우스 시루스, 격언집, 5:75)

• Noli ergo metuere, sed, quidquid dixeris mihi, faciam tibi; scit enim omnis populus, qui habitat intra portas urbis meae, mulierem te esse fortem. (Biblia Sacra Vulgata, Liber Ruth, 3 3:11)

  자 이제 내 딸아, 두려워하지 마라. 네가 말하는 대로 다 해 주마. 온 마을 사람들이 네가 훌륭한 여인이라는 것을 알고 있다. (불가타 성경, 룻기, 3장 3:11)

유의어 사전

1. Dicere denotes to say, as conveying information, in reference to the hearer, in opp. to tacere, like the neutral word loqui. Cic. Rull. ii. 1. Ver. ii. 1, 71, 86. Plin. Ep. iv. 20. vii. 6, like λέγειν; but aio expresses an affirmation, with reference to the speaker, in opp. to nego. Cic. Off. iii. 23. Plaut. Rud. ii. 4, 14. Terent. Eun. ii. 2, 21, like φάναι. 2. Ait is in construction with an indirect form of speech, and therefore generally governs an infinitive; whereas inquit is in construction with a direct form of speech, and therefore admits an indicative, imperative, or conjunctive. 3. Aio denotes the simple affirmation of a proposition by merely expressing it, whereas asseverare, affirmare, contendere, denote an emphatic affirmation; asseverare is to affirm in earnest, in opp. to a jocular, or even light affirmation, jocari. Cic. Brut. 85; affirmare, to affirm as certain, in opp. to doubts and rumors, dubitare, Divin. ii. 3, 8; contendere, to affirm against contradiction, and to maintain one’s opinion, in opp. to yielding it up, or renouncing it. 4. Dicere (δεῖξαι) denotes to say, without any accessory notion, whereas loqui (λακεῖν), as a transitive verb, with the contemptuous accessory notion that that which is said is mere idle talk. Cic. Att. xiv. 4. Horribile est quæ loquantur, quæ minitentur. 5. Loqui denotes speaking in general; fabulari, a good-humored, or, at least, pleasant mode of speaking, to pass away the time, in which no heed is taken of the substance and import of what is said, like λαλεῖν; lastly, dicere, as a neuter verb, denotes a speech prepared according to the rules of art, a studied speech, particularly from the rostrum, like λέγειν. Liv. xlv. 39. Tu, centurio, miles, quid de imperatore Paulo senatus decreverit potius quam quid Sergio Galba fabuletur audi, et hoc dicere me potius quam illum audi; ille nihil præterquam loqui, et id ipsum maledice et maligne didicit. Cic. Brut. 58. Scipio sane mihi bene et loqui videtur et dicere. Orat. iii. 10. Neque enim conamur docere eum dicere qui loqui nesciat. Orat. 32. Muren. 34, 71. Suet. Cl. 4. Qui tam ἀσαφῶς loquatur, qui possit quum declamat σαφῶς dicere quæ dicenda sunt non video. 6. Fari (φάναι) denotes speaking, as the mechanical use of the organs of speech to articulate sounds and words, nearly in opp. to infantem esse; whereas loqui (λακεῖν), as the means of giving utterance to one’s thoughts, in opp. to tacere. And as fari may be sometimes limited to the utterance of single words, it easily combines with the image of an unusual, imposing, oracular brevity, as in the decrees of fate, fati; whereas loqui, as a usual mode of speaking, is applicable to excess in speaking, loquacitas. (iv. 1.)

출처: Döderlein's Hand-book of Latin Synonymes by Ludwig von Doederlein